Keelpijn: Oorzaken van pijn aan keel (pijnlijke keel)
De keel (keelholte, farynx) is een buis die voedsel naar de slokdarm transporteert. Daarnaast voert de keel lucht naar de luchtpijp en het strottenhoofd. Keelpijn is een veelvoorkomend symptoom. Vaak wordt een pijnlijke keel veroorzaakt door een virale infectie, hoewel er ook andere oorzaken zijn. Deze oorzaken kunnen al dan niet besmettelijk zijn. Naast keelpijn kan de patiënt ook te maken krijgen met een combinatie van andere symptomen. Bij de meeste patiënten verdwijnen de keelklachten vanzelf zonder medische behandeling. In veel gevallen zijn diverse thuisbehandelingen en adviezen voldoende. Sommige oorzaken vereisen echter een complexere behandeling. Door het volgen van bepaalde preventieve tips kan keelpijn worden verminderd.- Anatomie van keel
- Epidemiologie van keelpijn
- Mechanisme
- Virale infecties
- Bacteriële infecties
- Allergieën en irritatie
- Oorzaken van zere keel
- Allergieën
- Infecties
- Overmatig gebruik
- Vervuiling
- Andere ziekten
- Risicofactoren van pijnlijke keel
- Risicogroepen
- Kinderen
- Ouderen
- Mensen met een chronische ziekte
- Symptomen bij keelpijn
- Algemeen
- Keel
- Mond en tong
- Neus
- Oren
- Alarmsymptomen bij keelpijnklachten
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling van pijnlijke keel
- Prognose
- Complicaties
- Preventie van pijn aan de keel
- Praktische tips voor het omgaan met keelpijn
- Zorg voor voldoende rust
- Hydrateer goed
- Gebruik zoutwater-gorgelmiddel
- Vermijd irriterende stoffen
- Gebruik lozenges of keelpastilles
- Gebruik een luchtbevochtiger
- Probeer honing en citroen in warme drankjes
- Vermijd schreeuwen of fluisteren
- Neem pijnstillers indien nodig
- Raadpleeg een arts bij ernstige symptomen
- Gebruik kruiden en natuurlijke remedies
- Eet zacht, mild voedsel
- Volg een gezonde levensstijl voor herstel
- Misvattingen rond keelpijn
- Keelpijn wordt altijd veroorzaakt door een virus
- Keelpijn is altijd een teken van een verkoudheid
- Keelpijn is altijd het gevolg van een infectie
- Keelpijn kan alleen behandeld worden met antibiotica
- Keelpijn is niet ernstig tenzij het gepaard gaat met koorts
- Keelpijn verdwijnt altijd vanzelf binnen een paar dagen
Anatomie van keel
De anatomie van de keel omvat verschillende structuren die essentieel zijn voor zowel het ademhalings- als spijsverteringsstelsel. De keel, ook wel bekend als de farynx, fungeert als een verbindingszone tussen de mond, neus, slokdarm en luchtpijp. Deze complexe anatomische regio is verantwoordelijk voor meerdere vitale functies, waaronder slikken, ademen en het filteren van bacteriën en virussen.Nasofarynx
De nasofarynx is het bovenste deel van de keel en bevindt zich direct achter de neusholte. Het speelt een belangrijke rol in de ademhaling, aangezien het de lucht die door de neus komt, naar de luchtpijp leidt. De nasofarynx bevat ook de buizen van Eustachius, die de oren verbinden met de keel en helpen om de luchtdruk in de oren te reguleren. Dit gebied is vaak gevoelig voor infecties, zoals verkoudheid of allergieën, die kunnen leiden tot verstopte neus en keelpijn.
Orofarynx
De orofarynx bevindt zich direct achter de mond en strekt zich uit van het zachte gehemelte tot aan de epiglottis. Het is het belangrijkste gebied voor slikken, aangezien voedsel en vloeistoffen vanuit de mond via de orofarynx naar de slokdarm worden geleid. In dit gebied bevinden zich ook de amandelen, die een belangrijke rol spelen in het immuunsysteem door bacteriën en virussen af te weren. Ontstekingen in de orofarynx, zoals amandelontstekingen of keelontsteking, kunnen keelpijn veroorzaken en gaan vaak gepaard met slikklachten en zwelling.
Hypofarynx
De hypofarynx vormt het onderste deel van de keel en bevindt zich net boven de slokdarm en het strottenhoofd. Dit gebied speelt een cruciale rol in het beschermen van de luchtwegen tijdens het slikken. De epiglottis, een flapachtig kraakbeenstuk, bedekt de luchtpijp wanneer voedsel of vloeistof wordt doorgeslikt, om te voorkomen dat het de luchtwegen binnendringt. Irritatie of ontsteking in de hypofarynx kan eveneens leiden tot keelpijn, vooral als gevolg van reflux, waarbij maagzuur de keel irriteert.
