Altijd moe – werkdruk en carrière

Voor velen is het een strijd om 's ochtends uit bed te komen en naar het werk te gaan. Uitgeput zetten ze 's avonds op de bank voor de tv het sputterende energiemotortje weer uit. Vermoeidheid is een zeer breed begrip. Het kan een signaal zijn dat men het leven beter moet inrichten, maar ook simpelweg een teken van een beginnende infectie, zoals griep. Een sluimerende depressie of een chronische ziekte kondigt zich dikwijls met vermoeidheid aan. Moe zijn en gebrek aan energie op de werkvloer kan een symptoom zijn dat men de baan spuugzat is en dat het hoog tijd wordt voor een nieuwe maatschappelijke uitdaging. In die context is energie te vergelijken met geld. Er wordt uit en te na over gesproken – zeker in deze stressvolle, jachtige en dure tijd – maar men kan er o zo moeilijk aan komen en er niet genoeg van op de bankrekening hebben. Daar komt bij dat gebrek aan energie zoveel oorzaken kan hebben als er sterren zijn die aan het nachtelijk zwerk glinsteren.

Inhoud

• Vermoeidheid – van depressie tot bloedarmoede (anemie)
• Werkdruk
• Oorzaken van moeheid
• Te grote fysieke inspanning
• Gevolgen
• Mentale uitputting
• Energievreters op het werk
• Afmatting door negatieve gedachten
• Medicijnen?
• Cafeïne en alcohol
• Te druk – tijdmanagement
• Andere baan?
• Studeren
• Naar de huisarts

Vermoeidheid – van depressie tot bloedarmoede (anemie)

Mentale uitputting is een van de vele oorzaken als gevolg van werkdruk of een carrière waarbij men voortdurend op de tenen moet lopen. Voor een groot deel heeft dat te maken met het feit dat de mentale factor steeds meer op de voorgrond is gaan staan als het gaat om het functioneren op de werkvloer. Niet het aantal gewerkte uren is primair van belang, maar de verrichte werkzaamheden waarbij men de lat almaar hoger legt (complexiteit, verantwoording) en de afleiding door de omgeving steeds groter is geworden.

Werkdruk

Door veel andere oorzaken van vermoeidheid, zoals slapeloosheid, bloedarmoede (anemie), sluipende hartproblemen en depressies, kan de intensiteit van het werk dat men doet net de druppel zijn die de emmer doet overlopen. De oorzaken van moeheid kunnen verband houden met en van grote invloed zijn op het werk dat men doet.

Oorzaken van moeheid

Vrijwel alle oorzaken van vermoeidheid zijn direct of indirect onder te brengen in een of meer van de vijf onderstaande hoofdgroepen:

1. Neurologische afwijkingen, psychogene factoren en medicijnen. Zoals spierdystrofie en myasthenie, waarbij de overdracht van zenuwprikkels op de spieren in het geding is. Depressieve klachten gaan eveneens gepaard met moe zijn. Veel medicijnen hebben moeheid als bijwerking.
2. Stofwisselingsstoornissen. Voorbeelden daarvan zijn suikerziekte, de ziekte van Addison en een te trage schildklierwerking.
3. Kwaadaardige gezwellen. Voor de groei van tumorcellen is veel energie (voedingsstoffen en zuurstof) nodig.
4. Zuurstoftekort. Een voorbeeld daarvan is bloedarmoede. Ook hartfalen en longziekten staan erom bekend.
5. Reconvalescentie (herstel). Het betreft met name infectieziekten, waarbij vermoeidheid het gevolg is van de fysiologische energievoorraad die verbruikt wordt voor het herstel van bijvoorbeeld beschadigd weefsel.

Te grote fysieke inspanning

Te zware lichamelijke arbeid gedurende een lange periode heeft intense vermoeidheid in zijn kielzog. Moeheid die niet zomaar weer overgaat. Het is een uitputting die zich tevens kenmerkt door lusteloosheid. De plaatselijke spiermoeheid heeft te maken met biochemische en circulatoire veranderingen in de spiervezels. Dit gaat gepaard met functievermindering en op den duur algehele malaise met mentale uitputting.

Gevolgen

Lichamelijk uitputting kan het gevolg zijn van een te hoge fysieke werkdruk, waarbij de spierbelasting meestal te statisch is, dus niet afwisselend. Lawaai, hitte, een lage bloedsuiker en uitdroging zijn factoren die de moeheid alleen maar versterken. Net als bij mentale uitputting treedt er een interactie op tussen de hersencentra met als gevolg:

• Verminderde alertheid.
• Coördinatiestoornissen.
• Trage reactiesnelheid.
• Verslechtering van het concentratievermogen.

Mentale uitputting

Zware lichamelijke arbeid en de fysieke vermoeidheid die daarmee gepaard gaat, behoren steeds meer tot het verleden. Daar is echter mentale moeheid voor in de plaats gekomen. Wie tegenwoordig de hele dag op de weg zit, zoals vrachtwagenchauffeurs en vertegenwoordigers, ervaart een mentale inspanning die net zo vermoeiend is als zware fysieke arbeid. Dat geldt ook voor tal van kantoorbanen. Het is een moeheid die zich op dezelfde manier openbaart, compleet met spierpijn en verminderde mentale scherpte.

