Altijd die verstopte neus

Een verstopte neus is hinderlijk, maar ook ongezond. Een verkoudheid gaat er vrijwel altijd mee gepaard. Je krijgt een droge keel en hoofdpijn, want je wordt gedwongen om door de mond te ademen. In veel gevallen is er iets tegen te doen. Als de kwaal chronisch wordt, kan er sprake zijn van onder andere een allergie, neuspoliepen of een scheef neustussenschot. In het laatste geval biedt een operatie (septumcorrectie) altijd soelaas. Er zijn tal van huismiddeltjes tegen een verstopte neus. Ga er echter niet te lang mee door als de klachten aanhouden, aangezien ze niet de oorzaak van een verstopte neus aanpakken.

Inhoud

• Ademen door de neus is zeer belangrijk
• Let op met neusdruppels en neussprays
• Huismiddeltjes
• Oorzaken van een verstopte neus
• Verkoudheid
• Allergie
• Acute vorm
• Chronische vorm
• Neusdruppels en neussprays
• Verstopte neus en zwangerschap
• Scheef neustussenschot
• Vreemde voorwerpen (corpora aliena)
• Neuspoliepen
• Tumoren
• Goedaardige gezwellen
• Kwaadaardige gezwellen

Ademen door de neus is zeer belangrijk

Bij een verstopte neus ontstaan er allerlei klachten en symptomen, zoals een droge keel, hoofdpijn, benauwdheid en prikkelbaarheid. Bovendien is het niet prettig om steeds met open mond te slapen. Reden genoeg om ervoor te zorgen dat de neus altijd open blijft. Als dat niet lukt, ook niet met huismiddeltjes, neusdruppels of neussprays, is het zaak zo snel mogelijk achter de oorzaak te komen.

Medicijnen
Bij een gedeeltelijk verstopte neus ontstaat vaak hoofdpijn. Er worden dan pijnstillers geslikt, zoals paracetamol, diclofenac of ibuprofen. Maar dat heeft geen zin als het onderliggende probleem niet eveneens wordt aangepakt. Bovendien gaan bij een verstopte neus uiteindelijk ook de bijholten meedoen. Overigens hebben bepaalde pijnstillers en statines deze klachten als bijwerking. Lees dus altijd de bijsluiter.

Let op met neusdruppels en neussprays

Met deze middelen slinkt het slijmvlies, waardoor de neus weer open gaat. Belangrijk is dat de trilhaarfunctie in de neus niet wordt lamgelegd. Het voordeel van neusdruppels is ook dat ze de toegang tot de bijholten ontzwellen. Dat bevordert de drainage naar de neus. Praktisch alle neusdruppels en neussprays hebben bij overmatig gebruik de neiging zich te gedragen als adrenaline. De symptomen zijn:

• Verhoogde bloeddruk.
• Versnelde hartslag.
• Bleke huid.

Bijsluiter
Lees vooral de bijsluiter van deze medicijnen. Doorgaans mag niet vaker dan drie à vier keer per dag worden gedruppeld. En niet langer dan twee weken. Bij de behandeling van kinderen is het concentraat van de druppels en sprays lager, meestal de helft van wat bij volwassenen gebruikelijk is. Let ook op het ‘rebound effect’. Bij het staken van de behandeling na overmatig of langdurig gebruik raakt de neus nog meer verstopt, waardoor men nog vaker naar neusdruppels grijpt.

Huismiddeltjes

Iedereen heeft wel eens een loopneus of een verstopte neus. Zo nu en dan niezen is eveneens heel normaal. Als de klachten lang aanhouden, wordt het een ander verhaal. In alle andere gevallen zijn er nogal wat huismiddeltjes die soelaas bieden:

• Gekruide maaltijden willen wel eens helpen bij een verstopte neus.
• Een klassieke remedie is het snijden van een ui. Leg de stukjes (partjes) eventueel op het nachtkastje.
• Zuig op een mentholsnoepje. Een probaat middeltje.
• Neem een stoombad.
• Maak een zoutoplossing (1 theelepel zout in een kopje water) en snuif het water op.

Oorzaken van een verstopte neus

Er zijn tal van mogelijke aandoeningen die aan de basis staan van een verstopte neus. Meestal is er sprake van een gewone verkoudheid. Of een allergie. Maar er kunnen ook ernstigere oorzaken aan ten grondslag liggen, zoals een neuspoliep en zelfs een tumor. Vooral bij kleine kinderen is het belangrijk eerst de neus te inspecteren. Ze willen er immers wel eens een kraaltje of een ander stukje speelgoed in stoppen.

