Onverteerde stukjes in ontlasting: oorzaak onverteerd eten

Iedereen merkt wel eens onverteerde stukjes in de ontlasting op. Wat kan de oorzaak zijn van onverteerd eten in je poep? Wanneer je eet, wordt de voedselbrij afgebroken en verteerd in het spijsverteringsstelsel. Allerlei belangrijke voedingsstoffen zoals eiwitten, vetten, koolhydraten, vitaminen en mineralen worden vervolgens door de dunne darm in het lichaam opgenomen. Er blijft vervolgens alleen afval en onverteerde resten van het voedsel over. Deze komen daarna in de dikke darm terecht en worden als ontlasting of poep afgevoerd via endeldarm en anus. Terwijl het proces van vertering en ontlasting van persoon tot persoon verschilt, neemt het gehele proces in het algemeen ongeveer 40 uur in beslag bij volwassenen. Het is echter mogelijk dat je twee tot drie keer per dag moet poepen, maar eenmaal in de drie dagen is ook mogelijk. Bij de ontlasting zitten soms onverteerde stukjes. Is dat normaal?

• Onverteerde stukjes in de ontlasting
• "Help, wat zie ik daar nou?!"
• Vezels
• Vaak geen probleem
• Normale stoelgang en de darmwerking: het mechanisme achter onverteerde stukjes in de ontlasting
• Epidemiologie van onverteerde voedingsresten in de ontlasting
• Oorzaak onverteerd eten in de ontlasting
• Voedsel is niet goed afgebroken
• Niet goed op je voedsel kauwen
• Moeilijk te verteren vliesje
• Snelle passage van ontlasting
• Te lang gekookt voedsel
• Rauwe groenten
• Acute gastro-enteritis (buikgriep)
• Medicijnen
• Prikkelbare darmsyndroom (PDS)
• Te weinig maagzuur
• Darmparasieten
• Darmflora in de war
• Te snel eten of eetstoornissen
• Je schildklier draait overuren
• Andere spijsverteringsproblemen
• Coeliakie (glutenintolerantie)
• Ziekte can Crohn
• Alvleesklierinsufficiëntie
• Lactose-intolerantie
• Onverteerde voedselresten in stoelgang
• Onverteerde champignons in je poep
• Onverteerde korrels mais in ontlasting
• Onverteerde tomaat of stukjes paprika in ontlasting
• Onverteerde medicijnen in ontlasting
• Risicogroepen en -factoren
• Bijkomende symptomen
• Wanneer de huisarts raadplegen en wanneer 112 bellen?
• 📞 Wanneer naar de huisarts?
• 🚨 Wanneer 112 bellen? (Alarmsymptomen)
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek met de arts
• Lichamelijk onderzoek
• Laboratoriumonderzoek
• Ontlastingonderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Allergie- en voedselintolerantietests
• Behandeling van onverteerde stukjes in de ontlasting
• Voedings- en leefstijltips
• Aanvullende behandelingen en adviezen
• Prognose
• Mogelijke complicaties
• Malabsorptie
• Diarree en uitdroging
• Gewichtsverlies
• Ondervoeding
• Gastro-intestinale problemen
• Verstoppingen of blokkades
• Verergering van onderliggende aandoeningen
• Preventie

Onverteerde stukjes in de ontlasting

"Help, wat zie ik daar nou?!"

Het is een scenario dat veel mensen weleens meemaken: alles lijkt normaal totdat er plotseling iets vreemds gebeurt in de badkamer. Je kijkt nog even om voordat je doorspoelt en... "Huh, zijn dat nou stukjes maïs?" Die onverteerde korreltjes liggen er zo herkenbaar dat het bijna lijkt alsof ze net van het bord zijn geplukt. Lichtelijke paniek slaat toe. Want zeg nou zelf, waarom zit dat daar nog?

Het eerste wat veel mensen doen – met een mix van verwarring en lichte zorgen – is op hun telefoon duiken: "Onverteerd voedsel in ontlasting, wat betekent dit?!" Binnen een paar seconden verschijnen de meest uiteenlopende verklaringen op het scherm. Sommigen hebben betrekking op heel simpele dingen: te snel eten bijvoorbeeld. Iedereen heeft het weleens meegemaakt dat een lunch in recordtijd naar binnen wordt gewerkt vanwege een drukke agenda. En ja, dat kan zomaar leiden tot stukjes onverteerd eten in de ontlasting.

Dan zijn er nog wat meer verrassende oorzaken: stress, darmflora in de war, te weinig maagzuur... En laten we eerlijk zijn, wie begint er niet direct wat te piekeren bij de gedachte aan darmparasieten? Ineens voelt zo’n onschuldig stukje maïs als een aanwijzing voor iets veel groters. Maar voordat de paniek toeslaat: meestal is er niets ernstigs aan de hand. Die stukjes maïs, paprika of tomaat die soms opduiken, zijn simpelweg moeilijker verteerbaar. Maïs heeft bijvoorbeeld een stevige buitenkant die zelfs de sterkste maagzuur niet helemaal aankan.

Het zien van onverteerde stukjes is vaak gewoon een teken dat er iets kleins aangepast kan worden. Misschien wat rustiger kauwen, wat bewuster eten, of even de balans in de voeding controleren. Het kan iedereen overkomen en meestal is het onschuldig. Maar als de klachten blijven of gepaard gaan met andere symptomen, dan kan een bezoekje aan de huisarts natuurlijk geen kwaad.

Herkenbaar? Absoluut. En dat is precies waarom het een veelbesproken onderwerp is. Uiteindelijk hoort het er gewoon bij, en gelukkig is er meestal niets om je zorgen over te maken.

Vezels

Het is vrij gebruikelijk om onverteerd voedsel in je drol of stoelgang te hebben. Ongeveer 30 procent van de ontlasting bestaat uit onverteerbare etensresten. Het merendeel van deze onverteerbare materie bestaat uit vezels. Vezels kunnen niet door het menselijke spijsverteringskanaal verteerd worden, omdat we de enzymen niet kunnen afbreken. Voedingsvezels zijn onverteerbare koolhydraten in plantaardige producten, zoals groenten, fruit en peulvruchten. Deze plantaardige bestanddelen worden niet verteerd in de dunne darm, en belangrijk zijn voor een gezonde spijsvertering. Er worden twee soorten voedingsvezels onderscheiden:

• Fermenteerbare vezels
• Niet-fermenteerbare vezels.

De eerste soort wordt door darmbacteriën afgebroken en draagt zo bij aan een goede darmflora. De tweede soort wordt niet door bacteriën omgezet en verlaat ongewijzigd je lichaam met de ontlasting.

Vaak geen probleem

Er zijn veel voedingsmiddelen die door het lichaam moeilijk verteerd worden. Dit vormt op zich geen probleem, tenzij het gepaard gaat met andere symptomen zoals gewichtsverlies, chronische diarree of andere darmveranderingen.

Normale stoelgang en de darmwerking: het mechanisme achter onverteerde stukjes in de ontlasting

Het menselijk spijsverteringsstelsel is een complex en goed geolied mechanisme dat zorgt voor de vertering en opname van voedingsstoffen uit het voedsel dat we eten. In een normale spijsverteringscyclus werken verschillende organen samen om voedsel af te breken en voedingsstoffen te absorberen, terwijl onverteerbare bestanddelen worden uitgescheiden in de ontlasting. Onverteerde stukjes in de ontlasting kunnen soms echter verrassend of verontrustend zijn. Wat gebeurt er precies in het spijsverteringskanaal, en waarom zien we soms onverteerde restanten? Hier volgt een uitgebreide analyse van de normale darmwerking en de mechanismen die leiden tot onverteerde stukjes in de ontlasting.

Het verteringsproces: van mond tot anus
Het verteringsproces begint al in de mond, waar voedsel wordt gekauwd en vermengd met speeksel. Speeksel bevat enzymen zoals amylase die het eerste stadium van de afbraak van koolhydraten in gang zetten. Het gekauwde voedsel, nu een halfvloeibare substantie genaamd bolus, gaat via de slokdarm naar de maag. In de maag komen sterke zuren en enzymen zoals pepsine in actie om eiwitten af te breken. Het voedsel wordt verder verpulverd en omgezet in een semi-vloeibare massa die chymus heet.

Vervolgens gaat de chymus naar de dunne darm, waar de meeste vertering en opname van voedingsstoffen plaatsvindt. Hier voegen de alvleesklier en de galblaas spijsverteringssappen toe. Deze bevatten enzymen zoals lipase voor vetafbraak en trypsine voor eiwitten, terwijl galzouten vetten emulgeren zodat ze gemakkelijker verteerd kunnen worden. De dunne darmwand is bekleed met villi en microvilli, kleine vingervormige uitsteeksels die het oppervlak voor absorptie vergroten.

