Wheezing: Piepend geluid bij uitademing

Wheezing: Piepend geluid bij uitademing Bij het (uit)ademen is het mogelijk dat mensen een fluitend of piepend geluid maken, hetgeen gekend is als ‘wheezing’. Wheezing verschijnt bij veel long- en luchtwegstoornissen en dit op elke leeftijd. De ernst van de aandoeningen varieert wel. Dit symptoom gaat vaak gepaard met andere milde symptomen zoals bij een griepje of verkoudheid, maar soms zijn ook ernstige ademhalingsmoeilijkheden aanwezig. De behandeling is sterk afhankelijk van de oorzaak. Meestal volstaan echter medicatie of luchtwegverwijders om de symptomen onder controle te krijgen.

Terminologie: Stridor versus wheezing

Een piepend geluid maken bij de inademing (inspiratie) bestempelen artsen als ‘stridor’. Dit symptoom is het gevolg van een vernauwing in de hoge luchtwegen. Bij wheezing is echter sprake van een vernauwing in de lagere luchtwegen, en treedt de piepende ademhaling meestal tijdens de uitademing (expiratie) plaats.

Oorzaken: Door vernauwde luchtwegen

Wheezing vloeit meestal voort uit problemen met de bronchiën (luchtpijpvertakkingen) en/of de bronchiolen (kleinste luchtpijpvertakkingen). Wanneer de lage luchtwegen vernauwd zijn bij het ademen, gaat dit gepaard met het fluitend of piepend geluid ‘wheezing’, soms ook gewoon ‘piepen’ genoemd. In de meeste gevallen treedt dit symptoom vooral op bij het uitademen. Dit geluid komt tot stand door lucht die in feite wordt ‘gedwongen’ om door vernauwde luchtwegen te gaan.

Aandoeningen

De luchtwegen zijn vernauwd als gevolg van enkele aandoeningen:
  • anafylaxie: een ernstige en potentieel levensbedreigende allergische reactie
  • bronchospasmen: samentrekking van de spieren binnen de bekleding van de luchtwegen wat gepaard gaat met ademnood
  • een abnormale groei in de luchtweg, zoals een tumor (kanker)
  • een ingeademd voorwerp, zoals het inhaleren van pinda’s (gebeurt vaak bij kleine kinderen) (een deel van de luchtpijpvertakking is hierdoor geblokkeerd)
  • een zwelling van de bekleding van de luchtwegen
  • veel afscheidingen (slijm) in de luchtwegen

Veel long- en luchtwegaandoeningen gaan gepaard met wheezing.

Astma
Astma start meestal in de kindertijd, al is deze aandoening op elke leeftijd mogelijk. Minimaal tien procent van de kinderen en vijf procent van de volwassenen lijdt aan een vorm van astma. Astma tast de kleinere luchtwegen (bronchiolen) aan. Deze zijn namelijk vernauwd door bronchospasmen. Hoesten en een piepende inademhaling (stridor) zijn de vaakst voorkomende symptomen. Verder komt een vol gevoel op de borst en ademloosheid soms ook voor bij de luchtwegaandoening. Patiënten hebben vrijwel altijd symptomen die variabel zijn in ernst, en zelfs bij eenzelfde patiënt zijn gradaties mogelijk bij de aanval. Een astmatische aanval houdt gemiddeld één uur aan, maar bij sommige patiënten blijven de klachten meerdere dagen tot weken aanwezig tenzij ze hiervoor eerder een behandeling krijgen.

Bronchiëctasieën
Bronchiectasieën is een aandoening waarbij één of meer luchtwegen verwijd zijn. In de afwijkende luchtwegen gebeurd een extra slijmproductie, waardoor de luchtwegen gevoelig zijn voor een infectie. De patiënt moet hierdoor veel slijm ophoesten, wat eventueel gepaard gaat met bloed. De verwijde en geïrriteerde luchtwegen komen voornamelijk tot stand door een eerdere ernstige longontsteking (pneumonie), enkele erfelijke aandoeningen en enkele andere aandoeningen die een deel van de luchtweg beschadigen.

Bronchiolitis
Bronchiolitis is een infectie van de kleine luchtwegen van de long (de bronchiolen) die vooral baby’s aantast en dit vooral vanaf november tot maart. Meestal zijn zuigelingen niet ernstig ziek en herstellen ze volledig. Soms is echter wel een ziekenhuisopname vereist. Veelal veroorzaakt het respiratoire syncytieel virus (RSV) de infectie.

Chronische obstructief longlijden (COPD)
COPD is een algemene term die duidt op zowel chronische bronchitis als emfyseem. Chronische bronchitis (aanhoudende ontsteking van de luchtpijpvertakkingen) is een langdurige ontsteking van de luchtwegen van de longen (bronchi). Emfyseem is dan weer een longaandoening waarbij schade optreedt aan de kleinere luchtwegen en luchtzakjes (alveoli) van de longen. Chronische bronchitis en emfyseem treden vaak samen op. COPD duidt eigenlijk op de obstructie (verstopping) van de luchtstroom als gevolg van chronische bronchitis en/of emfyseem. Roken vormt de belangrijkste oorzaak van COPD.

