Huiduitslag aan handpalm: Oorzaken, symptomen en behandeling

Een huiduitslag op de handpalmen kan worden veroorzaakt door diverse huidziekten, auto-immuunaandoeningen en infecties. Ook omgevingsfactoren kunnen bijdragen aan huidirritatie aan de handpalmen. De locatie, omvang en het patroon van de uitslag kunnen sterk variëren. De uitslag kan gepaard gaan met symptomen zoals jeuk, droogheid, ruwheid, schilfering, roodheid, zwelling, en met vloeistof gevulde blaasjes of puistjes. De huidirritatie kan zich beperken tot de handpalmen of zich uitbreiden naar andere lichaamsdelen. Soms is slechts één handpalm getroffen, bijvoorbeeld bij een allergie, terwijl bij sommige aandoeningen beide handpalmen aangedaan zijn.

• Acrodermatitis
• Atopische dermatitis
• Bof
• Contactdermatitis
• Droge huid
• Dyshidrotische dermatitis
• Endocarditis
• Gordelroos
• Hand-, voet- en mondziekte
• Ichthyosis
• Impetigo
• Levercirrose
• Mazelen
• Palmoplantaire pustulose
• Psoriasis
• Schurft
• Syfilis
• Systemische lupus erythematosus
• Tekenziekte Rocky Mountain spotted fever
• Trauma (verwonding)
• Voetschimmel
• Waterpokken
• Wilson-syndroom
• Ziekte van Behçet
• Ziekte van Kawasaki
• Ziekte van Still
• Zwart zadelroest
• Andere oorzaken van huiduitslag op de handpalmen
• Behandeling van huiduitslag aan de handpalmen
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Preventie en zelfzorgtips
• Wanneer medische hulp zoeken

Acrodermatitis

Acrodermatitis is een huidaandoening met een onbekende oorzaak die voornamelijk kinderen treft. Deze aandoening gaat vaak gepaard met blaasjes, knobbeltjes, en vlekken op de huid. De symptomen zijn meestal mild en verdwijnen vaak spontaan binnen enkele dagen tot weken, waardoor medische behandeling niet altijd noodzakelijk is. Desondanks kan acrodermatitis gepaard gaan met andere virale infecties en hepatitis (ontsteking van de lever), wat medische aandacht vereist.

Atopische dermatitis

Veel kinderen krijgen te maken met atopische dermatitis (atopisch eczeem), een huidziekte gekarakteriseerd door jeuk. Atopische dermatitis ontstaat vaak bij kinderen met een overactief immuunsysteem en gaat vaak gepaard met allergische astma (chronische ontsteking van de luchtwegen) en allergische rhinitis (ontsteking van het neusslijmvlies). De huid is droog, gebarsten (gebarsten huid), jeukend, rood, en gezwollen, met een voorkeur voor de huidplooien.

Bof

Bof (dikoor) is een virale infectie die leidt tot gezwollen en pijnlijke oorspeekselklieren. In sommige gevallen kan er ook een huiduitslag op de handpalmen optreden. Deze aandoening komt vooral voor bij kinderen die niet gevaccineerd zijn. Meestal herstelt de patiënt spontaan binnen enkele weken. Belangrijke behandelingsmethoden omvatten bedrust, zachte voeding, en voldoende vochtinname om uitdroging te voorkomen.

Contactdermatitis

Contactdermatitis (huiduitslag met roodheid en jeuk) is een veelvoorkomende huidaandoening, vooral op de handen. Het ontstaat door een allergische reactie op een allergeen, zoals chemicaliën of andere irriterende stoffen. Zelfs water, zeep en zweet kunnen soms contactdermatitis veroorzaken.

Droge huid

Een droge huid kan zich uiten op de handpalmen, vooral bij blootstelling aan stoffen die extreme droogte veroorzaken of bij leven in een droog klimaat. Het gebruik van beschermende en vochtinbrengende crèmes kan de symptomen verlichten. Bij een ernstige droge huid kunnen barstjes en schilfers ontstaan. Krabben kan de situatie verergeren en leiden tot infecties.