Amandelen en lymfeweefsel
De amandelen maken deel uit van het lymfestelsel en bevinden zich aan weerszijden van de orofarynx. Ze fungeren als een eerste verdedigingslinie tegen ziekteverwekkers die via de mond of neus het lichaam binnenkomen. De amandelen kunnen echter ook zelf ontstoken raken, wat leidt tot tonsillitis (amandelontsteking). Dit veroorzaakt vaak hevige keelpijn, slikproblemen en zwelling van de keel.
Keelpijn en irritatie
Keelpijn is een veelvoorkomend symptoom dat kan voortkomen uit ontsteking of irritatie van de structuren in de keel. Dit kan het gevolg zijn van verschillende oorzaken, waaronder virale infecties zoals verkoudheid en griep, bacteriële infecties zoals keelontsteking, en omgevingsfactoren zoals droge lucht of roken. Andere factoren die keelpijn kunnen veroorzaken zijn allergieën, overmatig stemgebruik of refluxziekte. Afhankelijk van de oorzaak kan de pijn variëren van mild tot ernstig en gaat vaak gepaard met symptomen zoals heesheid, slikproblemen of koorts.
Epidemiologie van keelpijn
Keelpijn is een van de meest voorkomende klachten in de algemene bevolking. Het komt wereldwijd voor bij mensen van alle leeftijden, maar bepaalde populaties en leeftijdsgroepen kunnen een hoger risico hebben op het ontwikkelen van keelpijn, afhankelijk van geografische en demografische factoren.Prevalentie en incidentie
In de meeste westerse landen wordt keelpijn gezien als een van de meest voorkomende redenen voor doktersbezoek, vooral tijdens de herfst- en wintermaanden. Geschat wordt dat tussen de 5% en 10% van de volwassenen jaarlijks een episode van keelpijn ervaart, terwijl het percentage bij kinderen aanzienlijk hoger kan liggen, variërend van 20% tot 30%, afhankelijk van de regio. In ontwikkelingslanden is de incidentie van keelpijn mogelijk hoger door beperkte toegang tot gezondheidszorg en preventieve maatregelen.
Seizoensgebonden variaties
Keelpijn komt vaker voor in koude seizoenen, met een piek in de wintermaanden. Deze toename is vaak gerelateerd aan de verspreiding van respiratoire infecties die in de koudere maanden meer voorkomen. Bovendien dragen omgevingsfactoren, zoals droge lucht binnenshuis en het vaker dicht bij elkaar zijn in slecht geventileerde ruimtes, bij aan de verhoogde incidentie in de winter.
Leeftijdsverdeling
Keelpijn treft mensen van alle leeftijden, maar het is vooral prevalent bij kinderen en jongvolwassenen. Kinderen onder de 10 jaar hebben een hoger risico op het ontwikkelen van keelpijn door hun blootstelling aan virussen en bacteriën op school of in andere kinderopvanginstellingen. Ook jongvolwassenen, met name in de leeftijdsgroep van 15 tot 25 jaar, ervaren relatief vaak keelpijn. Bij ouderen (boven de 50 jaar) is keelpijn minder frequent, maar wanneer het optreedt, kan het geassocieerd worden met ernstigere onderliggende gezondheidsproblemen.
Geslachtsverschillen
Hoewel keelpijn beide geslachten treft, suggereren sommige studies dat vrouwen iets vaker last hebben van keelpijn dan mannen, vooral in de volwassen leeftijdsgroepen. Dit verschil kan deels te wijten zijn aan hormonale factoren of verschillen in immuunresponsen, maar hierover is nog geen consensus bereikt.
Geografische spreiding
Keelpijn komt wereldwijd voor, maar de frequentie en ernst kunnen variëren afhankelijk van geografische regio’s. In gematigde klimaten zijn de seizoensgebonden schommelingen meer uitgesproken, terwijl in tropische regio’s het hele jaar door een relatief constante incidentie wordt waargenomen. In plattelandsgebieden of in gemeenschappen met beperkte toegang tot gezondheidszorg kan de prevalentie van onbehandelde of aanhoudende keelpijn hoger zijn.
