Neuspoliepen – hinderlijk maar meestal onschuldig

Chronische en allergische ontstekingen van de neus (rhinitis) gaan nogal eens gepaard met neuspoliepen. Deze glazige slijmvlieszakjes, gevuld met vocht, veroorzaken voortdurend het gevoel dat de neus verstopt is en zijn dus zeer hinderlijk. Vrijwel altijd vormen ze zich in beide neusholten. Bij kinderen treden ze echter zelden op. De behandeling is medicinaal of operatief. Kwaadaardige poliepen zijn een zeldzaamheid, of het moet het papilloma inversum zijn, een wratachtige tumor die tamelijk groot kan worden. Voor de zekerheid wordt een verwijderde neuspoliep altijd gecontroleerd op kwaadaardige cellen.

Inhoud

• Ademen door de neus
• Neuspoliepen – glazig, bolvormig en enigszins gesteeld
• Veel of juist weinig klachten
• Symptomen
• Diagnose
• Oorzaken van neuspoliepen
• Aandoeningen
• Neuspoliepen bij kinderen
• Behandeling van neuspoliepen
• Naar de huisarts...

Ademen door de neus

Neuspoliepen (polyposis nasi) veroorzaken tal van klachten, waaronder een verstopte neus, hoofdpijn en vermoeidheid. Op zich zijn die klachten niet verwonderlijk, want de neus vormt de natuurlijke ademweg naar de longen. Bij een verstopte neus is men gedwongen door de mond te ademen. De neus heeft veel functies. Een van de voornaamste is dat het slijmvlies stof en bacteriën uit de ademlucht filtert.

Longen
Bovendien waarschuwt de neus tot op zekere hoogte tegen verontreinigde lucht. Verder doorloopt de ademlucht via de neus een langere weg naar de longen. De neusholte is immers vrij groot, zodat de ademlucht verwarmd kan worden. Door de neus ademen zorgt er dus voor dat de ademlucht naar de longen nooit te koud of te droog is.

Neuspoliepen – glazig, bolvormig en enigszins gesteeld

In feite zijn neuspoliepen slijmvlieszakjes, gevuld met vocht. Ze zien er glazig en bolvormig uit, min of meer gesteeld, en ontstaan doorgaans in beide neusholten tegelijk. Deze weke zwellingen, bekleed met slijmvlies en een dun bindweefsellaagje, zijn meestal grijs van kleur, maar kunnen ook een gelige tint hebben. Vaak ontstaan ze in groepjes vanuit de middelste neusgang, in de zeefbeenholtes, van waaruit ze in de neusholte uitdijen en een verstopte neus veroorzaken.

Goedaardig
Neuspoliepen worden in sommige gevallen zo groot dat ze uit het neusgat groeien (choanale poliepen). Afhankelijk van de plaats waar deze goedaardige zwellingen zich in de neus bevinden, en de omvang ervan, heeft de patiënt veel of juist weinig klachten.

Veel of juist weinig klachten

Neuspoliepen kunnen zich overal in de neus vormen waar een benige onderlaag voorzien is van slijmvlies in combinatie met drukverschillen, zoals de stembanden. In de neus geven ze doorgaans allerlei klachten, afhankelijk van de plaats waar ze ontstaan en de omvang ervan. Het meest voor de hand liggende ongemak is natuurlijk een verstopte neus. Er zijn echter verhullende symptomen die eveneens duiden op de aanwezigheid van neuspoliepen.

Symptomen

• Vaak niezen.
• Drukkend gevoel in het hoofd.
• Loopneus.
• In slaaphouding verergert de neusverstopping.
• Vaak verkouden.
• Verminderde smaak.
• Verminderde geur.
• Hoofdpijn.
• Mondademhaling.
• Snurken.
• Middenoorontsteking, doordat de poliep de buis van Eustachius geheel of gedeeltelijk afsluit.

Diagnose

Meestal wordt er een neusendoscopie gedaan, simpelweg omdat de poliepen zich diep in de neus bevinden en vaak klein zijn. In sommige gevallen besluit de KNO-arts om een röntgenfoto of scan te maken van de neus en bijholten. Bij nader onderzoek blijkt het meestal om onschuldige, losmazige en bindweefselige uitstulpingen te gaan, doorgaans gevuld met eiwithoudend vocht. Ook zijn ze veelal recidiverend van aard.

Oorzaken van neuspoliepen

Neuspoliepen ontstaan vaak als gevolg van chronische neusverkoudheid (rhinitis) of ontstekingen van de bijholten. Bovendien blijken astma-patiënten er relatief vaker last van te hebben. Ook een kaakholteontsteking kan neuspoliepen veroorzaken. Dikwijls betreft het dan eenzijdige poliepen (in één neusgat).

Aandoeningen

De meest voorkomende oorzaken van deze kwaal zijn:

• Chronische bijholteontsteking.
• Chronische neusverkoudheid.
• Taaislijmziekte (cystische fibrose).
• Astma.
• Allergieën, zoals voor huisstofmijt en aspirine.

Neuspoliepen bij kinderen

Normaliter komen neuspoliepen niet of zeer zelden bij kinderen voor. Als er toch neuspoliepen worden geconstateerd, moet men altijd bedacht zijn op taaislijmziekte. Neuspoliepen zouden mogelijk kunnen ontstaat doordat het slijmvlies, bijvoorbeeld tijdens een zware neusverkoudheid, geïrriteerd raakt waardoor er zich granulatieweefsel vormt. Vervolgens wordt het bindweefsel bedekt met epitheelcellen, wat vaak de oorzaak is van de groei van neuspoliepen.

Behandeling van neuspoliepen

De behandeling is tweeledig. Doorgaans wordt eerst de medicamenteuze weg gevolgd, bestaande uit bijvoorbeeld een neusspray of neusdruppels. Eventueel worden corticosteroïden – zoals prednison in tabletvorm – voorgeschreven. Door de bijwerkingen is deze behandeling meestal maar kortdurend.

Operatie
Als de behandeling niet aanslaat, gaat men meestal over tot een operatieve ingreep (poliepextractie). Afhankelijk van de klachten, de grootte van de poliepen en andere factoren wordt een behandelingskeuze/behandelplan gemaakt met de patiënt. Met een zogenaamde endoscopische neusbijholteoperatie (FESS) kunnen ook de poliepen in de neusbijholten worden verwijderd.

Naar de huisarts...

Allerlei signalen kunnen duiden op neuspoliepen. Vaak zijn deze slijmvliesuitstulpingen klein (in de neusbijholten) en de oorzaak van bijvoorbeeld snurken en een verkoudheid die maar niet overgaat of vaak terugkomt. Hoewel kwaadaardige poliepen zelden voorkomen, zoals de papilloma inversum, wordt er altijd rekening mee gehouden. Bijvoorbeeld als de poliepen een abnormale kleur hebben of als ze maar in één neusgat verschijnen. Dat is ook de reden waarom er in die gevallen altijd een biopsie wordt gedaan voor weefselonderzoek. De huisarts is de aangewezen persoon die u kan geruststellen of u eventueel doorverwijst naar de KNO-arts.

Lees verder

• Altijd die verstopte neus
• Vaak een bloedneus – gevaarlijk of alleen hinderlijk?
• Neusfurunkel (steenpuist) – behandeling en complicaties
• Zo ontstaat een kwaadaardige tumor
• Papilloma inversum – een gezwel dat lijkt op de neuspoliep