Hepatitis E: symptomen, oorzaak, behandeling en prognose

Hepatitis E is een leverontsteking die wordt veroorzaakt door het hepatitis E-virus. De symptomen en het ziekteverloop komen overeen met die van hepatitis A. De meeste mensen die geïnfecteerd raken met het virus, krijgen nauwelijks tot geen klachten. Hepatitis E kan gepaard gaan met symptomen als grieperig gevoel, misselijkheid, moeheid en weinig zin in eten. Meestal geneest hepatitis E binnen één tot vier weken. Het verloop is bijna nooit ernstig. Bij mensen met een verminderde weerstand kan het ernstig verlopen. In dat geval kan een virusremmer worden voorgeschreven. Er is geen vaccin tegen hepatitis E beschikbaar in Nederland. Er wordt onderscheid gemaakt tussen acute hepatitis E en chronische hepatitis E. Meestal is er sprake van een acute infectie die binnen enkele weken over is. Bij personen met een verzwakt immuunsysteem kan de infectie chronisch verlopen. Chronische hepatitis E kan complicaties geven als levercirrose en leverfalen.

• Wat is hepatitis E?
• Leverontsteking
• Typen
• Acute en chronische hepatitis E
• Acute hepatitis E
• Chronische hepatitis E
• Oorzaak
• Vóórkomen
• Verspreiding van hepatitis E
• Symptomen van hepatitis E
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van hepatitis E
• Medicijnen
• Vochttherapie
• Zelfzorgmaatregelen
• Rustig aan doen
• Veel water drinken
• Eet gezond en gevarieerd
• Alcohol en drugs
• Arts inlichten
• Prognose
• Complicaties
• Complicaties van acute hepatitis E
• Complicaties van chronische hepatitis E
• Preventie
• Vaccin hepatitis E

Wat is hepatitis E?

Leverontsteking

Hepatitis E is een ontsteking van de lever ofwel een leverontsteking. Het wordt veroorzaakt door het hepatitis E-virus. In tegenstelling tot andere vormen van hepatitis, leidt het hepatitis E-virus meestal niet tot langdurige ziekte of ernstige leverschade. De meeste mensen herstellen binnen een paar maanden. Het gaat hepatitis E om een ander virus dan bij hepatitis A, B, C en D.

Typen

Er worden vier typen van het hepatitis E-virus onderscheiden. De infectie met het hepatitis E-virus (HEV) genotype 3, is het meest voorkomende type in Nederland en komt vooral voor bij varkens, herten en wilde zwijnen.

Acute en chronische hepatitis E

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen acute en chronische hepatitis E.

Acute hepatitis E

Acute hepatitis E is een kortetermijninfectie. In de meeste gevallen kan je lichaam het virus goed bestrijden en herstel je binnen enkele weken zonder behandeling.

Chronische hepatitis E

Chronische hepatitis E is een langdurige infectie die optreedt wanneer je lichaam het virus niet goed kan bestrijden en het virus dus niet verdwijnt. Chronische hepatitis E is zeldzaam en komt alleen voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Hepatitis E kan bijvoorbeeld chronisch worden bij mensen die medicijnen gebruiken die hun immuunsysteem verzwakken na een orgaantransplantatie of bij mensen met hiv/aids.

Oorzaak

Het is volgens het RIVM anno 2024 niet precies bekend hoe mensen in Nederland besmet raken met het hepatitis E-virus, maar contact met zieke huisgenoten lijkt geen belangrijke besmettingsroute te zijn. In Nederland kan volgens het RIVM hepatitis E voorkomen in het vlees en de ontlasting van vee (varkens) en wild (bijvoorbeeld herten of wilde zwijnen). Verder blijkt dat mensen die een hepatitis E-infectie hebben doorgemaakt, vaker gedroogde worst eten (cervelaat, fijnkost en salami) en vaker contact hebben met vervuild water dan mensen die seronegatief zijn voor het hepatitis E-virus.¹

Vóórkomen

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) komen er jaarlijks 20 miljoen gevallen van hepatitis E-infectie voor en 57.000 daarvan leiden tot de dood. In Nederland komt hepatitis E nog weinig voor, alhoewel de laatste jaren het aantal besmettingen met hepatitis E gestaag toeneemt, van 37 in 2011 tot 307 in 2016. De oorzaak is niet helemaal duidelijk, maar het virus lijkt vooral veel voor te komen in gebieden met veel varkenshouderijen.

Verspreiding van hepatitis E

Overdracht van HEV type 3 vindt plaats van dier op mens en consumptie van rauw of onvoldoende verhit vlees. Het virus kan kan hier te lande voorkomen in vlees van onder meer varkens, herten en wilde zwijnen. Het kan ook in hun ontlasting voorkomen. HEV type 1 en 2 komen bij mensen voor in ontwikkelingslanden en de overdracht vindt plaats via verontreinigd drinkwater en voedsel. Er is geen bewijs dat je hepatitis E kan krijgen door seks te hebben met iemand. Het is zeer onwaarschijnlijk dat je meer dan één keer met het hepatitis E-virus geïnfecteerd wordt.

Symptomen van hepatitis E

Nadat je aan het virus heeft blootgesteld, kan het 2 tot 7 weken duren voordat je last krijgt van symptomen. Deze periode wordt incubatietijd genoemd. Symptomen duren meestal ongeveer twee maanden en kunnen bestaan uit:

• Zeer moe voelen;
• Onverklaarbaar gewichtsverlies;
• Misselijkheid en verlies van eetlust;
• Pijn aan de rechterkant van de buik, onder je ribboog (waar je lever ligt);
• Gele huid (geelzucht), donkere urine, en klei-gekleurde ontlasting;
• Pijnlijke spieren of spierpijn;
• Koorts.

