Blaar: oorzaak en doorprikken

Een blaar is een huidafwijking waarbij helder vocht zich onder een dun laagje huid bevindt. Blaren komen vaak voor bij slecht zittend schoeisel. Maar ook aan de handen kunnen blaren ontstaan. Soms ontstaat er een blaar in de mond. Andere oorzaken zijn verbranding of bevriezing. Een blaar kan pijnlijk zijn en veel mensen willen een blaar dan ook zelf doorprikken. Dit haalt de druk van de blaar af.

Ontstaan van een blaar

Een blaar wordt ook wel een bulla genoemd. Het ontstaat niet zomaar maar meestal door beschadiging van de huid of door wrijving. Bij wandelaars komen vaak blaren voor als gevolg van slecht zittend schoeisels. Denk maar aan de Nijmeegse-vierdaagse, waar ieder jaar honderden mensen behandeld moeten worden voor blaren. Ook bij het gebruik van gereedschap kunnen blaren ontstaan. Iemand die normaal zelden een schaar hanteert en plots twee uur lang gaat knippen met een schaar, heeft grote kans een blaar te ontwikkelen. Pas wanneer men vaker dit gereedschap gaat gebruiken zal de huid hierop reageren door eelt aan te maken. Daar waar eelt zit zal een blaar niet zomaar ontstaan.

Een blaar ontstaat ook als gevolg van bevriezing of verbranding. De huid raakt dan beschadigd en er ontstaat blaarvorming. Dit soort blaren zijn erg pijnlijk en men moet hier voorzichtig te werk gaan. Naast verbranding kunnen we ook zonnebrand aanrekenen tot blaarvorming. Zonnebrand is een vorm van verbranding die door menig persoon niet als zodanig wordt gezien. Er wordt vaak te lichtzinnig over het risico van zonnebrand gedacht.

De huidziekte pemphigus veroorzaakt blaren in de mond en aan de huid. Deze auto-immuunziekte komt vooral voor bij mensen in de leeftijd tussen de 40 en 60 jaar oud.

Blaar in de mond

Een blaar kan niet alleen aan de huid ontstaan maar ook in de mond. Wrijving kan hiervan de oorzaak zijn, bijvoorbeeld door het bijten op de binnenkant van de wang of de tong. Sommigen hebben hier een gewoonte van gemaakt en krijgen continue nieuwe blaren. Ook een nieuwe (plaatjes)beugel kan de oorzaak zijn. Vaak ontstaan er dan blaren aan de binnenkant van de lippen of aan de binnenkant van de wangen. Het eten van heet voedsel of het drinken van het dranken zoals koffie en thee kunnen ook voor blaarvorming zorgen. De mond is erg gevoelig en blaren doen in de mond vaak meer pijn dan aan de huid.

Hoe ziet een blaar eruit?

Een blaar is een verheven oppervlak van minimaal 6 mm groot. Een kleinere blaar wordt vaak een blaasje genoemd. Een blaar is sterk begrenst en bevat helder vocht. Wanneer het vocht binnenin rood gekleurd is spreken we van een bloedblaar. Bij een bloedblaar is er sprake van beschadiging van een of meerdere bloedvaatjes waardoor er bloed weglekt. Een gewone blaar bevat alleen helder vocht. De blaar bestaat uit een dunne laag huid (epitheel) die vaak doorschijnend is. Er kan zich één blaar vormen, maar ook meerdere. Deze kunnen in groepjes bijeen liggen en elkaar soms overlappen of apart van elkaar liggen.

Blaar doorprikken

Een blaar is pijnlijk, vooral wanneer erop gedrukt wordt. Vaak kunnen we niet voorkomen dat er per ongeluk tegenaan gestoten wordt of bevindt de blaar zich op een plek waar het bijna onmogelijk is om er niet tegenaan te duwen. Een blaar wordt liever niet doorgeprikt. Doorprikken verhoogt de kans op infecties. Wanneer de blaar bepaalde bewegingen belemmert is doorprikken soms toch nodig. Dit kan het beste door een (huis)arts gedaan worden: deze bezit steriele instrumenten en weet precies hoe een blaar doorgeprikt moet worden. Ook via een EHBO-post kan een blaar doorgeprikt worden. Bij het zelf doorprikken moet als volgt te werk worden gegaan:

• Ontsmet de blaar en omliggend huid in met jodium of alcohol
• Ontsmet een naald door deze in een vlam te houden (de punt mag niet zwart worden) of door de naald te ontsmetten met alcohol
• Prik de blaar met de naald oor, aan twee tegenovergestelde zijden
• Druk de blaar leeg met een steriel gaasje
• Dek de huid af met een nieuw en schoon steriel gaasje of een gaaspleisterverband

Knip nooit huid weg, dit zorgt voor infectie. Het lichaam zal zelf de oude huid afstoten en zorgen voor een nieuwe laag. Dit duurt enkele dagen tot enkele weken, afhankelijk van de grootte en de werking van het eigen immuunsysteem. Wanner de huid rood en warm begint te worden is de kans op infectie aanwezig. Ga dan langs een (huis)arts. Deze kan beoordelen of verdere behandeling noodzakelijk is.