Flexibiliteit
De mentale factor van arbeid zal ook in de toekomst steeds meer op de voorgrond gaan treden. De werkdruk wordt immers hoger. Werknemers worden afgerekend op wat ze presteren in een zo kort mogelijke tijd. Flexibiliteit met betrekking tot het aantal gewerkte uren wordt op prijs gesteld. Taken worden moeilijker, ingewikkelder, men moet zich meer inspannen om op het gewenste kwaliteitsniveau te blijven presteren. Mentale vermoeidheid veroorzaakt een vicieuze cirkel met klachten als slapeloosheid, prikkelbaarheid, het oprekken van het concentratievermogen, stress... en intens moe zijn.

Energievreters op het werk

Talloos zijn de tips om overdag op het werk meer energie over te houden. Zoals op tijd naar bed gaan en een halfuurtje eerder opstaan, vijf minuten yoga en rustig ontbijten. U hoeft dan niet te jagen en te jachten om op tijd op uw werk te zijn. Problemen en frustraties in de privé- en werksfeer vreten eveneens energie. Los die kwesties op, zie eruit te komen. Zet ze hoog op het prioriteitenlijstje, want ze slurpen energie. Ga sporten. Het is vermoeiend, dat is waar, maar u krijgt die energie ook terug. Doe 's ochtends rek- en strekoefeningen. Ga op yoga of tai chi. Het brengt rust in uw leven.

Vermoeidheid
Een eenvoudige remedie bij vermoeidheid op de werkvloer is op geregelde tijden koud water in uw gezicht gooien. De gedachte erachter is dat opspattend water negatieve ionen rond het gezicht verspreiden en dat men daar energieker van wordt en een beter humeur van krijgt. Over vermoeidheid zijn hele boekenschappen vol geschreven. Het internet puilt ervan uit. Grasduin er eens in. Laat u inspireren. Probeer middeltjes uit. Wat bij de een niet werkt, kan bij de ander juist veel positieve effecten hebben.

Afmatting door negatieve gedachten

Mentale gespannenheid houdt het lichaam in een ijzeren greep en is dikwijls het gevolg van een negatieve gedachtespiraal. Enkele factoren die het functioneren in het dagelijks leven mede bepalen zijn:

• Positief denken. Succesvolle mensen laten zich daar altijd door leiden. Van professionele sporters tot crisismanagers. Blijf wel realistisch. Het mag niet zo zijn dat er van u het volgende gezegd wordt: 'Hopeloosheid bestaat niet als de dwaas er zijn schouders onder zet.'
• Gemotiveerd blijven. Ongemotiveerdheid staat gelijk aan kaalslag. Dan sloopt u uw eigen krachten.
• Vertrouwen hebben. Geloof in eigen kunnen is cruciaal om succes te boeken. Geloof in uzelf, ook al is de omgeving sceptisch in wat u wilt volbrengen.

Medicijnen?

Veel medicijnen hebben zware bijwerkingen. Zijn de mogelijk aan u voorgeschreven geneesmiddelen echt nodig? Praat erover met uw huisarts. Slikt u veel pijnstillers, hebt u vaak hoofdpijn of andere klachten? Probeer achter de oorzaak ervan te komen. Wellicht zijn de klachten gerelateerd aan het werk. Slaappillen veroorzaken een kater, net als te veel alcohol. Bloeddrukverlagers en hoestdrankjes zijn in dat opzicht eveneens berucht.

Cafeïne en alcohol

Een paar kopjes koffie in de ochtend geven u wellicht energie. Maar als u de hele dag koffie drinkt, kan het effect averechts zijn. De energie die cafeïne biedt, is bedrieglijk. En alcohol geeft niet de nachtrust die u wenst.

Te druk – tijdmanagement

Wie met deadlines werkt en in veel gevallen chronisch tijdgebrek heeft, weet daar alles van. Tijd is schaars en kost geld. Om de rust te bewaren is tijdmanagement van groot belang. Verdiep u daar eens in. Leer voor uzelf doelstellingen te formuleren en prioriteiten te stellen.

Andere baan?

Mensen die werk doen dat ze niet leuk vinden, zijn oprecht te beklagen. Geldt dat ook voor u? Het wordt misschien tijd voor introspectie als u geen rust kunt vinden in de huidige loopbaan. Tijd voor een andere carrière. Voor velen klinkt dat beangstigend. Toch is het altijd het overwegen waard, ondanks de betrekkelijke veiligheid van de huidige baan.

Studeren

Doe het in fasen. Ga alvast studeren in de avonduren en bereid u aldus voor terwijl u de huidige baan voorlopig aanhoudt. Bekijk de mogelijkheden. Durf het aan om het in uw maatschappelijke leven over een andere boeg te gooien. Er is zoveel te doen in deze wereld, er zijn zoveel uitdagingen.

Naar de huisarts

Moe zijn is mogelijk een teken dat u uw leven niet op orde hebt, dat er verandering op tilt is, dat u uw leven anders moet inrichten. Maar het kan ook zo zijn dat u aan een sluimerende infectieziekte of chronische aandoening lijdt, zoals een hartprobleem. Ga naar de huisarts als de vermoeidheidsklachten aanhouden. Met name als de moeheid gepaard gaat met onder andere:

• Pijn.
• Gebrek aan eetlust.
• Onverklaarbare vermagering.
• Sufheid.
• Depressiviteit.

Lees verder

• Druk, druk, druk? Zo bespaart u tijd!
• Zo ontstaat bloedarmoede (anemie)
• Hormoonstelsel onder de loep – de schildklier
• Slaperig op de snelweg – tips om wakker te blijven
• Altijd die vervelende hoofdpijn