Mechanisme
Keelpijn ontstaat wanneer de keel geïrriteerd of ontstoken raakt door een onderliggende oorzaak, zoals een infectie, allergie of irritatie. Het mechanisme van keelpijn kan variëren afhankelijk van de oorzaak.Virale infecties
De meeste gevallen van keelpijn worden veroorzaakt door virale infecties, zoals verkoudheid, griep of infecties met het Epstein-Barr-virus. Bij virale infecties wordt de keel geïrriteerd door de afgifte van ontstekingsmediatoren, wat leidt tot zwelling en pijn.Bacteriële infecties
Bacteriën zoals Streptococcus pyogenes kunnen de keel infecteren en leiden tot een bacteriële faryngitis, die vaak gepaard gaat met hevige pijn, koorts en andere symptomen. De infectie veroorzaakt een ontstekingsreactie die pijn en zwelling veroorzaakt.Allergieën en irritatie
Allergieën voor stof, pollen of andere stoffen kunnen ook keelpijn veroorzaken. De ontstekingsreactie in de keel wordt verergerd door de aanwezigheid van allergenen, die de slijmvliezen irriteren en pijn veroorzaken. Roken en het inademen van irriterende stoffen kan eveneens leiden tot keelpijn.Oorzaken van zere keel
Keelpijn ontstaat soms als gevolg van een allergische reactie / Bron: Kim BolsAllergieën
Sommige patiënten reageren allergisch op schimmels, stof, pollen en huidschilfers van huisdieren (bijvoorbeeld huidschilfers van honden), hetgeen kan resulteren in een zere keel.Infecties
VirussenIn de meeste gevallen wordt keelpijn veroorzaakt door een virus. Een verkoudheid of griep (influenza) zijn de bekendste virale infecties die keelpijn met zich meebrengen. Een griepje maakt patiënten snel ziek, terwijl een verkoudheid zich meestal langzaam ontwikkelt. Het influenzavirus A, B of C veroorzaakt de griep. Bekende virussen voor een verkoudheid zijn het rhinovirus of adenovirus. De verspreiding van deze virale infecties verloopt via hoesten, niezen of fysiek contact. Verder kunnen tal van andere aandoeningen die door een virus worden veroorzaakt, gepaard gaan met een zere keel. Enkele bekende virale infecties met keelpijn als gevolg zijn:
- bof: virale infectie met gezwollen oorspeekselklieren
- herpangina: milde virusinfectie met blaasjes in mond en keel
- hiv
- klierkoorts: infectie door Epstein-Barr virus met keelpijn
- laryngitis: ontsteking van het strottenhoofd en de stembanden
- mazelen: virale infectieziekte met symptomen aan ogen en huid
- respiratoir syncytieel virus (RSV): aandoening met symptomen aan de luchtwegen
Bacteriën
Af en toe resulteren keelklachten ook uit een bacteriële infectie zoals bijvoorbeeld:
- brucellose: bacteriële infectie met griepachtige symptomen
- difterie: bacteriële infectie van keel en luchtwegen
- een keelholte-abces
- een peritonsillair abces (abces rond de keelamandelen als complicatie van tonsillitis)
- een streptokokkeninfectie (veroorzaakt een keelontsteking)
- epiglottitis: levensbedreigende ontsteking van het strotklepje
- gonorroe: symptomen aan urinewegen, ogen, keel en bloedbaan
- q-koorts: bacteriële infectie met griepachtige symptomen
- syfilis: bacteriële infectie via seksueel contact
- tonsillitis: ontsteking van de keelamandelen (tonsillen)
Overmatig gebruik
Langdurig spreken of zingen en schreeuwen belast de keelspieren, wat keelklachten kan veroorzaken.
Een zere keel kan mogelijk het gevolg zijn van blootstelling aan tabaksrook / Bron: Geralt, PixabayVervuiling
Verschillende irriterende stoffen zoals sigarettenrook, luchtvervuiling, en schadelijke chemicaliën in de lucht kunnen keelpijn veroorzaken. Ook droge lucht kan een risicofactor zijn. Het inademen van bepaalde stoffen (bijvoorbeeld bleekmiddel) kan eveneens leiden tot een zere keel.Andere ziekten
Gastro-oesofageale refluxziekte, tumoren (zoals keeltumor, tongtumor, strottenhoofdtumor) en een trauma of letsel kunnen ook leiden tot pijn in de keel.Risicofactoren van pijnlijke keel
Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van een pijnlijke keel vergroten. Deze factoren kunnen variëren van omgevingsinvloeden tot individuele gedragingen en onderliggende gezondheidscondities.Leeftijd
Kinderen en jongvolwassenen lopen een hoger risico op het ontwikkelen van een pijnlijke keel. Vooral kinderen die naar school of kinderopvang gaan, hebben meer kans op blootstelling aan virussen en bacteriën die keelpijn kunnen veroorzaken. Ook jongvolwassenen, met name in de leeftijdsgroep van 15 tot 25 jaar, hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van keelpijn, vaak door frequente sociale contacten en stress.
