Hoofdpijn achter ogen: oorzaken van pijn achter de ogen

Pijn achter de ogen kan verschillende oorzaken hebben. Het gaat meestal om een te hoge spanning van de oogspieren, spierspanningshoofdpijn, migraine, griep, voorhoofdsholteontsteking, een enkele keer clusterhoofdpijn en slechts zelden betreft het iets ernstigs als een hersentumor. Dit gaat vaak gepaard met andere verschijnselen zoals uitvalsverschijnselen en epilepsie. Hoofdpijn achter de ogen kan echter ook worden veroorzaakt door overmatig suikergebruik. Dus de zoetekauwen onder de lezers zijn gewaarschuwd.

• Hoofdpijn achter de ogen
• Epidemiologie van hoofdpijn achter de ogen
• Oorzaken van pijn achter je ogen
• Hoofdpijn achter ogen door griep
• Voorhoofdsholteontsteking
• Wat is een bijholteontsteking?
• Symptomen van een bijholteontsteking
• Sinusitis door allergieën
• Spierspanningshoofdpijn
• Wat is spanningshoofdpijn?
• Symptomen spierspanningshoofdpijn
• Migraine
• Ontsteking van de oogzenuw (neuritis optica)
• Oogdruk en glaucoom
• Overmatig beeldschermgebruik (Computer Vision Syndrome)
• Trigeminale neuralgie
• Hersentumor
• Hoofdpijn achter ogen door droge ogen
• Problemen met het gezichtsvermogen
• Clusterhoofdpijn
• Wat is clusterhoofdpijn?
• Aanval
• Symptomen van clusterhoofdpijn
• Scleritis
• Hormonale schommelingen
• Risicofactoren en -groepen van hoofdpijn achter de ogen: wie loopt er extra risico?
• Onderzoek en diagnose
• Gesprek met de dokter
• Lichamelijk onderzoek
• Oogonderzoek
• Bloedonderzoek
• Beeldvormende technieken
• Sinusonderzoek
• Neurologisch onderzoek
• Allergietests
• Behandeling van pijn achter de ogen
• Regelmatige lichaamsbeweging
• Rust en slaap
• Thee of koffie
• Bijholteontsteking
• Veranderingen in levensstijl
• Hydratatie
• Stressreductie: Maak je hoofd leeg
• Warmte- en koudebehandelingen
• Massage: Drukpunten activeren
• Luchtkwaliteit verbeteren: Frisse lucht, frisse geest
• Blauwlichtfilters: Bescherm je ogen
• Magnesiumsupplementen: Een kalmerend mineraal
• Essentiële oliën: Kalmerende geuren
• Oogontspanningsoefeningen
• Medicatie op maat

Hoofdpijn achter de ogen

Na een lange dag achter het computerscherm voelde Sam een steeds dieper wordende pijn achter zijn ogen opkomen. Het begon als een lichte druk, maar al snel ontwikkelde het zich tot een doffe, zeurende pijn die zich als een waas over zijn zicht legde en hem dwong om zijn ogen dicht te knijpen. “Niet nu, niet op dit moment,” mompelde hij terwijl hij naar zijn koffie greep, in de hoop dat een slok verlichting zou bieden. Maar het bleef aanwezig, als een stille metgezel die zijn aandacht opeiste, hem uit zijn concentratie haalde en dwong na te denken over wat zijn lichaam hem probeerde te vertellen.

Pijn achter de ogen, ontdekte Sam die avond, is meer dan een simpel ongemak. Het is een signaal van het lichaam dat kan wijzen op vermoeidheid, maar ook op iets diepers. Van sinusproblemen en spanning tot oogproblemen en zelfs neurologische aandoeningen—de oorzaken zijn talrijk en vaak verrassend. Deze pijn, soms subtiel en dan weer scherp en indringend, herinnert ons eraan hoe complex het netwerk van spieren, zenuwen en bloedvaten achter onze ogen werkelijk is en hoe een klein signaal grote aandacht verdient.

Epidemiologie van hoofdpijn achter de ogen

Hoofdpijn achter de ogen is een symptoom dat wereldwijd voorkomt en variabel is in frequentie en ernst, afhankelijk van verschillende factoren zoals geslacht, leeftijd, klimaat, genetische aanleg en levensstijl. Dit fenomeen, dat kan variëren van een milde irritatie tot een intense pijn, biedt interessante inzichten wanneer we kijken naar de epidemiologie in verschillende regio's, inclusief Nederland, de Nederlandse overzeese gebieden, België en wereldwijde trends.

Geslachts- en leeftijdsverschillen: wie heeft het meest te maken met deze pijn?
Hoofdpijn achter de ogen komt vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen. In Nederland wordt geschat dat ongeveer 30% van de volwassenen jaarlijks last heeft van hoofdpijn die zich uit in of achter de ogen, terwijl dit bij kinderen slechts 10-15% bedraagt. Vrouwen hebben bovendien een hoger risico dan mannen, vooral vanwege hormonale schommelingen die spanning en migraine kunnen veroorzaken. Ongeveer 20% van de Nederlandse vrouwen ervaart maandelijks hoofdpijn die zich uit in de oogkas, terwijl dit bij mannen rond de 12% ligt.