Het mechanisme van onverteerde stukjes: rol van vezels en enzymen
Niet alle voedselcomponenten zijn even gemakkelijk te verteren. Een van de belangrijkste redenen voor onverteerde stukjes in de ontlasting zijn onverteerbare voedingsvezels. Vezels, met name de onoplosbare vezels zoals cellulose die in groenten en fruit voorkomen, kunnen door het menselijk lichaam niet worden afgebroken omdat we het enzym cellulase missen. Dit enzym is nodig om de moleculaire bindingen van cellulose te splitsen, en aangezien mensen dit niet produceren, passeren deze vezels grotendeels intact door het spijsverteringskanaal. Daarom worden stukjes van voedsel zoals maïs, wortels en erwten vaak onverteerd in de ontlasting aangetroffen.

Daarnaast kan het spijsverteringsproces variëren in effectiviteit op basis van verschillende factoren, zoals:

• De snelheid van de darmpassage: Als de darminhoud te snel door de dunne darm beweegt (bijvoorbeeld door diarree of verhoogde peristaltiek), kan de tijd voor vertering en opname van voedingsstoffen beperkt zijn. Dit leidt ertoe dat sommige voedseldeeltjes onvoldoende worden afgebroken.
• Verteringsenzymen: Een tekort aan specifieke enzymen, zoals lactase bij mensen met lactose-intolerantie, kan leiden tot onvolledige vertering van bepaalde voedingsstoffen. Dit kan resulteren in zichtbare voedselresten in de ontlasting.

Normale darmwerking en de rol van de dikke darm
Nadat het voedsel door de dunne darm is gegaan, komt het in de dikke darm terecht. Hier wordt het vocht grotendeels geabsorbeerd en worden de resterende voedingsstoffen verder gefermenteerd door darmbacteriën. De dikke darm speelt een belangrijke rol in het vormen van de ontlasting en de absorptie van water en elektrolyten. De bacteriën in de dikke darm helpen ook bij het afbreken van sommige vezels, waarbij gassen en korte-keten vetzuren ontstaan.

Toch kunnen bepaalde vezels en voedselresten, zoals schillen van fruit of zaadjes, door de hele lengte van het spijsverteringskanaal intact blijven en in de ontlasting verschijnen. Dit is een teken dat het spijsverteringssysteem efficiënt werkt; onverteerbare vezels stimuleren de darmbeweging en dragen bij aan een gezonde stoelgang door het volume en de consistentie van de ontlasting te bevorderen.

Factoren die bijdragen aan onverteerde stukjes in de ontlasting
Er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan de aanwezigheid van onverteerde voedselresten in de ontlasting, zoals:

• Dieet en vezelinname: Mensen die veel rauwe groenten, fruit en volle granen eten, hebben een hogere kans om onverteerde stukjes in hun ontlasting te zien. Dit komt door het hoge gehalte aan onoplosbare vezels in deze voedingsmiddelen.
• Hydratatie: Een goed gehydrateerd lichaam zorgt voor een optimale vertering en darmpassage. Onvoldoende vochtinname kan leiden tot een snellere darmpassage of constipatie, waarbij voedselresten minder goed worden verteerd.
• Spijsverteringsstoornissen: Aandoeningen zoals prikkelbaredarmsyndroom (PDS), de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa kunnen de opname en vertering van voedsel beïnvloeden, waardoor onverteerde stukjes vaker voorkomen.
• Maag-darminfecties: Acute infecties kunnen de darmbeweging versnellen en de opnamecapaciteit verminderen, wat leidt tot onvolledige vertering.

[I]Genetische factoren en spijsverteringsefficiëntie[/I]
Genetica kan van invloed zijn op de effectiviteit van het spijsverteringsproces. Mensen met genetische aanleg voor bepaalde enzymdeficiënties of spijsverteringsstoornissen, zoals coeliakie, kunnen meer onverteerde voedselresten in hun ontlasting zien. Coeliakie is een aandoening waarbij het immuunsysteem reageert op gluten en schade aan de dunne darm veroorzaakt, wat de opname van voedingsstoffen belemmert. Onverteerde resten komen bij deze mensen vaker voor, vooral tijdens periodes van glutenconsumptie.

Een voorbeeld van genetische invloed op spijsverteringsefficiëntie is een persoon met lactose-intolerantie. Bij het eten van zuivelproducten kan de afwezigheid van voldoende lactase-enzym leiden tot onverteerde lactose, wat resulteert in diarree en het zien van onverteerde voedselresten.

Epidemiologie van onverteerde voedingsresten in de ontlasting

Het zien van onverteerde voedingsresten in de ontlasting is een veelvoorkomend fenomeen dat in verschillende mate en om verschillende redenen kan voorkomen bij mensen van alle leeftijden. Hoewel het in de meeste gevallen onschuldig is, kan het ook wijzen op onderliggende spijsverteringsproblemen of aandoeningen. Hier volgt een uitgebreide analyse van de epidemiologie van dit verschijnsel, met aandacht voor verschillen in geslacht, leeftijd, klimaat, genetische factoren en geografische variaties in Nederland, België, en wereldwijd.

Leeftijd en geslacht: wie ervaart het en hoe vaak?
Onverteerde voedingsresten in de ontlasting komen voor bij zowel kinderen als volwassenen, maar het vóórkomen verschilt per leeftijdsgroep. Bij kinderen, vooral peuters en kleuters, is dit fenomeen vrij normaal. Naar schatting heeft 40-50% van de kinderen onder de vijf jaar wel eens onverteerde voedingsresten in de ontlasting (bron: Nederlands Tijdschrift voor Kindergeneeskunde). Dit komt doordat het spijsverteringsstelsel nog in ontwikkeling is en niet altijd even efficiënt alle voedingsmiddelen kan verwerken, vooral vezelrijke voedingsmiddelen zoals maïs, erwten en wortels.

Bij volwassenen komt dit minder vaak voor, maar is nog steeds merkbaar bij ongeveer 10-20% van de bevolking (bron: Mayo Clinic). Vrouwen lijken hier iets vaker last van te hebben dan mannen, mogelijk door hormonale schommelingen en de hogere prevalentie van prikkelbaredarmsyndroom (PDS) bij vrouwen. In Nederland wordt PDS bij 15% van de vrouwen en 8% van de mannen gediagnosticeerd, wat kan bijdragen aan spijsverteringsproblemen en onverteerde voedselresten.

Klimaat en seizoensinvloeden
Het klimaat kan een rol spelen in de spijsvertering, met name door de beschikbaarheid van bepaalde voedingsmiddelen en de hydratatietoestand van het lichaam. In gematigde klimaten, zoals in Nederland en België, komt het fenomeen van onverteerde voedselresten relatief consistent voor gedurende het hele jaar. De seizoensinvloed kan echter merkbaar zijn tijdens periodes waarin mensen meer rauwe, vezelrijke groenten en fruit consumeren, zoals in de zomer. In de zomermaanden is er een toename van 15-20% in het aantal meldingen van onverteerde voedingsresten in de ontlasting door het hogere verbruik van verse groenten en fruit (bron: Voedingscentrum).

In tropische klimaten, zoals in de Nederlandse overzeese gebiedsdelen (bijvoorbeeld Bonaire en Curaçao), kan het warmer klimaat leiden tot snellere stofwisseling en veranderingen in de spijsvertering. Dit kan het voorkomen van onverteerde voedselresten beïnvloeden. Door de hitte zijn mensen in deze regio’s vaak meer gehydrateerd, wat spijsverteringsprocessen bevordert. Echter, bij overconsumptie van lokaal voorkomende vezelrijke vruchten, zoals papaja en mango, kan tot 25% van de bevolking incidenteel onverteerde resten in de ontlasting opmerken.