Omgevingsfactoren
Blootstelling aan droge lucht, vooral binnenshuis in de winter, kan de keel irriteren en bijdragen aan een pijnlijke keel. Ook blootstelling aan rook, chemische dampen of andere luchtvervuiling verhoogt het risico op keelirritatie. Mensen die in sterk vervuilde stedelijke gebieden wonen of werken in omgevingen met slechte luchtkwaliteit, lopen meer risico op het ontwikkelen van keelpijn.
Allergieën
Mensen met allergieën, vooral seizoensgebonden allergieën zoals hooikoorts, hebben een groter risico op het ervaren van een pijnlijke keel. Allergische reacties op pollen, schimmelsporen, stof of huisdieren kunnen de keel irriteren en ontsteking veroorzaken, wat leidt tot pijn.
Roken en blootstelling aan rook
Rokers hebben een verhoogd risico op een pijnlijke keel. De chemische stoffen in sigarettenrook irriteren de keel en kunnen ontstekingen veroorzaken. Ook mensen die regelmatig worden blootgesteld aan passief roken lopen een verhoogd risico op keelklachten.
Overmatig stemgebruik
Mensen die hun stem veel gebruiken, zoals zangers, leraren, of openbare sprekers, hebben meer kans op keelpijn door overbelasting van de stembanden en keelspieren. Overmatig of verkeerd stemgebruik kan leiden tot irritatie en ontsteking van de keel, wat resulteert in pijn en heesheid.
Verzwakt immuunsysteem
Mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals mensen met chronische ziekten, ondervoeding, of die immunosuppressieve medicatie gebruiken, lopen een groter risico op het ontwikkelen van een pijnlijke keel. Hun lichaam is mogelijk minder in staat om infecties af te weren die keelpijn kunnen veroorzaken.
Contact met geïnfecteerde personen
Direct contact met mensen die een keelontsteking hebben of een virale infectie dragen, verhoogt het risico op het oplopen van een pijnlijke keel. Vooral in dichtbevolkte gebieden zoals scholen, kinderopvangcentra of kantoren kan de kans op verspreiding van ziekteverwekkers die keelpijn veroorzaken, toenemen.
Risicogroepen
Bepaalde groepen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van keelpijn, vooral wanneer het wordt veroorzaakt door infecties. Deze groepen moeten extra voorzorgsmaatregelen nemen om het risico op keelpijn te verminderen.Kinderen
Kinderen, vooral jonge kinderen, lopen een hoger risico op virale infecties, zoals verkoudheid en griep, die keelpijn veroorzaken. De frequentie van virale infecties is bij kinderen veel hoger, wat het risico op keelpijn vergroot.Ouderen
Ouderen hebben vaak een zwakker immuunsysteem, wat hen vatbaarder maakt voor infecties die keelpijn veroorzaken. Bovendien kan de afname van de speekselproductie bij ouderen bijdragen aan keelpijn.Mensen met een chronische ziekte
Patiënten met chronische aandoeningen zoals diabetes, COPD of hartziekten hebben een verhoogd risico op infecties en keelpijn, aangezien hun immuunsysteem vaak minder goed functioneert.Symptomen bij keelpijn
De symptomen die gepaard gaan met keelpijn zijn zeer variabel en kunnen van mild tot ernstig zijn. Ze kunnen soms eerst verschijnen en later samen met andere symptomen optreden of pas na de pijnlijke keel zichtbaar worden. Bij de meeste gevallen (zoals bij een verkoudheid of griep) is er een combinatie van algemene symptomen met tekenen aan de keel, de mond, de tong, de neus en de oren. Vaak verergeren de pijnklachten bij het slikken of praten.
Hoofdpijn kan voorkomen in combinatie met een pijnlijke keel / Bron: Geralt, PixabayAlgemeen
Naast de typerende kenmerken van een infectie of irritatie aan de keel, kunnen vaak ook één of meer van de volgende niet-specifieke symptomen optreden:- braken
- verlies van eetlust
- gezwollen lymfeklieren
- hoofdpijn
- koorts en rillingen
- kortademigheid
- maagpijn
- misselijkheid
- spierpijn
- zwakte
- vermoeidheid
Keel
De keel kan niet alleen pijnlijk zijn, maar ook andere symptomen kunnen hierbij optreden:- droge keel
- gezwollen keel
- jeukende keel
- roodheid van de keel
- slikproblemen
Mond en tong
Keelpijn kan ook gepaard gaan met tong- en mondproblemen zoals:- afwijkingen aan de tong (gele tong, witte tong, …)
- droge mond
- mondademhaling
- heesheid
- hoesten
- stemverlies
Neus
De neus kan ook aangetast zijn, wat gepaard gaat met een loopneus, een verstopte neus of niezen.Oren
Gehoorverlies en verstopte oren kunnen eveneens voorkomen in combinatie met keelpijn.Tal van andere symptomen zijn echter mogelijk; deze zijn afhankelijk van de oorzaak van de keelpijnklachten.
