Hoofdpijn op kruin: oorzaken van drukkende pijn op kruin

Hoofdpijn op de kruin is een vervelende klacht. De medische term hiervan is 'vertexpijn'. Hoofdpijn op de kruin of op de bovenkant van het hoofd of schedel, is een merkwaardige sensatie. In sommige gevallen lijkt het alsof er een zwaar gewicht bovenop je schedel rust. Deze hoofdpijn op je kruin kan bestaan uit een drukkende hoofdpijn bovenop het hoofd of schedel, een stekende hoofdpijn bovenop het hoofd, een drukkend gevoel (lichte of zware druk), of pijn of gevoeligheid bij aanraking. Hoofdpijn rond de kruin kan gepaard gaan met andere symptomen, zoals duizeligheid, misselijkheid, moeheid en malaise, braken, wazig zien, zweten, etc. De behandeling van hoofdpijn op de kruin hangt af van de oorzaak. Bij sommige vormen van hoofdpijn op de bovenkant van je hoofd volstaan zelfzorgmaatregelen, maar in andere gevallen zal de huisarts medicatie voorschrijven. Bij aanhoudende hoofdpijn op of rond de kruin of steeds terugkerende klachten, is het verstandig je huisarts te raadplegen.

• Hoofdpijn op kruin
• Vertexpijn: Een blik op de epidemiologie
• Vóórkomen
• Wie krijgt het?
• Risicofactoren en bijkomende aandoeningen
• Geografische en demografische invloeden
• Oorzaken van drukkende pijn op kruin
• Slechte Houding: De nekspanning
• Sinusproblemen: De verborgen druk
• Dehydratie: Het dorstige signaal
• Medicatie overgebruik: De boemerang-hoofdpijn
• Hoge bloeddruk: De onzichtbare kracht
• Spierkrampen: De onzichtbare hand
• Drukkende pijn rond kruin door spanningshoofdpijn
• Chronische hoofdpijn rond kruin
• Erge hoofdpijn rond kruin door migraine
• Primaire stekende hoofdpijn
• IJshoofdpijn
• Hoofdpijn op kruin door hoesthoofdpijn
• Inspanningshoofdpijn
• Alarmklokhoofdpijn (hypnic headache)
• Hoofdpijn door hartziekten (cardiale cefalalgie)
• Primaire thunderclap headache bij een warm bad
• Hoofdpijn rond kruin door slaaptekort
• Hoofdpijn door een paardenstaart
• Clusterhoofdpijn
• Wiggebeenholteontsteking
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek met de arts over je klachten
• Check-up van je lichaam
• Neurologische test: Even de reflexen checken
• Scans voor zekerheid
• Bloedonderzoek: Binnenstebuiten kijken
• Hoofdpijndagboek: Speurneus spelen
• Diagnose door uitsluiting: Puzzelstukjes leggen

Hoofdpijn op kruin

Hoofdpijn op de kruin of bovenkant van je hoofd of schedel, is een vorm van hoofdpijn die wat minder vaak voorkomt. Het is een merkwaardig gevoel en soms lijkt het alsof er een gewicht op je hoofd rust. Het kan bij hoofdpijn op je kruin gaan om diverse oorzaken, waaronder spanningshoofdpijn en migraine.

Vertexpijn: Een blik op de epidemiologie

Vóórkomen

Vertexpijn, pijn bovenop het hoofd, komt minder vaak voor dan andere soorten hoofdpijn zoals spanningshoofdpijn of migraine. Grofweg 5% van de mensen met chronische hoofdpijn heeft deze specifieke vorm van pijn. Het kan wijzen op verschillende aandoeningen, zoals clusterhoofdpijn of bepaalde soorten spanningshoofdpijn.

Wie krijgt het?

Vertexpijn kan iedereen treffen, ongeacht leeftijd. Toch komt het vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen. Opvallend genoeg lijkt er geen groot verschil te zijn tussen mannen en vrouwen wat betreft het optreden van vertexpijn. Althans, bij sommige hoofdpijnsyndromen zoals clusterhoofdpijn, die ook vertexpijn kan veroorzaken, worden mannen vaker getroffen.

