Hoesten: Oorzaken, soorten en behandeling van kuchen
Een hoest is een reflexactie om de luchtwegen vrij te maken van slijm en irriterende stoffen zoals stof of rook. Een ‘droge hoest (niet-productieve hoest) houdt in dat de patiënt geen slijm moet ophoesten. Bij een natte (productieve) hoest moet de patiënt wel slijm ophoesten wat nodig is om de luchtwegen te helpen reinigen. De meeste hoestklachten verdwijnen binnen drie weken en vereisen geen behandeling. Bij een aanhoudende hoest of bijkomende (ernstige) klachten is medisch advies belangrijk.
Oorzaken van hoestaanvallen
Een hoest beschermt het lichaam. Het kuchen elimineert dingen uit de longen en luchtpijp die daar niet in thuishoren, zoals ingeademd vuil of voedsel. Veel aandoeningen of omgevingsfactoren veroorzaken het kuchen.
Allergieën
Patiënten met een
allergie (zoals
allergische rhinitis of hooikoorts) krijgen te maken met een hoest wanneer ze een uitlokkende stof inademen. De longen reageren hierop overmatig door een hoest te produceren om deze vreemde stof te elimineren uit het lichaam.
Chronische aandoening
Een opflakkering van een langdurige aandoening zoals
astma (chronische
ontsteking van de luchtwegen in de longen), een chronisch obstructieve longziekte (
COPD) of chronische
bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen) gaat ook gepaard met een chronische hoest.

Sommige patiënten moeten hoesten wanneer ze rook inademen /
Bron: Geralt, PixabayIrriterende stoffen
Koude lucht,
sigarettenrook of sterke parfums veroorzaken soms een hoestaanval. Hiervoor hoeven patiënten geen allergie te hebben.
Medicatie
ACE-remmers zijn medicijnen die de arts gebruikt voor de behandeling van een
hoge bloeddruk en
hart- en vaatziekten. Deze medicijnen resulteren mogelijk in een (aanhoudende) kuch.
Postnasale drip
Bij patiënten met een
verstopte neus druppelt het
slijm uit de neus in de keel. Deze
keelslijmen veroorzaken een hoest.
Postnasale drip ontstaat bij een
verkoudheid,
griep,
sinusinfecties, allergieën en andere aandoeningen.
Virale infecties
Door een verkoudheid en de griep krijgt de patiënt vaak te maken met een ‘productieve’ hoest (hoest met slijmproductie). Hij hoest met andere woorden slijm weg uit de longen wanneer hij ziek is. Bij de meeste patiënten verdwijnt het ophoesten van slijmen binnen een paar dagen. Na een verkoudheid houdt bij sommige patiënten een ‘droge’ hoest aan gedurende weken of maanden. Het hoesten irriteert de longen, wat leidt tot meer hoesten, wat de longen irriteert, enzovoort.
Zure reflux
Bij patiënten die last hebben van
brandend maagzuur, komt het maagzuur vooral tijdens de nacht weer in de keel terecht. Hierdoor ontstaat irritatie aan de luchtpijp waardoor de patiënt moet hoesten.
Andere oorzaken
Veel andere problemen veroorzaken een hoestaanval, zoals een
longontsteking en
slaapapneu.
Soorten
Aanhoudende hoest
Wanneer een virus een verkoudheid veroorzaakt, blijft deze hoest soms wel weken hangen. Astma, allergieën of een chronische infectie in de sinussen of luchtwegen leiden ook tot een
aanhoudende hoest.
Blaffende hoest
Een blaffende hoest is meestal het resultaat van een zwelling in de bovenste luchtwegen. Meestal is
kroep de boosdoener. Hierbij ontstaat een zwelling van het strottenhoofd en de luchtpijp. Jongere kinderen hebben kleinere luchtwegen. Wanneer deze gezwollen zijn, ontstaan
ademhalingsproblemen. Kinderen jonger dan drie jaar lopen het grootste risico op kroep omdat ze smalle luchtwegen hebben. De hoest veroorzaakt door ontstaat plotseling, vaak midden in de nacht. De meeste kinderen met kroep hebben ook
stridor, wat staat voor een luidruchtige, harde ademhaling die plaatsvindt wanneer het kind inademt.
