Bronchitis: Ontsteking van de luchtpijpvertakkingen

Bronchitis: Ontsteking van de luchtpijpvertakkingen Bronchitis is de medische term voor “ontsteking van de luchtpijpvertakkingen”. De longen zelf zijn niet aangetast door de infectie. Hierbij ontstaat echter wel een zwelling waardoor de luchtwegen vernauwd zijn. Ademhalingsproblemen en hoesten zijn enkele typisch kenmerken van bronchitis. Bronchitis bestaat in een acute en chronische vorm. Meestal verdwijnen de symptomen na enkele dagen al kampen vooral rokers met aanhoudende aanvallen van slijm ophoesten. Enkele zelfzorgtips helpen bij bronchitis, en ook de arts is in staat om geneesmiddelen voor te schrijven.

Epidemiologie ontsteking van luchtpijpvertakkingen

Jaarlijks lijdt ongeveer 4% van de bevolking wereldwijd aan bronchitis. Dit cijfer is mogelijk (veel) hoger maar veel patiënten bezoeken de arts niet met deze symptomen. Bijgevolg is het moeilijk om de exacte frequentie van bronchitis te bepalen. Vooral in de herfst en winter zijn mensen getroffen. De infectieziekte heeft geen raciale voorkeur. Bronchitis komt vaker voor bij populaties met een lage sociaaleconomische status en bij patiënten die in stedelijke en sterk geïndustrialiseerde gebieden wonen. Mannen zijn voorts vaker dan vrouwen aangetast. Acute bronchitis komt het meeste voor bij kinderen jonger dan vijf jaar, terwijl chronische bronchitis (aanhoudende ontsteking van de luchtpijpvertakkingen) meestal bij patiënten ouder dan vijftig jaar optreedt.

Oorzaken en soorten bronchitis

Acute bronchitis

Acute bronchitis treedt bijna steeds op na een verkoudheid (milde infectie met symptomen aan neus en keel) of een andere ziekte met griepachtige symptomen. De bronchitisinfectie is veroorzaakt door de besmetting met een virus. Dit tast eerst de neus, de sinussen en de keel aan, en vervolgens komt dit in de luchtwegen terecht, die leiden naar de longen. Af en toe vallen bacteriën eveneens de luchtwegen aan; dit is dan gekend als een “secundaire infectie”.

Chronische bronchitis

Chronische bronchitis is een langdurige vorm van een chronisch obstructieve longaandoening (COPD) die enkel rokers treft. De diagnose gebeurt wanneer de patiënt op de meeste dagen slijm ophoest gedurende minimaal drie maanden. De rokende patiënt moet hierbij dagelijks in aanvallen slijm ophoesten door de sigarettenrook. In medische termen zijn deze aanvallen gekend als “acute exacerbaties van COPD”. Deze mogelijk ernstige exacerbaties zijn soms zelfs fataal.

Risicofactoren

Iedereen krijgt mogelijk de ziekte, maar vooral rokers (al dan niet met een rokershoest) zijn vaker getroffen. Infectieverwekkers dringen makkelijker de tere bekleding van de luchtwegen binnen bij deze doelgroep, en daarnaast werken de trilhaartjes (kleine haartjes op de wand van de luchtwegen) niet goed. Ze zijn niet goed in staat om slijm te verwijderen, wat voor organismen een aanleiding gevende factor is tot een snellere vermenigvuldiging. Rokers komen vaker terecht in de chronische vorm van bronchitis.

Pijn op de borst komt voor bij bronchitis / Bron: Pexels, PixabayPijn op de borst komt voor bij bronchitis / Bron: Pexels, Pixabay

Symptomen van vernauwing luchtwegen: Koorts en hoesten

De belangrijkste symptomen van acute bronchitis zijn:

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts luistert met behulp van zijn stethoscoop naar de ademhalingsgeluiden van de longen. De ademgeluiden klinken abnormaal of eerder ruw (reutels). De arts bemerkt naast de reeds aanwezige symptomen roodheid in de keel en gezwollen lymfeklieren (lymfadenopathie). Normaal gezien komen kortademigheid en cyanose (blauwverkleuring van huid en slijmvliezen) niet voor, tenzij de patiënt lijdt aan een onderliggende longaandoening of een ziekte die die longen schaadt.

Diagnostisch onderzoek

De arts maakt een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto) wanneer de arts vermoedt dat de patiënt een longontsteking heeft. Daarnaast is een pulsoximetrie nuttig. Deze pijnloze test bepaalt de hoeveelheid zuurstof in het bloed met behulp van een klein apparaatje dat de arts op het einde van de vinger plaatst. Bij aanblijvende hoest voert de arts een analyse uit van het slijm (sputumanalyse). Een bloedonderzoek is nodig wanneer de arts vermoedt dat de patiënt lijdt aan een bacteriële superinfectie. De longfunctie test de arts met een spirometrie. Tot slot is af en toe een laryngoscopie (onderzoek keel, strottenhoofd en stembanden) nodig om epigottitis (levensbedreigende ontsteking van het strotklepje) uit te sluiten.