Risicofactoren en bijkomende aandoeningen

Stress, slechte houding en spanning in nek en schouders zijn bekende risicofactoren voor vertexpijn. Vaak gaat het samen met andere soorten hoofdpijn, zoals spanningshoofdpijn of migraine, wat de pijn frequenter en soms heftiger maakt. Ook is er een verband tussen vertexpijn en systemische aandoeningen, zoals hoge bloeddruk en kaakproblemen (temporomandibulaire disfunctie).

Geografische en demografische invloeden

Er zijn geen sterke geografische of demografische trends wat betreft vertexpijn. De prevalentie per regio of land lijkt meer te maken te hebben met hoeveel mensen medische hulp zoeken voor hoofdpijn en de specifieke hoofdpijnsyndromen die per regio voorkomen.

Oorzaken van drukkende pijn op kruin

Hier zijn enkele veelvoorkomende en minder bekende redenen waarom je die vervelende druk op je kruin kunt ervaren:

Slechte Houding: De nekspanning

Je houding speelt een grotere rol dan je denkt. Als je te lang gebogen zit, bijvoorbeeld achter een computer of op je telefoon, kunnen de spieren in je nek en schouders verkrampt raken. Deze spanning reist omhoog naar je hoofd en zorgt voor een drukkende sensatie op je kruin.

Sinusproblemen: De verborgen druk

Hoewel sinuspijn vaak geassocieerd wordt met druk rond je ogen of voorhoofd, kan het ook naar de kruin uitstralen. Bij een sinusinfectie of allergieën kunnen de holtes in je hoofd verstopt raken, wat zorgt voor die drukkende pijn.

Dehydratie: Het dorstige signaal

Je lichaam geeft subtiele signalen als je uitgedroogd bent, en hoofdpijn is er een van. Wanneer je onvoldoende gehydrateerd bent, kan je hersenweefsel tijdelijk krimpen, waardoor het zich terugtrekt van de schedel en drukkende pijn op de kruin veroorzaakt.

Medicatie overgebruik: De boemerang-hoofdpijn

Ironisch genoeg kan het te vaak gebruiken van pijnstillers leiden tot zogeheten medicatieovergebruikshoofdpijn. Deze voelt drukkend en kan op de kruin plaatsvinden, als een boemerang die terugkeert nadat je te veel middelen hebt gebruikt om eerdere hoofdpijn te bestrijden.

Hoge bloeddruk: De onzichtbare kracht

Wanneer je bloeddruk te hoog is, kan dit zich soms manifesteren als een drukkende pijn bovenop je hoofd. De verhoogde druk in de bloedvaten kan leiden tot hoofdpijn, en de kruin is soms het getroffen gebied.

Spierkrampen: De onzichtbare hand

Spierkrampen kunnen ook de boosdoener zijn. Spanning in je hoofdspieren – vooral door stress of vermoeidheid – kan leiden tot krampen die drukkende pijn op de kruin veroorzaken. Het voelt alsof een onzichtbare hand je hoofd naar beneden drukt.

Hieronder bespreken we nog meer mogelijke oorzaken van hoofdpijn op je kruin.

Drukkende pijn rond kruin door spanningshoofdpijn

Spanningshoofdpijn komt door een te grote spanning van de spieren die de schedel en de halswervels op hun plaats houden en wordt vaak ervaren als een een drukkende, knellende pijn aan beide kanten van het hoofd, of als een strakke band om je hoofd. Het kan ook worden vergeleken met een te nauw zittende helm die op de schedel drukt. Een deel van de mensen met spanningshoofdpijn rapporteert echter klachten aan de bovenkant van het hoofd of rond de kruin of drukkende hoofdpijn bovenop het hoofd. Dit kan zowel bij volwassenen optreden, als bij kinderen.

