Pijn achter de ogen: oorzaken pijn en druk achter de ogen

Pijn achter de ogen of druk achter de ogen is een vervelende klacht, die steeds aanwezig kan zijn of alleen kan voorkomen bij het bewegen of draaien van je ogen. Pijn achter je ogen kan interfereren met je dagelijkse bezigheden en behoorlijk storend zijn. Veel voorkomende oorzaken van pijn achter de ogen zijn migraine en bijholteontsteking. In het geval van migraine is de pijn bijna altijd achter slechts één oog gelokaliseerd en gaat het vaak gepaard met pijn elders aan dezelfde kant van het hoofd. Pijn achter het oog als gevolg van een sinusinfectie is meestal minder hevig dan pijn door migraine en beide ogen kunnen worden aangetast. Hoewel er bij pijn achter de ogen bij deze oorzaken geen sprake is van een noodsituatie, dien je, als je last hebt van chronische of terugkerende pijn achter de ogen, je huisarts raad te plegen voor goede diagnostiek. Behandeling van drukkende pijn achter de ogen hangt af van de onderliggende oorzaak. De prognose is vaak gunstig bij tijdig ingrijpen.

• Pijn achter de ogen
• Epidemiologie van pijn achter de ogen
• Oorzaken druk achter ogen
• Bijholteontsteking of sinusitis
• Bacteriële en of virale bijholteontsteking
• Sinusitis door allergieën
• Hoofdpijn
• Spanningshoofdpijn
• Clusterhoofdpijn
• Migraine
• Ziekte van Graves (schildklier)
• Drukkende pijn achter ogen door kiespijn of kaakklachten
• Problemen met het gezichtsvermogen
• Trauma: een klap die je ogen niet snel vergeten
• Pijn achter de ogen tijdens zwangerschap
• Glaucoom
• Ooginfecties (zoals conjunctivitis)
• Oogmigraine
• Trigeminale neuralgie
• Computer Vision Syndrome
• Oogzenuwontsteking
• Andere oorzaken pijn achter de ogen
• Problemen met het gezichtsvermogen
• Oogvermoeidheid
• Droge-ogensyndroom
• Trauma
• Hormonen
• Bijziendheid, verziendheid of astigmatisme
• Papil oedeem
• Aneurysma
• Huisarts inschakelen
• Onderzoek en diagnose
• Anamnese en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling van pijn en druk achter de ogen
• Stoombadje
• Massage en ontspanning
• Warme en koude kompressen
• Oogdruppels en rust
• Medicijnen
• Oogonderzoek en brilcorrectie
• Prognose pijnlijke druk achter oog
• Casus: Pijn achter de ogen
• Patiënt
• Klachten
• Onderzoek
• Diagnose
• Behandeling
• Advies
• Prognose

Pijn achter de ogen

Tom, een 35-jarige grafisch ontwerper, had altijd al lange dagen achter zijn computer doorgebracht zonder problemen, maar de laatste tijd merkte hij een vervelende, kloppende pijn achter zijn rechteroog. Het begon als een lichte druk, maar naarmate de dagen verstreken en de werkstress toenam, veranderde het in een intense pijn die zijn concentratie verstoorde. Een glas water en een pauze boden weinig verlichting. Toen hij uiteindelijk zijn arts raadpleegde, ontdekte hij dat zijn pijn waarschijnlijk werd veroorzaakt door een combinatie van overbelasting, stress en het urenlang turen naar zijn scherm zonder voldoende rust. Die ontdekking dwong Tom om zijn werkroutine te herzien en meer aandacht te besteden aan zichzelf en zijn gezondheid.

Pijn achter de ogen of een gevoel van druk achter de ogen komt meestal niet voort uit een probleem met je ogen. Het begint meestal in een ander deel van je hoofd. Hoewel oogaandoeningen oogpijn en problemen met het gezichtsvermogen kunnen veroorzaken, veroorzaken ze zelden pijn of druk achter de ogen. Zelfs glaucoom, een aandoening van de oogzenuw, veroorzaakt geen drukgevoel. Oogaandoeningen zoals rode ogen of allergieën kunnen oogpijn veroorzaken, maar geen druk. Pijn achter de ogen voelt over het algemeen als stekend, drukkend of bonzend.

Epidemiologie van pijn achter de ogen

Pijn achter de ogen is een veelvoorkomende klacht die zich manifesteert als een doffe, drukkende pijn of scherpe steken die variëren in intensiteit en duur. Deze vorm van hoofdpijn kan verband houden met oogproblemen, neurologische aandoeningen, sinusitis, en zelfs stress en spanning. De epidemiologie van pijn achter de ogen laat zien hoe vaak deze klacht voorkomt en welke factoren van invloed kunnen zijn, van leeftijd en geslacht tot genetische aanleg en omgevingsinvloeden.

Wereldwijde incidentie en prevalentie
Pijn achter de ogen komt wereldwijd voor en is in veel gevallen gerelateerd aan spanningshoofdpijn of clusterhoofdpijn. Spanningshoofdpijn, een van de meest voorkomende oorzaken van pijn achter de ogen, treft naar schatting 20-40% van de wereldbevolking in enige mate gedurende hun leven. Clusterhoofdpijn, die ook pijn achter de ogen kan veroorzaken, komt veel minder vaak voor, met een geschatte prevalentie van 0,1% van de bevolking.