Bij kinderen is het voorkomen van hoofdpijn achter de ogen vaak gerelateerd aan oogvermoeidheid door langdurig schermgebruik, met name in de huidige digitale tijd waarin tablets en smartphones een grote rol spelen. Bij tieners kan stress en overbelasting door schoolwerk ook een belangrijke trigger zijn, met een incidentie van ongeveer 15% in Nederland en België.

Klimaat en omgevingsfactoren: hoe beïnvloedt het milieu deze vorm van hoofdpijn?
Klimaat en omgevingsfactoren spelen een belangrijke rol bij het optreden van hoofdpijn, inclusief pijn die zich achter de ogen manifesteert. In Nederland, met zijn gematigde klimaat, is hoofdpijn vaak seizoensgebonden. Tijdens de herfst- en wintermaanden, wanneer de luchtvochtigheid afneemt en mensen meer binnenshuis zijn met kunstmatige verlichting, kan oogvermoeidheid toenemen, wat leidt tot een verhoogd risico op hoofdpijn. Ongeveer 25% van de Nederlanders geeft aan meer last te hebben van hoofdpijn tijdens de koude maanden, met specifieke klachten zoals pijn achter de ogen.

In de Nederlandse overzeese gebieden, zoals Aruba en Curaçao, kan de constante blootstelling aan fel zonlicht en hoge temperaturen bijdragen aan de incidentie van hoofdpijn. Hier kan uitdroging een grotere factor zijn, met ongeveer 18% van de bevolking die aangeeft regelmatig hoofdpijn te ervaren die verband houdt met hitte en uitdroging, wat zich soms uit in pijn achter de ogen.

Genetische factoren en familiaire aanleg
Genetische aanleg speelt een cruciale rol in het risico op bepaalde soorten hoofdpijn, waaronder migraine en clusterhoofdpijn, die zich vaak manifesteren achter de ogen. Migraines komen wereldwijd bij ongeveer 12-15% van de bevolking voor, en een aanzienlijk deel daarvan rapporteert pijn in de oogkas als kenmerkend symptoom. Studies suggereren dat als één ouder migraine heeft, het kind een kans van 50% heeft om dit ook te ontwikkelen. Bij beide ouders met migraine stijgt dit risico tot 75%.

In België en Nederland zijn deze genetische factoren vergelijkbaar, met migraine die ongeveer 10-15% van de bevolking treft, en vrouwen zijn tweemaal zo vaak aangedaan als mannen. Erfelijke factoren, in combinatie met hormonale schommelingen, verklaren dit verschil grotendeels.

Wereldwijde trends en socio-economische invloeden
Wereldwijd verschillen de oorzaken en incidentie van hoofdpijn achter de ogen sterk per regio. In ontwikkelingslanden waar toegang tot gezondheidszorg beperkt is, kan de diagnose en behandeling van dergelijke hoofdpijn ondergerapporteerd zijn. Stress, slechte verlichting en lange werkdagen dragen bij aan het optreden van spanningshoofdpijn, die vaak gepaard gaat met pijn achter de ogen.

In welvarende landen zoals Nederland en België is de druk om productief te zijn en het toegenomen gebruik van schermen een significante risicofactor. Bijna 60% van de kantoormedewerkers in deze landen meldt ten minste wekelijks last te hebben van ooggerelateerde hoofdpijn, wat vaak wordt gekoppeld aan langdurig werken achter een beeldscherm zonder pauzes.

Oorzaken van pijn achter je ogen

Hoofdpijn achter de ogen kan een verwarrende en ongemakkelijke ervaring zijn, waarbij het gevoel zich diep in de oogkas lijkt te nestelen en soms zelfs doortrekt naar het voorhoofd en de slapen. De oorzaken van deze pijn kunnen variëren van eenvoudige, alledaagse triggers tot complexere medische aandoeningen. Denk bijvoorbeeld aan oogvermoeidheid na langdurig staren naar een scherm of lezen in slecht licht, wat zorgt voor een overbelasting van de oogspieren. Maar ook sinusitis, waarbij de druk van ontstoken sinusholtes direct achter de ogen pijn veroorzaakt, is een veelvoorkomende boosdoener.

Daarnaast kunnen spanningshoofdpijn en migraine, die vaak gepaard gaan met een intense, kloppende pijn of een drukkend gevoel, zich manifesteren achter de ogen. In zeldzamere gevallen kan de oorzaak liggen in neurologische aandoeningen, zoals een clusterhoofdpijn, die bekend staat om zijn plotselinge en hevige pijn nabij één oog. Of het nu een teken is van vermoeidheid, een infectie of iets ernstigers, hoofdpijn achter de ogen vraagt om aandacht en soms verder onderzoek om de juiste oorzaak en behandeling te bepalen.

