Kaasmolaren, een veelvoorkomend tandprobleem bij kinderen

Aan het begin van de 21ste eeuw kwamen kaasmolaren weinig voor. Anno 2017 wordt bij ongeveer 15% van de kinderen dit probleem vastgesteld. Deze afwijking in het tandglazuur kan de oorzaak zijn van vele gaatjes op reeds jonge leeftijd. Dit probleem kan makkelijk vastgesteld worden door de tandarts, maar ook ouders zijn het beste goed op de hoogte van deze aandoening.

Wat is een kaasmolaar?

Een molaar wordt ook wel kies genoemd. Dit zijn de achterste tanden in onze mond en deze hebben als functie ons voedsel mooi fijn te vermalen. Een kaasmolaar of gehypomineraliseerde eerste molaar is een kies met een afwijking van het glazuur. Door deze afwijking hebben ze een verschillend uiterlijk ten opzichte van de andere ‘goede’ tanden en kunnen ze eenvoudig herkend worden. Ze hebben een gedeeltelijke of volledige wit-gele en matte kleur en kunnen een bobbelig oppervlak hebben.

Een fout in het tandglazuur resulteert in een poreuze en zeer gevoelige tand, aangezien het glazuur een beschermende functie heeft tegen invloeden van buitenaf. Deze bescherming valt dus grotendeels weg bij kaasmolaren. Hierdoor kunnen gaatjes veel vaker voorkomen bij deze tanden. De ernst van de afwijking verschilt van persoon tot persoon en zelfs van tand tot tand. Bij de ene tand kan het glazuur heel erg afwijken, bij de andere tand slechts gedeeltelijk. Kaasmolaren kunnen zowel voorkomen bij het melkgebit als bij het definitieve gebit. Doorgaans zijn de definitieve tanden van kinderen die reeds in hun melkgebit kaasmolaren bezaten, ook aangetast door deze aandoening.

Oorzaken van kaasmolaren

De ontwikkeling van het tandglazuur begint eigenlijk reeds kort voor de geboorte en loopt gedurende de eerste vier levensjaren door. Het glazuur van het melkgebit wordt ontwikkeld in de tweede helft van de zwangerschap. Voor het definitief gebit vindt deze ontwikkeling plaats tijdens de eerste vier levensjaren van het kind. Het probleem begint dus al voor de eerste tanden doorbreken. Er kan geoordeeld worden dat de oorzaken buiten onze wil en persoonlijke tandverzorging liggen. Het is dus zeker geen probleem van te veel snoepen of slecht en te weinig poetsen. Het is anno 2017 nog niet gekend wat de exacte oorzaak is, maar er zijn wel meerdere hypothesen.

Erfelijkheid
Zwak tandglazuur kan het gevolg zijn van erfelijke aanleg.

Problemen tijdens de zwangerschap of geboorte

Kaasmolaren komen vaker voor bij moeders die tijdens de zwangerschap alcohol nuttigden. Ook premature kinderen, kinderen met een laag geboortegewicht en pasgeboren baby's met een zuurstoftekort kunnen sneller deze afwijking ontwikkelen.

Ziektes tijdens de eerste vier levensjaren

Oorontstekingen, waterpokken, mazelen, rode hond, amandelontsteking, luchtwegeninfecties, longontsteking en hoge koorts zijn dé ziektes waaraan de meeste kaasmolaren worden toegeschreven. Deze ziektes komen bij kinderen vaak veelvuldig voor. Kinderen met chronische aandoeningen zoals astma, epilepsie, mucoviscidose, hersenaandoeningen, coeliakie en kinderen die vaak een radiologische behandeling moeten ondergaan hebben tevens meer kans op kaasmolaren.

Overmatig gebruik van antibiotica tijdens het eerste levensjaar

Het is echter nog niet bewezen of de ontwikkeling van kaasmolaren aan het antibioticum ligt of aan de ziekte waarvoor dit middel werd voorgeschreven.

Calciumgebrek

Kinderen bij wie de calcium-fosfaatverhouding niet optimaal is, kunnen een hoger risico hebben op kaasmolaren.

Volgende zaken worden ook steeds vaker in verband gebracht met het veroorzaken van kaasmolaren:

• Schadelijke stoffen in onze voeding
• Luchtvervuiling

Behandeling van kaasmolaren

Aangezien de exacte oorzaak (anno 2017) nog onbekend is, is het ook niet mogelijk een exacte oplossing te bieden voor deze aandoening. Belangrijk is het wel om het probleem zo vroeg mogelijk vast te stellen en op te volgen. Daarom is het zeer belangrijk om, zodra de eerste kiezen doorkomen, een eerste bezoekje bij een tandarts in te plannen. Zodra kaasmolaren worden vastgesteld, is het zaak om de betreffende tanden zo goed mogelijk te verzorgen. Goed poetsen en een regelmatige controle bij de tandarts zijn uiterst belangrijk.

Meestal zal de tandarts verder niets ondernemen, maar zal hij de ouders wel vragen op hun hoede te zijn bij eventueel tandpijn aan de kiezen. Indien de situatie ernstig is, kan de tandarts twee mogelijke behandelingen voorstellen. De tandarts kan een speciale pasta of fluoridegel aanbrengen over het glazuur om zodanig het glazuur te beschermen tegen invloeden van buitenaf en zo de gevoeligheid van de tanden te verminderen. Daarnaast kan de tandarts ook een witte waslaag aanbrengen op de aangetaste tanden met hetzelfde doel.

Indien er reeds aantasting is van de molaren, is het in eerste plaats belangrijk om de gaatjes zo snel mogelijk te vullen. Als de aantasting toch al zeer ver gevorderd is, kan de tandarts ervoor kiezen een kroon aan te brengen over de tand. Zo dient voortaan de kaasmolaar enkel nog als ondersteuning van de nieuwe metalen kroon en zal deze zijn maalfunctie overnemen. Als de molaar helemaal verloren is, zal de tandarts opteren om de getroffen kiezen te trekken. Deze plaats kan nadien opgevuld worden door getransplanteerde wijsheidstanden of verstandskiezen.