Zwangere vrouwen zoeken bij een pijnlijke keel het best tijdig de arts op / Bron: PublicDomainPictures, PixabayAlarmsymptomen bij keelpijnklachten
Wanneer een pijnlijke keel plotseling optreedt en gepaard gaat met koorts of gevoeligheid aan de voorzijde van de nek, kan dit wijzen op een ernstige aandoening. In dit geval is het belangrijk om zo snel mogelijk een arts te raadplegen voor een controlebezoek.Slik- en ademhalingsproblemen
Wanneer keelpijn samengaat met slik- en ademhalingsproblemen, is dit een alarmsignaal dat onmiddellijke medische aandacht vereist. Deze symptomen kunnen wijzen op een ernstige obstructie van de luchtwegen of een andere gevaarlijke situatie.
Onvermogen om medicijnen in te nemen
Indien een patiënt door de keelpijn geen medicijnen kan innemen, is het noodzakelijk om meteen medische hulp in te schakelen. Het onvermogen om te slikken kan wijzen op een ernstige infectie of ontsteking van de keel of slokdarm.
Hartkloppingen en duizeligheid
Het optreden van keelpijn in combinatie met hartkloppingen of duizeligheid kan wijzen op systemische problemen zoals een infectie die zich door het lichaam verspreidt. Dit zijn symptomen die niet genegeerd mogen worden en vereisen een snel consult bij een arts.
Zwelling van lippen en tong
Een pijnlijke keel met gezwollen lippen en een gezwollen tong kan duiden op een allergische reactie of angio-oedeem, wat de ademhaling kan bemoeilijken. Het is van cruciaal belang om bij deze symptomen onmiddellijk medische hulp te zoeken.
Alarmsignalen bij zwangerschap
Zwangere vrouwen moeten extra alert zijn bij keelpijn die langer dan drie dagen aanhoudt. Het is raadzaam om medische hulp te zoeken wanneer de pijn niet afneemt, om complicaties voor zowel de moeder als de foetus te voorkomen.
Andere ernstige symptomen
Symptomen zoals kwijlen, nekstijfheid, roodheid of zwelling van de nek, bloederig sputum, en ademhalingsproblemen zijn belangrijke alarmsignalen. Deze symptomen kunnen wijzen op levensbedreigende aandoeningen zoals epiglottitis of ernstige infecties, waarbij onmiddellijke medische interventie noodzakelijk is.
Diagnose en onderzoeken
Bij een pijnlijke keel probeert de arts eerst een volledig beeld te krijgen van de symptomen door de medische geschiedenis van de patiënt te bespreken. Dit helpt om mogelijke oorzaken te achterhalen en om te bepalen welke onderzoeken nodig zijn.Lichamelijk onderzoek
Na het doornemen van de medische geschiedenis voert de arts een lichamelijk onderzoek uit. Hierbij wordt de keel visueel geïnspecteerd op tekenen van ontsteking, roodheid, zwelling of pus. De lymfeklieren in de nek worden gecontroleerd op zwelling, en de arts kan ook de ademhaling en stem van de patiënt beoordelen om andere problemen uit te sluiten.
Keeluitstrijkje en snelle streptest
Wanneer de arts vermoedt dat een bacteriële infectie de oorzaak is, kan een keeluitstrijkje worden afgenomen. Een snelle antigeendetectietest, ook wel een snelle streptest genoemd, kan worden uitgevoerd om te bepalen of de keelpijn door een streptokokkeninfectie wordt veroorzaakt. De resultaten van deze test zijn meestal binnen enkele minuten beschikbaar, waardoor snel met de juiste behandeling kan worden begonnen.
Laboratoriumonderzoek
Als de eerste snelle streptest negatief is, maar de arts nog steeds vermoedt dat een bacteriële infectie aanwezig is, kan het keeluitstrijkje naar een laboratorium worden gestuurd voor verdere analyse. De laboratoriumresultaten zijn meestal binnen 24 tot 48 uur beschikbaar. Dit helpt om een definitieve diagnose te stellen en om te bepalen of een behandeling met antibiotica nodig is.