Hieronder bespreken we de mogelijke oorzaken van hoofdpijn achter de ogen.

Hoofdpijn achter ogen door griep

Elk jaar steekt laat in de herfst of vroeg in de winter griep de kop op om veel mensen aan bed te kluisteren. Griep verschilt duidelijk van verkoudheid. Zo wordt griep veroorzaakt door het influenzavirus en verkoudheid door rinovirussen en soms door een coronavirus. Griep verloopt ernstiger dan een verkoudheid. Het griepvirus wordt gemakkelijk verspreid door inademing van druppeltjes die een patiënt door hoesten of niezen verspreid zijn, maar ook door direct persoonlijk contact, met name via de handen of via besmette voorwerpen, zoals een deurknop, toetsenbord of trapleuning. Griep is een virusinfectie van de bovenste en onderste luchtwegen, welke zich kenmerkt door onder meer de volgende verschijnselen:

• hoge koorts, transpireren en rillen;
• spierpijn (vooral in de rug en benen);
• algehele malaise;
• hoesten, niezen, verstopte neus of loopneus en keelpijn;
• (ernstige) hoofdpijn, met pijn rond en achter de ogen.

Voorhoofdsholteontsteking

Wat is een bijholteontsteking?

Een bijholteontsteking of sinusitis (kaakholteontsteking, voorhoofdsholteontsteking) is een ontsteking van de bijholten, de met lucht gevulde holten in de schedel rond de neus welke bekleed zijn met slijmvlies en door nauwe openingen verbonden zijn met de neusholte. Een virusinfectie zoals een verkoudheid kan een sinusitis veroorzaken, wanneer de afvoeropeningen door de virusinfectie verstopt raken. Dit zorgt er namelijk voor dat zich slijm ophoopt in de holten. Soms kan dit slijm ook nog eens geïnfecteerd met met een bacterie.

Symptomen van een bijholteontsteking

Afhankelijk van de holten die zijn aangedaan, bestaan de symptomen uit:

• hoofdpijn of een drukkend gevoel op het voorhoofd en achter de ogen, wat vooral 's ochtends aanwezig is en verergert als je voorover bukt;
• geel/groen snot;
• verstopte neus;
• soms keelpijn, hoesten en oorpijn;
• algehele malaise.

Sinusitis door allergieën

Sinusitis is een bekende oorzaak van hoofdpijn achter de ogen, maar wist je dat allergieën hier ook een grote rol in kunnen spelen? Voor veel mensen die allergisch zijn voor pollen, huisstofmijt, of andere allergenen, zwellen de sinussen op en raken ze verstopt. Dit zorgt voor een verhoogde druk in de holtes rondom de ogen en leidt tot dat drukkende, bonkende gevoel achter de ogen. Dit type sinusitis komt vooral voor tijdens het pollenseizoen of wanneer de lucht vol zit met andere irriterende stoffen.

• Lisa keek ieder jaar reikhalzend uit naar de lente, maar helaas ging dit seizoen ook altijd gepaard met bonzende hoofdpijn achter haar ogen. Ze ontdekte uiteindelijk dat haar sinusklachten veroorzaakt werden door pollenallergie. Met behulp van anti-allergiemedicatie en regelmatig stomen, kon ze de druk achter haar ogen verminderen en weer van de lente genieten.

Spierspanningshoofdpijn

Wat is spanningshoofdpijn?

Spanningshoofdpijn is matige tot hevige pijn op één of meerdere plaatsen van het hoofd, vaak als gevolg van stress en spanning, wat de spieren van nek, schouders en gezicht kan aanspannen. Een verkeerde houding waardoor overmatige spierspanning van nek en hoofdhuid optreedt, kan ook spanningshoofdpijn veroorzaken. Herhaalde spanningshoofdpijn treedt vaak op bij depressiviteit of door aanhoudende druk en spanning thuis en/of op het werk. Lawaai en een drukke, volle omgeving maken de klachten vaak erger.

Symptomen spierspanningshoofdpijn

De symptomen bestaan vaak uit:

• een vaak continu aanwezige (bonzende) pijn boven de ogen of in het gehele hoofd;
• druk achter de ogen;
• een verhoogde spanning van de nekspieren;
• een bekneld gevoel rond het hoofd, alsof er een strakke band omheen zit;
• misselijkheid (zonder braken);
• gevoeligheid voor harde geluiden en fel licht.

Migraine

Soms treedt bij migraine pijn achter het oog op (retrobulbaire pijn). Migraine wordt gekenmerkt door hevige, zware hoofdpijnaanvallen, wat vaak gepaard gaat met stoornissen van het zien en misselijkheid en overgeven. Grofweg 10 procent van de bevolking lijdt aan migraine. De klachten en intensiteit van de aanvallen variëren van persoon tot persoon. Een aanval kan door verschillende factoren uitgelokt worden, zoals het overslaan van een maaltijd (ontbijt!), slaapgebrek en bepaalde voedingsmiddelen zoals te veel koffie of chocolade. De eerste aanval treedt meestal onder de 30 jaar op en de aanvallen nemen af met het ouder worden.

