Noorse schurft (korstschurft): Dikke korsten op huid

Noorse schurft (korstschurft): Dikke korsten op huid Schurft is een zeer besmettelijke huidziekte die gepaard gaat met een intens jeukende huiduitslag veroorzaakt door de mijt Sarcoptes scabiei. De huidaandoening komt het meest voor bij kinderen en jongvolwassenen. De verspreiding van schurft gebeurt door langdurig nauw contact zoals binnen huishoudens of instellingen en door seksueel contact. Noorse schurft (korstschurft) is een klinische variant van schurft die vooral tot uiting komt bij patiënten met een zwak immuunsysteem. De symptomen zijn veelal ernstiger waarbij dikke, korsten ontstaan op verschillende lichaamsdelen. De behandeling van deze huidinfectie is gebaseerd op het nemen van medicatie, het eten van een goede voeding en het behandelen van de omgeving. Een snelle en agressieve behandeling is nodig om de besmetting van de ziekte en andere complicaties te voorkomen. Dankzij de behandeling herstellen de meeste patiënten al is de hersteltijd wel trager door het zwakke immuunsysteem.

Terminologie Noorse schurft

Korstschurft staat bekend als ‘Noorse scabies’ of ‘Noorse schurft’ omdat de aandoening voor het eerst werd beschreven werd in Noorwegen halverwege de negentiende eeuw. De ziekte heeft met andere woorden geen voorliefde voor mensen die leven in Noorwegen of mensen die een Noorse afkomst hebben.

Oorzaken van korstschurft: Door mijt

De mijt ‘Sarcoptes scabiei’ is verantwoordelijk voor de huiduitslag die optreedt bij Noorse schurft. De mijten begraven zich in de huid van geïnfecteerde patiënten. De overdracht van de mijt gebeurt door langdurig nauw contact zoals binnen huishoudens of instellingen en door seksueel contact. Bij patiënten met korstschurft bevinden zich enorme hoeveelheden mijten en eieren in de huid. De huidziekte is uiterst besmettelijk na een relatief minimaal contact. De precieze oorzaak van de totstandkoming van de korstige huidletsels is onbekend.

Risicogroepen: Zwak immuunsysteem

Vooral patiënten met een zwak afweersysteem presenteren zich met Noorse schurft. Bij patiënten met een zwakker immuunsysteem is namelijk sprake van een probleem met een immuunrespons op de mijten. Naar schatting hebben patiënten met Noorse schurft tot vierduizend mijten per gram huid. Patiënten zijn vaak besmet met meer dan één miljoen mijten. Bij patiënten met gewone schurft, zijn dit gemiddeld slechts tussen de tien à twintig mijten. Patiënten met een zwak afweersysteem zijn patiënten:

Ook patiënten met onbehandelde schurft en patiënten met ondervoeding, krijgen sneller te maken met de huidinfectie.

Symptomen: Dikke korsten op huid

Vooral op de handen (handpalmen) en voeten (voetzolen) ontstaan letsels. Ook de ellebogen, knieën en hoofdhuid zijn vaak originele betrokken plaatsen. Aanvankelijk ervaart een patiënt rode huidletsels die zich ontwikkelen tot onregelmatige, schilferige, grijze tot zwarte korstplaques en soms zelfs tot blaren en huidzweren. De dikke huidkorsten hebben vaak een wratachtige uitstraling. De letsels van deze kenmerkende vorm van schurft zijn uitgebreid en zijn in staat om zich over het gehele lichaam te verspreiden. Aanzienlijk haarverlies behoort tot één van de mogelijke klachten. Jeuk is bij de aandoening in tegenstelling tot gewone schurft, niet altijd aanwezig. Wel ervaart de patiënt mogelijk pijn, stress, angst, een slaaptekort en een depressief gevoel door de aanwezigheid van de dikke korsten op de huid.

Diagnose en onderzoeken

Korstschurft bevestigt de arts door het nemen van huidafkrabsels van een huidletsel. Hij laat dit microscopisch onderzoeken op de aanwezigheid van de mijt en/of zijn eieren. Soms zijn mijten en eieren te zien met een dermatoscoop (vergrotend kijkapparaat met licht voor inspectie van de huid). Een microscopisch onderzoek is nodig omdat de huidinfectie de symptomen nabootst van geïnfecteerd eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid) of psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers). Een biopsie van de huid is zelden vereist; dit onthult enkel maar de karakteristieke kenmerken van schurft.

