Stekende hoofdpijn: oorzaak van steken in het hoofd
Stekende hoofdpijn of steken in hoofd kan zowel rechts als links optreden. Wat is de oorzaak van primaire of idiopathische stekende hoofdpijn en wat is het precies? Primaire stekende hoofdpijn (in het Engels: primary stabbing headaches) duidt op is een vorm van hoofdpijn waarbij je last hebt van één of meerdere kortdurende pijnsteken of pijnscheuten in je hoofd. Vaak is de pijn gelokaliseerd in het voorhoofd, rondom of boven het oog of bij de slapen. De steek kan links in het hoofd optreden, maar op een ander moment voel je het weer rechts en op een andere plek. Je kunt de stekende pijn ook ervaren aan de achterkant van het hoofd. De oorzaak van idiopathische stekende hoofdpijn niet bekend. Idiopathische stekende hoofdpijn betreft goedaardige vormen van plots ontstane hoofdpijn. Het gaat normaliter niet gepaard met wazig zien, duizeligheid of andere klachten. Secundaire stekende hoofdpijn betekent dat er een onderliggende oorzaak aanwezig is die verantwoordelijk is voor de hoofdpijn.- Wat is idiopathische stekende hoofdpijn?
- Kortdurende pijnscheuten
- Angstaanjagend
- Stekende hoofdpijn komt vaak voor
- Synoniemen
- Oorzaak van steken in het hoofd
- Symptomen van stekende hoofdpijn
- Huisarts inschakelen
- Onderzoek en diagnose
- Behandeling van stekende hoofdpijn
- Prognose
- Complicaties
- Chronische pijn
- Angst en stress
- Secundaire hoofdpijncomplicaties
- Levenskwaliteit
- Wanneer medische hulp zoeken?
- Preventie
- Stressbeheersing
- Vermijd triggers
- Zorg voor voldoende slaap en een regelmatig slaappatroon
- Gezonde voeding en voldoende hydratatie
- Beweging en lichaamsbeweging
- Vermijd overmatig gebruik van pijnstillers
- Regelmatige medische controle

Wat is idiopathische stekende hoofdpijn?
Kortdurende pijnscheuten
Stekende hoofdpijn (stabbing headaches) duidt op is een vorm van hoofdpijn waarbij je last hebt van één of meerdere kortdurende (meestal minder dan 3 seconden) heftige pijnsteken of pijnscheuten in je hoofd, bijna altijd bij het voorhoofd boven het oog. Hier kun je één tot meerdere keren per dag last van hebben. De oorzaak van primaire of idiopathische stekende hoofdpijn is anno 2024 onduidelijk. Idiopathisch betekent dan ook 'zonder bekende oorzaak'. Vaak hebben deze mensen met deze vorm van hoofdpijn ook last van migraine (40%) of clusterhoofdpijn (30%). In geval er een identificeerbare onderliggende oorzaak of aandoening aanwezig is die verantwoordelijk is voor de stekende hoofdpijn, dan spreekt men van 'secundaire stekende hoofdpijn'. Het onderhavige artikel gaat over primaire of idiopathische stekende hoofdpijn. De (huis)arts kan het onderscheid maken tussen primaire en secundaire stekende hoofdpijn. Daarom is het belangrijk om bij aanhoudende hoofdpijnklachten altijd een afspraak te maken met je huisarts.Angstaanjagend
Het feit dat deze hoofdpijn zo plotseling optreedt, is één van de redenen waarom de pijn zo angstaanjagend kan zijn. Veel patiënten melden dat ze door de scherpe, stekende pijn vrezen voor hun gezondheid. Ze zijn bijvoorbeeld bang dat ze een beroerte hebben gehad. Dan, als bij toverslag, verdwijnt de pijn helemaal en alles is weer normaal. Soms kan een familielid of vriend(in) zelfs twijfelen of je eigenlijk wel een stekende hoofdpijn heb ervaren, omdat de pijn plotseling opkomt en binnen enkele seconden weer is verdwenen.Stekende hoofdpijn komt vaak voor
Primaire stekende hoofdpijn is een vorm van hoofdpijn die heel vaak voorkomt. Het blijkt dat ongeveer één op de drie Nederlanders daar wel eens of vaker last van heeft (gehad). Bij volwassenen komt het frequenter voor dan bij kinderen. Stekende hoofdpijn komt over het algemeen iets vaker voor bij meisjes en vrouwen dan bij jongens en mannen. Het is niet duidelijk waarom dit zo is.Synoniemen
Stekende hoofdpijn staat ook bekend als:- stabbing headaches
- primary stabbing headaches
- ice pick headaches
- ijspegelhoofdpijn
- idiopathische stekende hoofdpijn
Oorzaak van steken in het hoofd
De oorzaak van idiopathische stekende hoofdpijn is anno 2024 niet bekend. In de hersenen zijn geen zenuwen aanwezig die pijn in de hersenen kunnen registeren. De trigeminuszenuw registreert of er sprake is van pijn in de huid, de spieren, de hersenvliezen of de bloedvaten. Men vermoedt dat deze zenuw om wat voor reden dan ook kortdurend onbedoeld actief is, als gevolg waarvan er een pijnsignaal naar de hersenen wordt verzonden. Dit geeft dan de stekende pijn.Symptomen van stekende hoofdpijn
De symptomen van stekende hoofdpijn (stabbing headaches) zijn:- Plotselinge scherpe pijn, een korte felle steek in hun hoofd (meestal beperkt tot slechts een deel van het hoofd).