Ontsteking van de oogzenuw (neuritis optica)

Neuritis optica is een ontsteking van de oogzenuw, en kan een scherpe, intense pijn achter de ogen veroorzaken. Deze aandoening wordt vaak in verband gebracht met auto-immuunziekten zoals multiple sclerose (MS). De pijn kan verergeren bij oogbewegingen, wat het ongemak nog groter maakt. Daarnaast kan de ontsteking leiden tot visuele problemen zoals wazig zicht en verlies van kleurwaarneming.

• Anouk merkte op dat ze telkens pijn achter haar linkeroog kreeg wanneer ze haar blik snel van links naar rechts verplaatste. De pijn was niet constant, maar scherp en stekend. Daarnaast begon ze steeds vaker last te krijgen van wazig zicht. Een bezoek aan de oogarts bracht aan het licht dat ze last had van neuritis optica. Met de juiste behandeling en rust kon ze de klachten verminderen en haar zicht verbeteren.

Oogdruk en glaucoom

Glaucoom staat bekend als de "stille dief van het gezichtsvermogen," en dat is niet voor niets. Het begint vaak met een lichte, drukkende pijn achter de ogen die je gemakkelijk kunt negeren. De oorzaak? Verhoogde oogdruk. Dit kan ongemerkt je oogzenuw beschadigen en uiteindelijk leiden tot blijvend verlies van gezichtsvermogen als het niet op tijd wordt ontdekt en behandeld. In het beginstadium van glaucoom kunnen de symptomen subtiel zijn, wat het moeilijk maakt om er meteen achter te komen.

• Henk, een man van 55, had regelmatig een doffe pijn achter zijn ogen en voelde een drukkend gevoel na een lange werkdag. Hij dacht eerst dat het door vermoeidheid kwam, maar de pijn bleef. Zijn oogarts ontdekte tijdens een routinecontrole dat hij een verhoogde oogdruk had, wat wees op beginnend glaucoom. Dankzij het tijdig starten van medicatie en regelmatige controles kon verdere schade aan zijn zicht worden voorkomen.

Overmatig beeldschermgebruik (Computer Vision Syndrome)

Langdurig turen naar computerschermen, telefoons, en tablets kan je ogen flink overbelasten. Dit leidt tot wat bekend staat als Computer Vision Syndrome (CVS). Door continu naar het scherm te kijken, spannen de spieren in je ogen zich constant aan, wat leidt tot oogvermoeidheid, droge ogen, en uiteindelijk hoofdpijn achter de ogen. Vooral als je geen pauzes neemt, wordt de pijn alleen maar erger naarmate de dag vordert.

• Robin werkt als grafisch ontwerper en besteedt uren achter zijn computerscherm. Op een gegeven moment merkte hij dat hij bijna elke middag een zeurende pijn achter zijn ogen kreeg. Na wat online onderzoek ontdekte hij dat het Computer Vision Syndrome kon zijn. Hij paste de 20-20-20-regel toe (elke 20 minuten, 20 seconden naar iets kijken dat 20 voet ver is) en maakte meer pauzes tijdens zijn werk. Binnen een week voelde hij een aanzienlijk verschil.

Trigeminale neuralgie

Trigeminale neuralgie is een aandoening van de aangezichtszenuw (trigeminus) die een scherpe, schietende pijn veroorzaakt in verschillende delen van het gezicht, inclusief achter de ogen. Het voelt alsof er ineens een elektrische schok door je gezicht gaat, vaak aan één kant. Deze aanvallen kunnen seconden tot enkele minuten duren, maar de intensiteit van de pijn is bijna altijd ondraaglijk. Hoewel het een relatief zeldzame aandoening is, kan het een grote impact hebben op het dagelijkse leven.

• Anneke schrok zich rot toen ze uit het niets een scherpe pijn achter haar rechteroog voelde, die in golven door haar gezicht schoot. Ze dacht eerst dat ze een probleem met haar oog had, maar na meerdere bezoeken aan specialisten werd trigeminale neuralgie vastgesteld. Met behulp van medicatie en rust kon ze de aanvallen beheersbaar houden.

Hersentumor

Hersentumoren kunnen zowel kwaadaardig als goedaardig zijn. Hoofdpijn is vaak het eerste symptoom van een hersentumor, ofschoon de meeste hoofdpijn níét door een hersentumor wordt veroorzaakt. Aanvankelijk treedt af en toe hoofdpijn op, maar naarmate de tijd verstrijkt houdt de hoofdpijn voortdurend aan zonder af te nemen. De hoofdpijn is vaak erger wanneer je gaat liggen; je kan zelfs wakker worden door de hoofdpijn. Een geleidelijk groeiende tumor geeft vaak een hoofdpijn die erger is wanneer je net wakker wordt. Een hersentumor gaat vaak gepaard met andere verschijnselen. Welke klachten en symptomen zich het eerst manifesteren en hoe ze zich ontwikkelen, hangt helemaal af van de grootte, groeisnelheid en locatie van de tumor.

