Chronisch hoesten: Oorzaken aanhoudende (hardnekkige) hoest
Hoesten doet iedereen wel eens, maar sommige patiënten hebben te maken met een hardnekkige hoest. Dit symptoom kent een milde tot ernstige oorzaak (soms ook meerdere oorzaken) en vormt onbehandeld mogelijk tot een verstoring van de dagelijkse activiteiten. Daarnaast komen mogelijk complicaties tot stand van het onderliggend probleem dat leidt tot de chronische hoest. De meeste patiënten met een chronische hoest zijn goed te behandelen, meestal met zelfzorgtechnieken. Sommige patiënten die chronisch hoesten lijden aan een ernstigere aandoening waarbij een medische behandeling nodig is. Aanhoudend hoesten veroorzaakt tot slot onbehandeld af en toe complicaties.
Oorzaken van aanhoudende hoest
Aspiratie
Wanneer voedsel of
speeksel door de luchtwegen stroomt in plaats van door de voedselpijp, is sprake van aspiratie. Dit leidt tot irritatie van de luchtwegen. Soms leidt aspiratie tot een
longontsteking.
Astma
Astma treedt op wanneer de bovenste luchtwegen van een patiënt bijzonder gevoelig zijn voor koude lucht, irriterende stoffen in de lucht of lichaamsbeweging. Eén type astma, bekend als hoestvariant-astma, veroorzaakt chronisch
hoesten.

Een aanhoudende hoest is soms veroorzaakt door medicatiegebruik /
Bron: Stevepb, PixabayBloeddrukverlagende medicijnen
ACE-remmers (angiotensine-converting enzyme-remmers) dragen mogelijk bij aan een aanhoudende hoest bij sommige patiënten. De arts zet deze medicijnen in om de bloeddruk te verlagen. Patiënten die hoesten door het nemen van ACE-remmers, krijgen mogelijk andere medicatie voorgeschreven door de arts.
Bronchiëctasieën
Een overmatige slijmproductie zorgt voor een
verwijdde en geïrriteerde de luchtwegen, met een chronische hoest als gevolg.
Bronchiolitis
Bronchiolitis is een veel voorkomende luchtweginfectie bij kinderen. Een virus veroorzaakt hierbij een
ontsteking van de bronchiolen (kleine luchtwegen in de longen) wat resulteert in
ademhalingsproblemen.
Bronchitis
Chronische
bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen) veroorzaakt een langdurige ontsteking van de luchtwegen die een hoest met zich meebrengt. Mogelijk is
chronische bronchitis (aanhoudende ontsteking van de luchtpijpvertakkingen) een onderdeel van chronisch obstructief longlijden (
COPD), wat vaak aanwezig is als bijwerking van roken (rokershoest).
Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)
GERD komt voor wanneer zuur terugvloeit van de maag in de keel. Dit resulteert in chronische irritatie in de keel, waardoor de patiënt hardnekkig moet hoesten. De levensstijl aanpassen en medicatie nemen verminderen de effecten van maagzuur:
- medicijnen innemen, zoals ranitidine (Zantac), cimetidine (Tagamet) of famotidine (Pepcid)
- met het hoofd hoger dan de benen slapen
- tot twee uur na het eten niet gaan liggen
- verschillende kleine maaltijden per dag eten
- voedsel vermijden waarvan bekend is dat deze leiden tot gastro-oesofageale reflux zoals cafeïne, citrusvruchten, voedingsmiddelen op basis van tomaten, vetrijke voedingsmiddelen, chocolade of pepermunt
Hartziekte
Hoesten en kortademigheid wijzen soms op een
hartaandoening of
hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart). De hoest verergert doorgaans wanneer de patiënt volledig plat ligt.
Infectie
Een ernstige infectie, zoals een longontsteking of de
griep, kenmerkt zich af en toe door een aanhoudende hoest. Het merendeel van de klachten is na een tijdje wel verdwenen, maar de luchtwegen blijven soms nog langere tijd ontstoken.
Longkanker
Zeer zelden ontstaat een aanhoudende hoest bij
longkanker.
Pijn op de borst en bloedend slijm ophoesten zijn enkele kenmerken van
kanker in de longen.
Mucoviscidose
Mucoviscidose (taaislijmziekte met verstopping van organen) veroorzaakt overmatig slijm in de longen en luchtwegen, wat een chronische hoest veroorzaakt.
Postnasale drip
Bij
postnasale drip (postnasale infusie) druipt slijm dat langs de achterkant van de keel (
keelslijmen). Dit irriteert de keel en veroorzaakt een aanhoudende hoestreflex. Vaak schrijft de arts
decongestiva (zwelling van de slijmvliezen in de neus verminderen) of
antihistaminica (geneesmiddelen voor de behandeling van een
allergische reactie) voor. De geneesmiddelen zorgen voor een opdroging van de slijmen en verminderen ontstekingen die mogelijk leiden tot postnasale drip. Ook
steroïde neussprays zijn inzetbaar.
Sarcoïdose
Sarcoïdose is een ontstekingsaandoening die zorgt voor kleine gezwellen in de longen, de
lymfeklieren, de ogen en de huid. Sommige patiënten lijden eveneens aan een chronische hoest.

