Reutelende ademhaling: oorzaak reutelende geluiden & hoesten

Reutelende ademhaling of een reutelend geluid in de longen zijn abnormale geluiden die door een stethoscoop tijdens een medisch onderzoek kunnen worden gehoord, maar soms is een reutelende ademhaling bij een kind of volwassene ook goed te horen zonder stethoscoop. Een reutelende ademhaling duidt vaak op een soort opeenhoping van vocht, slijm en pus of etter in je longen, bijvoorbeeld als gevolg van een longontsteking of een infectie. Een reutelende ademhaling is een veel voorkomend symptoom van longziekten en andere aandoeningen van de luchtwegen. Als je deze geluiden opmerkt tijdens inademing en/of uitademing, dan is het verstandig dat je een afspraak maakt met de huisarts zodat onderzocht kan worden wat de onderliggende oorzaak van het krakende en reutelende geluid is. De geluiden kunnen wijzen op een longontsteking of longoedeem als gevolg van een hartaandoening. Reutelende geluiden kan gepaard gaan met een droge keel, hoesten en vele anderen klachten.

• Wat is een reutelende ademhaling?
• Oorzaak reutelende geluiden in de longen
• Longkneuzing
• Pulmonale arteriële hypertensie
• Longemfyseem
• Astma
• Bronchitis
• Longoedeem
• Longkanker
• Interstitiële longziekten
• Longontsteking
• Reutelende geluiden in de keel
• Postnasale drip
• Obstructieve longziekte
• Atelectase
• Longfibrose
• Stervensfase
• Reutelende ademhaling en hoesten
• Onderzoek en dagnose
• Behandeling van reutels
• Zelfzorg

Wat is een reutelende ademhaling?

Wat betekent een reutelende ademhaling, soms ook wel rochelende of pruttelende ademhaling genoemd? Reutelende ademhaling, ook bekend als crepitaties of reutels, zijn korte borrelende, krakende, reutelende, niet-muzikale bijgeluiden, met een discontinue karakter die vaak hoog zijn. Dit geluid kan worden gemaakt door een of beide longen. Deze geluiden komen vaak voor bij mensen die lijden aan aandoeningen van de luchtwegen, vooral tijdens inademing. De geluiden kunnen uit één long of uit beiden longen, zowel de rechter long als de linker long, komen.

Oorzaak reutelende geluiden in de longen

Bij mensen worden reutelende geluiden veroorzaakt door de plotselinge, explosieve verandering in de spanning van het elastische weefsel rondom de gecollabeerde stijve luchtwegvertakkingen of bronchi op het moment dat deze opengaan. Een reutelend geluid in de longen wordt vaak geassocieerd met ontsteking of infectie van de bronchiën, bronchiolen en longblaasjes (alveoli). Als het gereutel na een hoest of kuch niet verdwijnt, kunnen ze een teken zijn van:

• Longoedeem of de aanwezigheid van vocht in de longblaasjes.
• Longfibrose, een aandoening waarbij te veel littekenweefsel in de longen wordt gevormd.
• Het acute respiratory distress syndrome (ARDS), een aandoening waarbij de longen om verschillende redenen niet naar behoren werken.
• Bronchiëctasieën, een longziekte waarbij delen van de longen constant verwijd en geïrriteerd zijn.

Reutelen in de longen komt vaak voor en duidt vaak op een luchtweginfectie. Er zijn een aantal aandoeningen aan de luchtwegen die bij het uitademen reutelende geluiden kunnen veroorzaken. Sommige kunnen chronisch zijn terwijl andere tijdelijk zijn. Enkele van de meest voorkomende oorzaken van knettergeluiden in de longen tijdens het uitademen zijn de volgende:

Longkneuzing

Een longkneuzing of longcontusie is een letsel aan de longen waarbij de long minder goed functioneert als gevolg van zwelling en vochtophoping in de longblaasjes. Hierdoor kan er een reutelend geluid optreden.

Pulmonale arteriële hypertensie

Pulmonale arteriële hypertensie (PAH) is een zeldzame, chronische longziekte, die wordt gekenmerkt door verhoogde druk van de bloedvaten in de longen. Klachten bij deze aandoening kunnen bestaan uit vermoeidheid, duizeligheid en flinke kortademigheid bij inspanning. Ook komt flauwvallen voor. Andere symptomen zijn:

• Opgezwollen voeten en onderbenen (oedeem);
• Blauwe lippen (cyanose);
• Beknellende gevoel of pijn op de borst;
• Een snelle pols;
• Benauwd gevoel of benauwdheid;
• Een vergrote lever.

