Diabetische blaren: Huidblaren bij diabetes mellitus

Patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) krijgen soms te maken met blaren op de huid, gekend als ‘diabetische blaren’. De blaren verschijnen het vaakst bij patiënten met ongecontroleerde diabetes, maar ook andere risicofactoren spelen een rol. De pijnloze letsels jeuken en presenteren zich meestal op de ledematen. Hoewel de meeste blaren spontaan genezen, is het inwinnen van medisch advies noodzakelijk om een secundaire infectie te voorkomen en andere huidaandoeningen uit te sluiten. De belangrijkste stap voor het behandelen van de blaren is het verkrijgen van een goed gecontroleerde bloedsuikerspiegel. Daarnaast zijn enkele medische behandelingen voorhanden.

• Synoniemen diabetische blaren
• Epidemiologie bij patiënten met diabetes mellitus
• Oorzaken en risicofactoren van huidblaren
• Symptomen van letsels
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van huidaandoening bij suikerziekte
• Preventie van blaarvorming op huid
• Complicaties van diabetische blaar

Synoniemen diabetische blaren

Andere termen voor diabetische blaren zijn ‘bullosis diabeticorum’, of ‘diabetische bullae’.

Epidemiologie bij patiënten met diabetes mellitus

Ongeveer 0,5% à 2% van de patiënten met diabetes mellitus krijgt te maken met diabetische blaren, waardoor dit symptoom zeldzaam is. Mannen zijn voorts dubbel zo vaak getroffen dan vrouwen. De huidblaren zijn tot slot mogelijk bij adolescenten, volwassenen en ouderen. Slechts zelden zijn kinderen aangetast.

Oorzaken en risicofactoren van huidblaren

De exacte oorzaak van diabetische blaren is niet bekend, maar een aantal risicofactoren spelen wel een rol bij de totstandkoming van de blaren. Zo zijn patiënten die getroffen zijn door de schimmelinfectie Candida albicans vaker aangetast. Een ander letsel of irritatie aan de voeten of handen vormt een andere risicofactor. Verder zijn patiënten met een slechte of verminderde bloedcirculatie vaker getroffen dan anderen. Ook bij patiënten met hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart) is de zwelling die voortvloeit uit de hartaandoening, mogelijk voldoende om de blaren te veroorzaken. Niet goed passende schoenen verhogen tevens de kans op het krijgen van diabetische zweren (zenuwschade en minder bloeddoorstroom bij diabetes).

Bovendien lopen bepaalde patiënten met diabetes meer risico op het ontwikkelen van diabetische blaren dan anderen. Patiënten die het risico lopen om diabetische blaren te ontwikkelen, omvatten patiënten met:

• diabetische nefropathie (nierziekte als gevolg van diabetes)
• diabetische neuropathie, waarbij zenuwschade ontstaat als gevolg van suikerziekte met een verminderd pijngevoel tot gevolg
• een gevoeligheid voor ultraviolet lucht
• een perifere slagaderziekte
• een slecht gecontroleerde bloedsuikerspiegel
• langdurige diabetes (maar de blaarvorming komt soms ook voor bij patiënten die nog maar recent gediagnosticeerd zijn)

Symptomen van letsels

Normale symptomen

Diabetische blaren komen meestal voor bij patiënten die al jarenlang ongecontroleerde diabetes hebben gehad. In sommige gevallen zijn ze echter het eerste teken van diabetes of zelfs van prediabetes (alarmsignaal van diabetes). De blaren hebben de neiging om spontaan te ontstaan binnen enkele dagen. Het betreft meestal bilaterale (aan beide zijden) duidelijke, strak gespannen letsels die in de meeste gevallen tot uiting komen op de benen, voeten en tenen, evenals de armen, handen en vingers. Af en toe is de romp aangetast. De letsels zijn onregelmatig gevormd en bereiken een grootte tot maximaal vijftien centimeter in diameter. De blaren jeuken, zijn pijnloos en zijn gevuld met een heldere, steriele vloeistof. Ze zijn in clusters (in groepjes) of solitair (enkel letsel) aanwezig op de huid. De huid rond diabetische blaren oogt normaal.

