Stridor: Gierende, piepende ademhaling

Stridor is een abnormaal, gierend ademgeluid dat kan optreden bij zowel de in- als uitademing. Dit geluid heeft een hoge toon en klinkt vaak muzikaal. Stridor kan ontstaan door een obstructie in de keel, het strottenhoofd (larynx), de trachea (luchtpijp) of het stemapparaat (glottis). De oorzaken van stridor zijn divers en het kan een medische noodsituatie vormen, vooral bij kinderen. De arts moet stridor snel behandelen door de onderliggende oorzaak te identificeren en de juiste therapie toe te passen, die kan variëren van medicatie en therapie tot chirurgie.

• Synoniemen van stridor
• Epidemiologie van stridor: Vooral bij kinderen
• Acute en chronische stridor: Oorzaken
• Inspiratoire, expiratoire en bifasische stridor
• Symptomen van Stridor door Luchtwegobstructie
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van stridor: Verwijderen van obstructies
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Synoniemen van stridor

Stridor wordt ook wel aangeduid met de volgende termen:

• Abnormale piepende ademgeluiden
• Extrathoracale luchtwegobstructie
• Piepende ademhaling

Epidemiologie van stridor: Vooral bij kinderen

Kinderen hebben een hoger risico op luchtwegobstructies omdat hun luchtwegen smaller zijn dan die van volwassenen. Acute stridor bij kinderen gaat vaak gepaard met obstructies van de bovenste luchtwegen, wat onmiddellijke medische aandacht vereist. Het doel van de behandeling is om te voorkomen dat de luchtwegen volledig blokkeren. Chronische stridor bij kinderen kan vaak gerelateerd zijn aan aangeboren aandoeningen of syndromen. Bij volwassenen komt stridor veel minder vaak voor. Wanneer het voorkomt bij volwassenen, duidt het meestal op een ernstige onderliggende aandoening.

Acute en chronische stridor: Oorzaken

Stridor kan zowel acuut als chronisch van aard zijn, afhankelijk van de oorzaak.

Acute stridor

Mogelijke acute oorzaken van stridor zijn onder andere:

• Bronchoscopie of laryngoscopie (onderzoek van keel, strottenhoofd en stembanden)
• Amandelabces
• Allergische reacties
• Bacteriële tracheïtis
• Laryngospasme (plotse kramp van de spieren van het strottenhoofd)
• Goiter (schildkliervergroting)
• Keelontsteking
• Luchtwegletsel
• Spasme van de spieren van de luchtwegen of stembanden
• Tracheatumor
• Epiglottitis (ontsteking van het strotklepje)
• Gezwollen weefsels in de keel, bovenste luchtwegen of het gezicht
• Inademing van vreemde voorwerpen (zoals een pindanootje)
• Inademing van rook of andere inhalatieletsels
• Langdurig gebruik van een beademingsbuis
• Kroep (virale infectie met blaffende hoest bij kinderen, vaak voorkomend)
• Nekchirurgie
• Secreta zoals sputum (slijm)
• Stembandkanker

Chronische stridor

Chronische stridor kan vele oorzaken hebben, waaronder:

• Laryngomalacie
• Pediatrische subglottische stenose
• Stembanddysfunctie
• Bilaterale stembandverlamming
• Larynxcysten
• Laryngeale hematomen
• Laryngeale dyskinesie
• Laryngeale papillomen
• Stenose van de proximale luchtpijp
• Tracheomalacie

Inspiratoire, expiratoire en bifasische stridor

• Inspiratoire stridor: Dit type stridor komt het meest voor en duidt vaak op een obstructie in het strottenhoofd (larynx).
• Expiratoire stridor: Dit wijst op een obstructie in de trachea (luchtpijp) en de bronchiën.
• Bifasische stridor: Dit type stridor wijst op een obstructie onder de glottis (subglottische) of in de glottis (stemmergebied).

