Rectale pijn: oorzaken van pijn aan het rectum of endeldarm

Rectale pijn duidt op pijn in en rond het rectum of endeldarm. Rectale pijn is een veel voorkomende klacht. De meeste oorzaken van rectale pijn zijn goedaardig, kunnen goed behandeld worden en hebben een uitstekende prognose. Veel aandoeningen die rectale pijn veroorzaken, kunnen ook rectale bloedingen veroorzaken. De oorzaken van rectale pijn kunnen meestal gemakkelijk worden vastgesteld. Als je last hebt van rectale pijn zonder rectaal bloedverlies, neem dan contact op met je huisarts. Ga naar een afdeling Spoedeisende Hulp bij bloedverlies uit je rectum, toenemende pijn of pijn die zich verspreidt, of als er een vreemd voorwerp vastzit in het rectum.

• Wat is rectale pijn?
• Symptomen van pijn aan het rectum of endeldarm
• Oorzaken van rectale pijn
• Klein letsel of ander trauma
• Seksueel overdraagbare aandoening (soa)
• Aambeien
• Anale kloofjes
• Spierspasmen (proctalgia fugax)
• Solitaire rectumulcus-syndroom
• Tenesmus
• Inflammatoire darmaandoening
• Proctitis of endeldarmontsteking
• Perianaal of perirectaal abces
• Fecale impactie
• Endeldarmverzakking (rectale prolaps)
• Levator ani-syndroom
• Endeldarmkanker (rectumkanker)
• Wanneer een arts raadplegen?

Wat is rectale pijn?

Rectale pijn duidt op pijn of ongemak in het onderste deel van het maag-darmkanaal: het rectum, ook bekend als endeldarm, de opslagruimte voordat de ontlasting je lichaam verlaat. Rectumpijn moet onderscheiden worden van pijn in de anus of anale pijn. Het is een vrij algemeen probleem en kan het gevolg zijn van aandoeningen zoals aambeien of ene klein trauma. Rectale pijn kan gepaard gaan met symptomen zoals verzakking, drukkend gevoel of bloeding. Rectale pijn kan ook optreden bij ontstekingsziekten van de darmen of infecties.

Symptomen van pijn aan het rectum of endeldarm

Rectale pijn komt relatief vaak voor en de oorzaak is zelden ernstig. Vaak is het het gevolg van een aanval van spierspasmen of obstipatie. Soms gaat rectale pijn gepaard met andere symptomen. Deze kunnen zijn:

• jeuk
• prikkelende gevoelens
• rectale afscheiding
• rectaal bloedverlies

Oorzaken van rectale pijn

Rectale pijn kan worden veroorzaakt door onder meer de volgende aandoeningen en omstandigheden:

Klein letsel of ander trauma

In veel gevallen is trauma of letsel aan het rectum of de anus het gevolg van het inbrengen van voorwerpen tijdens seks of masturbatie. Het kan ook het gevolg zijn van een bijzonder harde val of letsel tijdens andere fysieke activiteiten. Naast rectale pijn kan lichte verwonding de volgende klachten veroorzaken:

• bloeden
• zwelling
• moeilijke stoelgang

Seksueel overdraagbare aandoening (soa)

Soa's kunnen tijdens anale seks worden overgedragen. Soa's die rectale pijn kunnen veroorzaken, zijn onder meer:

• gonorroe
• chlamydia
• genitale herpes
• syfilis
• humaan papillomavirus (HPV)

Naast rectale pijn kun je last krijgen van rectaal bloedverlies, jeuk, pijn en afscheiding.

Aambeien

Aambeien zijn een veel voorkomende oorzaak van rectale pijn. Bijna drie van de vier volwassenen krijgen in hun leven last van aambeien. De symptomen die je ervaart, zijn afhankelijk van waar de aambei is. Interne aambeien kunnen zich aan de binnenkant van het rectum vormen, maar ze kunnen door de anus zakken als ze voldoende groot zijn. Naast rectale pijn kunnen aambeien de volgende klachten veroorzaken:

• jeuk of irritatie
• zwelling rond de anus
• moeilijke stoelgang
• een knobbel of bult in de buurt van de anus

Anale kloofjes

Anale kloven zijn kleine scheurtjes in het slijmvlies van de anus. Ze komen heel vaak voor, vooral bij baby's en vrouwen die zijn bevallen. Fissuren ontstaan vaak door harde ontlasting en persen. Ze genezen langzaam, omdat elke stoelgang voor verdere irritatie zorgt en het weefsel kan ontsteken. Naast rectale pijn kunnen anale fissuren de volgende klachten veroorzaken:

• helderrood bloed op ontlasting of toiletpapier
• jeuk rond de anus
• een klein bultje

Spierspasmen (proctalgia fugax)

Proctalgia fugax duidt op krampende pijn in de anus of het rectum. Het is vergelijkbaar met een ander type anale pijn veroorzaakt door spierspasmen, het levator ani-syndroom (zie onder). Deze aandoening treft twee keer zoveel vrouwen als mannen en komt meestal voor bij mensen tussen de 30 en 60 jaar oud. Naast rectale pijn kan proctalgia fugax de volgende klachten veroorzaken: plotselinge, ernstige spasmen en spasmen die een paar seconden of minuten duren, of zelfs langer,

