Zonlicht: Voordelen van matige blootstelling aan zon

Zonlicht: Voordelen van matige blootstelling aan zon Overmatige blootstelling aan de zon leidt tot onder andere zonnebrand of een hitteberoerte. Op lange termijn verhoogt bovendien de kans op huidkanker en zijn ook sneller tekenen van een veroudering van de huid te zien door de schadelijke effecten van UV-straling in het zonlicht. Het is echter wel belangrijk om voldoende blootgesteld te worden aan zonlicht want dit is essentieel voor de algehele groei en ontwikkeling. Zonlicht helpt het lichaam bovendien te reageren op stressvolle situaties. De zon is bovendien nodig voor het handhaven van de bloeddruk, het reguleren van de afgifte van insuline en het omzetten van vet en koolhydraten in energie. Daarnaast zijn dezelfde UV-stralen die soms leiden tot huidziekten, juist nuttig voor de genezing of preventie van een aantal aandoeningen. Wel geldt dat steeds een matige blootstelling vereist is.
Bij langdurige blootstelling aan de zon is een goede zonnebescherming nodig / Bron: Dimitrisvetsikas1969, PixabayBij langdurige blootstelling aan de zon is een goede zonnebescherming nodig / Bron: Dimitrisvetsikas1969, Pixabay

Wat is voldoende blootstelling aan de zon?

Hoeveel blootstelling aan de zon voldoende is, is moeilijk te beantwoorden en voor iedereen anders. Diverse factoren spelen hierbij een rol: de huidskleur, de leeftijd, de gezondheidsgeschiedenis, de voeding en de geografische locatie. Mensen met een lichte huidskleur hebben twee tot drie keer per week vijf tot vijftien minuten blootstelling aan de zonnestralen nodig en dit aan de armen, de handen en het gezicht. Bij mensen met een donkere huidskleur is dit circa dertig minuten. Langer buiten blijven is wel mogelijk, maar het gebruik van een zonnebrandmiddel, een zonnebril (ook te dragen op bewolkte dagen), een breedgerande hoed en het nemen van andere beschermende maatregelen tegen de zon is dan essentieel. Bescherming tegen de zon is aanbevolen als de UV-index meer dan drie bedraagt.

Hoewel een langdurige blootstelling aan zonlicht vaak gezondheidsproblemen op korte en lange termijn veroorzaakt, levert een matige blootstelling aan de zonnestralen wel enkele voordelen op.

Behandeling van geelzucht

Baby’s met geelzucht (icterus) hebben een verhoogd bilirubinegehalte in het bloed waardoor de huid een gele kleur krijgt. De baby in het zonlicht achter een raam plaatsen (om de schadelijke UV-stralen weg te filteren) helpt om het overtollige bilirubine kwijt te raken. Een pasgeborene mag nooit zomaar buiten in direct zonlicht geplaatst worden.

Behandeling van huidziekten

Zonnebaden verlicht de symptomen van psoriasis bij de meeste patiënten met deze chronische huidziekte waarbij rode, droge plekken ontstaan die de huid verdikken. Een behandeling via licht (fototherapie) is een mogelijke behandeling van psoriasis, wat dus ook mogelijk is in de vorm van de blootstelling aan de UV-stralen van de zon. Schimmelinfecties zijn ook te genezen met zonlicht. Het is mogelijk om te genezen van eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid) met de kracht van zonlicht. Ook vitiligo is goed te behandelen met de blootstelling aan zonnestralen. Bij deze auto-immuunaandoening heeft de patiënt witte vlekken op de huid. Sommige gebieden van de pigmentproducerende cellen worden vernietigd bij deze ziekte. De arts behandelt de ziekte normaal gesproken met fototherapie (de blootstelling aan ultraviolet licht (UVA)) in combinatie met een medicijn. Zonlichttherapie (heliosis) werkt goed bij huidaandoeningen wanneer de huid geleidelijk wordt blootgesteld zodat er geen (verdere) schade aan de huid ontstaat. Dit is vooral belangrijk als de patiënt gevoelig is voor de zon en de huid niet gewend is aan de UV-stralen.

