Beroerte of CVA: symptomen, oorzaken en behandeling
Beroerte symptomen zijn scheve mond, verwarde spraak en lamme arm. Herken de symptomen van een beroerte! Des te eerder de behandeling en revalidatie beginnen na een herseninfarct, des te groter de kans dat iemand herstelt van een herseninfarct. Bij een beroerte is een bloedvat in de hersenen gedurende langere tijd afgesloten. Bij een herseninfarct raakt een bloedvat geblokkeerd door een bloedprop. Een deel van de hersenen krijgt dan geen of te weinig bloed. Dit leidt tot beschadiging of afsterven van hersencellen. De volgende symptomen wijzen op een beroerte: een scheefhangend gezicht; het uitvallen van een of meerdere ledematen of krachtverlies in een arm of been (rechts óf links); met moeite op woorden kunnen komen of moeite met spreken; een coördinatie- of evenwichtsstoornis. Ongeveer een kwart van alle mensen die een beroerte hebben gehad, hadden voorafgaand aan de beroerte, last van kortdurende uitvalsverschijnselen, een zogeheten TIA.
- Wat is een beroerte of CVA?
- Vormen van een beroerte
- TIA
- Hersenbloeding
- Herseninfarct
- Vóórkomen beroerte
- Oorzaak van een beroerte
- Herseninfarct
- Hersenbloeding
- Risicofactoren
- Leefstijlfactoren
- Medische risicofactoren
- Overige risicofactoren
- IJzertekort vergroot het risico op een beroerte
- Vitamine B verlaagt risico op beroerte
- Symptomen van een beroerte
- Beroerte snel herkennen (test)
- Mond, spraak, arm. Beroerte-alarm!
- FAST-test
- Voortekenen van een beroerte
- Gevolgen
- Verlamming of bewegingsarmoede (akinesie)
- Moeilijk praten of slikken
- Geheugenverlies of cognitieve problemen
- Emotionele problemen
- Pijn
- Gedragsveranderingen en verminderde zelfzorg
- Rechterhersenhelft en linkerhersenhelft
- Gevolgen herseninfarct heftiger dan gedacht
- Onderzoek en diagnose
- Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
- Bloedonderzoek
- Beeldvormend onderzoek
- Behandeling herseninfarct / CVA
- Acute fase
- Revalidatiefase
- Chronische fase
- Prognose
- Restverschijnselen
- Overlevingskans
- Zelfzorgmaatregelen
- Na CVA nog 5 jaar meer risico op beroerte of dementie
- Bloedarmoede vergroot overlijdenskans na beroerte aanzienlijk
- Complicaties
- Trombose
- Andere complicaties
- Preventie
- Houd je bloeddruk onder controle
- Streef een gezond gewicht na
- Meer bewegen
- Drink geen alcohol of drink matig
- Behandel atriale fibrillatie
- Behandel diabetes
- Stop met roken
Wat is een beroerte of CVA?
Een onderbreking van de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen wordt een beroerte of CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Hierdoor krijgt het getroffen deel van de hersenen voor kortere of langere tijd geen zuurstof meer, wat plotselinge uitvalsverschijnselen veroorzaakt.
Bij een beroerte kan het gaan om drie vormen / Bron: Martin SulmanVormen van een beroerte
Bij een beroerte kan er sprake zijn van een hersenbloeding, van een herseninfarct en van een TIA (Transient Ischaemic Attack).TIA
Een TIA is een voorbijgaande beroerte, doordat de bloedstroom naar de hersenen tijdelijk verstoord is. Een TIA kan een voorbode zijn van een herseninfarct of hersenbloeding.Hersenbloeding
Bij een hersenbloeding, ook wel hemorragische beroerte genoemd, barst of scheurt er plotseling een bloedvat in de hersenen, waardoor er omliggend hersenweefsel beschadigd raakt.
Beroerte / Bron: Alila Medical media/Shutterstock.comHerseninfarct
In ongeveer 80% van de gevallen van de beroertes gaat het om een herseninfarct, waarbij het bloedvat dat een deel van de hersenen van bloed voorziet, geblokkeerd raakt. Dit deel van de hersenen krijgt daardoor geen bloed en zuurstof en sterft derhalve af. De oorzaak van de vernauwing in de slagader kan atherosclerose (slagaderverkalking) zijn waardoor een ader langzaamaan dichtslibt, maar het is ook mogelijk dat een bloedpropje via het hart naar de hersenen aangevoerd wordt en aldaar een bloedvat afsluit.Vóórkomen beroerte
Jaarlijks krijgen in Nederland ongeveer 45.000 mensen een beroerte, van wie ongeveer 20 procent overlijdt binnen een jaar nadat ze voor het eerst zijn opgenomen in het ziekenhuis. Beroerte is anno 2024 de tweede doodsoorzaak bij vrouwen en de derde doodsoorzaak bij mannen in Nederland. Het is tevens de belangrijkste oorzaak van invaliditeit. In ongeveer 75 procent van de gevallen treft beroerte iemand die ouder is dan 65 jaar.Oorzaak van een beroerte
Bij een beroerte krijgt een deel van de hersenen krijgt voor kortere of langere tijd geen zuurstof meer. Het getroffen gedeelte krijgt hierdoor onvoldoende zuurstof en voedingsstoffen. Hersencellen kunnen hierdoor afsterven en er kan blijvende schade ontstaan. 'Ischemie' is de medische benaming voor vermindering of onderbreking van de bloedtoevoer naar een orgaan of weefsel.Herseninfarct
Bij een herseninfact stopt de aanvoer van zuurstofrijk bloed in een deel van de hersenen, waardoor het onvoldoende zuurstof ontvangt. De reden daarvoor is dat een slagader verstopt raakt. Een dergelijke verstopping kan verschillende oorzaken hebben, ofwel de slagader is dichtgeslibd als gevolg van slagaderverkalking of de slagader is gesloten door een bloedstolsel of -prop. Bloedstolsels kunnen onder meer ontstaan door een hartkwaal, zoals een onregelmatige hartslag. Een afwijking in het stollen van het bloed kan ook de oorzaak zijn. Ook verharde plekjes in slagaders spelen een rol, want hier kunnen zich bloedplaatjes aan hechten en een bloedstolsel vormen welke de ader kunnen afsluiten. Ook kan er een bloedpropje afbreken van een bloedstolsel. Dit noemt men een 'embolie'. Deze kan worden meegevoerd door de bloedstroom en ergens in een bloedvat vastlopen, bijvoorbeeld in de bloedvat wat al is vernauwd. Het bloedvat kan hierdoor geheel of gedeeltelijk blokkeren.
Aneurysma / Bron: Martin SulmanHersenbloeding
Bij een hersenbloeding scheurt of knapt een bloedvat, waardoor er bloed in het hoofd komt. Dit kan zowel in het hersenweefsel als rond de hersenen, tussen de hersenvliezen, lopen. Ongeveer driekwart van de mensen die een hersenbloeding krijgt, heeft een bloeding in het hersenweefsel (een 'intracerebrale bloeding'). Een bloedvat kan scheuren op een ernstig beschadigde of verzwakte plek. Een bloedvat kan knappen als er op een zwakke plek een uitstulping is ontstaan. Dit wordt een 'aneurysma' genoemd. De meest voorkomende oorzaak van een hersenbloeding is onbehandelde hoge bloeddruk. Door hoge bloeddruk verslechtert de kwaliteit van bloedvaten.Risicofactoren
Er zijn veel factoren die je risico op een beroerte kunnen verhogen. Sommige factoren kunnen ook je kans op een hartaanval vergroten. Potentieel behandelbare (dynamische) risicofactoren voor het krijgen van een beroerte zijn:Leefstijlfactoren
- Obesitas of overgewicht;
- Fysieke inactiviteit (weinig lichaamsbeweging);
- Zwaar drinken of binge drinken;
- Gebruik van drugs, zoals cocaïne, speed en methamfetaminen.