In Nederland en België zijn de cijfers vergelijkbaar met de wereldwijde trends. Ongeveer 30-40% van de bevolking ervaart minstens een keer per jaar pijn achter de ogen, vaak als onderdeel van spanningshoofdpijn of sinusgerelateerde klachten. In de Nederlandse overzeese gebiedsdelen kunnen klimatologische verschillen, zoals hogere luchtvochtigheid en temperatuur, de incidentie van sinusgerelateerde pijn beïnvloeden, maar specifieke gegevens ontbreken vaak.

Geslacht: vrouwen versus mannen
Pijn achter de ogen als gevolg van spanningshoofdpijn komt iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Vrouwen rapporteren vaker ooggerelateerde hoofdpijnklachten, met een verhouding van ongeveer 1,5:1. Dit verschil wordt vaak toegeschreven aan hormonale schommelingen en een verhoogde gevoeligheid voor stress. Clusterhoofdpijn, een zeldzamere maar intensere vorm van hoofdpijn die gepaard gaat met pijn achter de ogen, komt daarentegen vaker voor bij mannen. Mannen hebben tot vier keer meer kans om last te hebben van clusterhoofdpijn dan vrouwen.

Voorbeeld: Een vrouw die gedurende haar menstruatiecyclus schommelende hormoonspiegels ervaart, kan vaker last hebben van spanningshoofdpijn en daarbij pijn achter de ogen ervaren.

Leeftijd: van kinderen tot volwassenen
Pijn achter de ogen kan op elke leeftijd voorkomen, maar de oorzaken verschillen per leeftijdsgroep. Bij kinderen wordt pijn achter de ogen vaak geassocieerd met sinusinfecties, allergieën of oogproblemen zoals bijziendheid en astigmatisme. Naar schatting 5-10% van de kinderen ervaart op enig moment hoofdpijnklachten die gepaard gaan met pijn achter de ogen. Bij volwassenen komt de pijn vaker voor als gevolg van stress, spanning, of langdurig werken achter een beeldscherm. Clusterhoofdpijn, die scherpe en intense pijn achter één oog veroorzaakt, komt meestal voor bij mensen tussen de 20 en 50 jaar.

Cijfer: Ongeveer 15-20% van de volwassenen rapporteert jaarlijks pijn achter de ogen, vaak in verband met spanningshoofdpijn of sinusitis.

Klimaat en omgevingsfactoren
Klimaat en omgevingsomstandigheden kunnen indirect bijdragen aan pijn achter de ogen. In gebieden met een hoge luchtvochtigheid of veel temperatuurschommelingen, zoals in de tropen of kustgebieden, komt sinusgerelateerde pijn achter de ogen vaker voor. Verontreinigende stoffen in de lucht kunnen ook bijdragen aan sinusitis en allergische reacties, wat pijnklachten kan veroorzaken. Mensen die in steden wonen met een hoge mate van luchtvervuiling, zoals bepaalde regio’s in Azië, hebben vaker last van sinusitis en bijbehorende pijn achter de ogen.

Voorbeeld: In steden zoals Mumbai of Beijing, waar luchtverontreiniging een groot probleem is, ervaren bewoners vaker sinusgerelateerde klachten die kunnen leiden tot pijn achter de ogen.

Genetische aanleg en familiaire component
Er is enig bewijs dat genetica een rol speelt bij de vatbaarheid voor clusterhoofdpijn, en dus ook pijn achter de ogen. Mensen met een familiegeschiedenis van clusterhoofdpijn hebben een verhoogd risico om deze aandoening zelf te ontwikkelen. Daarnaast kunnen genetische factoren de gevoeligheid voor spanningshoofdpijn en migraine beïnvloeden, wat kan leiden tot ooggerelateerde pijn.

Interessant detail: Studies tonen aan dat 10-20% van de mensen met clusterhoofdpijn een eerstegraads familielid heeft met dezelfde aandoening, wat wijst op een genetische component.

Voedingspatroon en levensstijl
Voeding en levensstijl hebben een significante invloed op het voorkomen van pijn achter de ogen. Een dieet dat rijk is aan suiker, cafeïne, of bewerkte voedingsmiddelen kan bijdragen aan hoofdpijn en spanning. Uitdroging is een andere belangrijke factor; mensen die onvoldoende water drinken, kunnen vaker last hebben van hoofdpijn en pijn achter de ogen. Overmatig alcoholgebruik, vooral rode wijn, kan bij sommige mensen een trigger zijn voor clusterhoofdpijn.

Cijfer: Uit een onderzoek bleek dat mensen die meer dan vier keer per week cafeïnehoudende dranken consumeren, tot 30% meer kans hebben op spanningshoofdpijn en pijn achter de ogen.

Wereldwijde trends en regionale verschillen
In Westerse landen zoals Nederland en België komen spanningshoofdpijn en sinusitis vaker voor door de vaak stressvolle levensstijl en het vochtigere klimaat dat sinusproblemen kan bevorderen. In Aziatische landen kunnen luchtvervuiling en voedingsgewoonten, zoals het hoge gebruik van zout en conserveermiddelen, de incidentie van sinusgerelateerde klachten verhogen. In de Nederlandse overzeese gebieden, waar het klimaat vaak warmer en vochtiger is, kan sinusitis meer voorkomen, wat bijdraagt aan pijn achter de ogen.