Geografische verschillen: Nederland, overzeese gebiedsdelen, België en wereldwijd

• Nederland: In Nederland komen onverteerde voedingsresten in de ontlasting vaak voor bij mensen met een vezelrijk dieet. Naar schatting ervaart 15-20% van de volwassenen dit fenomeen op regelmatige basis. Dit kan te maken hebben met dieetpatronen die veel rauwe groenten en volkorenproducten bevatten. Bij kinderen komt dit, zoals eerder genoemd, vaker voor vanwege hun nog onrijpe spijsverteringssysteem.
• Nederlandse overzeese gebiedsdelen: In de Nederlandse Caribische gebieden kan het hogere verbruik van tropische vruchten bijdragen aan een verhoogd aantal gevallen van onverteerde voedingsresten. Ongeveer 20-25% van de bewoners rapporteert dit incidenteel, vooral tijdens seizoenen waarin bepaalde vezelrijke vruchten veel worden geconsumeerd.
• België: In België zijn de cijfers vergelijkbaar met die in Nederland, met een prevalentie van 10-15% bij volwassenen. Er is een lichte toename in gebieden waar traditioneel een dieet wordt gevolgd dat rijk is aan groenten en vezelrijke voedingsmiddelen, zoals in Vlaanderen.
• Wereldwijd: Wereldwijd variëren de cijfers sterk afhankelijk van dieetgewoonten en de algemene gezondheidstoestand van de bevolking. In landen met een dieet dat rijk is aan onbewerkte groenten en fruit, zoals in het Middellandse Zeegebied, komt dit fenomeen bij 25-30% van de bevolking incidenteel voor. In ontwikkelingslanden waar ondervoeding en spijsverteringsproblemen prevalenter zijn, kan het echter een symptoom zijn van malabsorptie en andere gastro-intestinale stoornissen.

Genetische factoren en spijsverteringsefficiëntie
Genetica speelt ook een rol in de efficiëntie van de spijsvertering. Sommige mensen hebben een genetische aanleg voor een trager of minder efficiënt werkend spijsverteringskanaal, wat kan leiden tot het vaker voorkomen van onverteerde voedselresten. Dit wordt vaak gezien bij mensen met een familiegeschiedenis van spijsverteringsstoornissen zoals PDS of coeliakie. Coeliakie, een auto-immuunziekte die de opname van voedingsstoffen belemmert, komt voor bij ongeveer 1% van de bevolking en kan leiden tot onverteerde voedingsresten in de ontlasting.

[HEen voorbeeld hiervan is iemand die een genetische aanleg heeft voor PDS, waardoor de darmen gevoeliger zijn voor bepaalde voedingsmiddelen. Bij deze persoon kunnen rauwe groenten zoals broccoli en maïs vaak onverteerd in de ontlasting worden teruggevonden, vooral tijdens periodes van stress of veranderingen in het dieet.

Andere risicofactoren en oorzaken

• Voedingsgewoonten: Een dieet rijk aan onverteerbare vezels, zoals groenten, granen en sommige fruitsoorten, verhoogt de kans op onverteerde voedselresten in de ontlasting. Dit komt doordat sommige vezels, zoals cellulose, niet door het menselijk spijsverteringsstelsel kunnen worden afgebroken.
• Hydratatieniveau: Onvoldoende vochtinname kan de spijsvertering vertragen en leiden tot constipatie, wat de efficiëntie van de opname van voedingsstoffen beïnvloedt en kan resulteren in onverteerde resten.
• Maag-darmziekten: Aandoeningen zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en PDS kunnen leiden tot een verminderde vertering en opname van voedsel.
• Medicatiegebruik: Sommige medicijnen, zoals antibiotica en laxeermiddelen, kunnen de darmflora verstoren en de vertering beïnvloeden, wat leidt tot onverteerde voedselresten.

Oorzaak onverteerd eten in de ontlasting

Het praten over je poep met je familie en vrienden is niet iets wat je gemakkelijk doet. Als je mogelijke afwijkingen constateert, dan houd je het vaak voor je in plaats van er met anderen over te praten. Vaak gaan mensen zelf op zoek naar eventuele oorzaken van hun afwijkende ontlasting. Onder meer de volgende factoren kunnen leiden tot de aanwezigheid van onverteerd voedsel in je ontlasting:

Voedsel is niet goed afgebroken

Hierbij gaat het vaak om voedingsmiddelen die veel vezels bevatten, omdat ze moeilijk te verteren zijn.

Niet goed op je voedsel kauwen

Een deel van het spijsverteringsproces bestaat uit het goed kauwen van het voedsel. Kauwen vermaalt de voedselbrokken en maakt deze klein. Bovendien worden de voedselbrokken daardoor toegankelijk voor de spijsverteringsenzymen uit het speeksel en later ook voor de darmbacteriën. De spijsverteringsenzymen en de bacteriën in de darm kunnen hierdoor beter het voedsel afbreken en verteren. Niet goed kauwen, maakt dit proces moeilijk en verhoogt de kans dat het voedsel intact blijft. Vooral een kind moet geleerd worden om goed te kauwen.

Moeilijk te verteren vliesje

Voedingsmiddelen zoals maïs of zaden hebben hebben vaak een vlies dat bestaat uit taaie vezels. Dit maakt het moeilijker voor je spijsverteringsenzymen om ze af te breken.

Snelle passage van ontlasting

Diarree vermindert de hoeveelheid tijd die de ontlasting in het spijsverteringsstelsel aanwezig is.

Te lang gekookt voedsel

Dit kan de chemische samenstelling van bepaalde stoffen die in je voedsel voorkomen veranderen, waardoor ze moeilijker verteren.

Rauwe groenten

Kool en spruitjes zijn hartstikke gezond, vooral als je ze rauw eet. Deze groenten zijn voor sommige mensen gekookt al moeilijk te verteren, bij rauwe spruitjes kool is dat nog eens moeilijker.

Acute gastro-enteritis (buikgriep)

Gastro-enteritis is ontsteking van maag en darmen en wordt in de volksmond 'buikgriep' genoemd. Buikgriep kan worden veroorzaakt door een bacteriële of virale infectie en diarree is een primair symptoom.

Medicijnen

Overmatig gebruik van maagzuurremmers zorgt ervoor dat het voedsel niet goed wordt verteerd en de galblaas minder goed functioneert. Het resultaat is onverteerde stukje voedsel in je poep. Als je bijvoorbeeld een salade hebt gegeten, tref je mogelijk stukjes sla en andere ingrediënten aan in je ontlasting.

Prikkelbare darmsyndroom (PDS)

Het prikkelbare darmsyndroom is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door buikpijn en problemen met de ontlasting: obstipatie of juist diarree. Onverteerde voedselresten kun je ook aantreffen in de ontlasting als je PDS hebt.

Te weinig maagzuur

Wist je dat je maagzuur een belangrijke rol speelt bij de vertering van je eten? Als je lichaam te weinig maagzuur aanmaakt (wat vaker voorkomt dan je denkt), wordt je eten niet goed afgebroken. Hierdoor kunnen grotere stukken eten onverteerd in je darmen terechtkomen. Vaak gaat dit gepaard met een opgeblazen gevoel en vervelende oprispingen.

• Misschien heb je gemerkt dat je na een flinke steak of een lekkere groenteschotel stukjes vlees of onverteerde groenten in je ontlasting ziet. Dit kan dus komen doordat je maagzuur de klus niet helemaal klaart!

Darmparasieten

Yikes! Het klinkt misschien eng, maar een parasitaire infectie (zoals door Giardia lamblia) kan de opname van voedingsstoffen verstoren. Deze kleine boosdoeners nestelen zich in je darmen en zorgen ervoor dat je lichaam niet de voedingsstoffen opneemt die het nodig heeft. Wat blijft er dan over? Juist, onverteerde voedselresten!

• Stel je voor: na een verre reis naar een exotisch land heb je vaak diarree en zie je opeens vetachtige stukjes in je ontlasting. Het kan dan zomaar zijn dat je een parasiet hebt opgepikt. Tijd om naar de huisarts te gaan!

Darmflora in de war

Je darmen zitten vol met goede bacteriën die helpen bij de vertering. Maar stress, slechte voeding, of een antibiotica-kuur kunnen de balans flink verstoren. Daardoor kan je lichaam bepaalde voedingsmiddelen niet goed verteren, met als resultaat herkenbare stukjes in je ontlasting.

• Na een antibiotica-kuur is het niet ongewoon om ineens onverteerde vezels in je ontlasting te zien, zoals wortels of maïs. Dit komt doordat de darmbacteriën die normaal gesproken helpen bij de vertering even van slag zijn.

Te snel eten of eetstoornissen

Ben jij een snelle eter? Of heb je misschien wel eens last van eetbuien? Dan kan het zijn dat je je voedsel niet goed kauwt. En als het niet goed gekauwd wordt, krijgt je spijsvertering het zwaar te verduren! Hierdoor kunnen voedselresten in je ontlasting terechtkomen.

• Tijdens een drukke werkdag je lunch snel naar binnen werken zonder goed te kauwen? Niet zo gek dat je daarna stukjes noten of groenten in de wc-pot ziet drijven. Even wat rustiger aan doen tijdens het eten kan al een wereld van verschil maken.

Je schildklier draait overuren

Een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie) kan je stofwisseling flink versnellen. Je voedsel heeft dan simpelweg niet genoeg tijd om goed verteerd te worden. Het gevolg? Onverteerde restjes in de ontlasting.