Aanvullende onderzoeken
In de meeste gevallen zijn verdere testen niet nodig, maar afhankelijk van de medische geschiedenis en de bevindingen van het lichamelijk onderzoek kunnen aanvullende onderzoeken noodzakelijk zijn. Bijvoorbeeld, een bloedonderzoek kan worden uitgevoerd om te controleren op tekenen van een systemische infectie of ontsteking. Een CT-scan van het keel- en nekgebied kan worden voorgesteld om ernstige aandoeningen zoals abcessen, trauma of tumoren uit te sluiten. Deze aanvullende onderzoeken worden alleen uitgevoerd als de symptomen wijzen op een mogelijke complicatie of een onderliggend probleem dat verder onderzoek vereist.
Behandeling van pijnlijke keel
De behandeling van keelpijn varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Hoewel er geen onmiddellijke remedie bestaat, zijn er enkele methoden die de symptomen kunnen verlichten.Vochtige keel door zuigtabletten en snoepjes
Het gebruik van een hard snoepje, een zuigtablet of een keelpastille kan helpen om de speekselproductie te verhogen, wat ervoor zorgt dat de keel vochtig blijft. Dit kan tijdelijk verlichting geven van het ongemak en de pijn verminderen.
Luchtvochtigheid verhogen
Het gebruiken van een luchtbevochtiger in de ruimtes waar de patiënt veel tijd doorbrengt, kan helpen om de luchtwegen vochtig te houden en irritatie van de keel te verminderen, vooral in droge omgevingen.
Gorgelen met zout water
Een eenvoudig, maar effectief huismiddeltje is het gorgelen met zout water. Dit kan helpen om ontstekingen te verminderen en bacteriën in de keel te doden, wat de keelpijn kan verlichten.
Hydratatie en vochtinname
Het is belangrijk om voldoende gehydrateerd te blijven. Het regelmatig drinken van water helpt om de keel vochtig te houden en kan de pijn verlichten. Warme of koude dranken, zoals thee zonder cafeïne, water met honing, bouillon of ijslolly's, kunnen ook verlichting bieden.
Medicatie voor specifieke oorzaken
De behandeling van een pijnlijke keel kan specifieke medicatie vereisen, afhankelijk van de oorzaak:
- Bij allergische reacties kunnen antihistaminica worden voorgeschreven om de symptomen te verlichten.
- Voor een bacteriële infectie kunnen antibiotica worden gebruikt om de infectie te bestrijden.
- Brandend maagzuur kan worden behandeld met antacida of protonpompremmers om de hoeveelheid maagzuur te verminderen.
- Voor een verstopte neus of loopneus kunnen neussprays nuttig zijn.
- Zwelling van de neus kan worden verminderd met decongestiva.
Pijnverlichting en pijnstillende keelsprays
Vrij verkrijgbare pijnstillers en pijnstillende keelsprays kunnen helpen om de pijn tijdelijk te verlichten. Kinderen mogen echter geen aspirine gebruiken vanwege het risico op het ontwikkelen van het Reye-syndroom. Ook moet voorzichtig worden omgegaan met medicijnen voor kinderen, vanwege het risico op verstikking.
Rust en stemrust
Het is essentieel om het lichaam voldoende rust te geven, vooral bij een infectie. Daarnaast kan het rusten van de stem de keel helpen herstellen en verdere irritatie voorkomen.
Prognose
De prognose van keelpijn varieert afhankelijk van de oorzaak. Over het algemeen hebben virale infecties, zoals verkoudheid of griep, een goede prognose. In deze gevallen verbeteren de symptomen meestal binnen een week zonder dat medische tussenkomst noodzakelijk is. De keelpijn en bijbehorende symptomen verdwijnen vaak spontaan zodra het lichaam de infectie bestrijdt.Prognose bij bacteriële infecties
Bij bacteriële infecties, zoals een streptokokkeninfectie, kan de prognose verbeterd worden door een behandeling met antibiotica. Deze medicatie kan de duur en ernst van de symptomen aanzienlijk verkorten. Zonder behandeling kunnen complicaties optreden, maar met de juiste antibiotica herstellen de meeste patiënten snel.
Herstel zonder blijvende gevolgen
In de meeste gevallen herstellen patiënten volledig van keelpijn zonder dat er blijvende gevolgen zijn. Zelfs zonder behandeling genezen veel mensen snel van virale keelinfecties, terwijl antibiotica effectief zijn tegen bacteriële infecties. Langdurige klachten zijn ongebruikelijk bij de meeste vormen van keelpijn.
Chronische of terugkerende keelpijn
Wanneer keelpijn chronisch of herhaaldelijk optreedt, kan dit duiden op een ernstiger onderliggende aandoening, zoals aanhoudende irritatie door allergieën, reflux of een structureel probleem in de keel. In dergelijke gevallen is verdere medische evaluatie en mogelijk een langdurige behandeling nodig om de oorzaak te achterhalen en de klachten effectief te behandelen.
