Stafylokokkeninfectie: Infectie met Staphylococcus-bacteriën
Een stafylokok is een kogelronde bacterie die etter kan veroorzaken. De term stafylokok komt van het Griekse woord voor 'druif' en 'coccus' (bolletje), omdat deze bacteriën vaak in clusters groeien die lijken op een tros druiven. Stafylokokkeninfecties omvatten een breed scala aan aandoeningen veroorzaakt door de stafylokokkenbacteriën (Staphylococcus). Deze bacteriën kunnen infecties veroorzaken in verschillende lichaamsdelen zoals de huid, de longen, het hart, de gewrichten, de botten en het bloed. De symptomen variëren van mild tot ernstig, afhankelijk van het type infectie. De meeste stafylokokkeninfecties zijn goed te behandelen met antibiotica, maar sommige stammen hebben resistentie ontwikkeld tegen bepaalde antibiotica, wat de behandeling bemoeilijkt.
Oorzaken van stafylokokkeninfecties
Een op de drie mensen draagt onschuldige stafylokokkenbacteriën op de huid, vooral onder de neus, in de oksels en op de billen. Deze bacteriën veroorzaken meestal geen problemen. Problemen ontstaan echter wanneer de bacteriën het lichaam binnendringen, bijvoorbeeld via een open wond, insectenbeet of door medische apparatuur. Stafylokokkeninfecties kunnen ook worden overgedragen van persoon tot persoon door nauw contact of door het delen van besmette voorwerpen zoals handdoeken of
tandenborstels. Verder kunnen de bacteriën zich verspreiden via voedsel,
niezen en hoestdruppels.
Risicofactoren voor besmetting met stafylokokken
Iedereen kan een stafylokokkeninfectie oplopen, maar bepaalde groepen lopen een hoger risico:
Soorten en symptomen van stafylokokkeninfecties
Stafylokokkeninfecties kunnen verschillende vormen aannemen:
Een oogbindvliesontsteking kan ook door stafylokokkenbacteriën worden veroorzaakt. /
Bron: Son Of Groucho, Flickr (CC BY-2.0)Huid- en weke deleninfecties
Deze infecties omvatten:
- Cellulitis: Een infectie van de diepere huidlagen die leidt tot roodheid, zwelling, huidzweren en afscheiding.
- Huidabces: Pus in de huid door een bacteriële infectie.
- Folliculitis: Ontsteking van de haarzakjes met pijn en jeuk.
- Impetigo: Een besmettelijke huiduitslag met blaren die vloeistof afscheiden en een honingkleurige korst vormen, meestal aan het gezicht en de ledematen.
- Staphylococcal scalded-skin syndrome (SSSS): Vooral bij pasgeborenen en jonge kinderen voorkomende ernstige aandoening veroorzaakt door exfoliatine, een exotoxine van Staphylococcus aureus, met symptomen zoals roodheid, blaarvorming en het loslaten van de huid. Vaak gepaard met koorts en conjunctivitis.
- Steenpuisten (furunkels): Pijnlijke huidontstekingen veroorzaakt door stafylokokken die binnendringen in smeer- en zweetklieren en haarzakjes. Dit is een van de meest voorkomende stafylokokkeninfecties.
- Wondinfecties: Infecties die ontstaan in wonden door stafylokokkenbacteriën.
Invasieve infecties
Invasieve infecties omvatten:
Onvoldoende handhygiëne kan leiden tot voedselvergiftiging. /
Bron: Gentle07, PixabayVoedselvergiftiging
Stafylokokken zijn een van de meest voorkomende oorzaken van
voedselvergiftiging. Dit gebeurt vaak door onhygiënische voedselbereiding of het niet wassen van handen. Symptomen verschijnen meestal binnen enkele uren na het eten van besmet voedsel en omvatten misselijkheid,
braken, diarree,
uitdroging,
maagkrampen, lichte koorts en een lage bloeddruk (hypotensie). De symptomen verdwijnen meestal binnen een halve dag.