Hoest met braken
Soms moet een patiënt zo hard hoesten dat hij zelfs de braakreflex activeert, waardoor hij moet
braken. Ook is het mogelijk dat een patiënt met een verkoudheid of een astma-opflakkering braakt wanneer er veel slijm in de maag terechtkomt en
misselijkheid veroorzaakt. Meestal is dit geen reden tot alarm tenzij het braken aanhoudt.
Hoest met koorts
Een patiënt met een hoest, lichte koorts en een
loopneus heeft waarschijnlijk een verkoudheid. Maar hoesten met een koorts van 39 °C of hoger is soms te wijten aan een longontsteking, vooral als een patiënt zwak is en snel ademt (
tachypneu).
Hoest met piepende ademhaling
Een piepend (fluitend) geluid bij het uitademen duidt een zwelling van de lagere luchtwegen in de longen. Dit verschijnt bij astma of bij virale
bronchiolitis (luchtweginfectie met ademhalingsproblemen). Een piepende ademhaling is soms ook te wijten aan een verstopping van de lagere luchtwegen doordat een patiënt een vreemd voorwerp heeft ingeslikt, zoals voedsel of een speeltje.
Kinkhoest
Kinkhoest (pertussis) is een erg besmettelijke bacteriële luchtweginfectie veroorzaakt door de Bordetella pertussis-bacteriën. Patiënten met kinkhoest hebben hoestaanvallen zonder tussendoor te ademen. Aan het einde van het hoesten, volgt een diepe ademhaling met een ‘gierend’ geluid. Andere symptomen zijn een loopneus,
niezen, een milde hoest en lichte koorts. Kinkhoest treedt op elke leeftijd op, maar is het meest ernstig bij zuigelingen jonger dan één jaar oud die geen kinkhoestvaccin hebben gekregen, dat deel uitmaakt van de combinatievaccinatie
difterie (bacteriële infectie aan keel en luchtwegen),
tetanus (bacteriële infectie met spiersamentrekkingen) en pertussis.
Nachtelijk hoesten
Vaak verergert een
hoest tijdens de nacht. Bij een verkoudheid vloeit het slijm uit de neus en de sinussen door de keel weg en veroorzaakt dit tijdens de slaap een hoest. Ook astma leidt sneller tot nachtelijk kuchen, omdat de luchtwegen 's nachts gevoeliger en prikkelbaarder zijn.
Overdag hoesten
Koude lucht of bepaalde factoren verergeren het hoesten tijdens de dag, zoals een luchtverfrisser, huisdieren of rook (vooral tabaksrook).
Behandeling van hoest
De behandeling van een hoest is afhankelijk van de oorzaak.
Huismiddeltjes
Veel patiënten zijn gebaat met het drinken van warme vloeistoffen met een lepel honing. Ook het inademen van warme, vochtige lucht is nuttig. Een
luchtbevochtiger maakt droge lucht vochtiger, dus een patiënt gaat hierdoor meer een meer
natte hoest produceren waardoor vastzittend slijm opgehoest kan worden. Voldoende uitrusten, veel
water drinken en
pijnstillers zoals
paracetamol of
ibuprofen gebruiken zijn andere nuttige tips.
Medicijnen
Vrij verkrijgbare hoestoplossingen helpen op verschillende manieren.
Hoestonderdrukkende geneesmiddelen verminderen de aandrang tot hoesten. Ze verdunnen slijm en lossen dit op zodat het makkelijker is om deze op te hoesten.
Onderliggend probleem
De arts moet ook de onderliggende oorzaak van hoesten behandelen, zoals astma, zure reflux, slaapapneu en andere medische aandoeningen.
Uitlokkende factoren vermijden
Patiënten met een allergie of astma moeten de uitlokkende stoffen thuis vermijden. Huisdieren blijven bij voorkeur uit de slaapkamer. Een luchtbevochtiger filtert de lucht tijdens het pollenseizoen.
Prognose van hoesten
Bij veel voorkomende virussen die een hoest veroorzaken, verdwijnt de hoest pas na enkele weken of maanden totdat het virus volledig verdwenen is uit het lichaam. Na verloop van tijd genezen de luchtwegen en stopt de hoest.

Pijn op de borst is een alarmteken /
Bron: Pexels, PixabayAlarmsymptomen bij het kuchen
De meeste aanhoudende hoestaanvallen zijn onschadelijk. Als de hoest echter na één week niet betert, of bijzonder ernstig is of verergert is het verstandig om de arts te raadplegen. Ook wanneer volgende symptomen optreden in combinatie met de hoest, is het belangrijk om de arts te bezoeken:
Lees verder