Hoofdpijn achter ogen door droge ogen

Droge ogen komen vrij vaak voor bij mensen die de neiging hebben om buitensporig veel tijd achter een computer door te brengen. De constante blik op het computerscherm zorgt ervoor dat je te weinig met je ogen knippert, waardoor de ogen droog en geïrriteerd raken en hoofdpijn achter het oog ontstaat. Het kan gepaard gaan met jeuk, brandende en ernstige pijn. Je kan ook last krijgen van tranende ogen als reactie op de constante droogte samen met hoofdpijn achter het oog.

Problemen met het gezichtsvermogen

Visusproblemen of een verminderd gezichtsvermogen veroorzaakt veel spanning voor het oog wanneer je iets probeert te lezen of te zien. Deze overmatige spanning op het oog kan hoofdpijn achter het oog veroorzaken. Hoofdpijn achter het oog wordt vaak gezien bij oogaandoeningen zoals astigmatisme, ouderdomsverziendheid (presbyopie) of verziendheid.

Clusterhoofdpijn

Wat is clusterhoofdpijn?

Clusterhoofdpijn komt verhoudingsgewijs niet zo vaak voor. Vooral mannen hebben er last van. Roken en drinken kunnen een aanval uitlokken of verergeren. Clusterhoofdpijn bestaat uit zware, kortdurende hoofdpijnaanvallen die in episoden optreden. In zo'n periode (ook wel 'cluster' genoemd) heb je diverse aanvallen die elk voor zich een kwartier tot enkele uren duurt.

Aanval

Een aanval kan één keer per dag optreden, maar ook wel tot acht keer per dag wat zeer ingrijpend is. Een cluster kan enkele weken tot maanden aanhouden. Gedurende deze periode kun je een groot aantal aanvallen krijgen. Meestal doen de aanvallen zich 's nachts voor, maar dat hoeft niet. Na een cluster kunnen de aanvallen soms wel jaren wegblijven, om dan weer plotseling de kop op te steken.

Symptomen van clusterhoofdpijn

De belangrijkste symptomen die kunnen optreden zijn:

• vaak situeert de hevige pijn zich achter of rond een oog of aan één van de slapen;
• tranend en rood oog;
• hangend ooglid;
• verstopte neus en soms een eenzijdige loopneus;
• roodheid aan één kant van het gezicht.

Scleritis

Scleritis is een diepliggende ontsteking van het weefsel onder het bindvlies van het oog. Dit kan resulteren in hoofdpijn achter het oog en in sommige gevallen tot visuele stoornissen. Personen met een voorgeschiedenis van reumatoïde artritis en andere bindweefselaandoeningen lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van scleritis.

Hormonale schommelingen

Er is een bewezen verband tussen hormonale schommelingen en hoofdpijn achter de ogen. Dit komt meer voor bij migrainepatiënten, vooral bij vrouwen rond hun menstruatie. De hormoonschommelingen leiden ook tot bepaalde chemische veranderingen in de vaten van de hersenen die hoofdpijn achter het oog veroorzaken.

Risicofactoren en -groepen van hoofdpijn achter de ogen: wie loopt er extra risico?

Hoofdpijn achter de ogen kan je leven behoorlijk in de war schoppen. Het voelt soms alsof er een onzichtbare hand aan je oog trekt, je voorhoofd samendrukt, of als een doffe pijn die maar niet wil weggaan. Maar wie loopt nu eigenlijk het meeste risico op dit soort hoofdpijn? Laten we de verschillende risicofactoren en -groepen eens onder de loep nemen, want ja, jouw dagelijkse gewoontes, levensstijl, en zelfs je genen kunnen een grote rol spelen!

De digitale generatie: beeldschermwerkers opgelet!
Het is de vloek van onze moderne tijd: urenlang turen naar een computerscherm, tablet, of smartphone. Iedereen die veel achter een scherm zit – denk aan kantoorpersoneel, studenten, en zelfs jongeren die eindeloos scrollen op social media – loopt een verhoogd risico op hoofdpijn achter de ogen. Dit komt doordat je ogen bij het kijken naar een scherm continu moeten scherpstellen en nauwelijks rust krijgen. Je knippert minder, waardoor je ogen uitdrogen en je oogspieren overbelast raken.

• Anna werkt als grafisch ontwerper en zit dagelijks minstens acht uur achter haar computerscherm. Ze merkte dat ze aan het einde van elke werkdag een doffe, zeurende pijn achter haar ogen voelde, die soms zelfs uitstraalde naar haar hoofd. Toen ze haar werkomgeving aanpaste door regelmatig pauzes te nemen en een blauwlichtfilter te gebruiken, merkte ze al snel verbetering.