Diagnose en onderzoeken
Om een stafylokokkeninfectie te diagnosticeren, voert de arts een lichamelijk onderzoek uit en neemt een huidcultuur. Dit gebeurt door een monster te verzamelen met een wattenstaafje uit een open wond,
huiduitslag of een huidontsteking. In sommige gevallen kan ook een monster uit het bloed, de urine of het
sputum (slijm) nodig zijn. Het monster wordt vervolgens naar een laboratorium gestuurd voor verder onderzoek om te bepalen welke antibiotica het meest effectief zijn.
Professionele medische behandeling van stafylokokkeninfecties
Milde stafylokokkeninfecties vereisen mogelijk geen specifieke behandeling en verdwijnen vaak vanzelf binnen enkele dagen. Ernstigere infecties kunnen
antibiotische topische (op de huid aangebrachte) crèmes of orale (via de mond ingenomen) antibiotica vereisen. Bij steenpuisten of blaren kan de arts deze mogelijk moeten draineren om vocht en pus af te voeren. In geval van invasieve stafylokokkeninfecties is ziekenhuisopname nodig voor medicamenteuze en ondersteunende behandeling. Zowel zorgverleners als patiënten dienen voorzorgsmaatregelen te nemen om verspreiding van de bacteriën te voorkomen. Indien de infectie gerelateerd is aan een apparaat of prothese, moet deze zo snel mogelijk worden verwijderd.
Natuurlijke behandeling van stafylokokkeninfecties
Basilicumolie
Basilicumolie, vooral
Franse basilicum, kan nuttig zijn bij de behandeling van puisten. Het heeft eigenschappen als
decongestivum, antiseptisch middel, spierverslapper en ontstekingsremmer, wat helpt bij het verminderen van pijn door ontstekingen.
Gemberolie
Gemberolie heeft antibacteriële en ontstekingsremmende eigenschappen, wat helpt bij het bestrijden van infecties en het verlichten van ontstekingen.
Kokosolie
Pure kokosolie bevat veel voedingsstoffen en stoffen die de algehele gezondheid bevorderen. Het stimuleert het immuunsysteem, wat nuttig kan zijn bij de bestrijding van stafylokokkeninfecties.
Tea tree olie
Tea tree olie is een krachtig antibacterieel middel dat zowel bacteriën als virussen kan doden. Het mag echter niet in de ogen worden aangebracht om
oogirritatie te voorkomen.
Wierook
Wierook kan pijn verlichten door leukotrinen te blokkeren, stoffen die ontstekingsreacties veroorzaken. Het heeft ook kalmerende eigenschappen, wat de
stress kan verminderen.
Resistentie tegen antibiotica
Stafylokokkenbacteriën hebben een hoge mate van aanpassingsvermogen en sommige stammen zijn resistent geworden tegen één of meer antibiotica. Slechts een klein deel van de stafylokokkeninfecties is nog te behandelen met penicilline. De opkomst van methicilline-resistente
Staphylococcus aureus (
MRSA)-stammen heeft geleid tot het gebruik van andere antibiotica zoals vancomycine, die intraveneus worden toegediend. Deze antibiotica kunnen echter meer bijwerkingen veroorzaken.
Het delen van persoonlijke voorwerpen kan de verspreiding van stafylokokken bevorderen. /
Bron: Pexels, Pixabay
Preventie van stafylokokkeninfecties
Om de kans op stafylokokkeninfecties te verkleinen, kunnen de volgende maatregelen helpen:
- De neus en mond bedekken bij het hoesten of niezen
- Gebieden ontsmetten waar de patiënt is geweest
- Kleding en beddengoed in warm water wassen
- Nauw contact vermijden met personen die een stafylokokkeninfectie hebben
- Persoonlijke voorwerpen niet delen
- Regelmatig de handen wassen
- Tampons vaak verwisselen en niet te lang inhouden
- Voedsel op de juiste manier bereiden en koken
- Wonden goed bedekt houden
Lees verder