Solitaire rectumulcus-syndroom

Solitaire rectumulcus-syndroom is een aandoening die leidt tot de ontwikkeling van zweren in het rectum die kunnen bloeden. Het is anno 2023 niet duidelijk wat de oorzaak is van dit zeldzame syndroom, maar onderzoekers geloven dat het verband houdt met chronische obstipatie. Andere symptomen zijn onder meer:

• obstipatie
• persen bij het poepen
• bloeden of andere afscheiding
• een gevoel van volheid of druk in het bekken
• het gevoel alsof je niet in staat bent om alle ontlasting uit je rectum te verwijderen

Tenesmus

Tenesmus is rectale pijn veroorzaakt door krampen. Het wordt vaak geassocieerd met inflammatoire darmziekten, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Het kan echter ook voorkomen bij mensen die geen last hebben van deze ziekten. In deze gevallen kunnen specifieke bewegings- of motiliteitsstoornissen van het maag-darmkanaal een rol. De meest voorkomende motiliteitsstoornissen zijn obstipatie en diarree. Naast rectale pijn kan tenesmus de volgende klachten veroorzaken:

• kramp in en rond het rectum
• de behoefte voelen om een ​​stoelgang te hebben, zelfs nadat je net gepoept hebt
• persen bij het poepen

Inflammatoire darmaandoening

Inflammatoire darmaandoeningen zijn een groep darmaandoeningen die ontstekingen, pijn en bloedingen in het spijsverteringskanaal kunnen veroorzaken, waaronder het rectum. De twee meest voorkomende vormen zijn de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Naast rectale pijn kun je last krijgen van de volgende symptomen:

• buikpijn
• buikrampen
• bloed in ontlasting
• obstipatie
• diarree
• koorts
• verminderde eetlust
• onbedoeld gewichtsverlies

Proctitis of endeldarmontsteking

Proctitis of endeldarmontsteking veroorzaakt ontsteking in de bekleding van het rectum. Hoewel het vooral voorkomt bij mensen met een inflammatoire darmaandoening, kan het iedereen overkomen. Soa's kunnen ook proctitis veroorzaken en het kan zelfs het gevolg zijn van bestraling voor kanker. Symptomen zijn:

• diarree
• een gevoel van volheid of druk in het rectum
• het gevoel alsof je moet poepen, zelfs als je net een stoelgang hebt gehad
• bloeden of andere afscheiding

Perianaal of perirectaal abces

Een perianaal abces is een ontsteking bij de anus. Een perirectaal abces is een ontsteking in het rectum met abcesvorming. Naast rectale pijn kan perianaal of perirectaal abces leiden tot:

• roodheid van de huid rond de anus
• koorts
• bloeden
• zwelling rond de anus en in het rectum
• pijnlijk urineren
• problemen bij het starten van een urinestroom

Fecale impactie

Fecale impactie duidt op vastzittende droge en harde brok ontlasting die je niet kunt uitpoepen en wat tot rectale pijn kan leiden. Chronische obstipatie is vaak d boosdoener. Hoewel fecale impactie vaker voorkomt bij oudere volwassenen, kan het op elke leeftijd voorkomen.

Endeldarmverzakking (rectale prolaps)

Endeldarmverzakking is het naar buiten puilen van de endeldarm. Wanneer dit gebeurt, kan het rectum uit de anus steken. Rectale prolaps is zeldzaam. Het komt het meest voor bij volwassenen, en vrouwen hebben zes keer meer kans om deze aandoening te ontwikkelen dan mannen. De gemiddelde leeftijd van een vrouw met rectale verzakking is 60 jaar, terwijl de leeftijd 40 jaar is voor mannen.

Levator ani-syndroom

Levator ani-syndroom is een aandoening die pijn veroorzaakt in en rond de anus. De pijn is een gevolg van spierspasmen in de bekkenbodemspieren. Hoewel het waarschijnlijker is dat vrouwen worden getroffen, kunnen ook mannen er last van krijgen. Naast rectale pijn kun je de volgende klachten ontwikkelen

• pijn aan de linkerkant van de buik
• pijn in de vagina (pijnlijke vagina)
• opgeblazen gevoel
• blaaspijn
• pijn bij het plassen
• urine-incontinentie
• pijnlijke geslachtsgemeenschap

Endeldarmkanker (rectumkanker)

Zeer zelden wordt rectumpijn veroorzaakt door rectumkanker of endeldarmkanker.

Wanneer een arts raadplegen?

Incidentele rectale pijn is zelden een reden tot ongerustheid. Maar als je regelmatig rectale pijn ervaart, is het verstandig om een ​​afspraak te maken met je huisarts. Je moet meteen je huisdokter raadplegen als je rectale pijn ervaart die verergert of zich verspreidt naar de onderste helft van je lichaam. Ook bij de volgende symptomen moet je direct contact opnemen met een arts:

• koorts
• koude rillingen
• anale afscheiding
• (aanhoudend) bloedverlies

Lees verder

• Rectale/anale bloedingen: bloed uit anus, rectum, darm, maag
• Endeldarmkanker: symptomen, oorzaak en behandeling
• Endeldarmverzakking: symptomen, oorzaak en behandeling
• Anuskramp: oorzaak en symptomen van krampende pijn anus
• Pijn aan de anus of anale pijn: oorzaken van pijnlijke anus