Pijn bij het poepen: stekende of brandende pijn stoelgang

Ontlasting of poepen kan gepaard gaan met klachten als pijn of bloed bij de ontlasting. Het ontlastingspatroon of defecatiepatroon duidt op de frequentie waarmee iemand feces of ontlasting loost. Dit verschilt per persoon en is afhankelijk van verschillende factoren. De ene persoon poept veel, terwijl de ander minder vaak moet ontlasten. Zolang de consistentie van de feces (poep) normaal is, is een minder frequent ontlastingspatroon niet afwijkend. Een veranderd ontlastingspatroon kan betekenen dat er sprake is van een onderliggende aandoening, waarvoor een bezoek aan de huisarts nodig is.

Ontlasting: pijn en klachten

• Normaal ontlastingspatroon
• Veranderd ontlastingspatroon: afwisselend verstopping (obstipatie) en diarree
• Veranderd ontlastingspatroon: het geheel wegblijven van de ontlasting (ileus)
• Mechanische afsluiting
• Oorzaken
• Symptomen
• Een functionele afsluiting: oorzaak en verschijnselen
• Oorzaken
• Verschijnselen
• Fecale incontinentie
• Oorzaken van pijn bij het poepen
• Scherpe of stekende pijn
• Brandende pijn
• Pijn bij poepen door aambeien (hemorroïden)
• Pijn tijdens ontlasting door scheurtje in de anus (fissura ani) door harde ontlasting
• Pijn tijdens ontlasting door peri-anaal eczeem
• Pijn tijdens ontlasting door abcessen en fistels
• Pijn tijdens ontlasting door een gezwel in de endeldarm

Normaal ontlastingspatroon

Hoe vaak een mens moet ontlasten, verschilt van individu tot individu. Sommige mensen moeten twee tot drie keer per dag poepen en weer anderen gaan hooguit eens in de twee tot drie dagen voor de 'grote boodschap'. Het gaat erom dat de consistentie van de ontlasting normaal is, dat wil zeggen dat de feces (de drol, uitwerpselen of ontlasting) een aaneengesloten donkerbruine worst moet zijn die gemakkelijk geloosd kan worden. Als dat zo is, dan maakt het niet zo veel uit hoe vaak je moet ontlasten.

Veranderd ontlastingspatroon: afwisselend verstopping (obstipatie) en diarree

Als iemand last heeft van afwisselend verstopping (obstipatie) en diarree, dan is er een belemmering in de dikke darm. Vaak wijzen deze klachten op een gezwel of tumor in de darm, vooral bij ouderen. Maar ook het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) of een plaatselijke ontsteking in de dikke darm kan leiden tot afwisselend diarree en obstipatie. Vaak leidt dit ook tot een toename in de frequentie van de stoelgang.

Veranderd ontlastingspatroon: het geheel wegblijven van de ontlasting (ileus)

Heb je langere tijd geen stoelgang meer, dan kan dat wijzen op verstopping van de darmen. Het geheel wegblijven van de ontlasting, ileus genoemd, komt door een verstopping, afklemming of verlamming van de darmspieren, ten gevolge van:

• een mechanische afsluiting: een deel van de darm is deels of geheel afgesloten; of
• een functionele afsluiting: de spieren van de darmwand zijn opgehouden zich samen te trekken, een verlamming van de darm.

Mechanische afsluiting

Oorzaken

Een mechanische afsluiting kan veroorzaakt worden door allerlei aandoeningen. We noemen de belangrijkste:

• een tumor (gezwellen), galstenen, ontstekingen die de doorgang blokkeren.
• een hard deel van de ontlasting dat de doorgang belemmert.
• een vernauwing van de darm ten gevolge van een ontsteking, zoals bij de ziekte van Crohn voorkomt
• ook kan in een deel van de darm een breuk ontstaan (darmbreuk).
• na een operatie kan littekenweefsel in de buikholte een afsluiting veroorzaken.

Symptomen

De belangrijkste verschijnselen en symptomen van een mechanische ileus zijn:

• plotseling opkomende hevige buikpijn met rusteloosheid (bewegingsdrang);
• het wegblijven van de ontlasting;
• heftig braken en na verloop van tijd ontstaat fecaal braaksel (het braken van ontlasting);
• het opzetten en opzwellen van de buik;
• de buik is plaatselijk zeer gevoelig voor aanrakingen;
• darmgeluiden die voor iedereen hoorbaar zijn;
• na een aantal aanvallen kan de persoon in shock raken.

Een functionele afsluiting: oorzaak en verschijnselen

Oorzaken

Functionele of paralytische afsluiting kan ook verschillende oorzaken hebben:

• bloedingen of ontstekingen van het buikvlies (buikvliesontsteking of peritonitis).
• nierkolieken.
• wervelfracturen.
• ernstige infecties.
• coma diabeticum (dat is een coma die ontstaat bij een plotseling en ernstig tekort aan insuline bij mensen die aan diabetes lijden).
• door sommige medicijnen.
• in de meeste gevallen ontstaat het na een operatieve ingreep.