Symptomen van Stridor door Luchtwegobstructie

Naast het karakteristieke gierende ademgeluid kunnen patiënten symptomen vertonen zoals:

• Blauwe huidskleur (cyanose)
• Hart- en longafwijkingen
• Nasale aftakkingen
• Bewustzijnsverlies
• Verminderde reactie op prikkels
• Infecties in de mond
• Kwijl
• Koorts bij bacteriële infecties
• Zichtbare afwijkingen aan de luchtpijp

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts begint met een uitgebreid lichamelijk onderzoek waarbij hij de zichtbare symptomen observeert. Hij onderzoekt de mond- en keelholte en luistert naar ademgeluiden, hoesten, huilen en andere geluiden.

Diagnostisch onderzoek

De arts kan verschllende diagnostische tests uitvoeren, waaronder:

• Bloedonderzoek
• CT-scan van de borstkas
• Bronchoscopie
• Laryngoscopie (inwendig kijkonderzoek van het strottenhoofd)
• Pulsoximetrie (meting van zuurstofgehalte in het bloed)
• Röntgenfoto (radiografisch onderzoek) van borst of nek

Differentiële diagnose

Stridor kan soms worden verward met pediatrische gastro-oesofageale reflux (brandend maagzuur door terugvloeiing van maaginhoud naar de slokdarm).

Behandeling van stridor: Verwijderen van obstructies

Stridor is een symptoom en geen diagnose of ziekte op zichzelf. De behandeling moet zich richten op het aanpakken van de onderliggende oorzaak van stridor. De behandelingsopties omvatten:

Vrijmaken van de luchtpijp

Indien mogelijk, probeert de arts de luchtpijp te bevrijden van de obstructie door middel van directe interventies zoals het verwijderen van het obstructieve object of het verhelpen van zwelling.

Beademing

In gevallen van ernstige obstructie kan beademing noodzakelijk zijn om de ademhaling van de patiënt te ondersteunen.

Medicatie

• Antibiotica kunnen worden voorgeschreven als de stridor wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie.
• Steroïden kunnen worden gebruikt om ontstekingen te verminderen en zwelling te verlichten, vooral bij allergische reacties of inflammatoire aandoeningen.

Inhalatietherapie

Voor sommige oorzaken van stridor kan inhalatietherapie, zoals het gebruik van vernevelaars met corticosteroïden of bronchodilatoren, nuttig zijn om de luchtwegen te openen en de symptomen te verlichten.

Chirurgische ingrepen

Wanneer andere behandelingen niet effectief zijn, kan een operatie noodzakelijk zijn om de oorzaak van stridor te verhelpen, zoals het verwijderen van tumoren of het corrigeren van structurele afwijkingen.

Prognose

De prognose voor stridor hangt af van de onderliggende oorzaak en de tijdigheid van de behandeling. Bij vroege interventie en juiste behandeling kunnen de meeste patiënten volledig herstellen. Chronische stridor veroorzaakt door ernstige aandoeningen kan echter langdurige behandeling en opvolging vereisen.

Complicaties

Mogelijke complicaties van stridor kunnen zijn:

• Aanhoudende luchtwegobstructie
• Verhoogd risico op infecties door verminderde luchtstroom
• Respiratoire distress (ademnood)
• Langdurige schade aan de luchtwegen bij vertraagde behandeling

Preventie

Preventie van stridor omvat het vermijden van risicofactoren en tijdige medische interventie. Enkele preventieve maatregelen zijn:

• Tijdige vaccinatie tegen ziekten zoals kroep
• Voorkomen van blootstelling aan allergenen en irriterende stoffen
• Regelmatige controle bij patiënten met bekende luchtwegproblemen
• Vroege diagnose en behandeling van aandoeningen die stridor kunnen veroorzaken

Lees verder

• Wheezing: Piepend geluid bij uitademing
• Ademhalingsproblemen: Oorzaken van moeite met ademen