Oorzaken druk achter ogen

Enkele mogelijke oorzaken van pijn of druk achter het oog zijn:

• Bijholteontsteking
• Hoofdpijn
• Ziekte van Graves
• Schade aan de oogzenuw
• Kiespijn en kaakklachten

Bijholteontsteking of sinusitis

Bacteriële en of virale bijholteontsteking

Bijholteontsteking of sinusitis vindt plaats wanneer bacteriën of virussen de met lucht gevulde holten of ruimtes achter je neus, ogen en wangen binnendringen. Deze boosdoeners zorgen ervoor dat je bijholten of sinussen opzwellen en je neus vol raakt met slijm. Bij een sinusinfectie voel je druk in het bovenste deel van je gezicht, ook achter je ogen. Bijkomende symptomen van sinusitis kunnen zijn:

• Pijn achter je neus, ogen en wangen
• Verstopte neus
• Slijm, dat dik, geel of groen kan zijn en uit je neus wegloopt
• Hoesten
• Slechte adem
• Hoofdpijn
• Oorpijn of druk
• Koorts
• Vermoeidheid

Sinusitis door allergieën

Sinusitis, ook wel bekend als bijholteontsteking, ontstaat wanneer de met lucht gevulde holten rond je neus, ogen en wangen ontstoken raken. Deze ontsteking kan veroorzaakt worden door een bacteriële infectie, virussen, of zelfs allergieën. Bij sinusitis ontstaat vaak een vervelende druk die uitstraalt naar het gebied achter de ogen. Hierdoor voelt het alsof er een zware last op je voorhoofd en ogen drukt. Dit ongemak kan verergeren als je bukt of je hoofd beweegt.

• Linda, een fanatieke tuinier, kreeg elke lente last van pijn achter haar ogen. Aanvankelijk dacht ze dat het door de felle zon kwam, maar later ontdekte ze dat het te maken had met haar hooikoorts. Door haar allergie zwollen haar sinussen op, waardoor de druk achter haar ogen toenam. Met de juiste anti-allergiemedicatie en neussprays kon ze de pijn eindelijk onder controle krijgen.

Wist je dat? Sinusitis is een veelvoorkomend probleem; elk jaar krijgen ongeveer 10 procent van de mensen wereldwijd te maken met een vorm van sinusitis. Vooral in het voorjaar, wanneer allergenen zoals pollen in de lucht hangen, neemt het aantal gevallen toe.

Hoofdpijn

Drie soorten hoofdpijn, spanningshoofdpijn, clusterhoofdpijn en migraine, kunnen een gevoel van druk achter de ogen veroorzaken.

Spanningshoofdpijn

Spanningshoofdpijn is de meest voorkomende vorm van hoofdpijn, die bijna 80 procent van de mensen treft.

Clusterhoofdpijn

Clusterhoofdpijn is een extreem pijnlijke vorm van hoofdpijn die komt en gaat. Je kunt clusterhoofdpijn krijgen voor een paar dagen of weken, en dan geen hoofdpijn hebben gedurende vele maanden of jaren. Naast druk achter het oog, kan je last hebben van de volgende klachten:

• Pijn in je hoofd die strak, pijnlijk of intens aanvoelt
• Pijn in je nek- en schouderspieren
• Rode, tranende ogen
• Rood gelaat of zweten in het gezicht
• Zwelling aan één kant van je gezicht
• Hangend ooglid

Migraine

Migraine kan hevige kloppende pijn veroorzaken, meestal aan één kant van het hoofd. Bijverschijnselen van migraine zijn (ernstige) misselijkheid en/of braken en/of overgevoeligheid voor licht en geluid. Migraine-aanvallen kunnen urenlang tot aanzienlijke pijn leiden en kunnen zo ernstig zijn dat de pijn invaliderend is.

Ziekte van Graves (schildklier)

De ziekte van Graves is een auto-immuunziekte die ervoor zorgt dat het immuunsysteem de schildklier per ongeluk aanvalt. Hierdoor laat de klier te veel van zijn hormoon vrij. De ziekte van Graves beïnvloedt de oogspieren, waardoor je last krijgt van uitpuilend ogen, grote ogen. Veel mensen met deze ziekte hebben ook een gevoel van druk achter hun ogen, dat erger wordt als ze hun ogen bewegen. Bijkomende symptomen kunnen zijn:

• Oogpijn
• Het gevoel dat er iets in je oog zit
• Gezwollen oogleden
• Rode ogen
• Verminderd gezichtsvermogen

Drukkende pijn achter ogen door kiespijn of kaakklachten

Het lijkt misschien onwaarschijnlijk dat je tanden je ogen kunnen beïnvloeden, maar een verkeerde kaakbeet kan ervoor zorgen dat de spieren van je gezicht zich spannen. Deze spierspanning kan hoofdpijn veroorzaken, waaronder mogelijk een gevoel van pijn en druk achter je ogen. Ook kan tandpijn of kiespijn als gevolg van een infectie, mogelijk kloppende pijn in nabijgelegen delen van het gezicht veroorzaken, waaronder een drukkende pijn achter de ogen. De pijn neemt zodra zwelling verergert. Via een medische behandeling bij de tandarts of kaakchirurg, kan het probleem verholpen of gecorrigeerd worden.