Hoge bloeddruk belangrijkste risicofactor voor het krijgen van een beroerte / Bron: Kurhan/ShutterstockMedische risicofactoren
- Hypertensie (hoge bloeddruk) is de belangrijkste risicofactor voor het krijgen van een beroerte. Het risico op een beroerte wordt al groter bij bloeddrukwaarden die hoger zijn dan 120/80 millimeter kwik (mm Hg). Je arts kan je helpen bij het bepalen welke bloeddruk passend is op basis van je leeftijd en andere risicofactoren.
- (Passief) roken;
- Diabetes mellitus (suikerziekte);
- Te hoog cholesterol;
- hart- en vaatziekten, waaronder hartfalen, hartafwijkingen, myocarditis (een ontsteking van de hartspier) of abnormaal hartritme.
- Obstructieve slaapapneu, een slaapstoornis waarbij de ademhaling tijdens de slaap herhaaldelijk zo lang stopt dat in het bloed en de hersenen de hoeveelheid zuurstof afneemt en de hoeveelheid kooldioxide toeneemt.
Overige risicofactoren
Andere, niet-veranderbare (statische) factoren die verband houden met een hoger risico op een beroerte zijn:- Persoonlijke of familiegeschiedenis van beroerte, hartaanval of een transiënte ischemische attack (TIA);
- Leeftijd: 55 jaar of ouder zijn;
- Mannen hebben meer kans op een beroerte dan vrouwen. Doch vrouwen lopen een verhoogd risico tijdens de zwangerschap en de weken onmiddellijk na de zwangerschap.
IJzertekort vergroot het risico op een beroerte
Een laag ijzergehalte in het lichaam wordt geassocieerd met een verhoogd risico op het krijgen van een beroerte (CVA), een verzamelnaam voor TIA, herseninfarct en hersenbloeding. Het mineralentekort kan het bloed plakkerig maken wat kan leiden tot stolsels. Zo'n stolsel kan vastlopen in een kleiner bloedvat en aldaar een afsluiting veroorzaken. Gebrek aan ijzer verhoogt de kleverigheid van kleine bloedcellen, bloedplaatjes genaamd. Wanneer bloedplaatjes kleveriger worden, vormen zij klompjes rode bloedcellen of stolsels Stolsels kunnen zich vormen in kwetsbare gebieden, zoals de hersenen, waardoor een beroerte ontstaat.Vitamine B verlaagt risico op beroerte
Door vitamine B-supplementen te slikken verlaag je mogelijk het risico op een beroerte. Tot die conclusie komen onderzoekers van de Zhengzhou Universiteit in China.Symptomen van een beroerte
De verschijnselen en symptomen van een beroerte zijn afhankelijk van welk deel van de hersenen is beschadigd. De symptomen ontwikkelen zich meestal plotseling en zonder enige waarschuwing. De symptomen van een beroerte zijn:- plotseling verlies van spierkracht (spierzwakte) aan één kant van het lichaam (in het gezicht, een arm of een been);
- gevoelsstoornissen (gevoelloosheid of tintelingen) aan één kant van het lichaam (in het gezicht, een arm of een been) of tintelingen in de tong;
- moeite met spreken of het begrijpen van wat anderen zeggen;
- problemen met het gezichtsvermogen: moeite met zien in één oog of beide ogen, dubbel zien, of totaal verlies van het gezichtsvermogen;
- moeite met lopen of veranderde manier van lopen;
- evenwichtsstoornissen, duizeligheid of een slechte coördinatie (tegen meubilair aanlopen);
- minder alert of zelf bewustzijnsverlies;
- veranderingen in gehoor;
- persoonlijkheid: veranderde stemming of emotionele veranderingen;
- verwarring, verwardheid of geheugenverlies;
- slikklachten (en soms ook kwijlen);
- transpireren of nachtzweten (badend in het zweet wakker worden);
- Hikken;
- Veranderingen in smaak(sensatie), zoals een zoete smaak in de mond;
- Moeilijkheden bij het schrijven of lezen;
- gebrek aan controle over de blaas of darmen.
Beroerte snel herkennen (test)
Mond, spraak, arm. Beroerte-alarm!
Meestal gebeurt een beroerte totaal onverwacht, zonder dat er duidelijke waarschuwingssignalen aan voorafgaan. De drie meest voorkomende signalen zijn:- een scheve mond;
- verwarde spraak;
- een lamme arm.
FAST-test
FAST is een checklist om een beroerte te herkennen. FAST is een acroniem, dat staat voor 'Face-Arm-Speech-Time':| Letter | Betekenis | Omschrijving |
|---|---|---|
| F | Gezicht | Vraag de persoon zijn tanden te laten zien. Let op of de mond scheef staat en een mondhoek naar beneden hangt. |
| A | Arm | Vraag de persoon om beide armen tegelijkertijd horizontaal naar voren te strekken en de binnenzijde van de handen naar boven te draaien. Let op of een arm wegzakt of rondzwalkt. |
| S | Spraak | Vraag of er veranderingen zijn in het spreken (onduidelijk spreken of niet meer uit de woorden kunnen komen). |
| T | Tijd | Vraag de persoon hoe laat de klachten zijn begonnen of probeer er op een andere manier achter te komen. In het ziekenhuis willen ze weten wanneer de beroerte zich voordeed, omdat de behandeling van een beroerte die zich kort geleden voor heeft gedaan anders is dan van een oudere beroerte. |
Voortekenen van een beroerte
Wat zijn de voortekenen van een herseninfarct? Ongeveer 25% van alle mensen die een beroerte hebben gehad, hadden voorafgaand aan de beroerte, last van kortdurende uitvalsverschijnselen. Het gaat hier om een TIA, te herkennen aan de volgende verschijnselen die meestal niet langer dan 20 minuten duren en uiterlijk binnen een dag zijn verdwenen:- wartaal uitslaan, niet meer uit je woorden kunnen komen of moeilijk spreken;
- dubbelzien of blindheid van linker- of rechteroog;
- krachtverlies van één arm en/of been of verlamming van één arm en/of been;
- een gezicht dat scheeftrekt, een afhangende mondhoek;
- een combinatie van hevige duizeligheid, coördinatiestoornissen en/of evenwichtsstoornissen.
Gevolgen
Een beroerte kan tijdelijke of blijvende gevolgen hebben, afhankelijk van hoe lang de bloedstroom is de hersenen is geblokkeerd, hoe groot het aangetaste gebied is en welk deel is aangetast. Complicaties kunnen bestaan uit:Verlamming of bewegingsarmoede (akinesie)
Je kunt aan één kant van je lichaam verlamd raken, of de controle over bepaalde spieren verliezen, zoals die aan de ene kant van je gezicht of een arm.Moeilijk praten of slikken
Een beroerte kan ertoe leiden dat je minder controle hebt over de manier waarop de spieren in je mond en keel bewegen, waardoor je moeilijk spreekt (dysartrie), slikt of eet (dysfagie). Je hebt ook moeite met taal (afasia), met inbegrip van spreken of begrijpen van spraak, lezen of schrijven.Geheugenverlies of cognitieve problemen
Veel mensen die een beroerte hebben gehad, lijden aan geheugenverlies. Anderen kunnen moeite hebben met overstijgend denkenabstract en conceptueel denken, etc.
