Chronische bronchitis (ontsteking van luchtpijpvertakkingen)

Bronchiën (luchtpijpvertakkingen) zijn buisjes die lucht van en naar de longen vervoeren. Chronische bronchitis staat voor een ontsteking (zwelling en irritatie van de luchtpijpvertakkingen. Door de ontsteking ontstaat een slijmophoping. Door de zwelling en slijmophoping kunnen de longen niet zo goed zuurstof en kooldioxide uit het lichaam verplaatsen. Roken is een belangrijke risicofactor voor de longaandoening. Bekende symptomen zijn frequent hoesten en een piepende ademhaling. De behandeling bestaat uit onder andere medicatie en veranderingen in de levensstijl. Diverse complicaties treden mogelijk op bij deze langdurige longziekte.

• Type COPD
• Ontsteking en irritatie van luchtpijpvertakkingen
• Oorzaken van langdurige ontsteking van luchtpijpvertakkingen
• Rook en irriterende stoffen
• Genetische aandoening
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van ontstoken bronchiën
• Chirurgie
• Longtransplantatie
• Longrevalidatie
• Medicijnen
• Veranderingen in levensstijl
• Zuurstoftherapie
• Prognose
• Complicaties aan de longen
• Preventie van chronische bronchitis

Type COPD

Chronische bronchitis een type COPD (chronische obstructieve longziekte). COPD is een groep longaandoeningen waarbij een patiënt progressieve ademhalingsproblemen ervaart. Het andere hoofdtype van COPD is emfyseem (longziekte met kortademigheid en hoesten). De meeste patiënten met COPD hebben zowel emfyseem als chronische bronchitis, maar de ernst van elk type is verschillend per patiënt.

Ontsteking en irritatie van luchtpijpvertakkingen

Bij chronische bronchitis zijn de luchtpijpvertakkingen (bronchiën) ontstoken (gezwollen) en geïrriteerd. Deze luchtpijpvertakkingen zijn de luchtwegen die lucht van en naar de luchtzakjes in de longen vervoeren. Door de irritatie van de luchtpijpvertakkingen ontstaat een slijmophoping. Door het slijm en de zwelling van de bronchiën kunnen de longen niet meer zo goed zuurstof in en kooldioxide uit het lichaam verplaatsen.

Oorzaken van langdurige ontsteking van luchtpijpvertakkingen

Chronische bronchitis is meestal te wijten aan een langdurige blootstelling aan irriterende stoffen die de longen en luchtwegen beschadigen.

Rook en irriterende stoffen

Sigarettenrook de hoofdoorzaak van de longziekte. Tot 75 procent van de patiënten met chronische bronchitis rookt of rookte. Pijp-, sigaren- en andere soorten tabaksrook leiden mogelijk ook tot chronische bronchitis, vooral wanneer patiënten deze rook inademen. De blootstelling aan andere geïnhaleerde irriterende stoffen draagt mogelijk bij aan chronische bronchitis. Deze omvatten passief roken, kolen / vuurrook, luchtvervuiling en chemische dampen of stof uit de omgeving of op de werkplek (haarlak, verf, …).

Genetische aandoening

In zeldzame gevallen speelt de genetische aandoening alfa-1-antitrypsinedeficiëntie een rol bij de totstandkoming van chronische bronchitis.

Symptomen

De meeste symptomen van chronische bronchitis verschijnen bij veertigplussers In het begin heeft de patiënt mogelijk geen symptomen of slechts milde symptomen. Naarmate de ziekte verergert, verergeren de symptomen meestal. Ze bestaan uit:

• een beklemmend gevoel in de borstkas
• een fluitend of piepend geluid bij het ademen
• een piepende ademhaling
• een slechte adem
• een zwelling van de enkels, een zwelling van de voeten of een zwelling van de benen (in ernstige gevallen)
• frequent hoesten of een hoest die veel slijm produceert: Chronische bronchitis vult de luchtwegen met dik slijm. De kleine haartjes die normaal gesproken slijm uit de longen verwijderen, zijn beschadigd. Hierdoor moeten patiënten frequent hoesten.
• gewichtsverlies (in ernstige gevallen)
• koorts
• kortademigheid, vooral bij een fysieke activiteit
• pijn op de borst
• regelmatig luchtweginfecties zoals een verkoudheid en de griep
• rillingen
• sinuscongestie (verstopte sinussen)
• vermoeidheid
• zwakte in de onderste spieren (in ernstige gevallen)

De symptomen zijn het ergst in de winter, wanneer de luchtvochtigheid en temperaturen dalen.