Complicaties
Hoewel keelpijn meestal onschuldig is en vaak vanzelf verdwijnt, kunnen er complicaties optreden, vooral wanneer de onderliggende oorzaak niet op tijd wordt behandeld. Complicaties kunnen variëren afhankelijk van de aard van de infectie en de toestand van het immuunsysteem van de patiënt.Bacteriële complicaties
Een onbehandelde bacteriële infectie kan leiden tot ernstige complicaties die de gezondheid van de patiënt in gevaar kunnen brengen. Tonsillitis is een veelvoorkomende complicatie waarbij de keelamandelen ontstoken raken. Dit kan verergeren en resulteren in de vorming van abcessen, zoals een peritonsillair abces, wat hevige keelpijn, slikproblemen en ademhalingsmoeilijkheden met zich meebrengt. Dit vereist onmiddellijke medische interventie, omdat het de luchtwegen kan blokkeren.
Daarnaast is epiglottitis een ernstige complicatie die een acute ontsteking van de epiglottis veroorzaakt, het strotklepje dat de luchtpijp bedekt. Dit kan leiden tot ademhalingsproblemen en vereist onmiddellijk medische zorg. Symptomen omvatten hoge koorts, ernstige keelpijn, en moeilijkheden met ademhalen of slikken. Als deze aandoening niet snel wordt behandeld, kan dit levensbedreigende gevolgen hebben.
Reumatische koorts is een zeldzame maar ernstige complicatie die kan optreden na een onbehandelde streptokokkeninfectie. Het kan leiden tot een scala aan symptomen, waaronder gewrichtspijn en zwelling, huiduitslag, en blijvende schade aan de hartkleppen. Dit kan resulteren in hartproblemen op de lange termijn, waardoor het belangrijk is om streptokokkeninfecties tijdig te behandelen.
Virale complicaties
Virale infecties die keelpijn veroorzaken, kunnen ook verder escaleren of andere complicaties met zich meebrengen. Klierkoorts, veroorzaakt door het Epstein-Barr-virus, kan leiden tot vergroting van de milt en leverproblemen. In ernstige gevallen kan de patiënt langdurige vermoeidheid ervaren en een traag herstelproces ondergaan. Dit kan de kwaliteit van leven aanzienlijk beïnvloeden, vooral bij jongere patiënten.
Laryngitis kan optreden als gevolg van langdurige irritatie door een virale infectie. Dit kan resulteren in chronische heesheid of zelfs stemverlies. Het is essentieel om rust te nemen en de stem te sparen om verdere schade te voorkomen. Bij aanhoudende symptomen is het raadzaam om medische hulp in te schakelen, aangezien chronische laryngitis soms kan wijzen op een ernstiger onderliggend probleem.
Mazelen, een andere virale infectie die soms begint met keelpijn, kan ernstige complicaties veroorzaken zoals longontsteking en encefalitis. Longontsteking kan levensbedreigend zijn, vooral bij jonge kinderen of mensen met een verzwakt immuunsysteem. Encefalitis, een ontsteking van de hersenen, kan leiden tot neurologische schade en vereist onmiddellijke medische aandacht.
Andere complicaties
Naast bacteriële en virale complicaties kunnen er ook andere ernstige problemen ontstaan bij langdurige of niet-behandelde keelpijn. Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) is een aandoening die keelpijn kan veroorzaken door maagzuur dat de keel irriteert. Onbehandeld kan dit leiden tot oesofagitis, een ontsteking van de slokdarm, en andere spijsverteringsproblemen, waaronder het risico op slokdarmstricturen of -zweren.
Langdurige keelpijn of irritatie kan ook wijzen op de ontwikkeling van tumoren in de keel, tong of strottenhoofd. Dit is vooral het geval bij mensen die langdurig worden blootgesteld aan irriterende stoffen zoals tabak of alcohol. Mogelijke symptomen van tumoren omvatten slikproblemen, veranderingen in de stem, en ademhalingsproblemen. Vroegtijdige evaluatie door een arts is cruciaal om de juiste diagnose te stellen en tijdig in te grijpen.
Vroegtijdige diagnose en behandeling zijn cruciaal om het risico op complicaties te verminderen en om een snel herstel te bevorderen.
