Neusfurunkel (steenpuist) – behandeling en complicaties

Een steenpuist, ofwel furunkel, is al vervelend genoeg. Als die ook nog op of in uw neus zit, zou u zich het liefst willen verbergen voor de mensheid tot het ‘monster’ verslagen is. Wees gerust, een neusfurunkel is eenvoudig te behandelen. Soms met een incisie, zodat de pus kan wegvloeien. Bij een neusfurunkel kunnen echter complicaties optreden, waardoor omzichtigheid geboden is. Doorgaans is de ontstekingshaard een haarfollikel. In de meeste gevallen betreft het een stafylokokkeninfectie. Een infectie die zeer besmettelijk is.

Inhoud

• Wat is een furunkel (steenpuist)?
• Een neusfurunkel kan gevaarlijk zijn
• Symptomen
• Karbonkel
• Behandeling van een neusfurunkel
• Complicaties
• Naar de huisarts...

Wat is een furunkel (steenpuist)?

Een steenpuist is een ontstoken haarzakje of talgklier. Er ontstaat dan necrose onder de huid. In principe kan een steenpuist overal op het lichaam opduiken, dus ook op of in de neus. De oorzaak is doorgaans een stafylokokkeninfectie (Staphylococcus aureus). Vocht en schurende kleding – zoals in de liezen en nek – zijn factoren die de vorming van een steenpuist zogezegd het laatste zetje geven. Ook mensen met suikerziekte zijn wat gevoeliger voor deze ontsteking.

Abces
Een furunkel is gemakkelijk herkenbaar aan de pijnlijke, rode, puisterige verharding in de huid. Deze verkleuring wordt zwart naarmate de huid verder necrotiseert. Na enkele dagen breekt het abces door en komt er geelwitte etter uit die ook bloederig kan zijn. In deze fase is de steenpuist om begrijpelijke redenen zeer besmettelijk. De pus bestaat immers uit dode witte bloedcellen en ontelbare bacteriën (stafylokokken).

Een neusfurunkel kan gevaarlijk zijn

Een steenpuist op of in de neus ontstaat op dezelfde manier als elders op het lichaam. Neuspeuteren is in dat opzicht berucht. Vrijwel altijd is een stafylokokkeninfectie van het haarzakje (haarfollikel) de oorzaak.

Symptomen

Ook bij een neusfurunkel zijn de symptomen:

• Rode verkleuring.
• Verheven verharding van de aangedane huid (vandaar de naam steenpuist).
• Pijn.
• In een later stadium is er sprake van een zeer donkere, gezwollen huidverkleuring.

Karbonkel

Meestal geneest een steenpuist vanzelf. Als er door besmetting steenpuisten ‘op een kluitje’ ontstaan, spreekt men van een karbonkel of negenoog. Het is belangrijk om te weten dat het uitdrukken van een steenpuist in of op de neus levensgevaarlijk kan zijn. Het risico op een algehele sepsis (bloedvergiftiging) is dan zeer groot. De neusfurunkel heeft ook de speciale aandacht van uw arts vanwege het risico op tromboflebitis.

Behandeling van een neusfurunkel

Het is niet verstandig om een steenpuist uit te drukken. Vroeger werd op een steenpuist de alom bekende, ouderwetse trekzalf gesmeerd. Die is echter vrijwel uit de mode geraakt. Tegenwoordig wordt een furunkel behandeld met een andersoortige huidzalf (diachylon, ung. chlor. hydrarg.-3%) of er wordt een incisie gedaan. Soms schrijft de arts een antibioticum voor, maar alleen indien de verdenking bestaat dat de infectie zich uitbreidt. De staphylococcus aureus is en blijft immers een virulente bacterie. Specifiek bij de behandeling van een neusfurunkel zijn warmtekompressen en antibioticazalf. Bij een incisie wordt de furunkel alleen geopend en niet leeggedrukt, zodat de pus uit zichzelf kan wegvloeien. Bij een karbonkel in het neusgebied is soms omvangrijke chirurgie noodzakelijk.

Complicaties

Zoals aangeduid gaan bij een neusfurunkel nogal wat alarmbelletjes rinkelen in de medische wereld. De complicaties kunnen dan ook niet gering zijn, zoals:

Tromboflebitis
Berucht is een ontsteking van de sinus cavernosus als gevolg van een neusfurunkel. De veneuze bloedafvoer van de neuspunt verloopt immers via de vena ophthalmica naar de genoemde schedelholte, wat de infectie extra gevaarlijk maakt. Deze steenpuisten mogen dus in geen geval worden uitgeknepen.

Sepsis (bloedvergiftiging)
Door het uitdrukken van de steenpuist.

Recidieven
Bij telkens terugkerende steenpuisten spreekt men van furunculose. Vaak is er sprake van een combinatie met een verminderde weerstand of algehele malaise. Ook suikerpatiënten kunnen veel last ondervinden van recidiverende steenpuisten, omdat bekend is dat er bij hen bijna per definitie sprake is van een slechtere wondgenezing.

Naar de huisarts...

Als u vermoedt dat u een steenpuist hebt, is het belangrijk om te weten dat het onverstandig is zelf te dokteren met allerlei trekzalfjes. Dat geldt met name als u een neusfurunkel hebt. Ga meteen naar de huisarts voor de juiste behandeling. Eventueel stuurt hij u door naar de specialist.

Lees verder

• Altijd die verstopte neus
• Neuspoliepen – hinderlijk maar meestal onschuldig
• Vaak een bloedneus – gevaarlijk of alleen hinderlijk?
• Zo ontstaat een steenpuist
• Zo herken je ontstekingsverschijnselen