Droge-ogensyndroom: als je ogen niet genoeg tranen aanmaken
Droge-ogensyndroom ontstaat wanneer je ogen onvoldoende tranen produceren of wanneer de kwaliteit van de traanfilm verminderd is. Dit kan leiden tot jeuk, branderigheid, en een scherpe pijn achter de ogen. De oorzaak kan variëren van langdurig schermgebruik tot het dragen van contactlenzen of blootstelling aan droge lucht. Bij droge ogen kunnen de oogspieren vermoeid raken, wat resulteert in een drukkend gevoel of pijn achter de ogen.

Voorbeeld: Sophie had altijd last van een vervelend, branderig gevoel achter haar ogen, vooral in ruimtes met airconditioning. Na een bezoek aan de oogarts bleek dat ze last had van droge ogen. Met het regelmatig gebruik van kunsttranen en een luchtbevochtiger kon ze haar klachten verminderen.

Wist je dat? Droge ogen komen steeds vaker voor door toegenomen schermgebruik en blootstelling aan droge binnenlucht. Ongeveer 20 procent van de volwassenen ervaart op een bepaald moment symptomen van droge-ogensyndroom.

Problemen met het gezichtsvermogen

Wanneer je zicht niet optimaal is, bijvoorbeeld door bijziendheid, verziendheid, of astigmatisme, moeten je oogspieren extra hard werken om zich aan te passen. Dit kan leiden tot vermoeide ogen, wazig zicht, en uiteindelijk een zeurende pijn achter de ogen. Als je bijvoorbeeld de verkeerde bril draagt of geen bril draagt terwijl je dat eigenlijk wel nodig hebt, kan je lichaam dit compenseren door je oogspieren overmatig te belasten. Dit verklaart ook waarom mensen die veel tijd besteden aan beeldschermwerk vaak een drukkend gevoel achter de ogen ervaren.

• Anna, een fervente lezer, begon na een tijdje wazig te zien en kreeg elke avond pijn achter haar ogen. Na een bezoek aan de opticien bleek dat ze bijziend was en dringend een bril nodig had. Nadat ze haar nieuwe bril had opgehaald, merkte ze meteen dat de pijn achter haar ogen verdween.

Tip: Regelmatig je ogen laten testen, vooral als je merkt dat je zicht verandert, kan voorkomen dat je oogspieren overbelast raken en pijn veroorzaken.

Trauma: een klap die je ogen niet snel vergeten

Een klap op het oog of hoofd, bijvoorbeeld door een ongeval, sportblessure, of val, kan leiden tot pijn achter de ogen. Trauma kan zwelling en bloedingen veroorzaken, wat druk op de oogspieren en zenuwen zet. Soms kan het lijken alsof de pijn komt van diep in het hoofd, wat vaak gepaard gaat met symptomen zoals blauwe plekken, bloeddoorlopen ogen, en gevoeligheid voor licht.

• Joris werd tijdens een voetbalwedstrijd geraakt door een bal op zijn oog. In eerste instantie dacht hij dat het slechts een blauwe plek was, maar de pijn achter zijn oog bleef aanhouden. Na onderzoek bleek dat hij een lichte zwelling van de oogzenuw had, wat gelukkig met rust en pijnstillers kon worden behandeld.

• Wist je dat?
Ongeveer 2 miljoen oogletsels komen jaarlijks voor en het grootste deel hiervan vindt plaats tijdens sportactiviteiten. Het dragen van beschermende brillen kan het risico op ernstig letsel verminderen.

Pijn achter de ogen tijdens zwangerschap

Veel vrouwen klagen tijdens de zwangerschap over een vervelende zwangerschapshoofdpijn. Deze hoofdpijn kan op elk moment tijdens de zwangerschap optreden, maar ze verschijnen meestal tijdens het eerste en derde trimester. Tijdens het eerste trimester kan een vrouw hoofdpijn hebben als gevolg van zwangerschapshormonen die door je lijf gieren en een verhoogd bloedvolume veroorzaakt door snel veranderende hormoonspiegels. Hoofdpijn in de zwangerschap wordt meestal veroorzaakt door een combinatie van stress, een slechte houding en veranderingen in het gezichtsvermogen.

Glaucoom

Glaucoom is een oogziekte waarbij de druk in het oog stijgt, waardoor de oogzenuw kan worden beschadigd. Het klinkt misschien onschuldig, maar glaucoom kan uiteindelijk leiden tot blijvend verlies van het gezichtsvermogen als het niet op tijd wordt behandeld. De druk die door glaucoom ontstaat, kan een stekende of drukkende pijn achter de ogen veroorzaken, vaak gepaard met wazig zicht of het zien van regenboogringen rond lichtbronnen.

• Mark, een actieve vijftiger, begon af en toe last te krijgen van hoofdpijn en een drukkend gevoel achter zijn ogen. Hij besteedde er niet veel aandacht aan, totdat hij op een avond regenboogringen rond de straatlantaarns begon te zien. Een bezoek aan de oogarts bevestigde dat hij aan glaucoom leed. Gelukkig kon hij door snelle diagnose en behandeling zijn zicht grotendeels behouden.