Alarmtekens

Symptomen die een snelle medische behandeling vereisen, omvatten:

• een gevoel van warmte rond de blaar
• een rode of geïrriteerde huid rond het letsel
• een zwelling van de huid
• koorts
• pijn

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

Medische hulp is steeds nodig bij diabetici die veranderingen aan de huid opmerken. Naast het verminderen van het risico op infectie, is het ook raadzaam om een arts en/of dermatoloog te raadplegen voor het uitsluiten van andere huidziekten die gepaard gaan met diabetes mellitus. De arts neemt een biopsie van de blaar (stukje van de blaar wegnemen en microscopisch laten onderzoeken). De diagnose van diabetische blaren is namelijk een diagnose van uitsluiting.

Differentiële diagnose

De arts onderzoekt de blaren grondig want soms doen ze denken aan andere aandoeningen zoals:

• bulleuze pemphigoid
• chemische brandwonden
• een comablaar
• elektrische verwondingen
• epidermolysis bullosa (loslating van opperhuid en blaarvorming)
• epidermolysis bullosa acquisita
• medicatiegebruik dat leidt tot blaarvorming
• porphyria cutanea tarda
• pseudoporfyrie
• wrijvingsblaren

Behandeling

Medische zorg is altijd nodig. Bij het merendeel van de patiënten genezen de huidblaren spontaan binnen de twee tot zes weken nadat de symptomen gestart zijn. De behandeling is echter gericht op het voorkomen van een infectie en een diabetische zweer. Hiervoor wil de arts preventief blaarvorming trachten te voorkomen. Aanhoudende, pijnlijke, zeer grote of geïrriteerde diabetische blaren behandelt de arts met:

• aspiratie (vocht verwijderen uit de blaar door het schildje van de blaar nog intact te houden om het risico op een infectie te verlagen)
• een verband om het krabben aan de omliggende huid of barsten in de omliggende huid te voorkomen
• kompressen met een zoutoplossing om jeuk en irritatie te verlichten.
• topische (op de huid aangebrachte) antibiotica of corticosteroïden (sterke ontstekingsremmers): meestal is dit onnodig maar in ernstige gevallen schrijft de arts dit voor

Bij schimmelinfecties die blaren veroorzaken, is verder antimycotica (medicijnen tegen schimmelinfecties) nodig om de schimmel te doden.

Prognose van huidaandoening bij suikerziekte

In veruit de meeste gevallen geneest de patiënt spontaan van de diabetische blaren zonder significante littekens. Toch bestaat er een kans op een secundaire infectie of de ontwikkeling van een diabetische zweer, waardoor het belangrijk is om een arts te raadplegen bij tekenen van diabetische blaren. Dit geldt vooral wanneer daarnaast nog andere symptomen tot uiting komen.

Preventie van blaarvorming op huid

Het is vooreerst belangrijk om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden om diabetische blaren en andere complicaties te vermijden. Dit gebeurt met behulp van medicatie voor diabetes mellitus, en door het volgen van voedings- en leefstijlveranderingen. Verder is een goede gezondheid van de huid essentieel. Een patiënt voorkomt diabetische blaren door:

• de blootstelling aan UV-licht te beperken en buitenshuis zonneschermen te gebruiken
• goed passende schoenen te dragen
• handschoenen te gebruiken bij het hanteren van een schaar, handgereedschap en tuinapparatuur die mogelijk leiden tot blaarvorming
• irritatie aan de huid te vermijden
• nieuwe schoenen langzaam in te lopen
• regelmatig (minimaal één keer per dag) en grondig de armen, handen, benen en voeten te inspecteren
• steeds sokken en schoenen te dragen om schade aan de voeten te vermijden

Complicaties van diabetische blaar

Onbehandeld leidt een diabetische blaar mogelijk tot een diabetische huidzweer en/of een secundaire bacteriële infectie. Necrose (afsterven van weefsel) is een andere complicatie, soms met ernstige schade en vooral dan wanneer sprake is van een ernstige arteriële doorbloeding. Verder hebben de huidblaren mogelijk een terugkerend karakter.

Lees verder

• Blaren: Oorzaken en behandelingen van blaarvorming op huid
• Blaasjes (blaren) op handen en voeten: Oorzaken blaarvorming
• Complicaties diabetes mellitus (suikerziekte): Huidproblemen
• Diabetesvoet: Zenuwschade en minder bloedstroom bij diabetes
• Complicaties diabetes mellitus: Been- en voetproblemen