Mensen met allergieën
Als je gevoelig bent voor pollen, stof, of andere allergenen, dan is de kans groot dat je ook meer last hebt van hoofdpijn achter de ogen. Allergieën kunnen de slijmvliezen in je neus en sinussen doen opzwellen, wat leidt tot verstopping en druk in de holtes rondom de ogen. Vooral in het voorjaar en najaar – het koninkrijk van pollen en schimmelsporen – lopen allergiepatiënten het meeste risico. Een simpele wandeling in het park kan genoeg zijn om je sinussen in de war te schoppen en hoofdpijn te veroorzaken.

Tip: Als je weet dat je gevoelig bent voor bepaalde allergenen, zoals pollen, zorg dan dat je altijd antihistaminica bij de hand hebt. Dit kan de druk achter de ogen helpen verminderen tijdens piekmomenten.

Vrouwen: de hormonale golven
Hoofdpijn achter de ogen komt vaker voor bij vrouwen, en dat heeft veel te maken met hormoonschommelingen. De maandelijkse menstruatiecyclus, zwangerschap, en menopauze kunnen allemaal bijdragen aan fluctuaties in hormonen zoals oestrogeen en progesteron. Deze hormonale veranderingen kunnen op hun beurt hoofdpijn uitlokken, inclusief de pijn die zich concentreert achter de ogen. Vooral migraine, een hoofdpijnvorm die vaak pijn achter de ogen veroorzaakt, treft vrouwen veel vaker dan mannen.

• Laura heeft altijd gemerkt dat ze vlak voor haar menstruatie last krijgt van hoofdpijn die begint achter haar ogen en zich daarna uitbreidt naar haar voorhoofd. Na overleg met haar arts ontdekte ze dat hormonale schommelingen de trigger waren. Door haar leefstijl aan te passen en soms lichte medicatie te gebruiken, kon ze deze hormonale migraine beter onder controle krijgen.

Mensen met onderliggende medische aandoeningen
Sommige mensen hebben al onderliggende medische aandoeningen die hun risico op hoofdpijn achter de ogen verhogen. Denk aan mensen met auto-immuunziekten zoals multiple sclerose (MS), waarbij oogzenuwontsteking (neuritis optica) kan optreden. Ook mensen met glaucoom, een verhoogde oogdruk die de oogzenuw beschadigt, ervaren vaak een drukkende pijn achter de ogen.

Tip: Heb je een onderliggende aandoening? Neem symptomen van hoofdpijn achter de ogen dan serieus en overleg met je arts om te kijken of er een verband is met je gezondheidstoestand. Vroege opsporing van bijvoorbeeld glaucoom kan voorkomen dat je zicht onherstelbaar beschadigd raakt.

De nachtbrakers: mensen met een onregelmatig slaappatroon
Slaapgebrek en een verstoord slaappatroon kunnen een directe invloed hebben op hoofdpijn, inclusief pijn achter de ogen. Mensen die niet genoeg slapen, te weinig kwalitatieve diepe slaap krijgen, of last hebben van een slaapstoornis zoals slaapapneu, lopen een hoger risico op spanningshoofdpijn en migraine. Tijdens de slaap herstelt het lichaam zich, en een gebrek aan deze rustperiode kan ervoor zorgen dat je lichaam – en dus ook je ogen – niet voldoende herstellen.

• Tim heeft een drukke baan in de horeca en komt vaak pas na middernacht thuis. Hij slaapt onregelmatig en vaak minder dan zes uur per nacht. Na een paar weken begon hij steeds vaker pijn achter zijn ogen te voelen. Zijn huisarts adviseerde hem om te zorgen voor een consistent slaappatroon. Met wat aanpassingen in zijn levensstijl voelde Tim al snel een verbetering en verminderde de hoofdpijn achter zijn ogen aanzienlijk.

Mensen met visusproblemen
Hoofdpijn achter de ogen kan ook het gevolg zijn van een niet-gediagnosticeerde visuele beperking, zoals bijziendheid, verziendheid, of astigmatisme. Mensen die zonder bril of met een verkeerde brilsterkte door het leven gaan, moeten constant hun ogen inspannen om goed te kunnen zien. Deze overmatige inspanning kan leiden tot oogvermoeidheid en hoofdpijn achter de ogen, vooral na een lange dag.

Tip: Als je merkt dat je vaak hoofdpijn achter je ogen hebt na lezen, autorijden, of computeren, overweeg dan een bezoek aan de opticien. Een simpele oogmeting kan veel duidelijkheid geven en met de juiste bril kun je veel klachten voorkomen.