Luchtweginfecties
Een infectie aan eender welke plaats in de luchtwegen leidt mogelijk tot een fluitende uitademing, zoals acute bronchitis (wat vaak optreedt bij volwassenen). Bij jonge kinderen is een luchtweginfectie meestal de oorzaak van wheezing. Ook bij epiglottitis (levensbedreigende zwelling van het strotklepje) ontstaat mogelijk een piepend geluid bij de uitademing. Bij deze infecties komen dan ook andere symptomen voor.

Stoflongziekten
Bij een stoflongaandoening (pneumoconiose) gebeurt een inademing van stofdeeltjes, hetgeen irritatie aan de longen veroorzaakt. Diverse stoflongziekten leiden mogelijk tot wheezing zoals bijvoorbeeld baritose (blootstelling aan barietstof) en antracose (blootstelling aan koolstof).

Andere aandoeningen
Bij volgende andere aandoeningen komt soms een piepende uitademing tot stand:

Het gebruik van medicijnen is soms een risicofactor voor wheezing / Bron: Stevepb, PixabayHet gebruik van medicijnen is soms een risicofactor voor wheezing / Bron: Stevepb, Pixabay

Omgevingsfactoren

Het gebruik van geneesmiddelen (vooral aspirine) en roken vormen risicofactoren voor het verschijnen van wheezing.

Symptomen

Milde wheezing
Vaak verschijnt een licht fluitend geluid bij de uitademing tijdens een verkoudheid, een griepje of een andere luchtweginfectie. Als deze symptomen niet snel verbeteren, is het verstandig om een arts te raadplegen. Soms is namelijk sprake van astma.

Ademhalingsproblemen
Soms verschijnt wheezing in combinatie met hoesten en ademhalingsproblemen. Ademhalingsproblemen zoals ademloosheid, een snelle ademhaling (tachypneu), kortademigheid of problemen met het krijgen van adem, zijn kenmerkend. Verder heeft de patiënt mogelijk pijn op de borst en/of moet hij bloed hoesten (hemoptoe). Deze alarmerende symptomen vereisen onmiddellijke medische aandacht.

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt de patiënt vragen over de mogelijke ademhalingsproblemen, en de andere mogelijke tekenen. Daarna krijgt de patiënt een lichamelijk onderzoek. De dokter luistert naar de longen met een stethoscoop om de ademhalingsgeluiden te horen, en de frequentie hiervan op te nemen. Dit onderzoek is gekend als ‘auscultatie’. Veel patiënten hebben herhaalde episodes van ademhalingsproblemen, bijvoorbeeld patiënten met astma of COPD, en dan is de oorzaak snel duidelijk. Als de oorzaak echter niet duidelijk is of wanneer de patiënt ernstige problemen heeft, zijn mogelijk verdere onderzoeken nodig. De arts bestelt op basis van de aanwezige symptomen en zijn vermoedens testen, zoals een bloedonderzoek, een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto) en een spirometrie (longfunctieonderzoek).

Behandeling van piepend geluid bij de uitademing

Als de arts wheezing wil behandelen, moet hij kijken naar de oorzaak en daarop dan een gepaste behandeling inzetten. Meestal bestaat deze uit voedingsrichtlijnen, medicijnen, luchtwegverwijders, fysiotherapie, zuurstoftherapie en/of mechanische ventilatie.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wheezing: oorzaken piepende ademhaling bij uitademenWheezing: oorzaken piepende ademhaling bij uitademenWheezing is een hoog, grof fluitend geluid dat kan optreden wanneer iemand uitademt. De oorzaken van piepende ademhaling…
Bronchiolitis obliterans: Longziekte met droge hoestBronchiolitis obliterans: Longziekte met droge hoestBronchiolitis obliterans is een zeldzame ontstekingsaandoening die resulteert in de obstructie (verstopping) van de klei…
Obstructieve longziekte: Chronische longaandoening met hoestObstructieve longziekte: Chronische longaandoening met hoestChronische longaandoeningen zijn in te delen in drie categorieën: obstructief, restrictief of gemengd. Bij restrictieve…
Ademgeluiden: oorzaken krakend, borrelend & reutelend geluidAdemgeluiden: oorzaken krakend, borrelend & reutelend geluidAdemgeluiden kunnen normaal of abnormaal zijn. Abnormale of afwijkende ademgeluiden kunnen bestaan uit krakende, knisper…

Onycholyse (nagelloslating): Scheiding nagels van nagelbedOnycholyse (nagelloslating): Scheiding nagels van nagelbedOnycholyse (onycholisis) is een nagelaandoening waarbij één of meer nagels van een patiënt loskomen van de onderliggende…
Glutenintolerantie (coeliakie): feiten en fabels op een rijGlutenintolerantie (coeliakie): feiten en fabels op een rijGlutenvrij is hip! Steeds meer mensen volgen een glutenvrij dieet, omdat ze hebben gehoord of gelezen in de media dat he…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 28 oktober 2017:
  • Causes, https://www.mayoclinic.org/symptoms/wheezing/basics/causes/sym-20050764
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010)
  • Understanding Wheezing -- Diagnosis & Treatment, https://www.webmd.com/asthma/understanding-wheezing-treatment#1
  • Veelgestelde vraag: Wat is piepen of wheezing?, https://www.cyberpoli.nl/astma/faq/40
  • Wheeze, http://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/wheeze
  • Wheezing, https://patient.info/health/wheeze
  • Wheezing: Symptoms & Signs, https://www.medicinenet.com/wheezing/symptoms.htm
  • Afbeelding bron 1: Stevepb, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 23-03-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.