De meeste mensen krijgen evenwel geen klachten.

Onderzoek en diagnose

De huisarts zal vragen stellen over je klachten en hij zal informeren waar je hebt gegeten of bent geweest. Een bloedonderzoek kan uitwijzen of er sprake is van de aanwezigheid van antistoffen tegen het hepatitis E-virus. Als je deze antilichamen in je bloed hebt, blijkt dat je aan het virus bent blootgesteld. Deze antistoffen zijn ongeveer twee tot zes weken na besmetting in het bloed aantoonbaar.

Behandeling van hepatitis E

Hepatitis E gaat in de meeste gevallen vanzelf weg binnen één tot vier weken. Bij mensen met een verminderde weerstand als gevolg van bijvoorbeeld het gebruik van immunosuppressiva (afweeronderdrukkende geneesmiddelen), chemotherapie of
een ernstige ziekte, kan hepatitis E wel ernstig verlopen of zelfs chronisch worden. In dergelijke gevallen kan de virusremmer ribavirine kan bij sommige mensen uitkomst bieden.

Medicijnen

Er bestaan geen specifieke medicijnen tegen hepatitis E. Soms kan het medicijn ribavirine helpen, vooral bij ernstige gevallen. Ribavirine is een virusremmer.

Als je medicijnen gebruikt die je immuunsysteem onderdrukken, kan het verminderen van de dosis ook helpen.

Klachten als misselijkheid, braken en koorts kunnen worden behandeld met medicijnen zoals anti-emetica voor misselijkheid en koortswerende middelen voor koorts.

Vochttherapie

Soms is intraveneuze vochttherapie nodig teneinde uitdroging te voorkomen, vooral bij ernstige braken of diarree.

Zelfzorgmaatregelen

Je kan een aantal maatregelen nemen om het herstel te bespoedigen:

Rustig aan doen

Slow down en relax. Doe een tandje terug doen in het verrichten van je dagelijkse activiteiten totdat je op je oude energieniveau zit. Als je je beter voelt, neem dan de tijd om terug te komen naar je gewone routine. Als je het te snel probeert, word je misschien weer ziek.

Veel water drinken

Drink veel water om uitdroging te vermijden. Thee, vruchtensappen en bouillon zijn ook goed.

Eet gezond en gevarieerd

Houd een gezond voedingspatroon aan. Dit bevordert het herstel.

Alcohol en drugs

Drink geen alcohol en gebruik geen drugs. Alcohol en drugs kunnen leverproblemen erger maken.

Arts inlichten

Zorg ervoor dat je arts op de hoogte is van alle geneesmiddelen die je gebruikt, inclusief kruidenproducten en supplementen. Vervang geen geneesmiddelen zonder eerst met je arts te overleggen.

Als je symptomen ernstig zijn of als je zwanger bent, maak dan een afspraak met je huisarts.

Prognose

Hepatitis E gaat meestal spontaan over binnen enkele weken en levert normaal gesproken geen complicaties op. In zeldzame gevallen kan het leiden tot acuut leverfalen, wat fataal kan zijn. Sterftecijfers zijn laag. Zwangere vrouwen lopen het grootste risico op een dodelijke afloop. Mensen met een verminderde weerstand lopen meer risico op het ontwikkelen van een chronische variant van hepatitis E.

Complicaties

Complicaties van acute hepatitis E

De meeste mensen herstellen van acute hepatitis E zonder complicaties. In sommige gevallen kan acute hepatitis E acuut leverfalen veroorzaken, waarbij acute verstoring van de leverfuncties ontstaat door beschadiging van het leverweefsel. Acuut leverfalen als gevolg van hepatitis E komt vaker voor bij zwangere vrouwen en mensen die andere leverziekten hebben. Bij zwangere vrouwen kan hepatitis E andere complicaties voor de moeder en baby veroorzaken, zoals een miskraam, vroeggeboorte, of laag geboortegewicht.

Complicaties van chronische hepatitis E

Chronische hepatitis E is zeldzaam komt alleen voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. De chronische variant kan leiden tot complicaties als levercirrose of leverfalen.

Preventie

Hepatitis E komt vaker voor in ontwikkelingslanden in Midden- en Zuidoost-Azië, het Midden-Oosten, Afrika en Midden-Amerika. Als je deze landen bezoekt, kan je de kans om deze ziekte op te lopen verkleinen door de volgende maatregelen te treffen:

• Vermijd drinkwater en ijs waar je de oorsprong niet van kent;
• Drink alleen schoon drinkwater;
• Vermijd ongekookte schaaldieren;
• Vermijd ongekookte groenten of fruit die je niet zelf hebt geschild of bereid;
• Was je handen nadat je het toilet hebt gebruikt, een luier hebt verschoond of voor je voedsel bereidt of eet;
• Ontmoedig je kinderen om voorwerpen in hun mond te steken;
• Was de afwas in heet water met afwasmiddel.

Vaccin hepatitis E

Er is anno 2024 geen goedgekeurd vaccin voor hepatitis E. Alleen in China is een vaccin beschikbaar.

Noot:

1. Iris Lommerse. Eten van droge worst gerelateerd aan hepatitis E-seropositiviteit. Ned Tijdschr Geneeskd. 2018;162:C3912

Lees verder

• Herpes simplex virus in het oog: symptomen en behandeling
• Hepatitis A: symptomen, behandeling en vaccinatie
• Hepatitis B: symptomen, besmetting, gevolgen en behandeling
• Hepatitis C-virus: symptomen, oorzaken en behandeling
• Hepatitis D-virus: symptomen, oorzaak, behandeling, prognose