Rokershoest: Hardnekkige hoest met slijm door roken

Roken brengt veel mogelijke klachten met zich mee, waaronder chronisch hoesten. Dit type hoest staat bekend als ‘rokershoest’. Bij deze hoest probeert het lichaam de schadelijke chemicaliën van tabaksrook, die de luchtwegen en longen binnengaan, te verwijderen, wat resulteert in rokershoest. Andere symptomen zoals pijn in de keel en op de borst kunnen eveneens optreden. Hoewel verschillende zelfbehandelingen de klachten van rokershoest kunnen verlichten, is stoppen met roken het beste advies, omdat rokershoest een progressief verloop kent en kan leiden tot diverse aandoeningen.

• Epidemiologie van rokershoest
• Oorzaken: Gifstoffen van roken verstoren trilhaartjes
• Symptomen: Hardnekkige hoest met slijm
• Diagnose en onderzoeken
• Zelfzorgtips: Stoppen met roken en een gezonde levensstijl
• Medische behandeling
• Prognose van chronisch hoesten
• Complicaties bij schade aan de longen
• Preventie van rokershoest

Epidemiologie van rokershoest

Rokershoest komt voor bij ongeveer 25-40% van de rokers. Dit symptoom is meestal aanwezig bij langdurige tabaksgebruikers.

Oorzaken: Gifstoffen van roken verstoren trilhaartjes

Rokershoest wordt veroorzaakt door roken. De luchtwegen zijn bekleed met trilhaartjes (ciliën), kleine, dunne draadachtige uitsteeksels van de celwand die helpen om toxines uit de ingeademde lucht te verwijderen door deze naar boven te bewegen naar de mond. Deze trilhaartjes filteren gifstoffen uit de luchtwegen. Wanneer je rookt, komen verschillende chemicaliën het lichaam binnen die deze trilhaartjes verstoren. Vooral formaldehyde, een chemische stof in tabak, vertraagt de beweging van de trilhaartjes en vermindert zelfs hun lengte. Teer en andere chemicaliën beschadigen eveneens de trilhaartjes. Dit leidt tot een ophoping van toxines in de longen, wat ontstekingen veroorzaakt. Het lichaam probeert deze stoffen te verwijderen door te hoesten. ’s Nachts beginnen de trilhaartjes zichzelf te herstellen omdat ze niet meer blootgesteld worden aan rooktoxines. Hierdoor worden ’s ochtends de opgestapelde toxines effectief verwijderd, wat leidt tot een intensievere hoest in de ochtend.

Symptomen: Hardnekkige hoest met slijm

Patiënten met rokershoest hebben vaak last van een hardnekkige hoest. In een vroeg stadium kan de hoest droog zijn. Later begint de hoest vaak slijm te produceren, dat kleurloos, bloederig, geel, groen of wit kan zijn. De hardnekkige hoest gaat vaak gepaard met andere symptomen zoals een krakend geluid bij ademhaling (reutels), piepende ademhaling (stridor), keelpijn, kortademigheid, middenrifpijn en/of pijn op de borst. De hoest is meestal ’s morgens erger. De symptomen van rokershoest zijn progressief, tenzij de patiënt stopt met roken.

Diagnose en onderzoeken

Contact met de arts

Het is verstandig om een arts te raadplegen als de volgende symptomen optreden:

• aanhoudende pijn in de keel of borst
• chronisch hoesten dat langer dan twee à drie weken aanhoudt
• extreem gewichtsverlies
• geelgroene slijmen ophoesten
• hoofdpijn
• slaapproblemen

Onmiddellijke medische interventie

Het is belangrijk om direct medische hulp te zoeken bij de volgende symptomen in combinatie met een hardnekkige rokershoest:

• blaasincontinentie
• bloed ophoesten
• flauwvallen na het hoesten
• pijn in de ribben

Diagnostisch onderzoek

Rokershoest kan moeilijk te onderscheiden zijn van hoest veroorzaakt door longaandoeningen zoals longkanker of chronisch obstructief longlijden (COPD). Het is daarom cruciaal dat patiënten regelmatig door een arts worden onderzocht. Vaak wordt een CT-scan uitgevoerd om andere aandoeningen uit te sluiten. Er is geen specifiek onderzoek beschikbaar om rokershoest alleen te diagnosticeren.

Zelfzorgtips: Stoppen met roken en een gezonde levensstijl

Stoppen met roken

Stoppen met roken is de meest effectieve manier om rokershoest te verhelpen. Vaak verergeren de symptomen gedurende maximaal drie maanden na het stoppen met roken, hoewel sommige patiënten langere tijd last kunnen houden van verergering van de symptomen. Het lichaam is namelijk bezig met het opruimen van opgebouwde toxines uit de luchtwegen.

Gezonde levensstijl

Een gezonde levensstijl kan helpen om de symptomen tijdelijk te verlichten, maar zal niet volledig van de klachten afhelpen. Wanneer iemand rokerslongen heeft, kunnen de klachten van rokershoest altijd terugkomen. Stoppen met roken blijft de enige definitieve oplossing voor het verhelpen van de klachten.