Onderzoek en diagnose

Hoofdpijn achter de ogen kan voelen alsof er een zware druk zich diep vanbinnen ophoopt, alsof je hoofd op het punt staat te barsten. Maar wat zit er werkelijk achter die pijn? Om de oorzaak te vinden, is onderzoek en een nauwkeurige diagnose cruciaal. Dit is hoe artsen het mysterie achter hoofdpijn achter de ogen proberen op te lossen:

Gesprek met de dokter

Het begint altijd met een goed gesprek. Je arts wil precies weten hoe je hoofdpijn voelt: Is het een stekende pijn? Een drukkend gevoel? Komt het plotseling op of bouwt het langzaam op? Hoe lang duurt het? Dit is de eerste stap om het type hoofdpijn te identificeren, of het nu gaat om spanningshoofdpijn, migraine of sinusproblemen. Vergeet niet te melden of je andere symptomen ervaart, zoals wazig zien of overgevoeligheid voor licht – die geven extra aanwijzingen.

Lichamelijk onderzoek

Na het gesprek volgt een lichamelijk onderzoek. De arts zal kijken naar je ogen, je nek en je hoofd om te zien of er uiterlijke tekenen zijn die de hoofdpijn verklaren. Dit kan inhouden dat je ogen worden onderzocht op tekenen van druk of infectie, of dat je wordt gevraagd je nek en schouders te bewegen om te checken of spanningen daar de boosdoener zijn.

Oogonderzoek

Omdat de pijn zich achter je ogen bevindt, wordt vaak een uitgebreid oogonderzoek gedaan. De arts of oogarts controleert je ogen op druk of afwijkingen, wat kan wijzen op glaucoom, ooginfecties, of zelfs optische neuritis (ontsteking van de oogzenuw). Door je ogen te onderzoeken, kunnen veel oorzaken direct worden uitgesloten of bevestigd.

Bloedonderzoek

Soms is er meer aan de hand onder het oppervlak, en dat is waar bloedonderzoek om de hoek komt kijken. Ontstekingsmarkers, hormonale onevenwichtigheden of tekorten aan vitamines kunnen bijdragen aan hoofdpijn achter de ogen. Een simpele bloedtest kan veel van deze factoren opsporen en je arts helpen om verder te zoeken in de juiste richting.

Beeldvormende technieken

Als de hoofdpijn achter je ogen aanhoudt of onverklaarbaar blijft, kan de arts besluiten om een scan te laten maken. Dit kan een MRI of een CT-scan zijn, om diepere structuren in je hoofd en hersenen te bekijken. Zo kan bijvoorbeeld een tumor, een bloedvatprobleem of sinusverstopping worden opgespoord. Deze scans zijn de detective die onzichtbare problemen naar het licht brengen.

Sinusonderzoek

Als je hoofdpijn gepaard gaat met druk achter de ogen en in je voorhoofd, is het waarschijnlijk dat je sinussen betrokken zijn. Een eenvoudige sinusinspectie of röntgenfoto kan uitsluitsel geven of je sinusholtes verstopt zijn of ontstoken. Sinusitis is een veelvoorkomende oorzaak van dit soort hoofdpijn en kan vaak relatief gemakkelijk worden behandeld als het eenmaal is opgespoord.

Neurologisch onderzoek

In gevallen waar de hoofdpijn intens en langdurig is, kan je arts een neurologisch onderzoek aanbevelen. Dit is om te controleren of er sprake is van neurologische aandoeningen, zoals clusterhoofdpijn of trigeminusneuralgie, die beide scherpe, intense pijn rond de ogen kunnen veroorzaken. Hier wordt gekeken naar je reflexen, motoriek en oogbewegingen.

Allergietests

Soms zit de oorzaak van de pijn in een allergische reactie die je niet doorhad. Als je last hebt van sinushoofdpijn of ontstoken ogen, kan een allergietest uitwijzen of je lichaam in overdrive is door omgevingsfactoren zoals pollen, stof of huisdieren. Allergieën kunnen namelijk druk in de sinussen veroorzaken, wat resulteert in pijn achter de ogen.

Behandeling van pijn achter de ogen

Afhankelijk van de oorzaak van hoofdpijn achter de ogen, zijn er verschillende maatregelen die kunnen worden uitgeprobeerd om deze hoofdpijn te bestrijden. Enkele van de aanbevolen behandelingen voor hoofdpijn achter het oog zijn:

Regelmatige lichaamsbeweging

Regelmatig bewegen stimuleert de aanmaak van endorfines, wat een natuurlijke pijnstiller is voor het lichaam en daarom wordt altijd aanbevolen om regelmatig te bewegen om van hoofdpijn achter het oog af te komen.

Rust en slaap

Slaapgebrek kan leiden tot hoofdpijn of migraineaanvallen uitlokken. Daarom is het van belang dat je voldoende rust neemt en 's nachts goed slaapt. Overdag flink bewegen helpt je 's nachts aan een betere slaap. Zorg ook voor regelmaat en ga op tijd naar bed.

Thee of koffie

Koffie of zwarte thee drinken kan ook een goede manier zijn om de intensiteit van hoofdpijn achter het oog te verminderen.

Bijholteontsteking

Als hoofdpijn achter het oog wordt veroorzaakt door sinusitis, dan is inhaleren van stoom een ​​zeer goede optie om de sinussen te openen en van de hoofdpijn achter het oog af te komen. Je kan ook in je neus sprayen met een 'fysiologische zoutoplossing'. Paracetamol kan ook de pijn verminderen.