• Mensen met een overactieve schildklier merken vaak dat ze vaker naar het toilet moeten en soms zelfs stukjes maïs, paprika of zaden onverteerd in de ontlasting zien. Tijd voor een bezoekje aan de huisarts als je hier last van hebt!

Andere spijsverteringsproblemen

Diarree en gewichtsverlies zijn tekenen van malabsorptie. Dit is wanneer je lichaam niet in staat is de benodigde voedingsstoffen uit je voedsel te halen. Dit probleem kan zich voordoen bij aandoeningen zoals coeliakie, de ziekte van Crohn of alvleesklierinsufficiëntie (pancreasinsufficiëntie).

Coeliakie (glutenintolerantie)

Coeliakie is een auto-immuunziekte die wordt geactiveerd wanneer je gluten eet. Gluten is een eiwit dat voorkomt in tarwe, gerst, rogge en andere granen. Coeliakie is kortweg een overgevoeligheid voor het eiwit gluten. Als iemand met coeliakie iets eet eet met gluten erin, kan hij of zij darmproblemen krijgen (zoals diarree, gasvorming en obstipatie) of een van de volgende symptomen:

• buikpijn
• misselijkheid
• anemie of bloedarmoede
• dermatitis herpetiformis
• verlies van botdichtheid
• hoofdpijn of algemene vermoeidheid
• bot- of gewrichtspijn
• mondzweren
• gewichtsverlies
• brandend maagzuur

Bij kinderen komen darmproblemen veel vaker voor dan bij volwassenen. Deze symptomen omvatten:

• misselijkheid of braken
• opgeblazen gevoel of een zwelling in de buik
• diarree
• obstipatie
• bleke, stinkende ontlasting
• onverteerde stukjes in ontlasting
• gewichtsverlies

Niet iedereen met coeliakie heeft deze symptomen. En sommige mensen hebben helemaal nauwelijks tot geen problemen, wat de diagnose erg moeilijk maakt.

Ziekte can Crohn

De ziekte van Crohn is een chronische, ontstekingsziekte die het hele spijsverteringskanaal kan treffen, van mond tot anus. Ontstekingen zorgen ervoor dat de darmwand beschadigd raakt, waardoor het moeilijker wordt voor je lichaam om voedingsstoffen op te nemen en voedsel goed te verteren. Hierdoor kun je last krijgen van onverteerde stukjes in je ontlasting. Vaak zie je dan duidelijk herkenbare restjes, zoals groenten en granen.

En dat is nog niet alles! Mensen met de ziekte van Crohn ervaren vaak buikpijn, ernstige diarree, vermoeidheid en gewichtsverlies. Geen wonder dat deze aandoening je spijsvertering flink in de war kan brengen. De ontstekingen kunnen er ook voor zorgen dat je voeding sneller door het spijsverteringskanaal gaat, wat leidt tot een snelle passage en dus minder tijd voor de opname van voedingsstoffen.

• Voorbeeld: Na een stevige maaltijd met vezelrijke groenten (denk aan maïs, paprika of tomaat) kun je later duidelijk onverteerde stukjes terugvinden in de ontlasting. Niet bepaald een feestje! Als je deze symptomen herkent en vaker last hebt van buikpijn en diarree, kan het verstandig zijn om dit eens met je huisarts te bespreken.

Alvleesklierinsufficiëntie

De alvleesklier speelt een superbelangrijke rol bij de vertering van voedsel. Maar wat als deze klier zijn werk niet meer goed doet? Bij alvleesklierinsufficiëntie maakt de alvleesklier onvoldoende spijsverteringsenzymen aan om voedsel goed af te breken. Dit betekent dat vetten, koolhydraten en eiwitten maar half worden verteerd. Het resultaat? Onverteerde stukjes in je ontlasting die soms ook vettig en plakkerig kunnen zijn.

Hoe herken je het? Naast onverteerde voedselresten zoals vlees of vezelige groenten, kan je ontlasting er ook vetachtig of glanzend uitzien en kan deze drijven. Dit komt doordat vetten niet goed worden afgebroken. Daarbij kun je last krijgen van gewichtsverlies en een opgeblazen gevoel, omdat je lichaam minder voedingsstoffen opneemt.

• Voorbeeld: Stel je hebt een heerlijke maaltijd gehad met een romige saus en wat vlees. Na een paar uur merk je bij het toiletbezoek dat de ontlasting vettig oogt en dat er onverteerde stukjes zichtbaar zijn. Als dit vaak gebeurt, is het tijd om eens te checken of er sprake kan zijn van alvleesklierinsufficiëntie.

Lactose-intolerantie

Wie houdt er nou niet van een lekkere cappuccino of een romig ijsje? Maar voor mensen met lactose-intolerantie kan dit genieten helaas omslaan in buikpijn en een rommelende maag. Bij lactose-intolerantie kan het lichaam lactose (melksuiker) niet goed afbreken, omdat er een tekort is aan het enzym lactase. Dit kan zorgen voor buikklachten, diarree en soms schuimende, zuur ruikende ontlasting.

En wat zie je dan? Naast de gebruikelijke symptomen zoals een opgeblazen gevoel, kan de ontlasting ook onverteerde stukjes bevatten. Dit komt doordat de darmen sneller gaan werken als reactie op de niet-verteerde lactose. Hierdoor krijgen andere voedingsstoffen ook minder tijd om te worden afgebroken en opgenomen.

Voorbeeld: Na een groot glas melk of een ijsje krijg je een paar uur later buikkrampen en diarree. In de ontlasting zie je kleine, onverteerde stukjes, zoals vezels of zaden. Herkenbaar? Dan is de kans groot dat lactose niet jouw beste vriend is. Gelukkig zijn er tegenwoordig genoeg lactosevrije alternatieven waarmee je toch kunt blijven genieten!

Onverteerde voedselresten in stoelgang

Onverteerde champignons in je poep

Slecht gekauwde champignons worden nauwelijks verteerd in het maag-darmkanaal. Als je champignons doorslikt zonder te kauwen, verschrompelen ze wel gedurende de passage door het maag-darmkanaal maar de vorm van de champignonstukken blijven hetzelfde.

Onverteerde korrels mais in ontlasting

Als je mais hebt gegeten, komt het vaak voor dat je maiskorrels in zijn geheel uitpoept. Dit komt doordat het vet vlies van een maïskorrel uit taaie vezels bestaat die opgebouwd zijn uit cellulose, een polysacharide die aan planten stevigheid geeft. Je spijsverteringsstelsel heeft geen enzymen om deze vezels af te breken. De maïskorrel kan daarom niet verteerd worden in je darmen en wordt heel uitgepoept.

Onverteerde tomaat of stukjes paprika in ontlasting

Het vliesje van mais, alsook het velletje van bonen, erwten, paprika en tomaten, bestaat uit taaie vezels. Het vlies van een tomaat wordt daarom niet goed verteerd en deze kun je daarom terugvinden in je poep.

Onverteerde medicijnen in ontlasting

Het zien van onverteerde stukjes medicijn in je ontlasting betekent niet noodzakelijkerwijs dat er iets mis is met je dikke darm of spijsvertering. Farmaceutische bedrijven maken veel verschillende soorten medicatiecoatings van verlengde afgifte coatings naar capsules van cellulose. In de meeste gevallen absorbeert het lichaam de medicijnen zoals het bedacht is, maar soms gebeurt dat niet volledig. Geneesmiddelen met langwerkende of verlengde afgifte hebben een speciale coating die is ontworpen om langzaam te absorberen. Het lijkt op de spijsvertering van maïskernen: je lichaam verteert de binnenkant van maïs, maar de harde, vezelige schil wordt afgevoerd. Als de medicijnen te snel of niet goed absorberen door je spijsverteringssysteem, dan is het mogelijk dat je de hele tablet of capsule in het toilet ziet. Dit kan optreden bij een te snelle darmpassage, bijvoorbeeld bij diarree. Raadpleeg in dat geval de huisarts of apotheker.

Risicogroepen en -factoren

We hebben allemaal weleens die ongemakkelijke momenten waarop onze buik niet helemaal meewerkt. Vooral onverteerde stukjes in de ontlasting kunnen voor een flink vraagteken zorgen. Maar voor sommigen onder ons is het geen zeldzaam voorval, maar eerder een terugkerend thema. Dit kan te maken hebben met een aantal risicofactoren. Dus, ben jij een stresskip, snel-eter, of is je spijsvertering gewoon een beetje in de war? Let dan goed op, want we gaan de risicogroepen en -factoren eens onder de loep nemen. En geen zorgen, je bent niet alleen! We delen hier voorbeelden van verschillende mensen, want eerlijk is eerlijk: iedereen kan ermee te maken krijgen.

