Zonlicht: Voordelen van matige blootstelling aan zon

Overmatige blootstelling aan de zon kan leiden tot acute aandoeningen zoals zonnebrand en hitteberoerte. Op de lange termijn verhoogt het ook het risico op huidkanker en versnelde huidveroudering door de schadelijke effecten van UV-straling. Toch is blootstelling aan zonlicht essentieel voor de algehele gezondheid. Zonlicht speelt een cruciale rol in de productie van vitamine D, wat belangrijk is voor de botgezondheid, de regulatie van de bloeddruk, en het immuunsysteem. Ook helpt het lichaam om te gaan met stress, en bevordert het de omzetting van vet en koolhydraten in energie. Hoewel UV-straling in verband wordt gebracht met bepaalde huidziekten, kan gecontroleerde blootstelling aan zonlicht juist gunstig zijn voor de behandeling van sommige aandoeningen. Matigheid blijft echter het sleutelwoord.

• Wat is voldoende blootstelling aan de zon?
• Behandeling van geelzucht
• Behandeling van huidziekten
• Bescherming tegen astma
• Bescherming tegen bijziendheid
• Bescherming tegen depressie
• Bescherming tegen infecties
• Bescherming tegen kanker
• Bevordering van haargroei
• Gewichtsverlies door matige blootstelling aan de zon
• Verbetering van slaapcyclus door blootstelling aan UV-zonnestralen
• Verlaging van bloeddruk
• Verlaging van cortisolniveaus
• Verlaging van risico op diabetes mellitus (suikerziekte)
• Verlaging van risico op multiple sclerose
• Vitamine D en voldoende zonlicht

Wat is voldoende blootstelling aan de zon?

Het bepalen van de optimale hoeveelheid zonlicht is complex en hangt af van verschillende factoren, waaronder huidskleur, leeftijd, gezondheidstoestand, dieet en geografische locatie. Voor mensen met een lichte huidskleur volstaat twee tot drie keer per week vijf tot vijftien minuten blootstelling aan zonlicht op de armen, handen en het gezicht. Mensen met een donkere huidskleur hebben doorgaans ongeveer dertig minuten zonlicht nodig. Langer buiten blijven kan veilig zijn, mits gebruik wordt gemaakt van zonnebrandmiddelen, een zonnebril (ook op bewolkte dagen), een hoed met brede rand en andere beschermende maatregelen. Zonnebescherming is vooral belangrijk bij een UV-index van drie of hoger.

Behandeling van geelzucht

Baby’s met geelzucht (icterus) hebben een verhoogd bilirubinegehalte, wat leidt tot een gele verkleuring van de huid. Het plaatsen van de baby in zonlicht achter een raam (om schadelijke UV-stralen te filteren) kan helpen bij het afbreken van overtollig bilirubine. Pasgeborenen mogen echter nooit direct aan zonlicht worden blootgesteld.

Behandeling van huidziekten

Zonlicht kan de symptomen van psoriasis verlichten, een chronische huidziekte die zich kenmerkt door rode, schilferige plekken op de huid. Fototherapie, een behandelmethode die gebruikmaakt van UV-licht, wordt vaak toegepast en kan ook door gecontroleerde blootstelling aan zonlicht worden nagebootst. Schimmelinfecties, eczeem, en vitiligo kunnen eveneens verbeteren door zonlichttherapie, ook wel heliotherapie genoemd. Bij heliotherapie wordt de huid geleidelijk blootgesteld aan zonlicht om te voorkomen dat de huid beschadigt, vooral bij mensen met een verhoogde gevoeligheid voor UV-stralen.

Bescherming tegen astma

Kinderen en volwassenen met astma, een chronische ontsteking van de luchtwegen, hebben vaak lagere niveaus van vitamine D in hun bloed. Voldoende zonlicht verhoogt het vitamine D-gehalte, wat vooral gunstig is voor astmapatiënten die corticosteroïden gebruiken, aangezien deze medicijnen het risico op een tekort aan vitamine D verhogen.

Bescherming tegen bijziendheid

Zonlicht is ook belangrijk voor de ooggezondheid. Regelmatige blootstelling aan zonlicht, vooral tijdens de tienerjaren en jongvolwassenheid, kan het risico op bijziendheid verminderen. Echter, overmatige blootstelling aan direct zonlicht kan leiden tot oogbeschadiging, wat het risico op wazig zien en cataract (troebele ooglens) verhoogt.