Het is nog niet goed duidelijk welke langetermijngevolgen een beroerte op jonge leeftijd heeft op de cognitie. Onderzoekers melden in 2014 in Cerebrovascular Diseases dat er ook na lange tijd nadelige effecten op de cognitie zijn, zoals mentale traagheid en een aangedaan verbaal geheugen.¹
Een depressie kan het gevolg zijn van een beroerte / Bron: Saschamilk, PixabayEmotionele problemen
Mensen die een beroerte hebben gehad, kunnen meer moeite hebben om hun emoties te beheersen, of ze kunnen een depressie ontwikkelen.Pijn
Mensen die een beroerte hebben gehad, kunnen pijn, gevoelloosheid of andere vreemde sensaties ervaren in delen van hun lichaam. Als een beroerte er bijvoorbeeld voor heeft gezorgd zorgt dat je je gevoel in je linkerarm bent kwijtgeraakt, kun je een tintelende sensatie in die arm ontwikkelen.Mensen kunnen ook gevoelig zijn voor temperatuurveranderingen, vooral extreme kou na een beroerte. Deze complicatie staat bekend als 'centraal pijnsyndroom'. Deze aandoening ontwikkelt zich over het algemeen binnen enkele weken na een beroerte en kan mettertijd verbeteren. Maar omdat de pijn wordt veroorzaakt door een probleem in je hersenen, in plaats van lichamelijk letsel, zijn er weinig behandelingen om de klachten te verhelpen.
Gedragsveranderingen en verminderde zelfzorg
Gedragsveranderingen kunnen optreden en het functioneren in de algemene dagelijkse levensverrichtingen (adl) kan aangetast zijn. Mensen die een beroerte hebben gehad, kunnen meer teruggetrokken en minder sociaal worden of juist meer impulsief zijn. Zij kunnen hulp nodig hebben met zelfverzorging en dagelijkse taken.Rechterhersenhelft en linkerhersenhelft
Je gedrag en je emoties worden vooral aangestuurd door de rechterhersenhelft. Als de rechterhersenhelft is beschadigd, leidt dit vaak tot gebrek aan zelfinzicht en zelfoverschatting (overschatting van eigen kunnen en mogelijkheden). Onnodig risico's nemen en impulsief gedrag kunnen het gevolg zijn. Ook kan het inzicht verloren zijn wat (on)gepast is in sociale situaties en dat je geen inzicht hebt in de emoties van anderen. Als je een beschadiging hebt in je rechterhersenhelft ben je je vaak niet bewust van je afwijkende gedrag. Het kan overigens ook zo zijn dat je geen ongecontroleerd gedrag vertoont en blijk geeft van heftige emoties, maar dat je vlak en ongevoelig overkomt.Mensen die zijn getroffen in hun linkerhersenhelft zijn zich daarentegen vaak bewust van hun klachten en dit kan tot onzekerheid en angst leiden. Je kunt je afhankelijk gaan opstellen of depressief worden.
Gevolgen herseninfarct heftiger dan gedacht
Een derde van de mensen die op jonge leeftijd een herseninfarct hebben gehad, is na 10 jaar dood of kan niet goed voor zichzelf zorgen. Tot die conclusie komen onderzoekers van het Radboudumc in Nijmegen. Ze volgden jarenlang 1.000 mensen die als twintiger of dertiger een herseninfarct hebben gehad. De resultaten van het onderzoek werden op 28-02-2014 gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Stroke.
Afname van bloed voor onderzoek / Bron: Istock.com/JovanmandicOnderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Voor het stellen van een goede diagnose, kan de arts gebruikmaken van verschillende onderzoeksmethoden. Het begint met gedegen lichamelijk onderzoek en anamnese (vraaggesprek over je klachten). De arts zal jou of een familielid vragen welke symptomen je hebt gehad, wanneer ze begonnen zijn en wat je aan het doen was toen ze begonnen. De arts zal dan beoordelen of deze symptomen nog steeds aanwezig zijn. De arts zal willen weten welke medicijnen je gebruikt en of je hoofdletsels hebt gehad. Er wordt gevraagd naar de persoonlijke - en je familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten, TIA of beroerte. Vervolgens zal de arts je bloeddruk controleren en een stethoscoop gebruiken om naar je hart te luisteren, alsook naar je halsslagader, wat aanwijzingen kan opleveren voor atherosclerose. De arts kan ook gebruik maken van een oogspiegel, voorhoofdspiegel of oftalmoscoop, een hulpmiddel waarmee een arts het netvlies kan inspecteren om te kijken naar tekenen van kleine cholesterolkristallen of stollingen in de bloedvaten achterin je ogen.Bloedonderzoek
Je kan verschillende bloedonderzoeken krijgen, teneinde uit te sluiten dat de beroerte niet is ontstaan door een tekort aan rode bloedcellen (bloedarmoede), een abnormaal hoge concentratie rode bloedcellen (polycytemie), kanker van de witte bloedcellen (leukemie) of een infectie.
Elektrocardiografie (hartfilmpje) / Bron: CardioNetwork, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Beeldvormend onderzoek
Beeldvormend onderzoek kan bestaan uit:- Een CT-scan maakt gebruik van een reeks röntgenstralen om een gedetailleerd beeld van je hersenen te creëren. Een CT scan kan een bloeding, tumor, beroerte en andere aandoeningen detecteren. Artsen kunnen een kleurstof in je bloedbaan injecteren om je bloedvaten in je hals en hersenen in detail te bekijken (gecomputeriseerde tomografische angiografie, ook wel CT-angiografie, afgekort als CTA).
- Een MRI gebruikt krachtige radiogolven en magneten om een gedetailleerd beeld van je hersenen te creëren. Een MRI kan hersenweefsel detecteren dat is beschadigd door een beroerte. De arts kan een kleurstof in een bloedvat injecteren om de slagaders en aderen te zien en de bloedstroom te markeren (magnetische resonantie angiografie of magnetische resonantie venografie).
- Middels echografie maken geluidsgolven gedetailleerde beelden van de binnenkant van de halsslagaders in je nek. Deze test toont mogelijke opbouw van vettige afzettingen (plaques) en de bloedstroom in je halsslagaders.
- Röntgenonderzoek van de bloedvaten van de hersenen (cerebrale angiografie). Hierbij brengt de arts na plaatselijke verdoving van de lies een dun slangetje in de slagader en via deze katheter wordt contrastvloeistof ingespoten om heel precies bloedvaten te onderzoeken door röntgenfoto’s te maken.
- Een echocardiogram gebruikt geluidsgolven om gedetailleerde afbeeldingen van je hart te creëren. Echografie van het hart heet ook wel echocardiografie. Bij een echocardiografie maakt de arts gelijktijdig een hartfilmpje (ECG). Dit onderzoek kan de bron van bloedstolsels in je hart detecteren. Bloedstolsels die van je hart naar je hersenen gereisd kunnen zijn en je beroerte veroorzaakt hebben.
- Transesofageale echocardiografie van het hart is een manier van visualiseren op basis van echografie.
Behandeling herseninfarct / CVA
De behandeling van een beroerte wordt vaak onderscheiden in drie fasen:- de acute fase;
- de revalidatiefase; en
- de chronische fase.