Mensen met spijsverteringsaandoeningen
Voor sommige mensen is een verstoorde spijsvertering helaas dagelijkse kost. Mensen met het prikkelbare darmsyndroom (PDS), de ziekte van Crohn, of colitis ulcerosa hebben vaker last van onverteerd voedsel in hun ontlasting. Bij hen werkt de darmwand niet optimaal, wat zorgt voor een snellere passage van voedsel.

• Neem Emma: Zij heeft al jaren PDS en merkt dat haar darmen soms een eigen leven leiden. Na een salade of vezelrijke maaltijd ziet ze vaak kleine stukjes tomaat of paprika terug in haar ontlasting. Ze heeft geleerd dat haar darmen gewoon wat extra liefde en aandacht nodig hebben, zoals voldoende vezels en veel water drinken, om de boel een beetje rustig te houden.

Mensen met voedselintoleranties of -allergieën
Als je lichaam bepaalde voedingsstoffen niet goed kan verwerken, kan dit invloed hebben op je spijsvertering. Denk bijvoorbeeld aan lactose-intolerantie, glutenintolerantie (coeliakie), of een allergie voor bepaalde voedingsmiddelen. Het lichaam reageert door het eten sneller door de darmen te laten gaan, waardoor er onverteerde stukjes in de ontlasting terechtkomen.

• Sophie heeft bijvoorbeeld lactose-intolerantie. Ze vindt het moeilijk om dat bakje yoghurt in de ochtend te laten staan, want “het hoort er gewoon bij!” Na het eten van zuivel voelt ze haar buik al rommelen, en een paar uur later ziet ze stukjes onverteerd voedsel in de ontlasting. Inmiddels is ze overgestapt op lactosevrije producten, wat haar darmen een stuk blijer maakt.

Stresskippen en gehaaste eters
Ken je het gevoel dat je de hele dag van hot naar her rent en tussendoor snel een broodje naar binnen werkt? Snel eten en stress zijn echte boosdoeners voor je spijsvertering. Als je niet goed kauwt, belandt je eten half verteerd in je maag, die vervolgens overuren moet draaien. Je darmen krijgen dan stukjes voedsel te verwerken die ze normaal al hadden afgebroken. Dit zie je later in je ontlasting terug.

• Zoals bij Mark: Altijd druk, altijd onderweg. Tijdens de lunch snel een paar happen van zijn wrap nemen en hop, weer door naar de volgende afspraak. Geen wonder dat hij later op de dag een opgeblazen buik heeft en onverteerde stukjes sla of tomaat in de wc-pot ziet. Mark weet dat hij langzamer zou moeten eten, maar ja, die werkstress...

Ouderen
Naarmate je ouder wordt, gaat je spijsvertering ook wat trager werken. De productie van maagzuur en spijsverteringsenzymen neemt af, waardoor voedsel minder goed wordt afgebroken. Hierdoor kunnen er vaker onverteerde resten in de ontlasting terechtkomen.

• Denk aan mevrouw Janssen: Ze is 72 en houdt van lekker eten, vooral stoofpotjes en vezelrijke groenten. De laatste tijd merkt ze echter dat haar buik wat van streek is na een zware maaltijd. In de ontlasting ziet ze soms stukjes onverteerd vlees of wortel. Haar huisarts heeft haar uitgelegd dat dit komt omdat haar lichaam minder enzymen aanmaakt om het eten volledig te verteren.

Mensen met een ongezond dieet
Als je dieet vooral uit vetrijke en bewerkte voedingsmiddelen bestaat, dan kan je spijsvertering flink in de war raken. Te weinig vezels zorgt voor een trage stoelgang, terwijl te veel vet de alvleesklier belast. Het resultaat? Een onregelmatige stoelgang met onverteerde voedselresten.

• Onze vriendin Lisa is dol op fastfood en kant-en-klare maaltijden. Ze heeft een drukke baan en geen tijd om uitgebreid te koken. Na een week vol pizza, burgers en cola merkt ze dat haar ontlasting allesbehalve normaal is. Ze ziet stukjes onverteerde paprika, zaden en soms zelfs noten. Tijd om even wat meer groenten en fruit aan haar menu toe te voegen!

Medicatiegebruikers
Bepaalde medicijnen, zoals antibiotica, laxeermiddelen, en maagzuurremmers, kunnen je spijsvertering flink beïnvloeden. Antibiotica kunnen bijvoorbeeld je darmflora verstoren, wat weer invloed heeft op de vertering van voedsel. Laxeermiddelen kunnen de passage van voedsel versnellen, waardoor het niet volledig wordt afgebroken.

• Kevin kreeg onlangs een antibioticakuur voor een infectie. Sindsdien merkt hij dat zijn ontlasting anders is dan normaal. Hij ziet regelmatig onverteerde stukjes maïs of wortel en voelt zich opgeblazen. Na overleg met zijn arts is hij begonnen met probiotica om zijn darmflora weer in balans te brengen.

Mensen die te weinig water drinken
Water is de olie van je verteringsmotor. Zonder voldoende vocht kunnen je darmen hun werk niet goed doen, en krijg je problemen zoals harde ontlasting en zelfs onverteerd voedsel.

• Neem Anna: Ze is zo druk bezig met haar werk dat ze vaak vergeet om voldoende water te drinken. Tegen de middag heeft ze al een opgeblazen gevoel en later op de dag ontdekt ze onverteerde zaden en groenten in haar ontlasting. Sinds ze een waterfles op haar bureau heeft gezet, gaat het al een stuk beter met haar buik!

Kinderen en baby’s
Het spijsverteringsstelsel van kinderen, en vooral baby’s, is nog volop in ontwikkeling. Wanneer ze beginnen met vaste voeding, kan het lichaam moeite hebben met het verteren van bepaalde voedingsmiddelen, waardoor er stukjes onverteerd voedsel in de luier kunnen verschijnen.

• Zoals kleine Noah: Hij is net begonnen met hapjes van groenten en fruit. Zijn moeder ziet soms duidelijk herkenbare stukjes wortel in zijn luier. Gelukkig heeft de kinderarts haar gerustgesteld dat dit volkomen normaal is, aangezien Noah’s spijsvertering nog moet wennen aan vast voedsel.

Bijkomende symptomen

In vogelvlucht
Onverteerde stukjes in de ontlasting kan gepaard gaan met andere symptomen als er sprake is van een onderliggende aandoening. Deze symptomen kunnen onder meer bestaan uit:

• Pijn in de buik;
• Obstipatie;
• Opgeblazen gevoel;
• Winderigheid;
  Vermoeidheid / Bron: Istock.com/dolgachov
• Waterige of losse ontlasting;
• Diarree;
• Misselijkheid en braken (overgeven);
• Koorts met een infectie;
• Uitdroging;
• Gebrek aan eetlust;
• Depressie;
• Angst;
• Vermoeidheid;
• Slaapstoornissen;
• Gevoel van onvolledige darmbewegingen;
• Moeite om te poepen.

Pijn in de buik
Een bekend symptoom dat vaak gepaard gaat met problemen in de spijsvertering is buikpijn. Dit kan variëren van een licht ongemak tot hevige krampen. Je darmen kunnen flink tekeer gaan wanneer ze moeite hebben met het verteren van voedsel. Denk aan een zeurend gevoel net onder je ribben, of scherpe steken die komen en gaan. Vooral na het eten van bepaalde voedingsmiddelen kan deze pijn opspelen en voel je dat het letterlijk niet lekker zit.

Obstipatie
Ook wel bekend als ‘verstopping’. Wanneer de darmen niet goed werken, kan de ontlasting moeilijk of helemaal niet doorkomen. Dit leidt tot harde, droge keuteltjes waar je veel moeite voor moet doen om ze kwijt te raken. Als je daarbij ook onverteerde stukjes voedsel in de ontlasting ziet, is dat een teken dat je spijsvertering even op pauze staat. Een glas lauw water met wat citroensap kan soms helpen, maar aanhoudende klachten kunnen wijzen op iets meer dan alleen een dipje in je vezelinname.

Opgeblazen gevoel en winderigheid
Een opgeblazen buik is één van de meest voorkomende klachten. Je broek zit ineens strakker en je voelt je alsof je een ballon hebt ingeslikt. Deze ‘gasophopingen’ gaan vaak gepaard met winderigheid. Niet bepaald charmant, maar helaas wel een veelvoorkomend gevolg van een trage of verstoorde spijsvertering. Vooral bij aandoeningen zoals de ziekte van Crohn of lactose-intolerantie komt dit vaak voor. De darmen hebben moeite om het voedsel goed te verwerken, wat zorgt voor gasvorming en het bijbehorende ongemak.

