Blaren: Oorzaken en behandelingen van blaarvorming op huid
Vrijwel iedereen heeft wel eens te maken gehad met één of meer blaren op de handen en/of de voeten. Blaren zijn zakjes gevuld met een vloeistof, die te vinden zijn tussen de bovenste lagen van de huid. Veel oorzaken zijn bekend voor blaren. Vaak is (langdurige) wrijving de oorzaak van een blaar. Blaren ontstaan geïsoleerd of in combinatie met andere klachten, omdat ze een symptoom zijn van een onderliggende aandoening. Bij de behandeling van een blaar is het belangrijk om deze intact te houden. Voorts helpen enkele maatregelen om de ontwikkeling van een blaar te voorkomen. Een blaar verdwijnt tot slot spontaan na enkele dagen.
Oorzaken: Vaak door wrijving
Een blaar is een gebied op de huid waarbij de huid verhoogd is. Onder deze ‘verhoging' bevindt zich vloeistof. Hoewel blaren erg vervelend zijn, vervullen ze een belangrijke functie. Blaren zorgen er namelijk voor dat er geen verdere schade optreedt in de dieper gelegen weefsels; de vloeistof dient als een soort ‘wondkussen’. Hierdoor stopt verdere schade aan de huid, en krijgt het weefsel de tijd om te genezen. Het lichaam beschermt zichzelf met andere woorden met de vorming van een blaar.
Risicofactoren van blaarvorming
Aandoeningen
Heel wat aandoeningen veroorzaken mogelijk blaren op de huid zoals onder andere:
Medische behandelingen
Door
ACE-remmers (geneesmiddelen om bloeddruk te verlagen) ontstaat sneller blaarvorming op de huid. Blaren verschijnen tevens sneller als bijwerking van
radiotherapie.
Omgevingsfactoren
De blaarvorming op de huid komt tot stand als gevolg van:
Chemische brandwonden
Chemische brandwonden ontstaan door contact met bepaalde chemische stoffen zoals
insectenbeten en insectensteken, mosterdgas, nikkelsulfaat, oplosmiddelen, schoonheidsmiddelen, wasmiddelen, …
Temperaturen
Blaren komen vaker tot stand in warme omstandigheden, zoals in de binnenkant van een schoen. Daarnaast vormen erg vochtige omstandigheden een andere risicofactor.
Wrijvingsblaar
Een wrijvingsblaar (drukblaar, frictieblaar) komt het vaakst voor. Dit komt bijvoorbeeld door het bespelen van een muziekinstrument, het langdurig
wandelen, … De laag van de huid die het meest gevoelig is voor wrijvingskrachten is de stratum spinosum (stekelcellenlaag van de huid). Aangezien deze laag van de onderstaande weefsels wegtrekt door wrijving, lekt een soort plasma uit de cellen en wordt het gevormde gat hiermee opgevuld. Deze vloeistof stimuleert een nieuwe groei en regeneratie van de huid.
Symptomen
Een blaar bevindt zich vaak op de handen of voeten daar deze gebieden gevoelig zijn voor herhalende slijtage en wrijving. Huidgebieden met een dikke, hoornige laag (zoals handpalmen en voetzolen) zijn meer vatbaar voor blaarvorming. Onder de blaar bevindt zich bloed, plasma, pus of serum, afhankelijk van de locatie en de etiologie van de blaren. Bij
bloedblaren breekt een klein bloedvat vlakbij het huidoppervlak. De blaar heeft dan een bloederig uiterlijk. Pijnlijke blaren op de handpalm of voetzool zijn vaak het gevolg van een weefselafscheiding in diepe huidlagen. Deze lagen liggen naast zenuwuitlopers, waardoor de patiënt meer pijn ervaart.
Behandeling van een blaar
Het grootste deel van de blaren geneest spontaan en behoeft geen medische behandeling. Naarmate de nieuwe huid onder de blaar groeit, verdwijnt de vloeistof langzaam. Hierdoor verdroogt de huid en schilfert de blaar als het ware af.
Blaar intact laten
De blaren moeten intact blijven en mag de patiënt niet doorprikken, anders ontstaat sneller een bacteriële infectie. Het is dan ook belangrijk om de blaar te bedekken met een gaasje of een speciale plakker om het openbarsten van de blaar te voorkomen. Bloedblaren genezen eveneens spontaan. IJs gewikkeld in een handdoek vermindert de pijn. Op de markt zijn speciale blaarverbanden en blaarpleisters beschikbaar die verder ongemak voorkomen en het herstelproces bespoedigen.
Opengebarsten blaar
Is de blaar opengebarsten, dan is het niet meer nodig om de blaar af te plakken maar mag het vocht spontaan uit de blaar lopen. Daarna moet de patiënt de wonde zorgvuldig met mild zeepwater wassen, de gedroogde wonde desinfecteren en de blaar weer bedekken met een steriel en droog verband. Het is tot slot uit den boze om aan de huid langs een opengebarsten blaar te pulken; zo ontstaan eveneens sneller infecties.
Preventie van huidblaren
Handen
Het dragen van handschoenen voorkomt in veel gevallen handblaren. Talkpoeder vermindert eveneens de wrijving aan de vingers of handen. Wanneer een patiënt dit gebruikt in combinatie met het dragen van handschoenen en tape, komen blaren vrijwel niet meer tot stand. Preventief uitsluitend talkpoeder gebruiken is ook een optie, maar hierdoor absorbeert een patiënt meer vocht. Bij langdurige activiteiten waarbij de handen of vingers nodig zijn, is het preventief gebruik van talkpoeder daarom niet effectief.
Voeten
Wrijvingsblaren, die het vaakst optreden, voorkomt de patiënt door de oorzaak van de wrijving weg te halen of te verminderen. Het dragen van goed uitgeruste, comfortabele
schoenen en schone sokken zijn aanbevolen. Het dragen van te stijve of nauwe schoenen of schoenen met hoge hakken, verhogen het risico op blaren dus deze draagt de patiënt best niet. Verder helpt het bij sommige patiënten ook om de sokken regelmatig te vervangen wanneer deze te vochtig worden. Sportsokken (vochtafdrijvende sokken) zijn voor heel wat mensen een uitkomst; deze verminderen het zweten van de voet. Het inlopen van loop- of wandelschoenen is ook verstandig alvorens een lange loop-, wandel- of trektocht te gaan maken. Verder zijn speciale preventieve blaarverbanden evenals wrijvingspleisters (die aan te brengen zijn aan de binnenkant van de schoenen) verkrijgbaar.
Prognose
Een schone en beschermde blaar verdwijnt veelal binnen de zeven tot tien dagen nadat deze verschenen is op het huidoppervlak.
Complicaties van blaren op de huid
Normaal gesproken leidt een blaar niet tot een ernstige complicatie. In zeldzame gevallen ontstaat echter ene infectie of zweervorming.
Lees verder