Ziekenhuisopname (Rijnstate ziekenhuis te Arnhem) / Bron: Martin SulmanAcute fase
Er wordt van acute fase gesproken op het moment dat de verschijnselen van een beroerte zich voordoen. Deze eerste fase duurt ongeveer 10 dagen. De meeste ziekenhuizen hebben een stroke-service met een speciale afdeling (stroke-unit) voor deze groep patiënten. Op een stroke-unit wordt zorg gegeven en vindt behandeling met aspirine of trombolyse plaats. Onderzoek toont het grote belang van direct beginnen met aspirine na de diagnose TIA of herseninfarct.² Aspirine reduceert het risico op een recidiefherseninfarct in de eerste 12 weken na het incident. Het geeft ook een beter functioneel herstel. Trombolyse is behandeling met een enzym-achtige stof waarmee een afsluitende bloedprop in een slagader geheel of gedeeltelijk tot oplossing wordt gebracht. Deze behandeling moet plaatsvinden binnen 3 uur na het krijgen van een beroerte. Op de stroke-unit richt men zich verder op het voorkomen en zo nodig behandelen van complicaties en vroege revalidatie. Uit onderzoek blijkt dat patiënten die met een beroerte zijn opgenomen op een aparte stroke-unit, de meeste kans hebben om na een jaar nog in leven te zijn en zelfstandig thuis te wonen.Revalidatiefase
Na de acute fase kan de patiënt zich richten op revalidatie, thuis of in een verpleeghuis of revalidatiecentrum.Chronische fase
Na de revalidatie heeft de patiënt vaak nog last van restverschijnselen. Aan een beroerte kan men chronische vermoeidheid (aanhoudende vermoeidheid), stoornissen op het gebied van denken, emotie, gedrag en taal overhouden. Ook kunnen sommige eenvoudige handelingen voor de patiënt erg ingewikkeld zijn, zoals aankleden en het bereiden de maaltijd of de tafel dekken. Dit wordt de chronische fase genoemd.Prognose
Restverschijnselen
De vooruitzichten zijn afhankelijk van de ernst van de beroerte, hoeveel hersenweefsel er is beschadigd is, welke lichaamsfuncties zijn aangetast en hoe snel de behandeling is aangevangen. Volledig herstel kan optreden, maar er kan ook sprake zijn van restverschijnselen. In het eerste half jaar na de beroerte vindt het grootste deel van het herstel plaats. Revalidatie kan het herstel bevorderen, waardoor de patiënt beter gaat functioneren.Overlevingskans
Meer dan de helft van de mensen die een beroerte hebben gehad, zijn in staat om thuis zelfstandig te functioneren. Bij een ernstige beroerte kan langdurige opname in een verpleeghuis noodzakelijk zijn. Mensen die een herseninfarct als gevolg van een bloedstolsel hebben gehad, hebben een betere overlevingskans dan degenen die een hemorragische beroerte (hersenbloeding) hebben gehad.
Bewegen is gezond! / Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesZelfzorgmaatregelen
Het risico voor een recidief is het hoogst gedurende de eerste paar weken of maanden na de eerste beroerte en neemt vervolgens af. De patiënt kan zelf ook een aantal risicofactoren wegnemen door de volgende zaken in acht te nemen:- stoppen met roken;
- bij overgewicht afvallen door een verantwoord voedingspatroon en door meer te bewegen;
- minder zout en vet eten;
- voldoende groente en fruit eten;
- het gebruik van alcohol matigen;
- verlagen van een reeds bestaand verhoogd cholesterolgehalte door het veranderen van de levensstijl en het consequent gebruik van medicijnen;
- het behandelen en tegengaan van hoge bloeddruk;
- suikerziekte adequaat behandelen;
- medicijnen gebruiken bij eventuele hartritmestoornissen.
Na CVA nog 5 jaar meer risico op beroerte of dementie
Ouderen die een CVA doormaken, lopen in de daaropvolgende 5 jaar een verhoogd risico om nogmaals een beroerte te krijgen of dement te worden. Na 5 jaar zijn de risico’s weer vergelijkbaar met die van leeftijdgenoten die géén CVA in hun voorgeschiedenis hebben. Dit berekenden Marileen Portegies en haar collega’s van het Erasmus MC (Stroke. 2016; online 14 juli).Bloedarmoede vergroot overlijdenskans na beroerte aanzienlijk
Mensen met bloedarmoede of anemie hebben een drie keer zo grote kans op overlijden binnen een jaar na een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Dat stellen onderzoekers op de International Stroke Conference 2012.Complicaties
Complicaties (bijkomende verschijnselen) kunnen na een beroerte gemakkelijk ontstaan en kunnen bestaan uit:Trombose
Diep verneuze trombose (DVT), waarbij er een bloedstolsel ontstaat in een dieper gelegen ader, wat vooral kan ontstaan bij mensen die langdurig zitten of liggen in één houding. De bloedstroom wordt dan zo traag, dat er een bloedstolsel kan ontstaan. Hierbij bestaat de kans dat het stolsel losschiet en met de bloedsomloop wordt meegevoerd. Het stolsel kan een belangrijke slagader afsluiten, bijvoorbeeld die naar de longen (longembolie).Andere complicaties
Andere mogelijke complicaties die kunnen optreden, zijn:- Ontregeling van temperatuur, ademhaling, bloeddruk of suikerstofwisseling;
- Longontsteking doordat je moeite hebt met slikken en ophoesten;
- Uitdroging, doordat je moeite hebt met slikken en daardoor ook met eten en drinken;
- Blaasontsteking: als je niet meer goed kunt plassen, kan er urine in de blaas achterblijven waardoor er een ontsteking kan ontstaan;
- Doorligwonden of decubitis wordt veroorzaakt door de inwerking op het lichaam van druk-, schuif- en wrijfkrachten, doordat je niet genoeg van houding verandert.
Preventie
Er zijn een aantal manieren om de kans op een beroerte te verkleinen.Houd je bloeddruk onder controle
Hoge bloeddruk is een grote risicofactor voor het krijgen van een beroerte. Het is daarom belangrijk om je bloeddruk onder controle te krijgen. Houd bij voorkeur een bloeddruk aan van 120/80 of lager. Lagere bloeddrukwaarden kun je bereiken door:- Verminder de natriuminname: de aanbevolen dagelijkse natriuminname is ongeveer een theelepel zout;
- Vermijd verzadigd vet: voedsel dat hoog is in verzadigd vet kan je cholesterolgehalte doen stijgen;
- Eet elke dag 4 tot 5 porties fruit en groenten, eet twee tot drie keer per week (vette) vis, en eet dagelijks hele granen, zoals havermout, in plaats van geraffineerde graanproducten zoals cornflakes;
- Een 'whole foods plant based' (WFPB) dieet (oftewel een plantaardig dieet) verlaagt de kans op een beroerte;
- Beweeg dagelijks minstens 30 minuten per dag, en meer, indien mogelijk;
- Stop met roken;
- Neem inden nodig medicijnen voor bloeddruk.
Streef naar een gezond lichaamsgewicht / Bron: Istock.com/VladimirFLoydStreef een gezond gewicht na
Obesitas en overgewicht, evenals de daarmee verband houdende complicaties (waaronder hoge bloeddruk en diabetes), verhoogt de kans op een beroerte. Houd je Body Mass Index (BMI) op 25 of minder en handhaaf een gezond gewicht. Hoe te bereiken:- Gezonde mannen hebben gemiddeld 2.500 calorieën per dag nodig en vrouwen 2.000. Probeer als je afvalt uit te gaan van 1.800 calorieën per dag voor mannen en 1.500 voor vrouwen.
- Verhoog de hoeveelheid lichaamsbeweging die je doet met activiteiten zoals wandelen, golfen, tennis, flink in huis schoonmaken of badmintonnen. Probeer elke dag een uur of langer te bewegen.
Meer bewegen
De Nederlandse Norm Gezond Bewegen luidt om minstens 5 dagen per week een half uur te bewegen, zoals stevig wandelen, flink in huis schoonmaken of badmintonnen.