Diagnose en onderzoeken

Om een diagnose te stellen, heeft de arts informatie nodig over de medische geschiedenis en familiegeschiedenis en de aard en ernst van de symptomen. Na een lichamelijk onderzoek volgen verdere diagnostische onderzoeken zoals longfunctietesten, een thoraxfoto (röntgenfoto van de borstkas) of een CT-scan, en een bloedonderzoek

Behandeling van ontstoken bronchiën

Er is anno maart 2020 geen remedie voor chronische bronchitis. Het is echter wel mogelijk om de symptomen te verlichten, de voortgang van de ziekte vertragen en het activiteitsniveau te verbeteren. Er zijn ook behandelingen om complicaties van de ziekte te voorkomen of te behandelen.

Chirurgie

Als de long in bepaalde gebieden is beschadigd, kunnen chirurgen mogelijk vernietigde luchtzakjes verwijderen of de longen verkleinen, zodat de resterende delen beter werken.

Longtransplantatie

Een longtransplantatie is een laatste redmiddel voor patiënten met ernstige symptomen die niet beter zijn geworden met medicijnen

Longrevalidatie

Longrevalidatie is een programma dat het welzijn van patiënten met chronische ademhalingsproblemen verbetert. Dit bestaat uit:

• een oefenprogramma
• psychologische begeleiding
• training in het ziekenhuis
• voedingstherapie

Medicijnen

Bronchodilatoren (luchtverwijders) zijn medicijnen die de spieren rond de luchtwegen doen ontspannen. Dit helpt de luchtwegen te openen en maakt het ademen gemakkelijker. De meeste luchtwegverwijders worden via een inhalator genomen. In ernstigere gevallen bevat de inhalator ook steroïden om ontstekingen te verminderen. Bij een eventuele bacteriële longinfectie, zet de arts antibiotica in terwijl hij af en toe antivirale medicijnen toedient bij een virale longontsteking. Verder krijgen patiënten een vaccins voor de griep en pneumokokkenpneumonie (type bacteriële longontsteking), omdat patiënten met chronische bronchitis een hoger risico lopen op ernstige problemen door deze ziekten.

Veranderingen in levensstijl

Het is belangrijk om te stoppen met roken of er niet mee te starten. Ook is passief roken uit den boze. Verder vermijden patiënten best plaatsen waar mogelijk andere longirriterende stoffen hangen die ze kunnen inademen. Ook is het af en toe nodig een voedingsdeskundige te raadplegen om aan de voedingsbehoeften te voldoen. Een arts geeft de patiënt voorts informatie over de hoeveelheid fysieke activiteit die de patiënt mag doen. Dankzij lichaamsbeweging is het mogelijk om de ademhalingsspieren te versterken en het algehele welzijn verbeteren.

Zuurstoftherapie

Bij ernstige chronische bronchitis en een laag zuurstofgehalte in het bloed is zuurstoftherapie nuttig. Dankzij deze behandeling kan een patiënt beter ademen. De extra zuurstof is constant of alleen op bepaalde tijden nodig.

Prognose

Een aanhoudende ontsteking van de bronchiën is een chronische ziekte die steeds weer terugkomt of nooit helemaal weggaat. Het is een type chronische obstructieve longziekte (COPD).

Complicaties aan de longen

Patiënten met een langdurige ontsteking van de bronchiën kampen sneller met luchtweginfecties, zoals een verkoudheid, de griep en een longontsteking.

Preventie van chronische bronchitis

Aangezien roken de meeste gevallen van chronische bronchitis veroorzaakt, is roken de beste manier om dit te voorkomen. Het is ook belangrijk om te proberen longirriterende stoffen zoals passief roken, luchtverontreiniging, chemische dampen en stof te vermijden.

Lees verder

• Bronchitis: Ontsteking van de luchtpijpvertakkingen
• Rokershoest: Hardnekkige hoest met slijm door roken
• COPD: Longaandoening - Chronisch obstructief longlijden
• Longgezondheid: Tips voor gezonde longen & goede longfunctie