Bescherming tegen astma

Volwassenen en kinderen met slecht gereguleerde astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen) hebben significant minder vitamine D in het bloed dan gezonde mensen. Voldoende blootstelling aan zonlicht verhoogt het vitamine D-gehalte. Dit is vooral nuttig voor astmapatiënten die corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) gebruiken omdat zij sneller leiden aan een tekort aan vitamine D.

Overmatige blootstelling aan de zon leidt tot wazig zien / Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)Overmatige blootstelling aan de zon leidt tot wazig zien / Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)

Bescherming tegen bijziendheid

Ook voor de ooggezondheid is zonlicht goed. Matige hoeveelheden zonlicht tijdens het leven, vooral in de tienerjaren en jongvolwassenheid, verminderen de kans op bijziendheid. Te veel direct zonlicht resulteert echter tot oogbeschadiging. Dit leidt sneller tot wazig zien en cataract (troebele ooglens).

Bescherming tegen depressie

Zonlicht helpt patiënten met een depressie en dan vooral patiënten die lijden aan een winterdepressie, een vorm van een seizoensgebonden affectieve stoornis. Zonlicht in de vroege ochtend vermindert tevens de duur van ziekenhuisopname bij patiënten met een bipolaire stoornis (psychische ziekte: stemmingsstoornis). Komt er geen zonlicht binnen in een ziekenhuiskamer, dan neemt de duur van de ziekenhuisopname van de patiënt toe in vergelijking met ruimten waar zonlicht wel binnenkomt.

Bescherming tegen infecties

De blootstelling aan zonlicht stimuleert het immuunsysteem van het lichaam, waardoor het mogelijk is om verschillende infecties en ziekteverwekkers in het lichaam te voorkomen.

Bescherming tegen kanker

Prostaatkanker, borstkanker, dikkedarmkanker en alvleesklierkanker komen vaker voor bij patiënten die weinig blootgesteld zijn aan de zon. Te veel blootstelling aan de zon is wel niet goed want hierdoor verhoogt de kans op huidkanker.

Bevordering van haargroei

Door zonlicht is het lichaam in staat om vitamine D te produceren. Vitamine D stimuleert de haargroei en voorkomt haaruitval. Het is belangrijk om altijd een zonnebrandcrème toe te passen (vooral bij langdurige activiteiten in de buitenlucht), maar zich volledig beroven van de eveneens gunstige effecten van zonnestralen is geen goed idee. Het lichaam ontvangt namelijk graag benodigde vitaminen voor een gezonde huid en gezond haar

Gewichtsverlies door matige blootstelling aan de zon

Zonlicht helpt eveneens bij het verliezen van gewicht, want hierdoor raakt de persoon overtollig vet in het lichaam kwijt. Vooral het zonlicht in de ochtend is nuttig voor het verliezen van vet. Mensen gaan best twintig tot dertig minuten in de zon liggen tussen acht en twaalf uur. Zonnestralen doen de vetcellen onder het huidoppervlak krimpen. Meer zonneschijn betekent dat mensen meer ‘lichaamsbeweging’ krijgen, wat dan leidt tot het verlies van gewicht.

Verbetering van slaapcyclus door blootstelling aan UV-zonnestralen

De ogen hebben licht nodig om de interne klok van het lichaam te helpen instellen. Zonlicht is nodig voor de afgifte van serotonine in het lichaam, terwijl duisternis het lichaam stimuleert om melatonine af te geven, wat mensen helpt om in slaap te vallen. Zonder deze cyclus komen hormonen in het lichaam vertraagd vrij, wat resulteert in ongewenste bijwerkingen, zoals slapeloosheid.

Verlaging van bloeddruk

Blootstelling aan zonnestralen verlaagt de bloeddruk. Bijna de helft van mensen heeft een te hoge bloeddruk (hypertensie). Matige blootstelling aan de UV-stralen van de zon veroorzaakt een aanzienlijke daling van de bloeddruk. Lagere bloeddrukwaarden helpen het risico op een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en lichamelijke symptomen) en hartaandoeningen te verminderen.

Verlaging van cortisolniveaus

Cortisol, het stresshormoon, verhoogt de eetlust. Een hoge cortisolspiegel leidt sneller tot een gewichtstoename. Door blootstelling aan fel licht verlagen de cortisolspiegels.

Verlaging van risico op diabetes mellitus (suikerziekte)

Vitamine D werkt preventief tegen diabetes mellitus (suikerziekte). De consumptie van vitamine D in het vroege leven is sterk geassocieerd met een lager risico op diabetes mellitus type 1.