Voorkom overmatig alcoholgebruik / Bron: Marian Weyo/Shutterstock.comDrink geen alcohol of drink matig
Alcohol is een schadelijk product en daarom zijn er geen veilige grenzen; alcohol drinken is nooit zonder risico's is. De voordelen van alcohol wegen niet op tegen de nadelen en daarom geldt het advies geen alcohol te drinken of in ieder geval niet meer dan 1 glas per dag. Dit advies van het Voedingscentrum is hetzelfde voor mannen en vrouwen.Behandel atriale fibrillatie
Beroerte is een ernstige complicatie van atriale fibrillatie. Atriale fibrillatie is een vorm van onregelmatige hartslag die stolsels in het hart vormt. Deze kunnen dan naar de hersenen reizen, waardoor er een beroerte wordt veroorzaakt. Atriale fibrillatie geeft een bijna vijfvoudig risico op beroerte en moet serieus worden genomen.Behandel diabetes
Hoge bloedsuikerspiegel beschadigt in de loop van de tijd de bloedvaten, waardoor er sneller stolsels kunnen ontstaan. Zorg ervoor dat je je bloedsuikerspiegel goed onder controle houdt.
Stoppen met roken / Bron: Serhiy Kobyakov/Shutterstock.comStop met roken
Roken versnelt de vorming van stolsel op een paar verschillende manieren. Het maakt je bloed dikker, en het verhoogt de hoeveelheid plaque in de slagaders. Roken beschadigt namelijk de vaatwanden, dus de binnenkant van de bloedvaten. Deze worden door roken stugger. Hierdoor kunnen vetten en cholesterol er zich gemakkelijker op afzetten. Zo'n plaatselijke vetophoping of verdikking van de vaatwand wordt een plaque genoemd. Hierdoor slibben de vaten dicht. Dit vergoot onder meer de kans op een beroerte. Samen met een gezond dieet en regelmatig bewegen, is stoppen met roken een van de meest krachtige veranderingen in levensstijl wat helpt om het risico op een beroerte aanzienlijk te verminderen.Noot:
- Twan van Venrooij. Mentale traagheid na beroerte op jonge leeftijd. Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:C2230
- Sanne Zinkstok en Paul J. Nederkoorn. Effect van aspirine kort na een TIA of herseninfarct. Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D660
Lees verder
Gerelateerde artikelen
Aandoening: BeroerteAls de toevoer naar de hersenen onderbroken wordt, dan spreekt men van een beroerte. In Nederland zijn er per jaar zo'n…
Een beroerte, wat is het en hoe herken je het?Kortweg is een beroerte een acute verstoring van de bloedvoorziening in de hersenen. Dit kan tot neurologische verschijn…
Syfilis: symptomen vrouwen en mannen & behandeling, oorzaakSyfilis symptomen, oorzaak en behandeling. Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Syfilis ontwikkelt zi…
Ergotherapie helpt bij lichamelijke en psychische klachtenErgotherapie is, evenals fysiotherapie of logopedie, een vorm van paramedische zorg. Ergotherapie helpt bij uiteenlopend…Bronnen en referenties
- Inleidingsfoto: istock.com/Iampixels
- GeriMedica. CVA/TIA acute fase. http://handreiking.ysis.nl/cvatia-acute-fase/fast-test (ingezien op 23-7-2017)
- Hartstichting. Beroerte. https://www.hartstichting.nl/beroerte (ingezien op 23-7-2017)
- Health Harvard Publications. 7 things you can do to prevent a stroke. http://www.health.harvard.edu/womens-health/8-things-you-can-do-to-prevent-a-stroke (ingezien op 24-7-2017)
- Hersenstichting. Beroerte. https://www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/hersenaandoeningen/beroerte (ingezien op 23-7-2017)
- H. Vinke en S. Erlandsson. Zorgboek beroerte (CVA). Tweede herziene druk, 2010. St. September, Amsterdam.
- Mayo Clinic. Stroke: Diagnosis. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/stroke/diagnosis-treatment/diagnosis/dxc-20117291 (ingezien op 23-7-2017)
- Mayo Clinic. Stroke: Symptoms and causes. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/stroke/symptoms-causes/dxc-20117265 (ingezien op 23-7-2017)
- Merck Manual Medisch Handboek. Herseninfarct. http://www.merckmanual.nl/mmhenl/print/sec06/ch086/ch086c.html (ingezien op 24-7-2017)
- Nienke Fleuren. Na CVA nog 5 jaar meer risico op beroerte of dementie. Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:C3105
- Sanne Zinkstok en Paul J. Nederkoorn. Effect van aspirine kort na een TIA of herseninfarct. Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D660
- Spijkenisse MC. Algemene leefregels na een beroerte. https://www.spijkenissemc.nl/media/algemene-leefregels-na-een-beroerte-ML-227-170812.pdf (ingezien op 6-1-2022)
- Twan van Venrooij. Mentale traagheid na beroerte op jonge leeftijd. Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:C2230
- UZA. Cerebrale angiografie (bloedvatonderzoek van de hersenen). http://www.uza.be/behandeling/cerebrale-angiografie-bloedvatonderzoek-van-de-hersenen (ingezien op 24-7-2017)
- Voedingscentrum. Alcohol (bier, wijn en sterke drank). http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/alcohol.aspx (ingezien op 25-7-2017)
- Voedingscentrum. Beweeg en sport jij genoeg? http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-gewicht/eten-en-drinken-bij-bewegen-en-sport/beweeg-ik-genoeg-.aspx (ingezien op 25-7-2017)
- Voedingscentrum. Spelregel 2: Minder eten om af te vallen. http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-gewicht/overgewicht/spelregel-2-minder-eten-om-af-te-vallen.aspx (ingezien op 25-7-2017)
- Afbeelding bron 1: Martin Sulman
- Afbeelding bron 2: Alila Medical media/Shutterstock.com
- Afbeelding bron 3: Martin Sulman
- Afbeelding bron 4: Kurhan/Shutterstock
- Afbeelding bron 5: Saschamilk, Pixabay
- Afbeelding bron 6: Istock.com/Jovanmandic
- Afbeelding bron 7: CardioNetwork, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
- Afbeelding bron 8: Martin Sulman
- Afbeelding bron 9: Istock.com/monkeybusinessimages
- Afbeelding bron 10: Istock.com/VladimirFLoyd
- Afbeelding bron 11: Marian Weyo/Shutterstock.com
- Afbeelding bron 12: Serhiy Kobyakov/Shutterstock.com
Reacties
Benny, 13-12-2020
Op 7 juni heb ik een cva gehad met volledige verlamming van de linkerhelft. Na 6 maand revalidatie kan ik terug wat stappen met een stok en dropvoetortese, linkerarm en vingers kan ik voor 20% terug gebruiken ondanks schouder-hand syndroom.
Bij opname zijn ze onmiddelijk gestart met nicotinepleisters (ik rookte ongeveer 50 sigaretten per dag) maar nu zes maand later kan ik die nog steeds niet herleiden naar een lagere dosis. Ik word dan zeer onaangenaam in de omgang (zeer opvliegend) en krijg dan ook een ijl gevoel in mijn hoofd. Daarom overweeg ik om terug te beginnen roken (wel minder), zou dat nu echt zo een groot risico geven? Ik neem bloedverdunners, mijn bloed kan dus niet klonteren.
Groetjes, Benny (57 jaar)
Reactie infoteur, 14-12-2020
Roken is de belangrijkste risicofactor van een beroerte omdat nicotine de bloedvaten
vernauwt en voor een hogere bloeddruk zorgt. Het hart moet meer moeite doen om de noodzakelijke hoeveelheid bloed door de vaten te pompen.
Roken beschadigt tevens de vaatwanden. Door roken worden deze ruwer, waardoor vetten en cholesterol zich er gemakkelijker op kunnen afzetten en de vaten dichtslibben. Dat vergroot de kans op een hartinfarct, pijn op de borst of een beroerte.
Kortom, roken is de belangrijkste risicofactor voor een CVA of beroerte.
Een persoonlijke stopcoach kan je begeleiden naar een gezond en rookvrij leven. Dit wordt in Nederland vergoed door je zorgverzekeraar.