Behandeling

Medicijnen zijn nodig / Bron: Stevepb, PixabayMedicijnen zijn nodig / Bron: Stevepb, Pixabay

Medicijnen nemen

De patiënt krijgt een behandeling in een privékamer en de personeelsleden of verzorgers moeten contactvoorzorgsmaatregelen nemen om een besmetting te voorkomen. De behandeling van korstschurft is gebaseerd op een goede huidverzorging, herhaalde toepassingen van een schurftdodende middel en, in resistente gevallen, orale (via de mond ingenomen) ivermectine (200 μg / kg - twee doses met een tussenpozen van één week). Indien patiënten erg depressief en angstig zijn door de ziekte, schrijft de arts bovendien antidepressiva voor. Verder krijgen alle familieleden en de omgevers van de patiënt een screeningsonderzoek naar de aanwezigheid van korstschurft. Zij krijgen ongeacht de uitkomst een behandeling met een lokaal scabicide (schurftdodend medicijn) en moeten deze behandeling eveneens herhalen.

Goede voeding consumeren

Een gezonde en evenwichtige voeding verbetert het immuunsysteem. Knoflook en rabarber zijn natuurlijke bestrijdingsmiddelen van parasieten. Kokosolie, havermout, honing, appelciderazijnen citroensap zijn andere natuurlijke middelen die de symptomen van korstschurft verminderen.

Zonlicht kan helpen bij het doden van de mijten / Bron: Blueeve, PixabayZonlicht kan helpen bij het doden van de mijten / Bron: Blueeve, Pixabay

Omgeving behandelen

Verder is het grondig schoonmaken van de woonomgeving essentieel daar de mijten tot 72u kunnen overleven bij de gastheer en korstjes regelmatig worden afgestoten van de huid. Ook het reinigen van linnen en matrassen met water noodzakelijk. Is het uitwassen of afwassen onmogelijk, dan moet het artikel minimaal vier dagen in een afgesloten plastic zak bewaard blijven. Zonlicht is tot slot ook effectief bij het doden van de mijten.

Prognose van huidinfectie

Bij korstschurft gebeurt een langzame respons op de behandeling in vergelijking met andere vormen van schurft. Bij de meeste patiënten verdwijnen de klachten uiteindelijk wel na de behandeling. Wel lopen patiënten met een zwak immuunsysteem het risico op een herbesmetting.

Complicaties van huidaandoening

Een mogelijk risico van korstschurft is dat vaak secundaire bacteriële infecties optreden (bijvoorbeeld door stafylokokkenbacteriën). Daarnaast is de patiënt in staat om talrijke contacten waaronder familieleden en personeelsleden te besmetten. Het sterftecijfer is tot slot aanzienlijk hoger bij oudere patiënten met korstschurft in vergelijking met patiënten met normale schurft. De sterfte is dan vooral toe te schrijven aan sepsis (bloedvergiftiging).

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hond huidaandoeningen, hond huiduitslag: schurft bij hondenHond huidaandoeningen, hond huiduitslag: schurft bij hondenSchurft bij honden herkennen en behandelen. Huid- en vachtproblemen bij de hond zijn waarschijnlijk de meest voorkomende…
Schurft bij het paardSchurft en een veel voorkomende huidaandoening bij paarden. Maar wat is nu eigenlijk de oorzaak van schurft? Wat zijn de…
Scabiës of schurft: symptomen, oorzaak en behandelingScabiës of schurft: symptomen, oorzaak en behandelingSchurft of scabiës is een besmettelijke huidaandoening die veroorzaakt wordt door de schurftmijt, een klein beestje die…
Schurft zeer besmettelijkSchurft zeer besmettelijkWat is schurft, scabiës? Pas op, schurft is vooral zeer besmettelijk en iedereen kan het krijgen, ook dieren. Wat is sch…

Reutelende ademhaling: oorzaak reutelende geluiden & hoestenReutelende ademhaling: oorzaak reutelende geluiden & hoestenReutelende ademhaling of een reutelend geluid in de longen zijn abnormale geluiden die door een stethoscoop tijdens een…
Periorale dermatitis: Huidziekte met huiduitslag rond mondPeriorale dermatitis: Huidziekte met huiduitslag rond mondPeriorale dermatitis wil letterlijk zeggen: ‘huiduitslag rond de mond’. Bij de huidaandoening ontstaan diverse rode, sch…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Ukster1 At English Wikipedia (Original Text: Andrew G), Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Geraadpleegd op 7 november 2017:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010)
  • Crusted (Norwegian) Scabies, https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/crusted-norwegian-scabies
  • Crusted scabies (Norwegian scabies), boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1234-1235
  • Crusted scabies, https://www.avogel.co.uk/health/skin/scabies/norwegian-scabies/
  • Crusted scabies, https://www.dermnetnz.org/topics/crusted-scabies/
  • Norwegian scabies, https://www.avogel.co.uk/health/skin/scabies/norwegian-scabies/
  • What Is Norwegian Scabies?, https://www.medicinenet.com/what_is_norwegian_scabies/views.htm
  • Afbeelding bron 1: Stevepb, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Blueeve, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 01-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.