Stafylokokkeninfectie: Infectie met Staphylococcus-bacteriën

Stafylokokkeninfectie: Infectie met Staphylococcus-bacteriën Een stafylokok is een kogelronde bacterie die etter kan veroorzaken. De term stafylokok komt van het Griekse woord voor 'druif' en 'coccus' (bolletje), omdat deze bacteriën vaak in clusters groeien die lijken op een tros druiven. Stafylokokkeninfecties omvatten een breed scala aan aandoeningen veroorzaakt door de stafylokokkenbacteriën (Staphylococcus). Deze bacteriën kunnen infecties veroorzaken in verschillende lichaamsdelen zoals de huid, de longen, het hart, de gewrichten, de botten en het bloed. De symptomen variëren van mild tot ernstig, afhankelijk van het type infectie. De meeste stafylokokkeninfecties zijn goed te behandelen met antibiotica, maar sommige stammen hebben resistentie ontwikkeld tegen bepaalde antibiotica, wat de behandeling bemoeilijkt.

Oorzaken van stafylokokkeninfecties

Een op de drie mensen draagt onschuldige stafylokokkenbacteriën op de huid, vooral onder de neus, in de oksels en op de billen. Deze bacteriën veroorzaken meestal geen problemen. Problemen ontstaan echter wanneer de bacteriën het lichaam binnendringen, bijvoorbeeld via een open wond, insectenbeet of door medische apparatuur. Stafylokokkeninfecties kunnen ook worden overgedragen van persoon tot persoon door nauw contact of door het delen van besmette voorwerpen zoals handdoeken of tandenborstels. Verder kunnen de bacteriën zich verspreiden via voedsel, niezen en hoestdruppels.

Risicofactoren voor besmetting met stafylokokken

Iedereen kan een stafylokokkeninfectie oplopen, maar bepaalde groepen lopen een hoger risico:

Soorten en symptomen van stafylokokkeninfecties

Stafylokokkeninfecties kunnen verschillende vormen aannemen:

Een oogbindvliesontsteking kan ook door stafylokokkenbacteriën worden veroorzaakt. / Bron: Son Of Groucho, Flickr (CC BY-2.0)Een oogbindvliesontsteking kan ook door stafylokokkenbacteriën worden veroorzaakt. / Bron: Son Of Groucho, Flickr (CC BY-2.0)

Huid- en weke deleninfecties

Deze infecties omvatten:
  • Cellulitis: Een infectie van de diepere huidlagen die leidt tot roodheid, zwelling, huidzweren en afscheiding.
  • Huidabces: Pus in de huid door een bacteriële infectie.
  • Folliculitis: Ontsteking van de haarzakjes met pijn en jeuk.
  • Impetigo: Een besmettelijke huiduitslag met blaren die vloeistof afscheiden en een honingkleurige korst vormen, meestal aan het gezicht en de ledematen.
  • Staphylococcal scalded-skin syndrome (SSSS): Vooral bij pasgeborenen en jonge kinderen voorkomende ernstige aandoening veroorzaakt door exfoliatine, een exotoxine van Staphylococcus aureus, met symptomen zoals roodheid, blaarvorming en het loslaten van de huid. Vaak gepaard met koorts en conjunctivitis.
  • Steenpuisten (furunkels): Pijnlijke huidontstekingen veroorzaakt door stafylokokken die binnendringen in smeer- en zweetklieren en haarzakjes. Dit is een van de meest voorkomende stafylokokkeninfecties.
  • Wondinfecties: Infecties die ontstaan in wonden door stafylokokkenbacteriën.

Invasieve infecties

Invasieve infecties omvatten:

Onvoldoende handhygiëne kan leiden tot voedselvergiftiging. / Bron: Gentle07, PixabayOnvoldoende handhygiëne kan leiden tot voedselvergiftiging. / Bron: Gentle07, Pixabay

Voedselvergiftiging

Stafylokokken zijn een van de meest voorkomende oorzaken van voedselvergiftiging. Dit gebeurt vaak door onhygiënische voedselbereiding of het niet wassen van handen. Symptomen verschijnen meestal binnen enkele uren na het eten van besmet voedsel en omvatten misselijkheid, braken, diarree, uitdroging, maagkrampen, lichte koorts en een lage bloeddruk (hypotensie). De symptomen verdwijnen meestal binnen een halve dag.

Diagnose en onderzoeken

Om een stafylokokkeninfectie te diagnosticeren, voert de arts een lichamelijk onderzoek uit en neemt een huidcultuur. Dit gebeurt door een monster te verzamelen met een wattenstaafje uit een open wond, huiduitslag of een huidontsteking. In sommige gevallen kan ook een monster uit het bloed, de urine of het sputum (slijm) nodig zijn. Het monster wordt vervolgens naar een laboratorium gestuurd voor verder onderzoek om te bepalen welke antibiotica het meest effectief zijn.