Jennifer, 25-09-2016
Hi,
kan een cva veroorzaakt worden door een traumatische ervaring? Ik heb het idee, gezien de symptomen, dat m'n moeder een beroerte gehad heeft. Ik weet niet wat ik verder moet, we wachten op psychisch hulp maar ik vraag me af of ze ook medisch nagekeken moet worden. Het is 2 maanden geleden gebeurd en ik weet nu pas dat het een beroerte kan zijn geweest. Ze is wel ziek thuis van werk, omdat ze haar werk niet meer kon doen (maakte fouten).
Reactie infoteur, 15-10-2016
Een herseninfarct is een zogeheten trombo-embolische aandoening, wat wil zeggen dat de vaatafsluiting in de hersenen wordt veroorzaakt door bloedpropjes die ergens stroomopwaarts in het vaatstelsel zijn losgeschoten. U vermoedt dat uw moeder een herseninfarct of een TIA (een voorbijgaande beroerte) heeft gehad. Het is belangrijk om dit te bespreken met de huisarts.
Ik, 29-08-2016
Ik ben nu 53 jaar oud en was altijd heel gezond energiek en, zelfstandig en actie. Ruim 3 maanden geleden heb ik een herseninfarct. De prognose zag er zeer slecht uit. Echter inmiddels loop ik weer. Mijn verlamde arm wil maar niet/nauwelijks verbeteren. De arts in de revalidatiekliniek heeft me gezegd dat gezien de verstreken tijd de prognose zeer slecht is. Ik vraag me af of haar conclusie klopt en of er behalve oefeningen nog andere manieren zijn om tot verbetering te komen.
Reactie infoteur, 11-09-2016
Hier vindt u een zeer uitgebreid artikel over revalidatie na een herseninfarct: http://goo.gl/Hk7BLt. De prognose van een paretische arm wordt grotendeels in de eerste vijf weken na een beroerte bepaald. Op pagina 31 van het artikel kunt er meer over lezen. Als u desondanks twijfelt aan het oordeel van de arts, kunt u een second opinion aanvragen in een ander revalidatiecentrum.
De Cleen Ida, 25-07-2016
Mijn man is veertien dagen geleden gevallen op straat, recht op zijn hoofd. Hij is overgebracht naar het ziekenhuis. Hij kan alles bewegen maar het is zijn geheugen. Hij herkent mij of zijn zuster niet en als hij praat versta je hem niet en soms wel. Kan dit nog in orde komen?
Reactie infoteur, 12-08-2016
Bij traumatisch hersenletsel door een ongeval kan er sprake zijn van hersenkneuzing of contusio cerebri waarbij het hersenweefsel beschadigd is geraakt. Dit in tegenstelling tot een hersenschudding waarbij er geen hersenweefsel beschadigd is. Afhankelijk van de ernst en plaats van de kneuzing zullen de gevolgen bij de één heftiger zijn dan bij de ander.
De ene persoon met hersenkneuzing herstelt (nagenoeg) volledig, terwijl de andere blijvende ernstige schade eraan kan overhouden. U kunt het beste aan de behandeld arts vragen wat hij of zij van de medische situatie van uw man vindt en wat u kunt verwachten wat betreft het herstel, voor zover men daar in dit stadium iets over kan zeggen.
Kruithof/kinkel, 03-07-2016
Ik(70 jr) heb 2007 2x herseninfarct in één week gekregen weinig van overgehouden. Probleem snel bukken/overeind komen wordt dan wat duizelig. Voor de rest wel o.k. Nu 2016 heb ik de laatste tijd erg last van spanning in nek/schouderbladen en achterhoofd en soms wat duizeligheid. Voelt angstig aan en ben bang om alleen te zijn. Wat kan ik doen om alleen al die spanningen in nek/hoofd weg te houden?
Kan iemand mij advies/raad geven.
Reactie infoteur, 12-08-2016
U kunt dit het beste overleggen met uw huisarts. De huisarts kan u onderzoeken en bekijken waar de klachten vandaan komen. Hij zal ook uw medische voorgeschiedenis in acht nemen en u allerlei vragen stellen over uw klachten. In geval van psychische spanningen kan verwijzing naar een psycholoog zinvol zijn. Bij spierspanningsklachten kan verwijzing naar een fysiotherapeut volgen.
Wuyts Michel, 02-06-2016
Wat zien wij in de hersenen na een herseninfarct?
Reactie infoteur, 03-06-2016
Dat wordt hier inzichtelijk gemaakt: https://goo.gl/Kv5uWF.
Melanie, 19-05-2016
Mijn vader heeft 11 dagen geleden een hersenbloeding in de hersenstam gehad. Hij heeft nu slikproblemen en geen evenwicht. Veder geen uitvalsverschijnselen. Helaas is hij in het buitenland behandeld en wordt er nu pas therapie ingezet om te herstellen. Kan het evenwicht terug komen? Of is hier een training voor mogelijk?
Reactie infoteur, 03-06-2016
Het merendeel van de patiënten, thuis of in een instelling, gaat een periode van (poli)klinische revalidatie tegemoet na een beroerte (CVA). Er wordt intensief samengewerkt tussen ziekenhuizen, revalidatiecentra, verpleeghuizen en fysiotherapiepraktijken. Dit wordt een CVA-zorgketen genoemd. Lees hier verder: http://goo.gl/pxwCyy.
Guiny, 24-03-2016
Mijn vader heeft 3 jaar geleden eerst een lichte en daarop een zware herseninfarct gehad. Nu is zijn karakter helemaal omgedraaid. Hij heeft vaak last van agressieve buien waarbij hij met van alles gooide of slaat. Mijn moeder is haar leven niet zeker zo ernstig zijn de buien af en toe. Als je dan de huisarts belt verwijst hij erna om in zo'n geval de politie te bellen. Die zijn nu al zeker 3 keer geweest. En die zeggen weer dat je bij de huisarts moet zijn. Van het kastje naar de muur dus. Ook ik ben al een aantal keren in aanraking gekomen met deze buien zo is hij al eens met een hark op mij af gekomen. Is er geen instantie of iets die kunnen helpen? Het word steeds erger. Ik woon 60 km van mijn ouders en dat is ver weg om te kunnen helpen. Wie weet raad. Kalmerende middelen zouden een optie zijn volgens de huisarts maar die worden pas voorgeschreven als de patiënt dat zelf wil.
Reactie infoteur, 01-04-2016
Ik raad u aan om telefonisch te overleggen met 'Veilig Thuis', het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling. Dit zijn regionale organisaties waar slachtoffers, daders en omstanders terecht kunnen voor deskundige hulp en advies. Veilig Thuis is er voor iedereen, jong en oud, die te maken heeft met huiselijk geweld of kindermishandeling. Veilig Thuis geeft advies en biedt ondersteuning, ook aan professionals. Veilig Thuis biedt de helpende hand, doorbreekt onveilige situaties en zet mensen in beweging. Veilig Thuis biedt perspectief op een betere situatie waardoor mensen weer toekomst hebben. Mét of zonder elkaar.
Wil je advies en hulp voor de ander en/of voor jezelf? Je kunt je vragen stellen of je hart luchten. Je krijgt een hulpverlener aan de lijn, die aandachtig naar je verhaal luistert. Deze hulpverlener zet alles voor je op een rij, beantwoordt je vragen en geeft je advies. Ook kijkt de hulpverlener samen met jou welke professionele hulp er nodig is. Als je wilt, kun je anoniem blijven. Bel met Veilig Thuis op 0800-2000 (gratis en 24/7 bereikbaar).