Longemfyseem

Longemfyseem is een longziekte die valt onder COPD en waarbij longblaasjes onherstelbaar verloren gaan. De aandoening veroorzaakt kortademigheid, benauwdheid, hoesten, slijm ophoesten, vermoeidheid en weinig spierkracht.

Astma

Astma is een chronische ontsteking van de longen en komt het meeste voor bij kinderen en jongvolwassenen. Bij astma heb je vaak last van piepend ademhalen (wheezing), kortademigheid, benauwdheid, hoesten met of zonder slijm (in het bijzonder 's nachts en 's ochtends), en zij jonge kinderen gaan vaak de luchtwegen vol zitten, met als gevolg dat ze gaan 'reutelen'.

Bronchitis

Bronchitis is een ontsteking van de bronchiën. Veel voorkomende symptomen van deze aandoening zijn reutelende geluiden, flinke hoest, slijm ophoesten en piepende ademhaling (wheezing). Acute bronchitis wordt veroorzaakt door een virus (verkoudheid of griep) en geïrriteerde longen. Wanneer deze ontsteking niet verdwijnt, kan er chronische bronchitis ontstaan waar vooral rokers door getroffen worden.

Longoedeem

Longoedeem is een andere mogelijke oorzaak van een reutelend geluid in de longen bij het uitademen. Dit is een veel voorkomende aandoening bij mensen met congestief hartfalen, waarbij het hart onvoldoende bloed door het lichaam pompt en er onder meer longoedeem kan ontstaan wat kan leiden tot een reutelend geluid bij het ademhalen.

Longkanker

Longkanker kan een reutelende ademhaling veroorzaken, evenals drastisch gewichtsverlies, kortademigheid en soms bloed ophoesten. Behandeling van longkanker kan bestaan uit onder meer chirurgie, chemotherapie en bestraling.

Interstitiële longziekten

Bij mensen is het interstitium het weefsel en de ruimte rond de luchtzakken van de long. Een interstitiële longziekte is een van de aandoeningen van de luchtwegen die invloed heeft op dit gebied. Veel voorkomende oorzaken van deze aandoening zijn onder andere:

• Bestraling en chemotherapie;
• Onderliggende systeemziekten zoals reumatoïde artritis en sclerodermie;
• Gebruik van bepaalde antibiotica;
• Blootstelling aan giftige stoffen zoals asbest, tabaksrook, of milieustoffen.

Longontsteking

Een longontsteking is een ontsteking van de longblaasjes en het omringende weefsel. Longontsteking kan zich in één of in beide longen bevinden. Mogelijke verschijnselen zijn hoesten, benauwdheid, moeite met ademhalen, koorts en moe zijn.

Reutelende geluiden in de keel

Een reutelend geluid in de keel, vooral 's nachts, kan ook een teken zijn van een van de volgende aandoeningen:

Postnasale drip

Reutelende geluiden in de keel kunnen voorkomen bij sommige mensen. Het komt vaak voor bij mensen met postnasale drip (PND), wat duidt op een teveel aan slijmen welke vanuit de neusholte achteraan naar de keel lopen.

Obstructieve longziekte

Dit zijn chronische longziekten waarbij kortademigheid en hoesten voorop staan. Deze longziekten worden gekenmerkt wordt door ontsteking van de luchtwegen, luchtwegvernauwing en afbraak van longweefsel. Een andere benaming is COPD.

Atelectase

Atelectase is het samenvallen van een deel van de long of soms van een gehele long. De volgende symptomen kunnen hierbij optreden:

• hoesten;
• verhoogde hartslag;
• pijn op de borst;
• blauw of asgrauw worden.