Feitje: Glaucoom is een van de belangrijkste oorzaken van blindheid wereldwijd. Naar schatting hebben wereldwijd ongeveer 80 miljoen mensen glaucoom, en veel van hen weten het niet eens, omdat de ziekte vaak ongemerkt begint. Regelmatig een oogonderzoek laten doen, vooral na je 40ste, is essentieel om glaucoom tijdig op te sporen.

Ooginfecties (zoals conjunctivitis)

Een ontsteking van de oogweefsels kan ook pijn achter de ogen veroorzaken. Denk aan conjunctivitis, beter bekend als een oogontsteking. Dit wordt vaak veroorzaakt door virussen, bacteriën of allergenen. Naast roodheid, jeuk en afscheiding, kunnen ooginfecties leiden tot een drukkende pijn achter het oog. Hoewel conjunctivitis meestal onschuldig is, kan het bij ernstige vormen zorgen voor zwelling en ontsteking van diepere structuren in het oog, wat voor intense pijn zorgt.

• Sophie kreeg last van een geïrriteerd, rood oog na een verkoudheid. Ze dacht eerst aan een simpel bloedvaatje dat gesprongen was, maar de pijn achter haar oog werd steeds erger. Een bezoek aan de huisarts leerde dat ze een virale oogontsteking had. Met wat oogdruppels en rust was ze gelukkig snel weer hersteld.

Wist je dat? Conjunctivitis is zeer besmettelijk! Handen wassen en het vermijden van het aanraken van je gezicht zijn eenvoudige manieren om verdere verspreiding te voorkomen.

Oogmigraine

Een oogmigraine, ook wel visuele of retinale migraine genoemd, veroorzaakt meestal geen hoofdpijn, maar kan wel allerlei visuele verstoringen met zich meebrengen, zoals schitteringen, lichtflitsen, of zelfs tijdelijke blinde vlekken in je gezichtsveld. Hoewel de oogmigraine zelf meestal kort duurt, kun je er daarna last hebben van een zeurende pijn achter de ogen.

• Tim, een grafisch ontwerper, kreeg tijdens zijn werk ineens last van flikkerende lichtflitsen in zijn gezichtsveld. Kort daarna volgde een zeurende pijn achter zijn linkeroog. Hij maakte zich zorgen en besloot naar de huisarts te gaan. Daar werd een oogmigraine vastgesteld, en hij leerde dat het vaak wordt uitgelokt door stress, fel licht, of zelfs uitdroging. Door regelmatig pauzes te nemen en voldoende water te drinken, kon hij het aantal aanvallen flink verminderen.

Feitje: Naar schatting heeft 15 tot 20 procent van de mensen met migraine wel eens last van een oogmigraine. Hoewel het vaak onschuldig is, kan het wel beangstigend zijn vanwege de visuele symptomen.

Trigeminale neuralgie

Trigeminale neuralgie is een aandoening waarbij de aangezichtszenuw, ook wel de drielingzenuw genoemd, ineens intense, schietende pijn veroorzaakt. Deze zenuw loopt langs de zijkant van het gezicht en stuurt signalen naar je hersenen, inclusief pijnsignalen vanuit de ogen. Een aanval van trigeminale neuralgie kan zorgen voor hevige pijn achter het oog, alsof iemand er met een scherp mes in steekt. Hoewel het meestal maar een paar seconden duurt, kan het zich herhalen en een constante bron van ongemak worden.

• Annelies kreeg plotseling last van felle, schietende pijn langs de rechterkant van haar gezicht, vooral achter haar oog. Ze dacht eerst aan een oogprobleem, maar de pijn kwam en ging in golven. Na verschillende onderzoeken kwam de diagnose: trigeminale neuralgie. Met de juiste medicijnen kon ze de aanvallen gelukkig onder controle krijgen.

Wist je dat? Trigeminale neuralgie wordt ook wel de "zelfmoordziekte" genoemd vanwege de intense, ondraaglijke pijn die het kan veroorzaken. Een tijdige diagnose en behandeling kunnen echter de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren.

Computer Vision Syndrome

Langdurig naar een computerscherm staren kan leiden tot vermoeide ogen, een aandoening die bekend staat als Computer Vision Syndrome (CVS). Hierbij kun je last krijgen van droge ogen, wazig zicht, en een gevoel van druk achter de ogen. De pijn is vaak zeurend en gaat gepaard met hoofdpijn, vooral aan het einde van de dag. Hoewel CVS meestal niet ernstig is, kan het wel een bron van dagelijkse irritatie zijn.

• John werkt als programmeur en zit vaak urenlang achter zijn laptop. Op een gegeven moment kreeg hij dagelijks last van een drukkende pijn achter zijn ogen, vooral rond de middagpauze. Door de 20-20-20-regel te volgen (elke 20 minuten, 20 seconden kijken naar iets dat 20 voet ver is) en regelmatig pauzes te nemen, verminderden zijn klachten aanzienlijk.

Feitje: Wist je dat mensen normaal gesproken 15 tot 20 keer per minuut knipperen, maar dit aantal daalt tot 5 keer per minuut als ze geconcentreerd naar een scherm kijken? Hierdoor drogen je ogen sneller uit, wat de pijn achter de ogen kan veroorzaken.