Chronisch hoesten ontstaat vaak door roken en de blootstellig aan rook /
Bron: Geralt, PixabayRisicofactoren van chronische hoest
Het
roken van sigaretten verhoogt het risico op het ontwikkelen van een chronische hoest. Patiënten kampen dan namelijk sneller met een
rokershoest. Ook de blootstelling aan
passief roken is een risicofactor voor aanhoudend hoesten. De rook irriteert namelijk de luchtwegen, wat zorgt voor de hoest maar ook voor longschade. Daarnaast zorgt de blootstelling aan chemische stoffen in de lucht, zoals door het werken in een fabriek of een laboratorium, ook tot langdurig hoesten. Verder is het gebruik van ACE-remmers een belangrijke risicofactor voor hoesten. Circa één op de vijf patiënten die dit medicijn neemt, lijdt aan een hardnekkige hoest.
Soorten aanhoudend hoesten
(Chronisch) hoesten is nat of droog.
Droge hoest
Een
droge hoest (niet-productieve hoest) veroorzaakt geen slijmvorming. Patiënten ervaren enkel een kriebelende keel. Rokers en gebruikers van ACE-remmers hebben vaker een droge hoest.
Natte hoest
Een
natte hoest gaat gepaard met slijmvorming (sputum). Postnasale drip of mucoviscidose veroorzaken dit type hoest.
Symptomen
Meestal verschijnen één of meer klachten naast het aanhoudend hoesten. De meest voorkomende geassocieerde symptomen zijn:
Alarmsignalen bij chronisch hoesten

Pijn op de borst is een alarmteken /
Bron: Pexels, PixabayMedisch noodgeval
Een chronische hoest is soms een medisch noodgeval. Wanneer een patiënt één of meer van volgende symptomen heeft in combinatie met de aanhoudende hoest, is het belangrijk om zo snel mogelijk medische hulp op te zoeken:
- bloed ophoesten
- hoge koorts
- kortademigheid of ademhalingsproblemen
- pijn op de borst
Afspraak maken bij arts
In sommige gevallen belemmert een chronische hoest de dagelijkse activiteiten van een patiënt. Wanneer volgende tekenen optreden in combinatie met de chronische hoest, is het belangrijk om de onderliggende oorzaak door de arts te laten achterhalen:
Diagnose en onderzoeken
Diagnostisch criterium
Van een chronische hoest is sprake wanneer de hoest langer dan acht weken duurt bij volwassenen of vier weken bij kinderen.
Vraaggesprek
De arts bevraagt de patiënt over de start van het hoesten en ook welke factoren de chronische hoest verbeteren of juist verergeren. Verder wenst de arts informatie inzake de
medische geschiedenis en de levensstijl van de patiënt.
Lichamelijk onderzoek
De arts neemt zijn stethoscoop vast en voert een
auscultatie uit (luisteren naar lichaamsgeluiden). Hij wil namelijk een idee krijgen over de gezondheid van de longen van de patiënt.
Diagnostisch onderzoek
De arts moet soms verdere onderzoeken uitvoeren om de onderliggende oorzaak te achterhalen:
Behandeling van hardnekkige hoest
Zelfzorg
Het is belangrijk om een gezonde levensstijl te hanteren: niet roken en voldoende drinken. Daarnaast is het mogelijk om op harde snoepjes te zuigen, wat helpt om een droge hoest te verlichten en een geïrriteerde keel te kalmeren. Een
luchtbevochtiger of een warme douche nemen is eveneens nuttig.
Professionele medische zorg
De oorzaak van de chronische hoest is belangrijk omdat de arts hierop zijn behandeling afstemt. Vaak is het mogelijk om met medicijnen de symptomen te verminderen. Bij sommige patiënten is een operatie nodig om het onderliggend probleem op te lossen.
Antibiotica
Een bacteriële infectie die een aanhoudende hoest veroorzaakt, behandelt de arts met
antibiotica.
Antihistaminica, glucocorticoïden en decongestiva
Deze medicijnen zijn de standaardbehandeling voor allergieën en postnasale drip.
Geïnhaleerde astmamedicijnen
De meest effectieve behandelingen voor een astmagerelateerde hoest zijn glucocorticoïden en
bronchodilatoren (luchtwegverwijders), die ontstekingen verminderen en de luchtwegen openen. De patiënt inhaleert deze medicijnen (inademen).
Hoestonderdrukkende middelen
Soms is de arts niet in staat om de oorzaak te achterhalen. Hij schrijft dan
hoestonderdrukkende middelen voor, zodat de patiënt weer kan slapen en zijn dagelijkse activiteiten kan vervullen.
Maagzuurremmers
Maagzuurremmers behandelen gastro-oesofageale reflux; ze remmen namelijk de zuurproductie.

Hoofdpijn, uitputting en slaapproblemen zijn complicaties van een hardnekkige hoest /
Bron: Concord90, PixabayComplicaties van hardnekkig hoesten
Chronisch hoesten interfereert met het dagelijks leven van een patiënt. Volgende complicaties komen voor:
Lees verder