Longfibrose

Longfibrose is een chronische aandoening waarbij littekenweefsel in de longen wordt gevormd. Door het verdikte, stijve weefsel wordt het moeilijker voor de longen om ook goed te functioneren. Wanneer de aandoening niet wordt veroorzaakt door een onderliggende oorzaak, wordt deze idiopathische longfibrose genoemd

Stervensfase

Sterven verloopt bij ieder mens op een persoonlijke en tevens unieke manier. Toch zijn er in de stervensfase wel algemene kernmerken en veranderingen, zoals veranderingen in de ademhaling. Zo is een stokkende ademhaling een teken dat de dood naderbij komt. Tijdens de stokkende ademhaling kan er ook sprake zijn van een reutelend geluid. De oorzaak is het verdwijnen van de normale hoest- en slikprikkels, waardoor slijm zich ophoopt in de keelholte of de luchtpijp.

Reutelende ademhaling en hoesten

Een droge hoest 's nachts of overdag kan ook een oorzaak zijn voor reutelende of krakende longgeluiden. Bij sommige mensen zijn de geluiden zo laag zijn dat ze niet gehoord kunnen worden. Bij anderen zijn de ademgeluiden echter zo luid dat ze zonder een stethoscoop kunnen worden gehoord. In tegenstelling tot een natte hoest, gaat een droge hoest niet gepaard met slijmproductie. Door hoesten maakt je lichaam de luchtwegen schoon. Het helpt slijm en andere irriterende stoffen uit je luchtwegen te verwijderen. Een droge hoest is echter niet-functioneel.

Onderzoek en dagnose

Bij het diagnosticeren van de onderliggende oorzaak van de reutelende geluiden, zal de arts een stethoscoop gebruiken om naar je longen en ademhaling te luisteren. In ernstige gevallen is dit geluid te horen zonder een stethoscoop. Daarnaast zal de arts vragen stellen over je klachten en verder lichamelijk onderzoek doen. Mogelijk zijn aanvullende tests nodig om vast te stellen wat de onderliggende oorzaak kan zijn. Bij het diagnosticeren van de oorzaak van reutels in de longen, kunnen de volgende onderzoeken zinvol zijn:

• een thoraxfoto of een CT-scan;
• bloedonderzoek om een infecties vast te stellen;
• sputum-test, waarbij opgehoest slijm onderzocht wordt.

Behandeling van reutels

Behandeling van een reutelende ademhaling betekent behandeling van de onderliggende aandoening. In geval van bacteriële longontsteking en bronchitis, zal de arts antibiotica voorschrijven. Zo nodig kunnen antivirale middelen worden voorgeschreven in geval van een virale infectie. Bij een longontsteking zal de arts adviseren om voldoende te rusten, goed gehydrateerd te blijven en eventuele longirritatie te vermijden.

Leefstijlveranderingen worden voorgeschreven in geval van chronische aandoeningen die de reutelende ademhaling veroorzaken. Deze veranderingen helpen om de symptomen te beheersen en na verloop van tijd van het gereutel af ​​te komen. De belangrijkste verandering is stoppen met roken.

Afhankelijk van de oorzaak van en reutelende ademhaling, kunnen andere behandelingsopties bestaan uit:

• Gebruik van ontstekingsremmers (corticosteroïden) om luchtwegontsteking te verminderen;
• Longrevalidatie om actief te blijven;
• Bronchusverwijdende inhalers om de luchtwegen te ontspannen en te openen;
• Zuurstoftherapie waarmee je beter kunt ademen.

Zelfzorg

Milde of ernstige reutels in de longen, kunnen een teken zijn van een ernstige ademhalingsaandoening. Om die redenen is een dringende medische diagnose en behandeling vereist. Ga niet eerst zelf dokteren, maar laat je huisarts de situatie zo snel mogelijk beoordelen. Je kan zelf onder meer de volgende maatregelen in acht nemen:

• Zonder recept verkrijgbare medicijnen gebruiken om symptomen zoals verkoudheid en koorts te helpen verlichten.
• Een luchtbevochtiger, dit helpt om vocht in de lucht te brengen en kan helpen hoesten te verminderen.
• Verbeter je immuunsysteem door een gezond, uitgebalanceerd dieet te volgen en een gezonde leefstijl te handhaven.
• Wanneer je last hebt van hoesten, kan een stoomdouche de klachten helpen verminderen.
• Vermijd roken en begeef je niet in rokerige ruimtes.

Lees verder

• Ademgeluiden: oorzaken krakend, borrelend & reutelend geluid
• Krakende ademhaling: oorzaken van een reutelende ademhaling
• Gierende en piepende ademhaling (stridor): oorzaken