Wat te doen?
Afleiding of ontspanning zoeken kan de pijn verminderen. Een pijnstiller zoals paracetamol kan ook verlichting van klachten geven.

Chronische hoofdpijn rond kruin

Ongeveer een derde van de mensen met onverklaarbare dagelijkse hoofdpijn meldt dat ze pijn hebben aan de bovenkant van hun hoofd, rond de kruin. Chronische dagelijkse hoofdpijn treedt op bij ongeveer 4-5% van de volwassenen. De meeste mensen met chronische dagelijkse hoofdpijn hebben een combinatie van migraine en spanningsachtige hoofdpijn. Het onder controle brengen van dit type hoofdpijn, kan moeilijk zijn.

Wat te doen?
Door onder meer de volgende maatregelen, kan chronische hoofdpijn bestreden worden:

• Neem een goede zit- en werkhouding aan en beweeg voldoende gedurende de dag. Zorg ervoor dat je lichaam voldoende beweging krijgt als je bureauwerk doet. Kijk ook regelmatig van de computer weg om vermoeide ogen te voorkomen.
• Zorg voor een goed kussen. Het kiezen van een goed hoofdkussen zal helpen bij een gezonde lighouding en een goede nachtrust.
• Zorg voor regelmaat. Ga iedere dag op ongeveer hetzelfde tijdstip naar bed en sta bij voorkeur op hetzelfde tijdstip op.
• Neem voldoende slaap. Slaapgebrek kan leiden tot vermoeidheid, hoofdpijn en andere klachten.
• Houd je aan een gezond dieet- en lichaamsbewegingsschema. Gezond eten en regelmatige lichaamsbeweging helpen hoofdpijn te voorkomen. Sla nooit maaltijden over, en neem een kleine, gezonde snack tussen de maaltijden, zodat je geen honger krijgt.
• Drink voldoende water. Uitdroging kan leiden tot hoofdpijn, dus drink veel water gedurende de dag.
• Omgaan met stress. Stress kan zorgen voor hoofdpijnklachten. Zorg daarom voor een goed evenwicht tussen inspanning en ontspanning en doe regelmatig ontspanningsoefeningen.

Erge hoofdpijn rond kruin door migraine

Grofweg 20% van de mensen met migraine ervaart hoofdpijn rond de kruin of op de bovenkant van hun hoofd. De pijn bij migraine is bonzend en is meestal gelokaliseerd aan één kant van het hoofd. Vaak gaat migraine gepaard met misselijkheid en overgeven. Kort voor de migraineaanval kun je auraverschijnselen krijgen, zoals schitteringen, flitsen of golvende beelden.

Behandeling
Er zijn speciale medicijnen voor migraine. Daarnaast is het belangrijk om uitlokkende factoren te vermijden.

Primaire stekende hoofdpijn

Primaire of idiopathische stekende hoofdpijn is een vorm van hoofdpijn waarbij je last hebt van één of meerdere kortdurende heftige pijnsteken of pijnscheuten in je hoofd, waarbij er geen onderliggende oorzaak aanwezig is. Ongeveer 10% van de mensen met deze vorm van hoofdpijn, ervaart pijnscheuten in de bovenkant van het hoofd. Deze plotselinge scherpe pijnsteken zijn verontrustend maar niet gevaarlijk.

Behandeling
Wanneer de klachten interfereren met je dagelijkse bezigheden, kan tijdelijk het dagelijks innemen van het medicijn 'indometacine' helpen om nieuwe steken te voorkomen. Dit middel kent wel vervelende bijwerkingen.

IJshoofdpijn

IJshoofdpijn ontstaat als je te snel koude drankjes of voedingsmiddelen (zoals ijs) consumeert. Door bijvoorbeeld grote happen ijs te nemen of snel zeer koude limonade te drinken, ontstaat een plotselinge versnelling van de bloedstroom in de hersenen, waardoor een verhoogde bloeddruk ontstaat die als pijn ervaren wordt. Ongeveer 12% van de mensen met ijshoofdpijn, ervaart deze pijn op de bovenkant van het hoofd. Het duurt vaak maar enkele seconden.