Vermoeidheid
Klinkt gek? Toch kan een verstoorde spijsvertering een enorme aanslag zijn op je energieniveau. Als je lichaam moeite heeft met het opnemen van voedingsstoffen, zoals bij alvleesklierinsufficiëntie of de ziekte van Crohn, kun je last krijgen van aanhoudende vermoeidheid. Je kunt je zelfs futloos en leeg voelen, hoe gezond je ook probeert te eten. Het is alsof je lichaam maar niet genoeg brandstof krijgt om optimaal te functioneren.

Waterige of losse ontlasting en diarree
Als de spijsvertering in de war is, kan de stoelgang nogal rommelig worden. Denk aan waterige of losse ontlasting die je overvalt, soms met een gevoel van urgentie waarbij je meteen naar het toilet moet rennen. Bij lactose-intolerantie, bijvoorbeeld, gebeurt dit als het lichaam de melksuiker niet goed kan verwerken. Soms gaat dit gepaard met de herkenbare onverteerde stukjes. Het is niet alleen vervelend, maar kan je ook uitputten, vooral als je steeds vaker naar het toilet moet.

Misselijkheid en braken
Het gevoel dat je maag in opstand komt, kan een duidelijk signaal zijn dat er iets niet lekker gaat in je spijsvertering. Als het lichaam bepaalde voedingsstoffen niet goed kan verwerken, kan dat misselijkheid veroorzaken. Soms eindigt dit in braken, waarbij je eten nog nauwelijks verteerd is. Vooral bij infecties of ontstekingen zoals bij de ziekte van Crohn kan misselijkheid een flinke rol spelen.

Koorts en infectie
Infecties in het spijsverteringskanaal kunnen leiden tot koorts. Dit is een alarmsignaal van het lichaam dat aangeeft dat er iets aan de hand is. Als je naast onverteerde stukjes in je ontlasting ook koorts hebt, dan kan dit wijzen op een darmontsteking of een andere infectie. Dit symptoom, gecombineerd met andere klachten zoals diarree en buikpijn, is een goede reden om contact op te nemen met je huisarts.

Uitdroging
Als diarree aanhoudt, kan je lichaam te veel vocht verliezen, wat uitdroging kan veroorzaken. Je merkt dit aan symptomen zoals droge mond, dorst, donkere urine, en een algeheel gevoel van zwakte. Vooral bij aandoeningen zoals alvleesklierinsufficiëntie of de ziekte van Crohn kan dit een gevaarlijk risico zijn.

Gebrek aan eetlust
Wanneer je darmen van slag zijn, kan dit je eetlust flink beïnvloeden. Je hebt simpelweg geen zin meer in eten, omdat je lichaam er negatieve associaties mee heeft. Dit kan leiden tot gewichtsverlies en ondervoeding, vooral bij chronische aandoeningen. Als je merkt dat je eetlust afneemt, gecombineerd met onverteerde stukjes in je ontlasting, is dit een signaal dat je niet mag negeren.

Gevoel van onvolledige darmbewegingen
Ken je dat gevoel dat je naar het toilet gaat, maar het lijkt alsof er nog iets achterblijft? Dit ‘onvolledige’ gevoel kan behoorlijk vervelend zijn. Vaak is dit het gevolg van een verstoorde darmwerking waarbij de ontlasting niet volledig wordt afgevoerd. Je blijft dan met een ongemakkelijk gevoel zitten.

Wanneer de huisarts raadplegen en wanneer 112 bellen?

Je spijsvertering kan je soms flink laten schrikken, vooral als er onverteerde stukjes in je ontlasting opduiken. Vaak zijn er geen directe redenen voor paniek en kunnen de klachten na een tijdje weer vanzelf verdwijnen. Toch zijn er momenten waarop het verstandig is om naar de huisarts te gaan. En soms zijn er alarmsignalen waar je écht direct op moet reageren en 112 moet bellen. Hier lees je precies wanneer dat nodig is, mét voorbeelden!

📞 Wanneer naar de huisarts?

Als je te maken hebt met onverteerde voedselresten in je ontlasting, is dat meestal geen reden tot paniek. Maar als je klachten blijven aanhouden of vergezeld gaan van andere symptomen, dan is het een goed idee om contact op te nemen met je huisarts. Dit zijn de momenten waarop je beter de dokter even kunt raadplegen:

Aanhoudende klachten: Zie je steeds vaker onverteerde stukjes in je ontlasting, en blijft dit langer dan een paar weken aanhouden? Dan kan er een onderliggende oorzaak zijn, zoals een spijsverteringsprobleem.

• Voorbeeld: Je ziet na bijna elke maaltijd onverteerde groenten, maïs, of zaden in je ontlasting en voelt je ook steeds opgeblazen.

Buikpijn en ongemak: Regelmatige of aanhoudende buikpijn, vooral na het eten, kan een teken zijn van iets meer dan een tijdelijk ongemak.

• Voorbeeld: Na een simpele maaltijd krijg je steeds last van stekende buikpijn die uren blijft hangen.

Ongewenst gewichtsverlies: Als je merkt dat je afvalt zonder dat je bewust op dieet bent, terwijl je toch goed eet, dan kan dat een signaal zijn dat je spijsvertering niet optimaal functioneert.

• Voorbeeld: Je eetpatroon is normaal, maar je valt toch kilo's af. Tegelijkertijd zie je regelmatig onverteerde stukjes eten in de ontlasting.

Verandering in ontlastingspatroon: Diarree die aanhoudt of wisselende patronen tussen obstipatie en diarree kunnen wijzen op darmproblemen.

• Voorbeeld: Je hebt dagen van waterige diarree afgewisseld met harde, droge ontlasting, en je merkt onverteerde voedseldeeltjes.

Vermoeidheid en uitputting: Als je je al een tijdje vermoeid voelt en geen energie hebt, kan dat een teken zijn dat je lichaam niet voldoende voedingsstoffen opneemt.

• Voorbeeld: Je voelt je de hele dag door moe, hebt weinig eetlust, en ziet regelmatig onverteerde stukjes eten in je ontlasting.

Bloed in de ontlasting: Dit is een duidelijk alarmsignaal. Zie je bloed of slijm in je ontlasting, dan moet je direct contact opnemen met je huisarts.

• Voorbeeld: Naast de onverteerde stukjes zie je ook helderrood of donker bloed in je ontlasting.

Koorts en infectieverschijnselen: Een aanhoudende koorts, vooral in combinatie met buikklachten, kan wijzen op een ontsteking of infectie in het spijsverteringskanaal.

• Voorbeeld: Je hebt al een paar dagen koorts, buikpijn en diarree met onverteerde voedseldeeltjes.

Plotseling gebrek aan eetlust: Als je eetlust ineens helemaal verdwijnt en dit aanhoudt, kan dit wijzen op een spijsverteringsaandoening.

• Voorbeeld: Je favoriete maaltijd smaakt je niet meer, je hebt een vol gevoel en ziet onverteerd voedsel in de ontlasting.

Kortom: Vertrouw op je gevoel. Als je iets vreemds merkt dat aanhoudt of verergert, is het altijd slim om even met je huisarts te overleggen. Beter één keer te veel gebeld dan te weinig!

🚨 Wanneer 112 bellen? (Alarmsymptomen)

Er zijn bepaalde signalen waar je absoluut niet mee moet wachten en waarbij direct handelen van levensbelang kan zijn. Zie je een van de volgende alarmsymptomen? Dan moet je onmiddellijk 112 bellen:

Hevige, plotselinge buikpijn: Een scherpe, plotselinge pijn die je letterlijk doet dubbelklappen kan wijzen op een ernstige situatie, zoals een darmperforatie of een ontsteking van de alvleesklier.

• Voorbeeld: Je voelt plotseling een ondraaglijke pijn die ervoor zorgt dat je niet rechtop kunt staan. Elke beweging maakt de pijn nog erger.

Bewustzijnsverlies of ernstige verwardheid: Als iemand plotseling flauwvalt, niet goed aanspreekbaar is, of ernstige verwardheid vertoont, kan er sprake zijn van een ernstige uitdroging of een shocktoestand.

• Voorbeeld: Iemand die hevige diarree had, valt ineens flauw en reageert nauwelijks als je tegen hen praat.

Tekenen van ernstige uitdroging: Dit kan gebeuren bij hevige diarree of braken. Symptomen zijn onder andere een zeer droge mond, niet kunnen plassen, een snelle hartslag, of flauwvallen.

• Voorbeeld: Iemand heeft al urenlang waterige diarree, kan niet meer plassen en voelt zich duizelig en zwak.