Oogzenuwontsteking

Auto-immuunziekten zoals multiple sclerose (MS) of lupus kunnen zwelling of ontsteking achter het oog veroorzaken. Deze zwelling kan de oogzenuw beschadigen, die visuele informatie van je ogen naar de hersenen stuurt. Ontsteking van de oogzenuw (neuritis optica) kan pijn veroorzaken die als druk of pijn achter je oog kan voelen. Je kunt verder de volgende klachten ervaren:

• Verlies van gezichtsvermogen aan één oog
• Wazig zien
• Gestoord kleurenzicht
• Pijn die erger wordt als je je ogen beweegt
• Last van flitsende lichten (fotopsie) bij bewegen van je ogen
• Verlies van de mogelijkheid om kleuren en contrasten te zien

Andere oorzaken pijn achter de ogen

Er zijn verscheidende andere mogelijke oorzaken van pijn achter de ogen.

Problemen met het gezichtsvermogen

Problemen met het gezichtsvermogen kunnen leiden tot vermoeide ogen. Als je bijvoorbeeld geen bril draagt ​​wanneer je het wel zou moeten, als je de verkeerde bril draagt of als je de hele dag beeldschermwerk doet, kunnen je ogen vermoeid raken, waardoor je druk en pijn voelt.

Oogvermoeidheid

Vermoeide ogen is een andere term voor overbelaste ogen of oogvermoeidheid.de medische term is astenopie. Dit is die irritante vermoeidheid die je in je ogen voelt na te lang turen naar een scherm, lezen of zelfs autorijden. Je ogen worden droog, je krijgt hoofdpijn, en soms voelt het alsof je wel wat extra slaap kunt gebruiken... terwijl je eigenlijk gewoon Netflix hebt gebinged.

Het goede nieuws? Een korte pauze, 20-20-20-regel (elke 20 minuten, 20 seconden kijken naar iets dat 20 voet ver is) en je ogen wat rust geven kan al wonderen doen. Oh ja, en vergeet niet te knipperen!

Droge-ogensyndroom

Je ogen kunnen om verschillende redenen droog worden, bijvoorbeeld door allergieën of onvoldoende traanproductie. Het syndroom gaat gepaard met jeuk, een branderig gevoel en een scherpe pijn achter de ogen.

Trauma

Trauma aan het oog of zelfs het hoofd kan pijn achter de ogen veroorzaken. Dit kan het gevolg zijn van (stomp) oogletsel of bloedingen door bijvoorbeeld een auto-ongeval, een ongeval tijdens het sporten, of een mishandeling. Een oogtrauma kan gepaard gaan met één of meer van volgende symptomen:

• afscheiding uit de ogen (oogafscheiding)
• blauwe plekken rond het oog (een blauw oog)
• bloeduitstorting in het oog
  Kind met blauw oog / Bron: Humbert15, Flickr (CC BY-2.0)
• dichte ogen (ogen die dichtzitten)
• duizelig of draaierig
• gevoeligheid voor licht (fotofobie)
• gevoelloosheid of tintelingen in delen van het gezicht rond het gewonde oog
• het gevoel dat er iets in je oog zit
• het oog lijkt naar voor uit te steken (exoftalmie) of zinkt weg in de oogkas
• hoofdpijn
• jeukende ogen
• kramp in de oogleden of trillende oogleden
• onwel worden of flauwvallen
• oogpijn bijvoorbeeld stekende, schrijnende of brandende pijn in het oog
• problemen met het gezichtsvermogen:
• dubbelzien
• gedeeltelijk verlies van het gezichtsvermogen aan één oog of beide ogen
• wazig zien
• pupillen van ongelijke grootte (anisocorie)
• rode, bloeddoorlopen ogen
• gezwollen ogen en/of gezwollen oogleden

Hormonen

Hormoonschommelingen zijn in verband gebracht met migraine en hoofdpijn. Fluctuaties in hormonen kunnen de bloedtoevoer naar de hersenen veranderen en medicijnen kunnen de effecten ook verergeren en zo bijdragen aan hoofdpijn.

Bijziendheid, verziendheid of astigmatisme

Pijn achter de ogen kan ook ontstaan bij bijziendheid, verziendheid of bij astigmatisme. De hoofdpijn ontstaat vaak in de loop van de dag en is iedere dag aanwezig. De pijn is vaak gelokaliseerd enigszins boven of achter de ogen.

Papil oedeem

Een aandoening die wordt gekenmerkt door overmatige vochtophoping (oedeem) in de oogzenuw waardoor deze opzwelt. Het kan worden veroorzaakt door aandoeningen zoals bloedingen, ontstekingen en hersentumoren.

Aneurysma

Veroorzaakt door verzwakte bloedvaten die ofwel een kleine hoeveelheid bloed lekken of barsten, wat leidt tot de ontwikkeling van een hemorragische beroerte (hersenbloeding). Aneurysma's kunnen leiden tot ondraaglijke hoofdpijn.