- De pijn kan zich ontwikkelen in verschillende gebieden van het hoofd elke keer dat je er last van hebt. De steek kan links in het hoofd optreden, maar op een ander moment voel je het weer rechts en op een andere plek. Je kunt de stekende pijn ook ervaren aan de achterkant van het hoofd. De voorkeurslocatie is in het voorhoofd, rondom het oog of bij de slapen.
- De duur is vrij kort, meestal minder dan 3 seconden.
- De pijn lijkt plotseling, zonder enige aanleiding op te treden.
- De pijn verdwijnt even plotseling als dat het gekomen is.
- De keren dat je last van hiervan kan zeer zelden of juist zeer frequent optreden (meerdere keren per dag).
- Vaak hebben mensen met deze vorm van hoofdpijn in bepaalde periodes (een paar weken of maanden achterelkaar) last van deze stekende hoofdpijn en in andere periodes niet. Na een periode kan het wegblijven.
- Schokgevoel: sommige mensen ervaren een soort schok door het lichaam op het moment dat overvallen worden doorstekende hoofdpijn.
Huisarts inschakelen
Primaire stekende hoofdpijn is in de meeste gevallen niet ernstig. Maar er zijn aandoeningen die ervoor zorgen dat je soortgelijke pijn voelt. In dat geval is er sprake van secundaire stekende hoofdpijn. Als je korte hoofdpijnaanvallen hebt die lijken op steken, raadpleeg dan je huisarts om eventuele onderliggende oorzaken uit te sluiten.
Onderzoek en diagnose
De huisarts zal vragen stellen ver de aard, frequentie, tijdstippen van de klachten en de mate van hinder die je ondervindt. Ook zal de arts vragen naar eventuele bijkomende klachten. Daarna volgt lichamelijk onderzoek. Als er naast stekende hoofdpijn nog andere klachten zijn die niet passen bij deze vorm van hoofdpijn, of als er afwijkingen worden gevonden bij het lichamelijke onderzoek, dan kan beeldvormend onderzoek nodig zijn. Een MRI-scan van de hersenen kan andere oorzaken die steken in het hoofd veroorzaken uitsluiten. Bij idiopathische stekende hoofdpijn worden er gaan afwijkingen op de scan aangetroffen.Behandeling van stekende hoofdpijn
Primaire stekende hoofdpijn berust niet op een probleem of aandoening in de hersenen en het kan dus geen kwaad. Het betreft een goedaardige vorm van plots ontstane hoofdpijn. Aangezien de steken maar heel kort duren, is behandeling met pijnstillers niet zinvol omdat deze nooit zo snel kunnen werken. Pijnstillers kunnen ook niet voorkomen dat je een eventuele nieuwe steek krijgt. Het te vaak innemen van pijnstillers kan juist zorgen medicatieafhankelijke hoofdpijn, dat wil zeggen chronische hoofdpijnklachten als gevolg van medicatie. Wanneer je erg gehinderd wordt door de steken, kan tijdelijk het dagelijks innemen van het middel indometacine helpen om nieuwe steken te voorkomen. Nadeel is dat dit medicijn vaak bijwerkingen kent in de vorm van maag-darmklachten. Er zijn in dat geval andere medicijnen die voorgeschreven kunnen worden. Het resultaat is wisselend.Prognose
De prognose voor primaire stekende hoofdpijn is over het algemeen goed. Dit type hoofdpijn is goedaardig en veroorzaakt meestal geen blijvende schade of ernstige complicaties. De pijnscheuten kunnen vervelend en zelfs beangstigend zijn, maar ze verdwijnen vaak net zo snel als ze komen en brengen geen verdere symptomen met zich mee. Voor de meeste mensen is de hoofdpijn kortdurend en onschadelijk.Als je last hebt van secundaire stekende hoofdpijn, hangt de prognose af van de onderliggende oorzaak. Zodra die oorzaak wordt behandeld, verdwijnen de pijnscheuten vaak ook. Het is belangrijk om naar de arts te gaan als je stekende hoofdpijn gepaard gaat met andere symptomen zoals wazig zien, duizeligheid of zwakte, omdat dit op een ernstiger probleem kan wijzen.
Met de juiste behandeling of aanpassingen in levensstijl kunnen de meeste vormen van stekende hoofdpijn goed worden beheerd en onder controle gehouden.