Bloedbraken: Als er bloed in het braaksel zit, kan dit wijzen op een bloeding in het maag-darmkanaal en moet je direct medische hulp inschakelen.

• Voorbeeld: Na een periode van misselijkheid komt er bloed mee bij het overgeven.

Hoge koorts met koude rillingen: Dit kan wijzen op een ernstige infectie, zoals een darmontsteking of een sepsis (bloedvergiftiging).

• Voorbeeld: Je hebt ineens een hoge koorts van boven de 39 graden, voelt je ijskoud, en hebt een snelle hartslag.

Onverklaarbare, zwarte of teerachtige: Dit kan wijzen op een bloeding hogerop in het spijsverteringskanaal. Het is een medische noodsituatie en vereist onmiddellijke aandacht.

• Voorbeeld: Je merkt dat je ontlasting pikzwart is en een teerachtige structuur heeft, terwijl dit niet eerder is voorgekomen.

Let op: Deze symptomen kunnen ernstig zijn en wachten is geen optie. Bel 112 en laat direct professionele hulp komen.

Onderzoek en diagnose

Een keertje onverteerde stukjes in de ontlasting zien is vaak geen reden voor paniek. Maar als het vaker voorkomt of gepaard gaat met andere vervelende symptomen, is het tijd om wat verder te kijken. Want hoe weet je nu wat er écht aan de hand is? Gelukkig zijn er verschillende manieren waarop artsen onderzoek kunnen doen om de oorzaak van je buikklachten te achterhalen. Dus, wat kun je verwachten als je besluit om je spijsverteringsprobleem eens onder de loep te laten nemen? We zetten het voor je op een rijtje!

Vraaggesprek met de arts

Je avontuur naar een gezonde spijsvertering begint bij de huisarts. Een goed gesprek is hierbij de eerste stap. De arts zal je veel vragen stellen om een beeld te krijgen van je klachten. Ja, ook de minder charmante details over je stoelgang zullen aan bod komen!

Voorbeelden van vragen die je kunt verwachten:

• Hoe vaak zie je onverteerd voedsel in je ontlasting?
  

Zijn er andere klachten, zoals buikpijn, diarree, of obstipatie?
Is je ontlasting veranderd qua kleur of geur?
Wat heb je gegeten voordat je deze klachten kreeg?
Heb je stress of ben je recent begonnen met nieuwe medicijnen? Tip: Houd een paar dagen een voedings- en klachtendagboekje bij voordat je naar de dokter gaat. Noteer wat je eet, hoe je je voelt, en hoe je ontlasting eruitziet. Dit geeft de arts een beter beeld en helpt om sneller tot de kern van het probleem te komen.

Lichamelijk onderzoek

Na het gesprek zal de arts waarschijnlijk een lichamelijk onderzoek doen. Dit betekent dat hij of zij je buik zal voelen om te kijken of er ergens gevoeligheid, zwelling of andere afwijkingen zijn. Ook je gewicht en bloeddruk kunnen worden gemeten. Dit geeft een eerste indruk van je algemene gezondheidstoestand.

Als de arts merkt dat je buik erg gevoelig is bij het drukken, kan dit een aanwijzing zijn voor een ontsteking of een darmprobleem, zoals het prikkelbare darmsyndroom (PDS) of de ziekte van Crohn.

Laboratoriumonderzoek

Afhankelijk van je klachten kan de arts besluiten om bloedonderzoek te laten doen. Bloedonderzoek kan veel informatie geven over je algehele gezondheid en of er tekenen zijn van ontstekingen, tekorten, of andere afwijkingen.

Wat kan er getest worden?

• Ontstekingswaarden: Hoge ontstekingswaarden kunnen wijzen op aandoeningen zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa.
• Voedingsstoffentekorten: Een tekort aan bijvoorbeeld vitamine B12 of ijzer kan wijzen op opnameproblemen in de darmen.
• Lever- en alvleesklierfuncties: Deze tests kunnen helpen om problemen zoals alvleesklierinsufficiëntie op te sporen, een aandoening waarbij je lichaam te weinig enzymen aanmaakt om voedsel goed te verteren.

• Kim had al een tijdje last van vermoeidheid en zag regelmatig onverteerde stukjes groenten in haar ontlasting. Na bloedonderzoek bleek dat ze een tekort aan ijzer en vitamine D had, wat suggereerde dat haar darmen moeite hadden met het opnemen van voedingsstoffen. Haar arts verwees haar door voor verder onderzoek.

Ontlastingonderzoek

En dan het onderwerp waar je waarschijnlijk niet op zat te wachten: ontlastingonderzoek. Toch kan het enorm veel inzicht geven! Bij dit onderzoek wordt een klein beetje van je ontlasting in het laboratorium onderzocht op de aanwezigheid van bloed, bacteriën, parasieten, en spijsverteringsresten.

Wat kan er gevonden worden?

• Bloed: Onzichtbaar bloed in de ontlasting kan een teken zijn van een ontsteking of andere darmproblemen.
• Bacteriën of parasieten: Denk aan een infectie met Giardia, die kan zorgen voor hardnekkige buikklachten en onverteerd voedsel.
• Vetgehalte: Een verhoogd vetgehalte kan wijzen op alvleesklierproblemen, omdat je lichaam de vetten niet goed kan afbreken.

• Nadat hij steeds vaker last kreeg van vettige, glanzende ontlasting met onverteerde resten, besloot Jasper naar de huisarts te gaan. Een ontlastingonderzoek liet zien dat er veel vet in zijn ontlasting zat, wat uiteindelijk leidde tot de diagnose alvleesklierinsufficiëntie.

Beeldvormend onderzoek

Soms is er meer nodig dan alleen bloed- en ontlastingonderzoek om te achterhalen wat er misgaat in de darmen. In dat geval kan de arts je doorverwijzen voor een echo, röntgenfoto, of zelfs een MRI-scan om een beter beeld van je buikorganen te krijgen.

• Echografie: Een echo van de buik kan helpen om de darmen, lever, galblaas en alvleesklier in beeld te brengen.
• Coloscopie: Bij dit onderzoek kijkt de arts met een flexibele camera in je darmen om te zien of er afwijkingen, ontstekingen, of poliepen aanwezig zijn.
• MRI-scan: Voor een nog gedetailleerder beeld van je buikorganen kan een MRI-scan worden gemaakt.

• Eva had al maandenlang buikpijn en zag regelmatig onverteerde stukjes eten in haar ontlasting. Na verschillende onderzoeken werd ze doorverwezen voor een coloscopie. Tijdens de coloscopie ontdekte de arts een ontsteking in haar darmen, wat leidde tot de diagnose van de ziekte van Crohn.

Allergie- en voedselintolerantietests

Als de arts vermoedt dat voedselintoleranties of allergieën een rol spelen, kan er een allergietest of een test voor voedselintoleranties worden uitgevoerd. Dit kan via bloedonderzoek of een huidpriktest. Ook kan de arts je vragen om een eliminatiedieet te volgen, waarbij je bepaalde voedingsmiddelen tijdelijk uit je dieet schrapt om te zien of de klachten verminderen.

• Na jaren van vage buikklachten en onverteerde resten in de ontlasting, besloot Daniëlle eindelijk een allergietest te laten doen. Ze bleek lactose-intolerant te zijn. Sinds ze lactosevrije producten gebruikt, voelt ze zich een stuk beter en ziet ze geen onverteerde stukjes meer in haar ontlasting.

Behandeling van onverteerde stukjes in de ontlasting

Als er een aandoening is vastgesteld die heeft geleid tot je symptomen, wordt onmiddellijk een behandelplan opgesteld. Dit kan bestaan uit medicatie, dieetveranderingen, of soms zelfs aanvullende therapieën. Maar wat als er geen duidelijke onderliggende aandoening is gevonden? Geen paniek, want er zijn genoeg aanpassingen die je zelf kunt proberen om je spijsvertering een boost te geven. Hier is een overzicht van mogelijke behandelingen en tips om die vervelende onverteerde stukjes in je ontlasting te verminderen.

Voedings- en leefstijltips

Eet kleinere maaltijden
Kies voor meerdere kleinere maaltijden in plaats van drie grote op een dag. Door minder in één keer te eten, geef je je maag en darmen de kans om het voedsel efficiënter te verwerken. Hierdoor is de kans kleiner dat er grote stukken onverteerd voedsel achterblijven.

Kauw je eten grondig
Het lijkt zo simpel, maar het is enorm effectief. Goed kauwen zorgt ervoor dat je voedsel al in de mond wordt afgebroken, waardoor je spijsverteringsenzymen hun werk beter kunnen doen. Maak er een gewoonte van om elke hap minstens 20 keer te kauwen. Dit vermindert niet alleen de kans op onverteerde stukjes in je ontlasting, maar helpt ook bij het voorkomen van een opgeblazen gevoel.