Dyshidrotische dermatitis

Dyshidrotische dermatitis is een aandoening met onbekende oorzaak waarbij blaasjes zich vormen op de huid, vaak op de handen en voeten. Risicofactoren zijn onder andere langdurige schimmelinfecties van de voeten, allergieën, en emotionele stress. De uitslag gaat gepaard met jeuk en overmatig krabben kan leiden tot barsten van de blaren en heldere afscheiding.

Endocarditis

Endocarditis is een ontsteking van de binnenkant van het hart, meestal veroorzaakt door bacteriën. Het wordt gekenmerkt door symptomen zoals koorts, rillingen, en zweten. Kleine, donkere vlekken op de huid of rode, pijnloze huidvlekken op de handpalmen en voetzolen kunnen ook optreden.

Gordelroos

Na een waterpokkeninfectie kan het virus latent blijven in het zenuwweefsel bij het ruggenmerg en de hersenen. Bij reactivatie veroorzaakt het een pijnlijke huiduitslag met blaarvorming, vaak op de romp, maar soms ook op de handpalmen en delen van het gezicht. De symptomen verdwijnen meestal binnen enkele weken, maar de pijn kan langdurig aanhouden.

Hand-, voet- en mondziekte

Hand-, voet- en mondziekte is een virale infectie die vooral jonge kinderen treft. Het veroorzaakt roze bultjes en vlekjes op de handpalmen, voetzolen, en andere lichaamsdelen, die veranderen in grijze blaren en blaasjes. De uitslag verdwijnt meestal vanzelf na het afschilferen van de huid.

Ichthyosis

Ichthyosis is een erfelijke huidziekte gekenmerkt door droge, schilferige, en mogelijk verdikte huid op de handpalmen, voetzolen, en romp. De huid kan ook jeuken.

Impetigo

Impetigo is een bacteriële huidinfectie die leidt tot rode huidzweren. Deze zweren barsten vaak open en vormen korstjes. Medische behandeling is noodzakelijk om verdere verspreiding naar diepere weefsels te voorkomen.

Levercirrose

Rode handpalmen kunnen een teken zijn van een gevorderd stadium van levercirrose. Deze aandoening kan ontstaan door een leverontsteking (hepatitis) of overmatig alcoholgebruik. Symptomen zijn onder andere koorts, rillingen, verlies van eetlust, geelzucht, donkere ontlasting, vochtophoping in de buik (ascites), en abnormale bloedingen.

Mazelen

Mazelen is een virale infectie die vooral niet-gevaccineerde kinderen treft. Het veroorzaakt keelpijn, koorts, en oogproblemen. Een huiduitslag aan de handpalmen kan bij sommige patiënten optreden. De vooruitzichten zijn doorgaans goed, met herstel binnen enkele dagen zonder medische behandeling.

Palmoplantaire pustulose

Palmoplantaire pustulose, ook bekend als 'palmoplantaire pustuleuze psoriasis', 'pustulosis palmoplantaris', of de 'ziekte van Andrews-Barber', is een chronische auto-immuunaandoening die blaarachtige pustels op de handpalmen en voetzolen veroorzaakt. De aandoening kan op zichzelf staan of deel uitmaken van een bredere vorm van psoriasis.

Psoriasis

Psoriasis is een chronische auto-immuunaandoening die wordt gekenmerkt door een droge, schilferige huid en ontstoken vlekken. Psoriasis kan de handpalmen en voetzolen aantasten, waarbij de uitslag vaak gepaard gaat met jeuk en ontsteking. Het kan zowel kinderen als volwassenen treffen en kan variëren van mild tot ernstig.

Schurft

Schurft is een huidinfectie veroorzaakt door de schurftmijt. Het veroorzaakt jeukende uitslag op de handpalmen, vooral 's nachts. De uitslag kan leiden tot wondjes door krabben. Behandeling met medicinale crèmes en lotions is vaak nodig om de infectie te bestrijden.