Professionele medische behandeling van stafylokokkeninfecties

Milde stafylokokkeninfecties vereisen mogelijk geen specifieke behandeling en verdwijnen vaak vanzelf binnen enkele dagen. Ernstigere infecties kunnen antibiotische topische (op de huid aangebrachte) crèmes of orale (via de mond ingenomen) antibiotica vereisen. Bij steenpuisten of blaren kan de arts deze mogelijk moeten draineren om vocht en pus af te voeren. In geval van invasieve stafylokokkeninfecties is ziekenhuisopname nodig voor medicamenteuze en ondersteunende behandeling. Zowel zorgverleners als patiënten dienen voorzorgsmaatregelen te nemen om verspreiding van de bacteriën te voorkomen. Indien de infectie gerelateerd is aan een apparaat of prothese, moet deze zo snel mogelijk worden verwijderd.

Natuurlijke behandeling van stafylokokkeninfecties

Basilicumolie

Basilicumolie, vooral Franse basilicum, kan nuttig zijn bij de behandeling van puisten. Het heeft eigenschappen als decongestivum, antiseptisch middel, spierverslapper en ontstekingsremmer, wat helpt bij het verminderen van pijn door ontstekingen.

Gemberolie

Gemberolie heeft antibacteriële en ontstekingsremmende eigenschappen, wat helpt bij het bestrijden van infecties en het verlichten van ontstekingen.

Kokosolie

Pure kokosolie bevat veel voedingsstoffen en stoffen die de algehele gezondheid bevorderen. Het stimuleert het immuunsysteem, wat nuttig kan zijn bij de bestrijding van stafylokokkeninfecties.

Tea tree olie

Tea tree olie is een krachtig antibacterieel middel dat zowel bacteriën als virussen kan doden. Het mag echter niet in de ogen worden aangebracht om oogirritatie te voorkomen.

Wierook

Wierook kan pijn verlichten door leukotrinen te blokkeren, stoffen die ontstekingsreacties veroorzaken. Het heeft ook kalmerende eigenschappen, wat de stress kan verminderen.

Resistentie tegen antibiotica

Stafylokokkenbacteriën hebben een hoge mate van aanpassingsvermogen en sommige stammen zijn resistent geworden tegen één of meer antibiotica. Slechts een klein deel van de stafylokokkeninfecties is nog te behandelen met penicilline. De opkomst van methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA)-stammen heeft geleid tot het gebruik van andere antibiotica zoals vancomycine, die intraveneus worden toegediend. Deze antibiotica kunnen echter meer bijwerkingen veroorzaken.

Het delen van persoonlijke voorwerpen kan de verspreiding van stafylokokken bevorderen. / Bron: Pexels, PixabayHet delen van persoonlijke voorwerpen kan de verspreiding van stafylokokken bevorderen. / Bron: Pexels, Pixabay

Preventie van stafylokokkeninfecties

Om de kans op stafylokokkeninfecties te verkleinen, kunnen de volgende maatregelen helpen:
  • De neus en mond bedekken bij het hoesten of niezen
  • Gebieden ontsmetten waar de patiënt is geweest
  • Kleding en beddengoed in warm water wassen
  • Nauw contact vermijden met personen die een stafylokokkeninfectie hebben
  • Persoonlijke voorwerpen niet delen
  • Regelmatig de handen wassen
  • Tampons vaak verwisselen en niet te lang inhouden
  • Voedsel op de juiste manier bereiden en koken
  • Wonden goed bedekt houden

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Stafylokokken: wanneer zijn ze een gevaar?Stafylokokken zijn bacteriesoorten die veel gezonde mensen op de huid hebben. In principe veroorzaken ze dan geen proble…
Neusfurunkel (steenpuist) – behandeling en complicatiesNeusfurunkel (steenpuist) – behandeling en complicatiesEen steenpuist, ofwel furunkel, is al vervelend genoeg. Als die ook nog op of in uw neus zit, zou u zich het liefst will…
Ziekte van RitterZiekte van RitterDe ziekte van Ritter wordt veroorzaakt door een stafylokokkeninfectie. Deze ziekte komt het meest voor bij kinderen tot…
Toxisch shock syndroom: Ernstige bacteriële infectieToxisch shock syndroom: Ernstige bacteriële infectieHet toxisch shocksyndroom (TSS) is een ernstige bacteriële infectie die kan leiden tot koorts, een schok en schade aan m…

Urine ruikt naar vis: oorzaken van visachtige geur van plasUrine ruikt naar vis: oorzaken van visachtige geur van plasWat betekent het als je urine of plas naar vis ruikt? Urine met een visgeur of vislucht kent meerdere mogelijke oorzaken…
Aarzeling bij plassen: Oorzaken van aarzelen bij urinerenAarzeling bij plassen: Oorzaken van aarzelen bij urinerenEen aanzienlijk aantal mensen, vooral oudere mannen, ervaart problemen met urineren, wat wordt gekenmerkt door aarzeling…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 23 november 2017:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010)
  • Diagnosis, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/staph-infections/diagnosis-treatment/drc-20356227
  • Overview, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/staph-infections/symptoms-causes/syc-20356221
  • Staph infection: Causes, Natural treatment, and Prevention, https://www.belmarrahealth.com/staph-infection-causes-treatment-and-prevention/
  • Staph Infections – hospital, https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000449.htm
  • Staph infections - self-care at home, https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000686.htm
  • What is a staph infection?, https://www.yourcareeverywhere.com/health-research/health-insights/infectious-disease-center/what-is-a-staph-infection-.html
  • Afbeelding bron 1: Son Of Groucho, Flickr (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 2: Gentle07, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Pexels, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.