Verlaging van risico op multiple sclerose

Door de blootstelling aan zonlicht verlaagt het risico op multiple sclerose, een chronische auto-immuunaandoening. Mensen die wonen op hogere breedtegraden (Noord-Amerika, Europa, en plaatsen zoals IJsland) ontvangen minder direct zonlicht. Bij mensen die wonen in deze gebieden is de incidentie en prevalentie van de aandoening hoger.

Vitamine D en voldoende zonlicht

De zon één van de rijkste bronnen van vitamine D (zonlichtvitamine) wat essentieel is voor een goede gezondheid. Door constant zonnebrandcrèmes en lotions op de huid aan te brengen, gebeurt een te lage opname van deze waardevolle vitamine in het lichaam. Vitamine D is essentieel voor de gezondheid en kracht van de botten en tanden, ter ondersteuning van het immuunsysteem, de bescherming tegen dementie en de veroudering van de hersenen, en ook voor het minimaliseren van astmatische symptomen. Ook heeft vitamine D beschermende effecten tegen kanker. Meestal wordt elk weefsel in ons lichaam gereguleerd door de actieve vorm van vitamine D - 1,25-Dihdroxyvitamine D3 (1,25 [OH] 2D3), waarvan sommigen betrokken zijn bij het metabolisme van calcium, het immuunsysteem en de neuromusculaire functies. Een vitamine D-tekort treedt op als gevolg van een gebrek aan blootstelling aan de zon in de open lucht.

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De positieve en negatieve invloed van de zon op de huidDe positieve en negatieve invloed van de zon op de huidNa de winter zijn we hard toe aan vitamine zon. De zon kan een positieve uitwerking hebben op je gezondheid en zonnestra…
De zon en vitamine DDe zon en vitamine DVitamine D is een stof die vele voordelen biedt. Zonnestralen die op je huid terechtkomen en het nuttigen van diverse so…
Zonneblaasjes: symptomen, oorzaak en behandelingZonneblaasjes: symptomen, oorzaak en behandelingWat zijn zonneblaasjes en wat kun je tegen zonneblaasjes doen? Bij de eerste zonnestralen in de lente zijn er een aantal…
Vitamine D - de zon en nog zeven vitaminenbronnenVitamine D - de zon en nog zeven vitaminenbronnenVitamine D is essentieel voor onze gezondheid. Het is goed voor ons geheugen, de botten, ons afweersysteem en het beïnvl…

Tandpasta’s: Soorten en adviezen bij aankoop van tandpastaTandpasta’s: Soorten en adviezen bij aankoop van tandpastaDankzij een goede mondhygiëne is het mogelijk om gezonde tanden en gezond tandvlees te behouden. Een vieze adem komt bov…
Houding verbeteren met een postuur- en houdingstrainerHouding verbeteren met een postuur- en houdingstrainerEen verkeerde houding van de rug kan op de lange termijn leiden tot nek-, schouder- en rugklachten. Het is daarom essent…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Skeeze, Pixabay
  • Geraadpleegd op 27 juli 2018:
  • 15 Amazing Benefits Of Sunlight For Skin, Hair And Health, https://www.stylecraze.com/articles/amazing-benefits-of-sunlight-for-skin-hair-and-health/#gref
  • 6 Healing Benefits Of Sunlight, https://www.organicfacts.net/sunlight.html
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Sunlight – Health effects, https://www.webmd.com/a-to-z-guides/ss/slideshow-sunlight-health-effects
  • The Multiple Benefits of Sunlight for your Health, https://www.permaculture.co.uk/articles/multiple-benefits-sunlight-for-health
  • What Are the Benefits of Absorbing Sun and Vitamin D Through Window Glass?, https://www.livestrong.com/article/437285-what-are-the-benefits-of-absorbing-sun-and-vitamin-d-through-window-glass/
  • What Are The Health Benefits Of Sunlight?, https://www.curejoy.com/content/health-benefits-of-sunlight/
  • Why Sunlight Is Actually Good For You, https://www.forbes.com/sites/nomanazish/2018/02/28/why-sunlight-is-actually-good-for-you/#21904f65cd9b
  • Afbeelding bron 1: Dimitrisvetsikas1969, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 10-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.