Syfilis

Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening veroorzaakt door de bacterie Treponema pallidum. In het primaire stadium verschijnen er vaak pijnloze zweren op de geslachtsdelen, maar het kan ook een huiduitslag op de handpalmen en voetzolen veroorzaken in latere stadia. Vroege behandeling met antibiotica is cruciaal om verdere complicaties te voorkomen.

Systemische lupus erythematosus

Systemische lupus erythematosus (SLE) is een auto-immuunaandoening waarbij het immuunsysteem gezonde weefsels aanvalt. Symptomen zijn onder andere huiduitslag, gewrichtspijn, en moeheid. De huiduitslag kan ook op de handpalmen verschijnen en wordt vaak gekenmerkt door een 'vlindervormige' uitslag op het gezicht.

Tekenziekte Rocky Mountain spotted fever

Bij de tekenaandoening 'Rocky Mountain spotted fever' presenteren patiënten die gebeten zijn door een besmette teek zich met symptomen zoals koorts, hoofdpijn, en een huiduitslag. Deze huiduitslag begint vaak als roze vlekken en kan variëren in kleur en vorm afhankelijk van het stadium van de ziekte. Een behandeling met antibiotica is essentieel om ernstige complicaties te voorkomen. Onbehandeld kan de tekenziekte leiden tot ernstige complicaties zoals vasculitis (ontsteking van de bloedvaten), encefalitis (ontsteking van de hersenen), acuut nierfalen, sepsis (bloedvergiftiging), en andere ernstige gezondheidsproblemen.

Trauma (verwonding)

Huidirritatie op de handpalmen kan ontstaan door trauma, zoals een brandwond, snede, of kneuzing. De ernst van de huidirritatie hangt af van de aard en de intensiteit van het trauma. Gewoonlijk gaat dit gepaard met pijn en een rode uitslag. Het is belangrijk om een verwonding goed te verzorgen om infecties en verdere complicaties te voorkomen.

Voetschimmel

Voetschimmel, vaak veroorzaakt door de schimmel Trichophyton rubrum, kan zich soms uitbreiden naar de handpalmen. Deze aandoening gaat gepaard met jeuk, schilfering, en soms blaasjes. Het is belangrijk om een schimmeldodende crème te gebruiken voor effectieve behandeling en om verspreiding te voorkomen.

Waterpokken

De waterpokken worden veroorzaakt door het Varicella zoster-virus, dat voornamelijk kinderen infecteert. Deze zeer besmettelijke virale infectie leidt tot symptomen zoals koorts, vermoeidheid, en een kenmerkende huiduitslag. De uitslag begint meestal op het gezicht, de romp, en/of de hoofdhuid, maar kan ook in mindere mate op de handpalmen voorkomen. Behandeling richt zich doorgaans op het verlichten van de symptomen en het voorkomen van complicaties.

Wilson-syndroom

Het Wilson-syndroom is een zeldzame genetische aandoening waarbij koper zich ophoopt in de lever, hersenen, en nieren. Deze koperstapeling kan leiden tot diverse symptomen, waaronder een huiduitslag op de handpalmen. De aandoening vereist een langdurige behandeling om de ophoping van koper te verminderen en verdere schade te voorkomen.

Ziekte van Behçet

De ziekte van Behçet is een zeldzame aandoening die ontstekingen in de bloedvaten veroorzaakt. Symptomen zijn onder andere zweren in de mond, op de geslachtsorganen, en in de huid, waaronder op de handpalmen. De behandeling richt zich op het beheersen van ontstekingen en symptomen.

Ziekte van Kawasaki

De ziekte van Kawasaki is een auto-immuunaandoening die verschillende lichaamssystemen aantast. Het gaat gepaard met hoge koorts en ontstekingen van de bloedvaten, wat kan resulteren in symptomen zoals huiduitslag op de handpalmen en voetzolen. De ziekte kan ook andere organen beïnvloeden, waaronder de slijmvliezen en de spijsverteringsorganen. Tijdige behandeling met hoge doses aspirine en immunoglobuline kan helpen om ernstige complicaties te voorkomen.