Wat te doen?
Neem kleine hapjes of slokjes van een koud voedingsmiddel of drankje en verwarm deze eerst op de tong voor in je mond, dus voordat het je verhemelte raakt.

Hoofdpijn op kruin door hoesthoofdpijn

Hoesthoofdpijn is een vorm van hoofdpijn die optreedt na drukverhogende momenten, zoals:

• hoesten;
• persen;
• niezen;
• snuiten;
• lachen;
• huilen;
• zingen;
• bukken; of
• persen tijdens het poepen.

Pijn op de kruin komt veel voor bij hoesthoofdpijn. Ongeveer 20% van de mensen met hoesthoofdpijn heeft hoofdpijn op de bovenkant van het hoofd.

Behandeling
Bij primaire hoesthoofdpijn wordt het middel 'indometacine' voorgeschreven.

Inspanningshoofdpijn

Inspanningshoofdpijn is een vorm van hoofdpijn die ontstaat tijdens en/of na (zware) lichamelijke inspanning, zoals houthakken, sport, etc. Zo'n 13% van deze vorm van hoofdpijn wordt gevoeld aan de bovenkant van het hoofd of rond de kruin.

Wat te doen?
Onder meer de volgende maatregelen helpen om inspanningshoofdpijn te voorkomen:

• Voldoende drinken, vooraf, tijdens en na de activiteit. Bij veel zweten is een sportdrankje zinnig om elektrolyten aan te vullen.
• Eet koolhydraatrijk voedsel met een lage GI (glycemische index).
• Buiten sporten: zo krijg je meer zuurstof.
• Eet wat zout na het sporten, bijvoorbeeld in de vorm van een kop bouillon. Zo herstel je het zoutgehalte in het lichaam.
• Zet een goede zonnebril op bij felle zon.
• Sport niet wanneer het te warm is of op de warmste momenten van de dag.
• Neem een magnesiumtablet voor én na het sporten
• Zorg voor de juiste ademhaling.
• Negeer je hoofdpijn niet tijdens het sporten, maar luister naar je lichaam.

Alarmklokhoofdpijn (hypnic headache)

Dit is een zeldzame vorm van hoofdpijn, waarbij je tijdens je slaap last krijgt van hoofdpijn en hierdoor wakker wordt uit je slaap. Het gebruikelijke beeld is iemand tussen de 50 en 70 jaar die elke nacht op ongeveer dezelfde tijd wakker wordt met een diffuse hoofdpijn. Vaak heb je meerdere aanvallen per nacht. De oorzaak van alarmklokhoofdpijn is onbekend.

Behandeling
Paracetamol kan helpen, maar dit moet je niet iedere dag slikken. Deze vorm van hoofdpijn verbetert door het gebruik van cafeïne, in de vorm van bijvoorbeeld een glas cola of een kop koffie voordat je gaat slapen. Daarnaast zijn er nog een aantal medicijnen die de klachten kunnen verlichten, waaronder lithium.

Hoofdpijn door hartziekten (cardiale cefalalgie)

Hartziekten waarbij de hartspier onvoldoende zuurstof krijgt, kunnen hoofdpijn (cefalalgie) veroorzaken. Ongeveer 20% van de gevallen ervaart hoofdpijn op de bovenkant van het hoofd of rond de kruin. De hoofdpijn wordt meestal opgewekt door inspanning en door rust te nemen ebt de pijn weer weg.

Behandeling
De onderliggende hartaandoening dient adequaat behandeld te worden.

Primaire thunderclap headache bij een warm bad

Dit is een plotselinge ernstige hoofdpijn veroorzaakt door onderdompeling in warm water. Deze pijn kan onder meer gevoeld worden aan de bovenzijde van het hoofd of in de kruin. Primaire thunderclap headache is een voorbijgaand onschuldig ziektebeeld.