He Bakker-Daniels, 19-02-2016
Mijn echtgenoot (85 jr., hartpatient) heeft een maand geleden een licht herseninfarct gehad. Hij is daar goed van hersteld maar heeft erge pijn in z'n linkerarm en hand. Er wordt 1 x p.week een ffysiotherapeut maar dat geeft geen verlichting. Wat is uw advies om eea te verbeteren?
Reactie infoteur, 23-02-2016
Het is verstandig om dit terug te koppelen aan de behandeld arts, zodat bekeken kan worden hoe deze klacht het beste verholpen kan worden.
Monique, 02-12-2015
2,5 maand geleden heb ik een hersenbloeding gehad op 39-jarige leeftijd. Na 5 dagen op de Intensive Care, daarna nog 10 dagen op de afdeling neurologie en na 2 CT-scans en 2 angiografieën heeft men geen aneurysma of andere oorzaak van de hersenbloeding kunnen vinden. Maar God zij dank heb ik geen uitvals-/verlammingsverschijnselen gehad en ben ik inmiddels zelfs al weer bijna voor 80% aan het werk.
Sinds een week wordt echter de nek- en schouderpijn die ik sinds de hersenbloeding heb steeds heftiger. Is dit een "normale" reactie na een hersenbloeding en gaat dit vanzelf weer weg of is dit reden voor een telefoontje/bezoekje aan de neurochirurg?
Bedankt voor uw reactie!
Mvg,
Monique
Reactie infoteur, 03-12-2015
Al vanaf de eerste dag van het CVA wordt door alle disciplines gestart met de neurorevalidatie. Toepassen van de neurorevalidatie heeft als doel u weer zo zelfstandig en goed mogelijk te laten functioneren in het dagelijks leven en het voorkomen van complicaties, zoals bijvoorbeeld schouderpijn. Lees hier verder: http://tinyurl.com/hxtcx47. Bij verergering van de klachten is het verstandig om contact op te nemen met de neurochirurg of eventueel uw huisarts. Niet uitstellen.
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.
Esther, 29-11-2015
Mijn moeder (74 jaar) heeft 14 jaar geleden een cva gehad, haar linkerzijde is verlamd. Na al die jaren staat haar lichaam helemaal scheef en is vergroeid. De laatste tijd heeft ze vaker een tintelend/zeurderig gevoel vanaf haar linkerbil tot dijbeen. Wat betekent dit en wat als de klachten aanhouden? Kan je met fysiotherapie dit verhelpen? Zelf oefeningen doen vindt ze lastig.
Reactie infoteur, 06-12-2015
Dit kan er mogelijk op duiden dat er een zenuw knel komt te zitten. Het is belangrijk dat ze deze klacht met haar huisarts bespreekt. Dan kan de precieze oorzaak worden vastgesteld en zo nodig een behandeling worden opgestart.
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.
Ilse, 20-09-2015
Mijn man heeft 4 jaar geleden een hersenbloeding gehad hij gaat nog steeds vooruit en is zeer positief. Maar hij zei dat 2 dagen na de hersenbloeding ineens het gordijn aan zijn linkeroog naar beneden ging, mijn vraag is, is er een mogelijkheid dat hij hier aan geholpen kan worden?
met vriendelijke groeten Ilse Bernaerts.
Reactie infoteur, 13-10-2015
Wanneer in de eerste maanden na het hersenletsel geen verbetering in het gezichtsveld optreedt, wordt doorgaans geen verder herstel van het gezichtsveld verwacht (http://goo.gl/j0adv6). Vragen met betrekking tot de specifieke situatie van uw man, kunt u het beste voorleggen aan de behandeld arts.
Beek, 30-05-2015
Mijn vriend heeft een beroerte gehad is nu herstellende moet nog revalideren maar heeft zoveel pijn in schouder en been, wat voor een pijnpil kan hij nemen of wie weet wat hij anders kan doen? Het gekke is dat ze er niet mee masseren dat doe je toch ook meestal met pijn.
Reactie infoteur, 10-06-2015
Deze vragen omtrent pijnstilling, kunt u het beste bespreken met de behandeld arts.
Govert, 22-02-2015
Mijn vrouw (72 jaar) heeft 2 jaar geleden een beroerte gehad.
Na revalidatie gaat het weer redelijk goed met haar, alleen ze kan rechts zeer slecht zien ze kan bijv. niet meer lezen begrijpt ook niet wat er staat ook de ondertiteling op de t.v. kan ze niet volgen.
Ze is met lopen ook bang om te vallen en loopt ook erg slecht ondanks de rollator.
De oogspecialist kan aan haar ogen niets meer ontdekken en zegt dat het in de hersenen zit.
Mijn vraag is zou daar nog wat aan te doen zijn?
Reactie infoteur, 28-02-2015
In de NHG-patiëntenbrief over CVA staat dat veel verschijnselen binnen drie weken sterk kunnen verbeteren. Vervolgens kan er in het eerste half jaar na een CVA nog veel herstellen. In het algemeen geld dat des te eerder iemand met een oefenprogramma begint, des te beter dat is. De patiëntenbrief vermeldt dat wat na zes maanden niet is verbeterd, waarschijnlijk niet meer zal herstellen. Daarna is het een kwestie van leren omgaan met de beperking(en) en oefenen (bijvoorbeeld middels fysiotherapie).
Lieve, 26-10-2014
Ik ben een meisje van 17 jaar en heb al aantal keer uitval in de benen gehad. Ook heb ik moeite met concentreren en in gesprekken te praten. Ik kom niet goed uit mijn woorden. Ook begrijp ik mensen minder goed. Daardoor kan ik ineens van stemming veranderen.
Kun je een CVA op mijn leeftijd krijgen? En zo ja hoe komen ze er achter als je zoiets hebt.
Reactie infoteur, 10-11-2014
Bij personen jonger dan 60 jaar komen beroertes nauwelijks voor, en dat geldt te meer voor een 17-jarige. Wel is het verstandig om je klachten met je ouder(s)/verzorger(s) te bespreken en een afspraak met de huisarts te maken om te laten onderzoeken waar je klachten vandaan komen. Blijf er niet mee doorlopen.
Willeke van den Boogaart, 27-03-2014
Mijn vader heeft drie weken geleden een CVA gehad (bloeding of infarct is niet duidelijk). Scan laat een mooi beeld van zijn hersenen zijn, geen beschadigingen.
Zijn gehele linkerkant was uitgevallen en hij was verward. Dezelfde avond is zijn gezicht goed bijgetrokken en drie dagen erna zijn arm. Zijn linkerbeen bleef gevoelloos, wel wat tintelingen en gevoel in zijn voetzool. Nu na drie weken nog steeds een geheel gevoelloos been, geen tintelingen en geen gevoel in de voetzool. Daarnaast kan hij ook niet meer lezen en schrijven. Kan dit gevoel in het been nog terugkomen?
Reactie infoteur, 05-04-2014
Binnen enkele weken tot een half jaar kunnen veel uitvalsverschijnselen als gevolg van een herseninfarct herstellen. Het is belangrijk om snel te gaan oefenen en met revalidatie te beginnen. De behandelend arts kan je er meer over vertellen en deze ook specifiek ingaan op de situatie van je vader. Sterkte gewenst!
Ludwine Demeulemeester, 14-06-2013
Is er hoop voor behandeling van hersenbloedingsymptomen, zoals verlamming, dankzij schedelboring met stamcelinjectie? dank
Reactie infoteur, 19-06-2013
Dergelijk onderzoek (stamcelinjecties na een beroerte, waar met stamcelbehandeling bij patiënten met een beroerte nieuwe hersencellen worden gevormd) staat nog in de kinderschoenen. De Nationale Zorggids schreef op 15 juni 2012:
"Een nieuwe, baanbrekende en controversiële stamcelbehandeling bij patiënten met een beroerte lijkt een eerste succes te hebben behaald…
De behandeling werkt doordat stamcellen, ‘mastercellen' genaamd, de eigenschap hebben zich meerdere malen te vermenigvuldigen en zich te transformeren in andere typen cellen. De cellen kunnen op deze manier door het hele lichaam reparatiewerkzaamheden uitvoeren.