Een goede handhygiëne is noodzakelijk / Bron: Gentle07, PixabayPreventie van pijn aan de keel
Bepaalde oorzaken van een zere keel kunnen vaak worden voorkomen door enkele eenvoudige maatregelen te nemen. Het is belangrijk om deze richtlijnen te volgen om het risico op infecties en irritaties te minimaliseren.Vermijd contact met geïnfecteerden
Het is essentieel om contact te vermijden met mensen die al besmet zijn met een virale infectie van de hogere luchtwegen of met keelontsteking. Dit vermindert de kans op besmetting en helpt de verspreiding van ziekteverwekkers te voorkomen. Dit kan ook betekenen dat je sociale activiteiten met zieke personen moet beperken en alert moet zijn op symptomen van ziekte bij vrienden en familie. Het vermijden van direct contact met zakdoeken, servetten, Kleenex of handdoeken die door een zieke patiënt zijn gebruikt, kan ook helpen om de verspreiding van ziektekiemen te voorkomen.
Voorkomen van stemvermoeidheid
Excessief of langdurig schreeuwen of zingen kan leiden tot stemvermoeidheid en irritatie van de keel. Probeer deze activiteiten te beperken, vooral in situaties waarin het niet nodig is. Zorg ervoor dat je tijdens het spreken je stem op een gematigd volume houdt en probeer regelmatig stiltes in te lassen om je stembanden rust te geven. Het is ook nuttig om je stem op te warmen voordat je gaat zingen of luid spreken, net zoals atleten zich voorbereiden op fysieke activiteiten.
Persoonlijke hygiëne
Goede persoonlijke hygiënische gewoonten zijn cruciaal voor het voorkomen van keelpijn. Dit omvat frequent en grondig de handen wassen met handontsmettingsmiddelen op basis van alcohol of met water en zeep. Vergeet niet om ook je vingertoppen en onder je nagels goed te reinigen. Daarnaast is het belangrijk om geen persoonlijke voorwerpen, zoals borden, bekers of gebruiksvoorwerpen, te delen, omdat dit de verspreiding van infecties bevordert. Zorg ervoor dat je je handen wast voordat je voedsel aanraakt en na het gebruik van openbare voorzieningen.
Veiligheid en beschermende maatregelen
Bij activiteiten waarbij de kans op letsel aan de nek en keel aanwezig is, zoals bepaalde sporten, is het raadzaam om passende veiligheidsmaatregelen en beschermende sportartikelen te gebruiken. Dit kan helpen om traumatische letsels te voorkomen. Het dragen van een beschermende halsband of andere veiligheidsuitrusting kan levensreddend zijn. Daarnaast is het verstandig om deel te nemen aan trainingen die gericht zijn op het verbeteren van techniek en veiligheid in sportieve activiteiten.
Vermijden van besmette oppervlakken
Potentieel geïnfecteerde oppervlakken, zoals computers, deurknoppen of telefoons, moeten zoveel mogelijk worden vermeden. Als dit niet mogelijk is, zorg er dan voor dat je je handen grondig wast na het aanraken van deze oppervlakken. Het desinfecteren van vaak aangeraakte objecten kan ook helpen om de verspreiding van ziektekiemen te verminderen. Overweeg om je eigen apparatuur mee te nemen of gebruik te maken van wegwerpartikelen om direct contact met gemeenschappelijke oppervlakken te vermijden.
Vermijden van irriterende stoffen
Het is belangrijk om sigarettenrook, verontreinigende stoffen en schadelijke chemische stoffen in de lucht te vermijden. Deze stoffen kunnen de keel irriteren en bijdragen aan pijnlijke keelpijn. Zorg voor een schone omgeving door regelmatig te ventileren en gebruik te maken van luchtreinigers indien nodig. Bij het gebruik van chemicaliën of schoonmaakmiddelen, zorg ervoor dat je in goed geventileerde ruimtes werkt en beschermende middelen draagt.
Voorzichtig kauwen van voedsel
Bij het eten is het belangrijk om voedsel voorzichtig te kauwen, vooral als je vis of ander voedsel eet dat scherpe botten kan bevatten. Dit helpt letsel aan de keel te voorkomen. Zorg ervoor dat je de tijd neemt om goed te kauwen en niet te snel te eten. Vermijd ook het eten van harde of scherpe etenswaren die de keel kunnen irriteren of beschadigen. Het drinken van voldoende vloeistoffen tijdens de maaltijd kan ook helpen om het slikken te vergemakkelijken.
Hoesten en niezen in bedekking
Zieke patiënten dienen hun mond te bedekken wanneer ze willen hoesten of niezen. Dit minimaliseert de verspreiding van ziektekiemen en beschermt anderen in de omgeving. Het is ook cruciaal om regelmatig de eigen handen te wassen om infecties te voorkomen. Moedig anderen aan om dit ook te doen en bied indien mogelijk wegwerpzakdoeken aan om de verspreiding van virussen te minimaliseren.
Door deze preventieve maatregelen te volgen, kan het risic