Hoofdpijn rond kruin door slaaptekort

Zo'n een derde deel van de volwassenen zegt wel eens slecht te slapen en bij 10% hunner wordt de slapeloosheid chronisch. Er zijn allerlei oorzaken van slacht slapen. Zo kunnen bijvoorbeeld onregelmatige werktijden je slaapritme danig verstoren. Ook kun je wakker liggen door rusteloze benen. Slaaptekort kan leiden tot een waaier aan klachten, waaronder hoofdpijn.

Hoofdpijn door een paardenstaart

Grofweg één op de tien vrouwen met een paardenstaart krijgt last van hoofdpijn, vooral door een te strakke paardenstaart waardoor er steeds aan de haarzakjes getrokken wordt.

Clusterhoofdpijn

Klassieke clusterhoofdpijn zit aan één kant van het hoofd, rond het oog. Het is een buitengewoon hevige vorm van hoofdpijn, die in aanvallen voorkomt. Het blijkt echter dat ongeveer 22% van de personen met clusterhoofdpijn, deze pijn ervaart bovenop het hoofd.

Behandeling
Behandeling van clusterhoofdpijn vindt plaats met zuurstof of sumatriptan-injecties.

Wiggebeenholteontsteking

Bij een wiggebeenholteontsteking (sinusitis sfenoïdalis) is de neusbijholte die aan de achterkant van de neusholte ligt ontstoken. In circa 33% van de gevallen ervaar je pijn in de bovenkant van het hoofd.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek met de arts over je klachten

Bij de diagnose van drukkende pijn op je kruin gaat het meestal om een speurtocht naar de oorzaak. Je arts begint met vragen: hoe lang doet het pijn, wat voel je precies, en zijn er momenten waarop het erger wordt? Misschien voel je ook andere dingen zoals duizeligheid of slecht slapen. Allemaal hints voor de dokter!

Check-up van je lichaam

Je dokter bekijkt je houding, voelt aan je nek en schouders, en meet je bloeddruk. Alles om te zien of er ergens spanning of iets anders aan de hand is dat die vervelende druk op je kruin kan verklaren.

Neurologische test: Even de reflexen checken

Als je naast de pijn ook last hebt van tintelingen, wazig zien of gekke reflexen, doet de arts een neurologische test. Hier kijkt hij naar je zenuwen en spieren om zeker te zijn dat je hersenen en zenuwstelsel in orde zijn.

Scans voor zekerheid

Als de hoofdpijn uit het niets komt en heel heftig is, kan een CT-scan of MRI worden gedaan. Zo kijkt de dokter in je hoofd om te checken of alles daar goed zit – denk aan mogelijke sinusproblemen of iets meer serieus.

Bloedonderzoek: Binnenstebuiten kijken

Bloedonderzoek helpt bij het opsporen van verborgen boosdoeners zoals ontstekingen, infecties of zelfs hormonen die uit balans zijn. Je bloed geeft vaak meer informatie dan je denkt!

Hoofdpijndagboek: Speurneus spelen

Je dokter kan je vragen een dagboek bij te houden over je hoofdpijn. Wat doe je als de pijn komt? Wat heb je gegeten? Dit helpt om patronen te ontdekken – en misschien vind je zelf wel de trigger.

Diagnose door uitsluiting: Puzzelstukjes leggen

De arts puzzelt de informatie bij elkaar. Is het spanning? Hoge bloeddruk? Een sinusprobleem? Stap voor stap worden de minder waarschijnlijke oorzaken weggestreept, tot de echte oorzaak overblijft.

Lees verder

• Haarpijn: oorzaak pijn op de hoofdhuid of pijn op de kruin
• Hoesthoofdpijn: hoofdpijn na hoesten, lachen en niezen
• Hoofdpijn voorhoofd, achterhoofd, achter de ogen, vanuit nek
• Hoofdpijn vanuit nek en schouders: oorzaken en behandeling
• Pijn bovenop het hoofd: oorzaken pijn of druk bovenop hoofd