Enkele nuttige zelfzorgtips om de symptomen tijdelijk te verminderen zijn:

• 's Nachts het hoofd verhogen
• Damp van kokend water met munt- of eucalyptusbladeren inademen
• Diepe ademhalingsoefeningen doen
• Gezonde en evenwichtige voeding eten
• Gorgelen met zout water
• Hoestpastilles en hoestsiroop gebruiken om de keel te kalmeren
• Honing met warm water of thee drinken
• Lichaamsbeweging uitoefenen
• Een luchtbevochtiger in huis plaatsen
• Op zuigtabletten zuigen
• Stoom gebruiken
• Voldoende vocht drinken om uitdroging (dehydratie) te voorkomen

Er zijn ook online winkels die natuurlijke middelen, biologische oplossingen en andere producten tegen rokershoest aanbieden. Echter, volgens medisch-wetenschappelijke literatuur is er anno augustus 2024 geen bewijs dat deze producten effectief zijn. Het enige wetenschappelijk bewezen advies is stoppen met roken.

Medische behandeling

Meestal schrijven artsen geen medicijnen voor voor rokershoest, omdat hoesten juist helpt om toxines uit de longen te verwijderen. Het onderdrukken van de hoest is niet nuttig. Indien een patiënt toch hoestonderdrukkende middelen wil gebruiken, dient hij dit met de arts te overleggen. Artsen geven vaak advies over het stoppen met roken, bijvoorbeeld door gebruik van nicotinekauwgom of nicotinepleisters. Steun en doorzettingsvermogen zijn essentieel bij het stoppen met roken. Indien nodig kan de arts de patiënt doorverwijzen naar een tabakoloog.

Prognose van chronisch hoesten

Roken heeft een schadelijk effect op rokershoest, die hierdoor aanhoudt. Dit symptoom verdwijnt niet enkel door een gezonde levensstijl en huismiddeltjes, hoewel deze wel verlichting kunnen bieden. Stoppen met roken kan de symptomen verbeteren, maar het kan enkele maanden of langer duren voordat significante verbetering zichtbaar is.

Complicaties bij schade aan de longen

Niet alle patiënten ontwikkelen complicaties. Deze hangen af van de frequentie van roken, de ernst van de hoest en de algemene gezondheidstoestand. Schade aan de trilhaartjes kan leiden tot een ophoping van chemicaliën in de longen en luchtwegen, wat het risico op verschillende aandoeningen verhoogt, zoals:

• Bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen)
• Chronisch obstructief longlijden (hoesten, kortademigheid en slijmproductie)
• Longontsteking (ontsteking van de onderste luchtwegen)
• Emfyseem (longaandoening met kortademigheid en hoesten)
• Emotioneel-sociaal: Een chronische rokershoest kan ook het emotioneel en sociaal functioneren aantasten. Constant hoesten kan de slaap van de patiënt en anderen verstoren. Bovendien kan rokershoest vervelend zijn voor familie, vrienden en collega's.
• Gebroken ribben
• Longkanker
• Urine-incontinentie

Symptomen van deze complicaties kunnen langdurige hoest, irritatie, veranderingen in de stem zoals heesheid, een verhoogd risico op bacteriële en virale luchtweginfecties, schade aan de keel, en schouder- en rugpijn (vooral bij longkanker) omvatten.

Preventie van rokershoest

Stoppen met roken

De belangrijkste manier om rokershoest te voorkomen is door niet te roken of door te stoppen met roken. Het vermijden van tabaksrook vermindert de blootstelling aan schadelijke chemicaliën die de luchtwegen en longen aantasten. Het stoppen met roken voorkomt de verdere schade aan de trilhaartjes en vermindert het risico op het ontwikkelen van rokershoest en andere rookgerelateerde aandoeningen.

Vermijd passief roken

Daarnaast is het belangrijk om blootstelling aan passieve rook te vermijden. Dit houdt in dat je niet alleen zelf niet rookt, maar ook situaties vermijdt waarin je in contact komt met rook van andere mensen. Dit vermindert het risico op irritatie van de luchtwegen en helpt de gezondheid van de longen te beschermen.

Gezonde levensstijl

Een gezonde levensstijl kan bijdragen aan het behoud van een goede longgezondheid. Dit omvat:

• een uitgebalanceerd dieet rijk aan antioxidanten, zoals fruit en groenten, die helpen de longen te beschermen tegen schade
• regelmatige lichaamsbeweging om de algehele conditie en longcapaciteit te verbeteren
• voldoende hydratatie om de slijmvliezen in de luchtwegen gezond te houden

Luchtkwaliteit verbeteren

Het verbeteren van de luchtkwaliteit in je leefomgeving kan ook bijdragen aan het voorkomen van rokershoest. Dit kan door:

• regelmatig ventileren van je huis om frisse lucht binnen te laten
• luchtfilters en luchtbevochtigers gebruiken om de lucht in huis schoon en vochtig te houden
• stoffen die de luchtwegen kunnen irriteren, zoals luchtvervuiling en huisstofmijten, te verminderen

Medische controles

Regelmatige medische controles kunnen helpen bij het vroegtijdig opsporen van problemen met de luchtwegen. Dit is vooral belangrijk voor rokers of ex-rokers die symptomen van hoesten ervaren. Vroege detectie en preventieve zorg kunnen helpen verdere schade te voorkomen.

Lees verder

• Roken: Effecten en gevaren van tabaksrook
• Hoesten: Oorzaken, soorten en behandeling van kuchen
• Chronisch hoesten: Oorzaken aanhoudende (hardnekkige) hoest
• Droge hoest (kriebelhoest): Oorzaken en behandeling
• Rokersgehemelte: Slijmvliesveranderingen op gehemelte