Verschijnselen

De symptomen, klachten en verschijnselen zijn:

• (zeer) matige buikpijn;
• opgezette buik;
• braken (later fecaal);
• uitblijven van de ontlasting;
• gevoelige buik, zonder plaatselijke zware drukpijn;
• er worden gaan darmgeluiden waargenomen.

Fecale incontinentie

Fecale incontinentie is het ongemerkt verliezen van de ontlasting. Dit komt minder voor dan ongewild urineverlies. De endeldarm is in staat om een bepaalde hoeveelheid ontlasting vast te houden. Deze opslagcapaciteit voorkomt dat we steeds naar het toilet moeten zodra er ontlasting in de endeldarm aanwezig is. Als zich een bepaalde hoeveelheid ontlasting in de endeldarm heeft opgehoopt, dan voelt men aandrang om te ontlasten. Tegelijkertijd trekt de anale sluitspier zich samen om te voorkomen dat de ontlasting ongewild de endeldarm verlaat. Verlies van controle over deze sluitspier leidt tot het ongemerkt verliezen van ontlasting. De persoon is zich niet bewust van de aandrang tot defecatie en laat de ontlasting lopen.

Vaak ziet men dergelijke stoornissen bij een tumor in het ruggenmerg of multiple sclerose (MS), dwarslaesies, een hersenberoerte of Cerebro Vasculair Accident (CVA) en bij aandoeningen die tot ontsteking van de endeldarm leiden, zoals colitis (dat is een ontsteking van de dikke darm). Voorts kan fecale incontinentie ontstaan door een verzwakte sluitspier als gevolg van aanhoudende ernstige diarree of door een tumor, abcessen, fistels, fissuren of ontsteking in de buurt van de anus. Ook kan verslapping van de spieren door ouderdom de oorzaak zijn. Ook ziet men vaak fecale incontinentie optreden bij dementerenden en verstandelijk gehandicapten.

Oorzaken van pijn bij het poepen

Pijn tijdens de ontlasting kan worden veroorzaakt door de volgende aandoeningen:

• afwijkingen rond de anus, zoals eczeem, aambeien, scheurtjes, fistels en abcessen;
• bacteriële infecties of schimmelinfecties rond de anus;
• ontstekingen in de endeldarm;
• een prolaps ani of prolapsus ani: een uitzakking van het slijmvlies van de anus;
• een carcinoom of gezwel in het rectum, de endeldarm.

Scherpe of stekende pijn

Als je een scherpe pijn tijdens en korte tijd na de ontlasting opmerkt, dan duidt dit meestal op een anale fissuur of getromboseerde aambei.

Brandende pijn

Als je een brandende pijn opmerkt tijdens of kort na het poepen, dan kan dit onder meer komen door pittig eten, aambeien, een schimmelinfectie, eczeem, psoriasis of een anale kloof.

Pijn bij poepen door aambeien (hemorroïden)

De oorzaak van aambeien is hard persen tijdens de ontlasting, zwangerschap of persen bij de zwangerschap. Aambeien zijn verwijde bloedvaten in de endeldarm, die ontstaan door hoge druk. Ze zakken naar onderen en kunnen in het ergste geval zelfs uit de anus puilen.

Pijn tijdens ontlasting door scheurtje in de anus (fissura ani) door harde ontlasting

Een scheurtje in de anus ontstaat door harde ontlasting of een strak aangespannen sluitspier. Het is pijnlijk en vaak is er wat bloed op de ontlasting te zien. Als de persoon niet uitkijkt, ontstaat er een vicieuze cirkel. Hij houdt zijn ontlasting op vanwege de pijn. De ontlasting wordt dan nog harder door uitdroging en daardoor zal het scheurtje weer opengaan bij defecatie. Het scheurtje kan in dat geval niet genezen.

Pijn tijdens ontlasting door peri-anaal eczeem

Eczeem rond de anus, ook bekend als peri-anaal eczeem, is pijnlijk en levert irritatie op vanwege de jeuk. Het kan worden veroorzaakt door irritatie door vocht en (dunne) ontlasting. Soms is er sprake van contactallergie voor bijvoorbeeld bepaalde stoffen in vochtige toiletdoekjes en crèmes.

Pijn tijdens ontlasting door abcessen en fistels

Een abces is een met pus gevulde holte; bij een ontstoken slijmklier bij de anus spreekt men van peri-anaal abces. Een abces is in veel gevallen pijnlijk, warm en rood. Een fistel is een onnatuurlijke verbinding, een gangetje, van een lichaamsholte, het abces, met de huid.

Pijn tijdens ontlasting door een gezwel in de endeldarm

Een rectumcarcinoom (een gezwel in de endeldarm), komt vooral bij oudere mensen voor. Het wordt vaak ontdekt door een veranderd ontlastingspatroon (veel aandrang), krampen en bloed op de ontlasting. Loze aandrang is het belangrijkste verschijnsel. Er kan obstipatie optreden, afgewisseld met diarree.

Lees verder

• Ontlasting: oorzaken bloed en slijm in poep en kleur en geur
• Problemen stoelgang: zwarte, rode en groene ontlasting/poep
• Kleur van de ontlasting bij een baby (grijs, geel, groen)
• Diarree: symptomen, oorzaken & waterige ontlasting stoppen
• Stoelgang bevorderen: stoelgangproblemen verbeteren