Drink voldoende water
Een goede hydratatie is essentieel voor een gezonde spijsvertering. Water helpt om voedsel soepel door je darmen te laten bewegen en voorkomt obstipatie. Probeer dagelijks minimaal 1,5 tot 2 liter water te drinken. Koffie, thee en koolzuurhoudende dranken tellen hierbij niet mee, omdat ze juist kunnen bijdragen aan een opgeblazen gevoel.

Vermijd gasvormende voedingsmiddelen
Voedingsmiddelen zoals kool, bonen, uien, en koolzuurhoudende dranken kunnen gasvorming en een opgeblazen gevoel veroorzaken. Dit kan de spijsvertering vertragen en bijdragen aan de vorming van onverteerde stukjes in je ontlasting. Kijk wat voor jou werkt door deze voedingsmiddelen een tijdje te vermijden en te letten op veranderingen in je spijsvertering.

Beperk cafeïne en alcohol
Cafeïne en alcohol kunnen je maag en darmen irriteren en het spijsverteringsproces verstoren. Probeer het gebruik van deze dranken te verminderen als je merkt dat je last hebt van onverteerd voedsel in je ontlasting. Wissel je gebruikelijke koffie of wijntje bijvoorbeeld eens af met kruidenthee of water met een schijfje citroen.

Aanvullende behandelingen en adviezen

Voedingssupplementen
Als je moeite hebt met de vertering van bepaalde voedingsstoffen, kunnen supplementen een uitkomst bieden. Denk bijvoorbeeld aan lactase-tabletten voor mensen met lactose-intolerantie, of vezelsupplementen als je voeding te weinig vezels bevat. Raadpleeg altijd je arts of diëtist voordat je supplementen aan je dieet toevoegt.

Probiotica
Een gezonde darmflora is essentieel voor een goede vertering. Als je darmflora uit balans is, bijvoorbeeld door stress, antibioticagebruik of een ongezond dieet, kan het helpen om probiotica te nemen. Deze goede bacteriën ondersteunen je darmen en helpen om voedsel beter af te breken. Kies voor een kwalitatief probioticum en neem deze regelmatig in.

Beweging en ontspanning
Regelmatige lichaamsbeweging stimuleert de darmwerking en helpt bij het bevorderen van een soepele spijsvertering. Denk aan dagelijkse wandelingen, pilates, of lichte fitnessoefeningen. Ook ontspanning speelt een belangrijke rol. Stress kan de darmwerking namelijk flink verstoren. Neem daarom regelmatig tijd voor ontspanning, zoals meditatie, ademhalingsoefeningen, of een momentje voor jezelf met een goed boek.

Dieetaanpassingen bij intoleranties
Als er sprake is van voedselintoleranties of -allergieën, zoals gluten- of lactose-intolerantie, is het belangrijk om je dieet hierop aan te passen. Schrap problematische voedingsmiddelen uit je dieet en vervang ze door alternatieven die wel goed door je lichaam worden verdragen. Een diëtist kan je helpen om een voedingsplan op te stellen dat past bij jouw situatie.

Medicijnen bij specifieke aandoeningen
ls er een onderliggende aandoening is vastgesteld, zoals de ziekte van Crohn, coeliakie of alvleesklierinsufficiëntie, kan medicatie nodig zijn. Dit kan variëren van ontstekingsremmers, enzymtabletten, tot medicatie die de darmwerking ondersteunt. Volg altijd het behandelplan dat je arts met je heeft opgesteld.

Prognose

In de meeste gevallen zijn onverteerde stukjes in de ontlasting onschadelijk en het resultaat van het eten van moeilijk verteerbare voedingsmiddelen zoals maïs, noten of rauwe groenten. Wanneer er geen onderliggende gezondheidsproblemen aanwezig zijn, is de prognose uitstekend, en zullen de symptomen vaak vanzelf verdwijnen door aanpassingen in dieet en eetgewoonten.

Als de onverteerde stukjes echter het gevolg zijn van een onderliggende aandoening, zoals malabsorptie of een darmziekte, hangt de prognose af van de specifieke diagnose en hoe snel de behandeling wordt gestart. Met de juiste medische zorg en aanpassingen in levensstijl is de prognose voor de meeste spijsverteringsproblemen goed.

Mogelijke complicaties

Het hebben van onverteerde stukjes in de ontlasting is in de meeste gevallen onschuldig, vooral wanneer het gaat om moeilijk verteerbare vezels zoals maïs, noten of zaden. Er kunnen echter complicaties optreden als de oorzaak van de onverteerde stukjes in de ontlasting te maken heeft met een onderliggende aandoening. Enkele mogelijke complicaties zijn:

Malabsorptie

Als je regelmatig onverteerde stukjes in je ontlasting hebt, kan dit wijzen op een probleem met je spijsvertering, zoals malabsorptie. Dit betekent dat je lichaam niet goed in staat is voedingsstoffen uit voedsel op te nemen. Dit kan leiden tot tekorten aan vitaminen, mineralen en andere belangrijke voedingsstoffen, wat op de lange termijn kan resulteren in gezondheidsproblemen zoals bloedarmoede, gewichtsverlies, of verminderde botgezondheid.

Diarree en uitdroging

Als de onverteerde stukjes gepaard gaan met diarree, kan dit wijzen op een aandoening zoals coeliakie, inflammatoire darmziekte of het prikkelbare darm syndroom (PDS). Aanhoudende diarree kan leiden tot uitdroging en elektrolytenverlies, wat gevaarlijk kan zijn als het niet tijdig wordt aangepakt.

Gewichtsverlies

Wanneer je voedsel niet goed verteert en opneemt, kun je ongewenst gewichtsverlies ervaren. Dit kan een teken zijn van een ernstiger probleem zoals pancreasinsufficiëntie, waarbij de alvleesklier niet genoeg enzymen produceert om het voedsel goed af te breken. Gewichtsverlies zonder duidelijke reden vereist altijd verder onderzoek.

Ondervoeding

Als gevolg van malabsorptie kan je lichaam essentiële voedingsstoffen niet goed opnemen, wat leidt tot ondervoeding. Ondervoeding kan een breed scala aan symptomen veroorzaken, zoals zwakte, vermoeidheid, verminderde immuunfunctie, en in ernstige gevallen kan het levensbedreigend zijn.

Gastro-intestinale problemen

Onverteerde stukjes in de ontlasting kunnen soms het gevolg zijn van een darminfectie of ontsteking. Dit kan leiden tot verdere gastro-intestinale problemen zoals buikpijn, opgeblazen gevoel, gasvorming, en in sommige gevallen schade aan de darmwand.

Verstoppingen of blokkades

Soms kunnen onverteerde voedselresten leiden tot verstoppingen in de darmen, vooral als je last hebt van aandoeningen zoals darmstenose of darmvernauwing. Dit kan ernstige complicaties veroorzaken, waaronder darmobstructie, die medische interventie vereist.

Verergering van onderliggende aandoeningen

Onverteerde stukjes in de ontlasting kunnen wijzen op verergering van bestaande aandoeningen zoals de ziekte van Crohn, coeliakie, of colitis ulcerosa. Als deze aandoeningen niet goed worden behandeld, kunnen ze leiden tot complicaties zoals darmperforatie of ernstige ontstekingen.

Preventie

Om te voorkomen dat onverteerde stukjes in je ontlasting verschijnen, kun je de volgende maatregelen nemen:

• Eet vezelrijk voedsel met mate om je spijsvertering niet te overbelasten.
• Kauw langzaam en grondig om de vertering van voedsel te vergemakkelijken.
• Voldoende water drinken om je spijsvertering soepel te laten verlopen.
• Beperk het gebruik van moeilijk verteerbare voedingsmiddelen zoals maïs, noten en rauwe groenten.
• Eet kleinere, regelmatige maaltijden in plaats van grote porties om je spijsvertering te ondersteunen.
• Blijf actief om de darmperistaltiek te bevorderen en de spijsvertering te stimuleren.
• Vermijd overmatige consumptie van cafeïne en alcohol die je spijsvertering kunnen verstoren.

Deze eenvoudige stappen kunnen helpen bij het verbeteren van je spijsvertering en het voorkomen van onverteerde voedselresten in je ontlasting.

Lees verder

• Witte stukjes in ontlasting: pitjes, stipjes en spikkeltjes
• Ontlasting: oorzaken bloed en slijm in poep en kleur en geur
• Pijn bij het poepen: stekende of brandende pijn stoelgang