Huisarts inschakelen

Schakel meteen een arts in bij één of meerdere van deze meer ernstige symptomen:

• Hoge koorts
• Verlies van gezichtsvermogen
• Ernstige hoofdpijn
• Uitvalsverschijnselen

Onderzoek en diagnose

Anamnese en lichamelijk onderzoek

Je huisarts zal middels het stellen van vragen en lichamelijk onderzoek (waaronder oogonderzoek) proberen vast te stellen wat de pijn achter je ogen veroorzaakt. Zo nodig verwijst hij of zij je door naar een van deze specialisten:

• Keel-, neus- of oorarts (KNO-arts), welke zich bezighoudt met de behandeling van aandoeningen aan keel, neus en oren;
• Neuroloog, een arts die is gespecialiseerd in de hersenen en het zenuwstelsel;
• Oogarts, een arts die gespecialiseerd is in de ogen.

Vervolgonderzoek

Vervolgonderzoek kan bestaan uit:

• Neusendoscopie (kijkonderzoek van de neus en bijholten).
• MRI-scan. Deze test maakt gebruik van computers en radiogolven om foto's te maken van je hersenen en andere organen.
• CT-scan. Deze test gebruikt röntgenfoto's om foto's te maken van je hersenen en andere organen.
  CT-scan / Bron: Anekoho/Shutterstock.com
• Echografie. Hoogfrequente geluidsgolven maken foto's van je schildklier of andere structuren in je lichaam.
• Bloedonderzoek. De arts kan bloedtests laten uitvoeren om je schildklierhormoonspiegel te controleren of om te kijken naar de antilichamen die worden geproduceerd wanneer je een auto-immuunziekte hebt.
• De radioactief jodium-opname (RAJO) proef en schildklierscan teneinde de grootte, structuur en functie van de schildklier te meten.
• Een uitgebreid oogonderzoek door de oogarts.

Voor een kaak- of tandprobleem moet je een tandarts bezoeken. De tandarts zal de kaak en beet onderzoeken om te zien of een verkeerde uitlijning de spierspanning veroorzaakt en het gevoel van druk achter je oog.

Behandeling van pijn en druk achter de ogen

Pijn en druk achter de ogen kunnen je dagelijkse leven flink verstoren. Het gevoel kan variëren van een lichte irritatie tot een bonzende, kloppende pijn die ervoor zorgt dat je nergens meer aan denkt. Maar gelukkig zijn er verschillende manieren om deze klachten te verlichten, afhankelijk van de oorzaak. Of je nu last hebt van sinusitis, migraine, of vermoeide ogen door je schermgebruik – er zijn oplossingen waarmee je weer wat rust in je hoofd en ogen kunt brengen.

Stoombadje

Bijholteontsteking (sinusitis) is een van de meest voorkomende oorzaken van pijn achter de ogen. De druk in de holtes rond je neus, wangen, en ogen kan behoorlijk ongemakkelijk zijn. Een eenvoudige en effectieve manier om dit te verlichten, is het gebruik van stoom. Vul een kom met heet water, gooi er eventueel een paar druppels eucalyptusolie in, leg een handdoek over je hoofd, en adem de stoom in. Dit helpt de verstopping los te maken en vermindert de druk achter de ogen.

• Marie had al dagenlang last van een drukkende pijn achter haar ogen vanwege haar bijholteontsteking. Ze besloot om het stoombadje van haar grootmoeder uit te proberen. Na tien minuten met haar hoofd boven een kom dampend water voelde ze de druk afnemen en kon ze eindelijk weer rustig ademen.

Massage en ontspanning

Als de pijn achter je ogen het gevolg is van gespannen spieren of stress, kan een zachte massage verlichting bieden. Gebruik je vingertoppen om cirkelvormige bewegingen te maken op je slapen en langs de wenkbrauwen. Dit helpt de spanning in de spieren rondom je ogen te verminderen. Combineer dit met diepe ademhalingsoefeningen en je merkt dat de druk langzaam afneemt.

• Na een lange dag achter haar computer merkte Lisa dat haar ogen pijnlijk en zwaar aanvoelden. In plaats van direct naar pijnstillers te grijpen, besloot ze haar ogen en slapen voorzichtig te masseren terwijl ze langzaam in- en uitademde. Binnen enkele minuten voelde ze de pijn en spanning verminderen, alsof ze zichzelf een mini-spa-momentje had gegeven.

Warme en koude kompressen

Een eenvoudig warm kompres op de ogen kan helpen om verstopte sinussen en gespannen oogspieren te ontspannen. Je kunt dit doen door een schone doek in warm water te dompelen, uit te wringen, en vervolgens op je ogen en voorhoofd te leggen. Bij hoofdpijn of migraine kan juist een koud kompres wonderen doen. Een koude doek op je voorhoofd vermindert de zwelling en verdooft de pijn enigszins.

• Toen Bart wakker werd met een kloppende migraine die zich uitstrekte naar de achterkant van zijn ogen, wist hij dat hij direct moest handelen. Hij greep naar een koud kompres uit de vriezer en legde het op zijn voorhoofd terwijl hij in een stille, donkere kamer ging liggen. Langzaam voelde hij de koelte de pijn wegtrekken, alsof de druk uit zijn hoofd werd gezogen.

Oogdruppels en rust

Heb je last van droge ogen of oogvermoeidheid door urenlang schermgebruik? Dan kunnen kunsttranen of hydraterende oogdruppels de oplossing zijn. Ze helpen de ogen te bevochtigen en verminderen de irritatie die tot pijn achter de ogen kan leiden. Combineer dit met voldoende pauzes gedurende de dag: kijk regelmatig even weg van je scherm, knipper bewust, en geef je ogen de rust die ze nodig hebben.