Verkoudheid

Het slijmvlies van de neus is heel gevoelig en snel geïnfecteerd. Meestal door een virus. In de volksmond wordt dat een ‘verkoudheidsvirus’ genoemd. Het slijmvlies zwelt dan op. Het trilhaarepitheel, dat de neus voortdurend reinigt, functioneert dan minder goed of helemaal niet meer. Op die manier verandert een virale ontsteking al snel in een bacteriële infectie. Bij het snuiten van de neus komt er eerst waterig en in een later stadium gelig-etterig slijm uit. Vaak ontstaan er dan ook complicaties, zoals een bijholteontsteking. Ook kan het griepvirus de oorzaak zijn van verkoudheidssymptomen.

Allergie

Bij een verstopte neus als gevolg van een allergie onderscheidt men twee oorzaken:

Acute vorm

Zoals hooikoorts. Deze allergie ontstaat bijvoorbeeld door graspollen. Er bestaan echter talloze allergenen die de veroorzakers zijn van onder andere een verstopte neus, niezen en een waterige afscheiding uit de neus.

Chronische vorm

Het ontstaat meestal op latere leeftijd. Het betreft een allergie die langzaam wordt opgebouwd tegen bijvoorbeeld huisstof. Volgens sommige onderzoeken is 80% van alle neus- en bijholte-aandoeningen te wijten aan dit type allergieën.

Neusdruppels en neussprays

Zoals eerder vermeld kunnen neusdruppels en neussprays na langdurig of overmatig gebruik juist de oorzaak zijn van een verstopte neus (rebound effect). Xylometazoline vermindert de zwelling van het neusslijmvlies. Bij langdurig gebruik kan het neusslijmvlies er echter door beschadigd worden. Daardoor kan de neus nog meer verstopt raken.

Verstopte neus en zwangerschap

Door veranderingen in de hormoonhuishouding kan bij zwangere vrouwen de neus wat vaker en langer dicht zitten.

Scheef neustussenschot

Bij veel mensen staat het neustussenschot scheef. Het is vaak een aangeboren afwijking. Ze zijn dikwijls verkouden en hebben voortdurend last van hoofdpijn en een neus- of voorhoofdsholteontsteking. Operatie biedt altijd soelaas.

Vreemde voorwerpen (corpora aliena)

Peuters en kleuters steken van alles in de mond... en in de neus. Alles wat maar klein genoeg is, zoals kraaltjes en bonen. Het is een van de eerste dingen waar men aan moet denken als een klein kind een flinke loopneus heeft. Als de corpora aliena er al een tijdje zitten, zal er een stinkende (en véél) afscheiding uit de neus komen.

Verwijderen
Laat het verwijderen van een vreemd voorwerp in de neus over aan de huisarts. Hij zal er met neusdruppels (anestheticum) eerst voor zorgen dat het slijmvlies ontzwelt en minder pijn doet voordat hij het corpus alienum weghaalt.

Neuspoliepen

Poliepen vormen zich doorgaans na een chronische ontsteking van het neusslijmvlies of tijdens een allergie. Meestal bij de zogenaamde zeefbeencellen. Deze poliepen zien er glazig uit en zijn veelal gevuld met vocht. Ze ontstaan overal in de neus waar het slijmvlies zich op een harde onderlaag bevindt. Maar ook waar de drukverschillen groot zijn, zoals op de stembanden. Sommige neuspoliepen worden zo groot dat ze bijna de hele neus vullen. Vaak worden ze operatief verwijderd.

Tumoren

Ze zijn een zeldzaamheid, maar men moet er toch rekening mee houden als de neusklachten hardnekkig zijn en niet overgaan met de reguliere middelen.

Goedaardige gezwellen

Ze komen zelden voor. Toch is het beter om erop bedacht te zijn. Vooral ook als neusdruppels en sprays niet helpen. De papilloma inversum komt nog het meest voor. Het is een wratachtige tumor.

Kwaadaardige gezwellen

Ook maligne tumoren komen zelden voor in de neus of bijholten. De prognose is echter ongunstig. In de meeste gevallen worden ze immers laat ontdekt. Bij een kwaadaardige tumor is de neus doorgaans aan één kant verstopt, met een bloedige afscheiding. Vooral bij ouderen is dat een teken aan de wand.

Lees verder

• Vaak een bloedneus – gevaarlijk of alleen hinderlijk?
• Neuspoliepen – hinderlijk maar meestal onschuldig
• Neusfurunkel (steenpuist) – behandeling en complicaties
• Eerste hulp (EHBO) bij neusletsel
• Antigenen versus antistoffen