Bescherming tegen depressie

Zonlicht speelt een belangrijke rol bij het verminderen van symptomen van depressie, vooral bij mensen die lijden aan een winterdepressie (seizoensgebonden affectieve stoornis). Vroege blootstelling aan zonlicht kan de duur van ziekenhuisopnames bij patiënten met een bipolaire stoornis verkorten. Ziekenhuiskamers met toegang tot zonlicht leiden doorgaans tot kortere opnames dan kamers zonder direct zonlicht.

Bescherming tegen infecties

Zonlicht stimuleert het immuunsysteem, waardoor het lichaam beter in staat is om infecties en ziekteverwekkers te bestrijden. Regelmatige, matige blootstelling aan zonlicht kan zo bijdragen aan een betere algehele gezondheid.

Bescherming tegen kanker

Voldoende blootstelling aan zonlicht kan het risico op verschillende vormen van kanker, zoals prostaatkanker, borstkanker, dikkedarmkanker en alvleesklierkanker, verlagen. Aan de andere kant verhoogt overmatige blootstelling aan zonlicht het risico op huidkanker, waardoor balans essentieel is.

Bevordering van haargroei

Vitamine D, aangemaakt door blootstelling aan zonlicht, speelt een rol in de stimulatie van haargroei en kan haaruitval helpen voorkomen. Hoewel bescherming tegen de zon noodzakelijk is, is het belangrijk om de voordelen van zonlicht niet volledig te vermijden. Dit licht draagt bij aan de opname van essentiële vitaminen voor een gezonde huid en gezond haar.

Gewichtsverlies door matige blootstelling aan de zon

Matige blootstelling aan ochtendzonlicht kan bijdragen aan gewichtsverlies. Studies suggereren dat zonlicht tussen 8 en 12 uur in de ochtend vetcellen onder de huid helpt te verkleinen. Zonnestralen stimuleren daarnaast activiteit, wat op zijn beurt bijdraagt aan gewichtsverlies.

Verbetering van slaapcyclus door blootstelling aan UV-zonnestralen

Zonlicht helpt de interne biologische klok van het lichaam te reguleren door de afgifte van serotonine te bevorderen, wat bijdraagt aan een betere nachtrust. In het donker produceert het lichaam melatonine, wat helpt om in slaap te vallen. Zonder deze balans kunnen slaapproblemen zoals slapeloosheid ontstaan.

Verlaging van bloeddruk

Blootstelling aan zonnestralen kan de bloeddruk verlagen, wat belangrijk is aangezien bijna de helft van de bevolking te maken heeft met hoge bloeddruk (hypertensie). Lagere bloeddruk vermindert het risico op een beroerte en hartaandoeningen.

Verlaging van cortisolniveaus

Cortisol, een stresshormoon dat de eetlust verhoogt, kan bijdragen aan gewichtstoename. Blootstelling aan fel licht verlaagt de cortisolspiegels, wat helpt om stressgerelateerde gewichtstoename te voorkomen.

Verlaging van risico op diabetes mellitus (suikerziekte)

Vitamine D kan preventief werken tegen diabetes mellitus. Vooral in de vroege levensjaren is de consumptie van vitamine D sterk geassocieerd met een lager risico op diabetes mellitus type 1.

Verlaging van risico op multiple sclerose

Regelmatige blootstelling aan zonlicht kan het risico op multiple sclerose (MS) verminderen, een chronische auto-immuunaandoening. Mensen die wonen op hogere breedtegraden, waar minder direct zonlicht is, hebben een hogere incidentie en prevalentie van MS.

Vitamine D en voldoende zonlicht

De zon is een belangrijke bron van vitamine D, die essentieel is voor een goede gezondheid. Vitamine D draagt bij aan de gezondheid en kracht van botten en tanden, ondersteunt het immuunsysteem, beschermt tegen dementie en de veroudering van de hersenen, en minimaliseert astmatische symptomen. Het heeft ook beschermende effecten tegen kanker. Vrijwel elk weefsel in het lichaam wordt gereguleerd door de actieve vorm van vitamine D - 1,25-Dihydroxyvitamine D3 (1,25 [OH] 2D3), die betrokken is bij het metabolisme van calcium, het immuunsysteem en neuromusculaire functies. Een tekort aan vitamine D ontstaat vaak door een gebrek aan blootstelling aan de zon.

Lees verder

• Huidschade door blootstelling aan UV-straling van de zon
• Goede zonnebril kopen: Tips voor goed gezichtsvermogen
• Zonnebrandmiddelen: Keuze van goede zonnebrandproducten