• Sanne zat midden in een deadline voor haar werk en merkte dat haar ogen branderig en pijnlijk begonnen te voelen. Ze nam een korte pauze, gebruikte wat oogdruppels en deed een paar rek- en strekoefeningen. Even later voelde ze haar ogen weer ontspannen en kon ze verder werken zonder de zeurende pijn achter haar ogen.

Medicijnen

Soms is de pijn zo hevig dat huis-tuin-en-keukenmiddelen niet voldoende zijn. In dat geval kunnen medicijnen zoals pijnstillers (paracetamol of ibuprofen ) verlichting bieden. Bij migraine kan de huisarts specifieke medicatie voorschrijven om de aanval te verminderen of te voorkomen. Voor problemen met de sinussen kan een neusspray of ontstekingsremmende medicatie helpen om de zwelling te verminderen en de druk achter de ogen weg te nemen.

• Jan had alles geprobeerd: stoombadjes, massage, rust… Maar zijn sinusitis bleef onverminderd pijnlijk. Na overleg met zijn huisarts begon hij met een neusspray die de zwelling in zijn bijholten verminderde. Na enkele dagen merkte hij eindelijk verbetering en kon hij weer normaal functioneren zonder de constante pijn achter zijn ogen.

Oogonderzoek en brilcorrectie

Soms ligt de oorzaak van de pijn achter de ogen bij je gezichtsvermogen. Bijziendheid, verziendheid, of astigmatisme kunnen ervoor zorgen dat je ogen continu moeten inspannen om goed te zien, wat leidt tot vermoeidheid en pijn. Een bezoek aan de opticien of oogarts kan je ogen laten opmeten en de juiste bril- of contactlenscorrectie kan al veel van de druk wegnemen.

• Peter merkte dat hij na een paar uur lezen altijd last kreeg van pijn achter zijn ogen. Hij ging naar de opticien voor een oogmeting en ontdekte dat hij een lichte brilsterkte nodig had. Nadat hij zijn nieuwe bril kreeg, was het alsof de druk achter zijn ogen als sneeuw voor de zon verdween.

Prognose pijnlijke druk achter oog

De vooruitzichten van een pijnlijke druk achter het oog hangen af ​​van de aandoening die de druk achter je oog veroorzaakt. Je hebt het meeste kans op herstel als je therapietrouw bent en zorgvuldig de instructies van je arts opvolgt en de medicijnen gebruikt iie zijn voorgeschreven.

Casus: Pijn achter de ogen

Patiënt

Jeroen, 36 jaar, IT-specialist.

Klachten

Jeroen heeft sinds een week last van pijn achter zijn ogen, vooral bij het bewegen van zijn ogen. De pijn is dof, maar constant aanwezig. Jeroen merkt ook dat hij vaker hoofdpijn krijgt, vooral na lange uren achter zijn computer. Hij heeft geen zichtproblemen of koorts.

Onderzoek

• Anamnese: Jeroen werkt dagelijks lange uren achter zijn computer. Hij heeft geen voorgeschiedenis van oogproblemen of recente ziektes. Hij heeft geen nieuwe medicatie en draagt geen bril. De klachten begonnen na een drukke werkweek.
• Fysiek onderzoek: Geen zichtbare roodheid of zwelling rond Jeroen's ogen. Oogbewegingen zijn intact, maar pijnlijk. Geen visusverlies of dubbelzien. De oogdruk is normaal.
• Beeldvorming: Niet noodzakelijk op dit moment, tenzij de klachten verergeren of er visusproblemen ontstaan.

Diagnose

Oogvermoeidheid (astenopie), waarschijnlijk door overbelasting van de ogen door langdurig beeldschermwerk.

Behandeling

• Oogrust: Jeroen wordt geadviseerd om regelmatig pauzes te nemen tijdens zijn werk. De 20-20-20-regel (elke 20 minuten, 20 seconden naar iets op 20 voet afstand kijken) kan helpen.
• Smeer- of kunsttranen: Aanbevolen voor verlichting van eventuele droogheid van de ogen door langdurig schermgebruik.

Advies

• Levensstijl: Jeroen moet zijn schermtijd verminderen en zorgen voor goede verlichting tijdens het werken. Zijn werkplek moet ergonomisch worden ingericht om spanning op zijn ogen te verminderen.
• Medische follow-up: Als de pijn aanhoudt of verergert, of als er nieuwe symptomen zoals visusverlies optreden, moet Jeroen terugkomen voor verder onderzoek.

Prognose

Met regelmatige oogrust en aanpassingen aan zijn werkplek zullen Jeroen's klachten waarschijnlijk binnen enkele dagen tot weken verminderen. Door pauzes te nemen en zijn ogen te ontlasten, kan hij verdere pijn voorkomen.

Lees verder

• Hoofdpijn achter ogen: oorzaken van pijn achter de ogen
• Pijn aan de ogen of oogpijn: oorzaken van pijnlijke ogen
• Steken in het oog: symptomen, oorzaken van stekende oogpijn
• Hoofdpijn aan voorhoofd: oorzaken van pijn aan voorhoofd
• Hoofdpijn natuurlijk genezen, bestrijden of behandelen