Differentiële diagnose

Het is voor de arts soms moeilijk om het verschil tussen een longontsteking en bronchitis te kennen. Meestal heeft de patiënt hogere koorts met rillingen, is hij meer kortademig en voelt hij zich zieker bij een longontsteking. Andere differentiële diagnoses omvatten:

Behandeling acute en chronische bronchitis

Acute bronchitis

Een goede handhygiëne is nodig / Bron: Gentle07, PixabayEen goede handhygiëne is nodig / Bron: Gentle07, Pixabay
Zelfzorg
Bedrust en veel drinken (drie tot vier liter per dag) zijn nodig. Bij koorts mag de patiënt paracetamol of aspirine gebruiken (let op: geen aspirine aan kinderen geven!). In principe werkt paracetamol overigens tegen koorts, maar koorts is een natuurlijke reactie op een infectie waardoor het immuunsysteem beter werkt. Het is daarom beter om het natuurlijke beloop te handhaven. Een luchtbevochtiger of stoom in de badkamer doet ook de symptomen verminderen. Patiënten met astma gebruiken bovendien correct hun medicijnen. Het is verder afgeraden om passief en/of actief te roken. Ook de blootstelling luchtbevuiling vermijdt de patiënt. Een goed onderhouden luchtbevochtiger is daarnaast aangewezen; dit verhoogt het vochtgehalte in een kamer. Het is namelijk bewezen dat een lage luchtvochtigheid en lage temperatuur geassocieerd zijn met de totstandkoming van luchtweginfecties. Warme lucht inademen is voor sommige patiënten eveneens nuttig omdat hierdoor slijmen loskomen. Tot slot is het belangrijk om een goede handhygiëne te handhaven zodat de virussen en andere ziektekiemen zich niet snel verspreiden.

Professionele medische hulp
De patiënt zoekt de arts op wanneer de symptomen niet vanzelf voorbijgaan of wanneer hij een onderliggende hartaandoening of longaandoening (zoals COPD) heeft. De arts schrijft dan namelijk antibiotica (meestal penicilline) of eventueel corticosteroïden voor om de infectie te genezen. Daarnaast is een inhalator nuttig om de luchtwegen te verwijden. Voorts krijgt de patiënt bij voorkeur jaarlijks het griepvaccin tussen oktober en december.

Stoppen met roken is nodig bij bronchitis / Bron: Geralt, PixabayStoppen met roken is nodig bij bronchitis / Bron: Geralt, Pixabay
Chronische bronchitis
Stoppen met roken is de meest effectieve behandeling voor chronische bronchitis. Patiënten blijven voorts ook weg van andere irriterende stoffen die soms leiden tot bronchitis (stof, chemicaliën in huishoudelijke producten en luchtvervuiling). Voorts is een gezonde voeding aanbevolen, die bestaat uit fruit, groenten en volkoren granen, evenals mager vlees, gevogelte, vis, bonen, eieren en noten. Deze voeding bevat bovendien vetvrije of vetarme zuivelproducten en een beperkt aantal verzadigde vetten en transvetten, cholesterol, zout en toegevoegde suikers.

Complicaties

Complicaties treden bij ongeveer 10% van de patiënten met acute bronchitis op en omvatten:
  • bloedspuwing
  • de ontwikkeling naar chronische bronchitis met herhaalde aanvallen van acute bronchitis
  • een bacteriële superinfectie
  • een longontsteking ontstaat in ongeveer 5% van de patiënten met bronchitis
  • reactieve luchtwegaandoeningen als gevolg van acute bronchitis

Prognose is meestal goed

Patiënten met acute bronchitis hebben een goede prognose. De symptomen verdwijnen meestal binnen zeven tot tien dagen indien de patiënt geen longontsteking heeft in combinatie met de bronchitis, of wanneer hij geen andere onderliggende ziekte heeft. De droge, zeurende hoest houdt echter zelfs na het verdwijnen van de infectie mogelijk één tot vier weken aan.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Acute- en chronische bronchitisAcute- en chronische bronchitisIemand met bronchitis heeft een ontsteking aan de luchtwegen. Deze aandoening heb je in 2 vormen, dit zijn acute bronchi…
Luchtwegaandoeningen bronchitis en longemfyseemBronchitis en longemfyseem zijn luchtwegaandoeningen die vallen onder de zogenaamde COPD (Chronic Obstructive Pulmonary…
Ontstoken luchtpijp: symptomen en behandelingOntstoken luchtpijp: symptomen en behandelingEen ontstoken luchtpijp wordt ook wel tracheïtis genoemd en wordt meestal veroorzaakt door een infectie als gevolg van e…
Wat is het verschil tussen astma en bronchitis?Wat is het verschil tussen astma en bronchitis?Astma en bronchitis zijn twee ziektes die zeer veel op elkaar lijken en met elkaar verward worden. De ziektes ontstaan v…

Pleuritis: Borstvliesontsteking met pijn op de borstPleuritis: Borstvliesontsteking met pijn op de borstDe pleura of het borstvlies is het vlies dat de binnenzijde van de borstkas en de buitenkant van de longen bekleedt. Van…
Acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS): LongaandoeningAcute Respiratory Distress Syndrome (ARDS): LongaandoeningAcute respiratory distress syndrome (ARDS) is een levensbedreigende longaandoening waarbij onvoldoende zuurstof in de lo…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Bykst, Pixabay
  • Ten home remedies for bronchitis, http://www.medicalnewstoday.com/articles/316410.php, geraadpleegd op 18 maart 2017
  • Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/297108-clinical-presentation#showall, geraadpleegd op 28 augustus 2016
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/297108-differential, geraadpleegd op 28 augustus 2016
  • Longen En Ademhalingsstelsel, Auteur: Digest Readers, Uitgever: The Readers Digest, Overige betrokkenen :Elly van der Meijden, Saul Berkowitz, ISBN: 9789064077890, uitgave: september 2010, blz. 142, geraadpleegd op 28 augustus 2016
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/297108-overview#showall, geraadpleegd op 28 augustus 2016
  • What is Bronchitis?, http://www.webmd.com/lung/understanding-bronchitis-basics, geraadpleegd op 28 augustus 2016
  • Afbeelding bron 1: Pexels, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Gentle07, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Geralt, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 23-03-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.