Ziekte van Still

De ziekte van Still is een zeldzame vorm van juviale idiopathische artritis gekenmerkt door koorts, gewrichtspijn, en huiduitslag. De uitslag kan verschijnen op de handpalmen en andere delen van het lichaam. Behandeling omvat vaak ontstekingsremmende medicijnen en andere immunosuppressieve therapieën.

Zwart zadelroest

Zwart zadelroest is een minder bekende aandoening gekenmerkt door zwarte vlekken op de huid. Hoewel het voornamelijk voorkomt op de handen en voetzolen, kunnen er ook andere symptomen optreden die medische aandacht vereisen.

Andere oorzaken van huiduitslag op de handpalmen

Naast de eerder genoemde aandoeningen kunnen andere factoren ook huidirritatie op de handpalmen veroorzaken, zoals:

• Een allergische reactie op voedsel, medicijnen, of producten zoals lotions of detergenten
• Insectenbeten of -steken
• Bijwerkingen van medicijnen
• Wratten
• Contactallergieën door blootstelling aan irriterende stoffen of allergenen
• Chemische brandwonden door contact met agressieve chemicaliën

Behandeling van huiduitslag aan de handpalmen

De behandeling van huiduitslag aan de handpalmen hangt af van de onderliggende oorzaak en het type huidziekte.

Zelfzorg

In sommige gevallen is geen medische behandeling vereist, vooral bij milde vormen van huidirritatie. Voor verlichting van een droge huid zijn verzachtende middelen en vochtinbrengende crèmes nuttig, omdat ze helpen de huid te bevochtigen en uitdroging te voorkomen. Ook kan het gebruik van een beschermende crème nuttig zijn om de huid te beschermen tegen verdere irritatie.

Professionele medische zorg

Wanneer de oorzaak van de huiduitslag onbekend is, is het raadzaam om een arts te raadplegen. Dit is belangrijk omdat de uitslag soms kan wijzen op een ernstigere aandoening die levensbedreigend kan zijn. Sommige huidaandoeningen kunnen snel verergeren, en een vroege diagnose en behandeling zijn cruciaal om complicaties te voorkomen.

Eventueel inzetbare medicijnen kunnen zowel oraal (via de mond) als topisch (op de huid) worden toegediend. De volgende medicijnen kunnen worden overwogen:

• Antibiotica: voor de behandeling van bacteriële infecties
• Antihistaminica: om de effecten van allergische reacties te verminderen en jeuk te verlichten
• Antimycotica: voor de bestrijding van schimmelinfecties
• Corticosteroïden: voor het verminderen van ontstekingen en het onderdrukken van een overactief immuunsysteem

Preventie en zelfzorgtips

Om huidirritatie en huiduitslag aan de handpalmen te voorkomen, zijn er enkele algemene tips die nuttig kunnen zijn:

• Bescherm de handen tegen blootstelling aan irriterende stoffen en agressieve chemicaliën door handschoenen te dragen.
• Gebruik milde, hypoallergene schoonmaakmiddelen en lotions om contactallergieën te voorkomen.
• Vermijd het krabben of wrijven van de huid om verdere irritatie of infecties te voorkomen.
• Zorg voor een goede hygiëne en houd de huid schoon en droog.
• Eet een gezond dieet en blijf gehydrateerd om de huid in optimale conditie te houden.

Wanneer medische hulp zoeken

Het is essentieel om medische hulp te zoeken als de huiduitslag gepaard gaat met ernstige symptomen zoals:

• Onbeheersbare jeuk of pijn
• Aanhoudende koorts of andere systemische symptomen
• Veranderingen in de huid zoals open zweren of etterige afscheiding
• Verslechtering van de algemene gezondheidstoestand

Lees verder

• Tinea manuum (handschimmel): Schimmelinfectie van hand
• Huiduitslag: Veel voorkomende oorzaken van uitslag op huid