Veranderingen in levensstijl

Je leefstijl speelt ook een rol bij de ontwikkeling van bepaalde aandoeningen die vervolgens hoofdpijn achter het oog veroorzaken. Daarom wordt aangeraden om je te onthouden van tabak, alcohol en drugs, vooral mensen met een voorgeschiedenis van migraine.

Hydratatie

Vaak is hoofdpijn simpelweg een signaal van uitdroging. Drink voldoende water gedurende de dag om je lichaam goed gehydrateerd te houden. Zelfs een lichte uitdroging kan die drukkende pijn achter de ogen verergeren. Een goede waterinname houdt je hersenen fris en voorkomt dat hoofdpijn zijn greep krijgt.

Stressreductie: Maak je hoofd leeg

Stress is een van de grootste triggers voor spanningshoofdpijn en migraine. Ontspannings- en ademhalingsoefeningen kunnen helpen om je geest tot rust te brengen en die zeurende pijn te verminderen. Door de spanning in je nek en schouders los te laten, geef je je lichaam de kans om te herstellen en de pijn te laten afnemen.

Warmte- en koudebehandelingen

Afhankelijk van de oorzaak kan warmte of juist kou verlichting bieden. Een koud kompres op je voorhoofd en ogen kan helpen om ontstekingen en zwelling te verminderen, vooral bij migraine of sinusproblemen. Voor spanningshoofdpijn kan een warm kompres op je nek en schouders helpen om gespannen spieren te ontspannen en de druk achter je ogen te verlichten.

Massage: Drukpunten activeren

Een zachte massage rond je slapen, voorhoofd en nek kan wonderen doen. Richt je vooral op de drukpunten in je gezicht, zoals de plekken boven je wenkbrauwen en tussen je ogen. Dit kan de spanning verminderen die vaak verantwoordelijk is voor de pijn achter de ogen. Zelfs een korte massage van vijf minuten kan al verlichting geven.

Luchtkwaliteit verbeteren: Frisse lucht, frisse geest

Zorg voor goede ventilatie en een luchtvochtigheid van rond de 40-60% in huis. Droge lucht kan je sinussen irriteren, wat de pijn achter je ogen kan verergeren. Overweeg een luchtbevochtiger als de lucht in je huis te droog is, vooral in de wintermaanden.

Blauwlichtfilters: Bescherm je ogen

Als je veel tijd achter schermen doorbrengt, kan dat de pijn achter je ogen versterken. Investeer in een bril met blauwlichtfilter, of pas je scherminstellingen aan om blauw licht te verminderen. Regelmatige pauzes (de 20-20-20 regel: elke 20 minuten, 20 seconden wegkijken op 20 meter afstand) kunnen je ogen rust geven en hoofdpijn voorkomen.

Magnesiumsupplementen: Een kalmerend mineraal

Magnesiumtekort kan bij sommige mensen migraine en hoofdpijn veroorzaken. Overweeg een magnesiumsupplement om je spieren te ontspannen en de zenuwbanen in je hoofd te kalmeren. Dit natuurlijke mineraal heeft een bewezen effect bij het verminderen van de frequentie en intensiteit van migraine.

Essentiële oliën: Kalmerende geuren

Pepermunt- en lavendelolie kunnen hoofdpijn op natuurlijke wijze verlichten. Masseer een paar druppels verdunde olie op je slapen en achter je oren, of gebruik een diffuser om de ontspannende geuren in je ruimte te verspreiden. De frisse geur van pepermunt kan spanning loslaten, terwijl lavendel je helpt te kalmeren en stress wegneemt.

Oogontspanningsoefeningen

Als je ogen overbelast zijn door langdurig naar een scherm te kijken of lezen, kunnen oogontspanningsoefeningen helpen. Rol je ogen zachtjes rond, focus op objecten op verschillende afstanden, of sluit simpelweg even je ogen om ze rust te gunnen. Deze oefeningen kunnen de druk achter je ogen verlichten en je hoofdpijn verminderen.

Medicatie op maat

Naast paracetamol zijn er andere opties zoals ibuprofen of specifieke migraine-medicatie (triptanen) die effectiever kunnen zijn, afhankelijk van de oorzaak van je hoofdpijn. Raadpleeg altijd je arts om de juiste behandeling te vinden die past bij jouw type hoofdpijn, vooral als je regelmatig last hebt van pijn achter de ogen.

Lees verder

• Stekende hoofdpijn: oorzaak van steken in het hoofd
• Pijn achter de ogen: oorzaken pijn en druk achter de ogen
• Hoofdpijn aan voorhoofd: oorzaken van pijn aan voorhoofd
• Hoofdpijn voorhoofd, achterhoofd, achter de ogen, vanuit nek
• Pijn aan de ogen of oogpijn: oorzaken van pijnlijke ogen