Stridor: Gierende, piepende ademhaling
Stridor is een abnormaal, gierend bijgeluid dat een patiënt vertoont bij de in- of uitademhaling. Het geluid heeft een hoge toon en geeft hierdoor een eerder muzikaal ademgeluid. Afhankelijk van het type komt stridor voor bij een hooggelegen obstructie in de keel of het strottenhoofd (larynx), de trachea (luchtpijp) of het stemapparaat (glottis). De oorzaken van deze verstopping zijn zeer divers. Stridor is voorts mogelijk een medische noodsituatie die zich vooral voordoet bij kinderen. De arts behandelt stridor dan ook zo snel mogelijk. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de piepende ademhaling verwijdert hij zelf de obstructie of is medicatie, therapie of chirurgie aanbevolen.
Synoniemen van stridor
Stridor is eveneens gekend onder deze synoniemen:
- Ademgeluiden – abnormaal piepend
- Extrathoracale luchtwegobstructie
- Piepende ademhaling
Epidemiologie gierende ademhaling bij de patiënt: Vooral bij kinderen
Kinderen lopen een hoger risico op een luchtwegobstructie omdat ze smallere luchtwegen hebben dan volwassenen. Acute stridor bij kinderen gaat vaak gepaard met een obstructie van de bovenste luchtwegen, hetgeen onmiddellijke medische behandeling vereist. Hierbij tracht de arts te voorkomen dat de luchtwegen zich volledig afsluiten. Chronische stridor bij kinderen komt meestal voor bij
aangeboren aandoeningen of syndromen. Stridor bij volwassenen komt veel minder vaak voor. Chronische stridor bij volwassenen wijst meestal in de richting van een ernstige onderliggende aandoening.
Acute of chronische stridor: Oorzaken
Mogelijke oorzaken van een luchtwegobstructie zijn acuut of chronisch.
Acute stridor
Oorzaken die acuut leiden tot een gierende ademhaling omvatten:
- diagnostische onderzoeken zoals een bronchoscopie of laryngoscopie (onderzoek keel, strottenhoofd en stembanden)
- een abces op de amandelen
- een allergische reactie
- bacteriële tracheïtis
- laryngospasme (plotse kramp aan spieren van strottenhoofd)
- een goiter (schildkliervergroting)
- een keelontsteking
- een luchtwegletsel
- een spasme van de spieren van de luchtwegen of de stembanden
- een tracheatumor
- epiglottitis (ontsteking van het strotklepje)
- gezwollen weefsels van de keel, bovenste luchtwegen of het gezicht
- het inademen van een vreemd voorwerp (zoals een pindanootje)
- het inademen van rook of andere inhalatieletsels
- het langdurig gebruik van een beademingsbuis
- kroep (virale infectie met blaffende hoest bij kinderen) (komt het vaakst voor)
- nekchirurgie
- secreta zoals sputum (slijm)
- stembandkanker
Chronische stridor
Chronische stridor kent ook tal van mogelijke oorzaken met name laryngomalacie, pediatrische subglottische stenose, stembanddysfunctie, bilaterale stembandverlamming, larynxcysten, laryngeale
hematomen, laryngeale dyskinesie, laryngeale papillomen, stenose van de proximale luchtpijp en tracheomalacie.
Inspiratoire, expiratoire en bifasische stridor
Inspiratoire stridor komt het meest voor. Dit wijst op een laryngeale obstructie (verstopping aan het strottenhoofd). Expiratoire stridor impliceert een tracheobronchiale obstructie (verstopping aan de luchtpijp). Bifasische stridor wijst op een subglottische (onder de
tong) of glottische afwijking (aan de tong).
Symptomen stridor door verstopping van luchtwegen
Naast de typische gierende, piepende ademhaling heeft de patiënt mogelijk een blauwe huidskleur (
cyanose), hart- en longafwijkingen, nasale aftakkingen,
bewustzijnsverlies, en reageert hij minder op prikkels. Daarnaast treedt mogelijk een infectie op aan de mond of
kwijlt hij uit de mond.
Koorts is een typisch symptoom bij bacteriële infecties. Het komt tot slot ook voor dat de patiënt een (zichtbare) afwijking heeft aan de luchtpijp.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De arts voert een uitgebreid lichamelijk onderzoek uit waarbij hij de zichtbare symptomen opmerkt. Hij bestudeert grondig de mond- en keelholte en hij luistert naar de geluiden die de patiënt maakt (hoesten,
huilen of praten).
Diagnostisch onderzoek
De arts voert een volledig
bloedonderzoek, een bronchoscopie, een
CT-scan van de
borstkas, een laryngoscopie (
medische term voor "inwendig kijkonderzoek van het strottenhoofd"), een
pulsoximetrie (voor het meten van het zuurstofgehalte in het bloed) en een röntgenfoto (
radiografisch onderzoek) van de borst of nek.
Differentiële diagnose
De arts verwart stridor vaak met pediatrische
gastro-oesofageale reflux (brandend maagzuur door maaginhoud die terugvloeit naar slokdarm).
Behandelingen van patiënten met een piepende ademhaling: Obstructie verwijderen
Stridor is een symptoom, geen diagnose of een ziekte. De arts moet de onderliggende oorzaak bepalen voor de behandeling van de patiënt. De arts tracht in ieder geval zo snel mogelijk de luchtpijp vrij te maken indien dit mogelijk is. Eventueel past hij zelfs beademing toe. Voor sommige aandoeningen die stridor veroorzaken, is een behandeling met
antibiotica of
steroïden voldoende om de stridor weg te krijgen. Ook inhalatietherapie is voor sommige patiënten nodig om de onderliggende oorzaak van stridor te behandelen. Voor andere aandoeningen of oorzaken van stridor is chirurgie vereist.
Lees verder