De studie… is de eerste in de wereld waarin met de stamcelbehandeling patiënten met een beroerte nieuwe hersencellen worden gevormd.
Alle vijf patiënten vertoonden na de behandeling een verbeterde motoriek. Eén van hen kon na 18 maanden zelfs weer praten nadat miljoenen stamcellen van een geaborteerde 12-weken oude foetus bij de patiënt in de hersenen waren geïnjecteerd."
Sjak, 18-03-2013
Mijn pa heeft een hersenbloeding gehad en heeft nu moeite met eten. Wat kan ik hem het beste te eten geven nu hij zo'n moeite heeft met slikken?
Reactie infoteur, 21-03-2013
Een van de mogelijke gevolgen van een beroerte is een stoornis in het slikken. Deze folder gaat over inadequate inneming van voedsel en vocht door slikstoornissen bij een beroerte: http://alturl.com/aonh9
U kunt uw vragen het beste bespreken met de huisarts. Mogelijk dat hij uw vader verwijst naar een logopedist. Afhankelijk van de aard en de ernst van het slikprobleem stelt de logopedist in overleg met de patiënt een behandelplan op.
M. Asraf, 26-05-2012
Op 2 maart 2011 kreeg ik een tintelend gevoel die begon aan mijn linkervoet en snel verspreidde naar mijn hoofd en arm. Hierna kon ik nog we lopen doch na ca een uurtjekon ik moeilijk praten en mijn linker arm en been niet meer gebruiken. Na 3weken ziekenhuis werd ik ontslagen en de kracht in de been kwam heel langzaam terug. in de linker arm kwam het nog langzamer terug. ik kreeg veel pijn in de gewrichten vooral het schoudergewricht wel na een spuitje behoorlijk terug ging zodat ik met minder pijn bij de fysioterapeut kon proberen terug op de been te komen.
Nu, na 14 maanden, kan ik waggelend, lopen en linkerarm gebruiken. Maar zowel de arm als de been is instabiel ondanks dat ik blijf trainen. trap op-af is heel moeilijk. Ik vraag mij af of die zo zullen blijven of het meer tijd nodig heeft voo herstel.
Ben 58 jaar en heb gedeeltelijk de draad als bowachter weer opgepakt Hoewel ik nu geen veldwerk meer doe.
Reactie infoteur, 26-05-2012
Ik kan niet specifiek ingaan op uw situatie, maar alleen in algemene termen iets schrijven over revalidatie en herstel. In de NHG-patiëntenbrief over CVA staat dat veel verschijnselen binnen drie weken sterk kunnen verbeteren. Vervolgens kan er in het eerste half jaar na een CVA nog veel herstellen. In het algemeen geld dat des te eerder iemand met een oefenprogramma begint, des te beter dat is. De patiëntenbrief vermeldt dat wat na zes maanden niet is verbeterd, waarschijnlijk niet meer zal herstellen. Maar door veel te blijven oefenen kan iemand leren met eventuele beperkingen om te gaan. Zo kan iemand bepaalde spieren trainen, zodat hij meer kracht heeft. Het is dan ook belangrijk de aangedane ledematen zoveel mogelijk te blijven gebruiken. Als iemand bepaalde belangrijke handelingen niet kan goed kan uitvoeren, dan kan het helpen om het stap voor stap te gaan oefenen. Het kan zijn dat iemand bepaalde hulpmiddelen of aanpassingen nodig heeft om zoveel mogelijk zelfredzaam te zijn.
Ingrid Maduro, 29-08-2011
Mijn schoonzus op Aruba heeft vrijdag op zaterdag een beroerte gekregen. Eerste hulp heeft van haar een CT scan gemaakt en tot nu toe alleen asperine gegeven. De specialist heeft geen moeite gedaan om bij haar langs te komen. Hij was druk bezig met andere dingen zijn antwoord was dat hij pas maandag, vandaag dus, langs zou komen. Wat is haar kans om het te overleven? De verpleging in het ziekenhuis zegt dat de familie geduld moet hebben en dat we zelf aktie moeten nemen door met haar te praten, ze herkend de familie, haar man mijn broer niet. De familie moet met haar praten zodat ze bij blijft, ze kan niet praten en als ze iets probeert te zeggen is een wartaal. We zijn machteloos heeft u iets voor mij voor ons wat we kunnen doen? We willen haar niet missen en ze is pas 56 jaar.
Alvast bedankt.
Reactie infoteur, 30-08-2011
Bij een CVA moet snel en adequaat gereageerd worden teneinde de schade aan de hersenen te beperken en om andere complicaties te voorkomen. In deze folder van het Leids Universitair Medisch Centrum staat veel informatie over de behandeling en de revalidatiefase: http://www.lumc.nl/home/0001/12556/19997/80428042430441#n2
Ik weet niet in hoeverre deze werkwijze in Aruba gehanteerd wordt. Veel sterkte gewenst!
Els Willems, 22-08-2011
Ik heb 4 weken geleden een licht herseninfarct gehad, ben nu aan het revalideren. Omdat ik ook epilepsie heb, wilde ik weten of dit elkaar kan beïnvloeden en wat daar eventueel aan te doen is?
Reactie infoteur, 27-08-2011
Ik weet dat epilepsie één van de gevolgen van een beroerte kan zijn. Uit een lange follow-up studie kwam naar voren dat 3,1% van de mensen die een beroerte hebben gehad, epilepsie ontwikkelden (bron: http://www.sciencedaily.com). De behandeling is in dat geval hetzelfde als voor enige andere vorm van epilepsie, en het kan meestal goed gecontroleerd worden met medicatie.
Hwm, 05-08-2011
Mijn man heeft meerdere cva's gehad. ook op de oogzenuw waardoor hij blind is aan een oog. daarnaast heeft hij copd en een 3 voudige bypass ondergaan. vorige week waren we op vakantie in de bergen. na een voor hem inspannende wandeling kreeg hij zonder enige oorzaak een extreem woedend gezicht. hij wilde niets meer en stond zowat te schuimbekken op n plein. waarover hij woedend was is voor mij een compleet raadsel maar t was angstwekkend om te zien. thuisgekomen op ons vakantieadres begon hij onverstaanbaar te praten. dit duurde ongeveer een minuut of 2. daarna verstond ik hem weer. hij heeft bij zijn eerdere cva's ook dusdanige agressieve karakterveranderingen gehad en afasie. toen hij de morgen daarna door onbekende reden ook nog van de trap viel begon bij mij het vermoeden van een nieuwe cva te kriebelen. volgens hem was er niets aan de hand en ik mocht geen arts waarschuwen voor controle. we zijn nu weer thuis maar zijn gedrag blijft agressief/onbereikbaar.
is dit gedrag volgens u waarschijnlijk een nieuwe tia of is er iets anders aan de hand?
m vr gr
Reactie infoteur, 07-08-2011
Meer dan de helft van de mensen die een beroerte hebben overleefd, houden blijvend last van neuropsychologische problemen. Het gaat daarbij om ‘onzichtbare’ cognitieve klachten die heel divers kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn karakterveranderingen, mentale traagheid, slechte concentratie of vergeetachtigheid. Vaak krijgen deze mensen hierdoor ook problemen in hun relatie met partner, werkgever en vrienden. De gevolgen kunnen dus heel dramatisch zijn.
U schrijft dat het erop lijkt dat hij weer een CVA heeft gehad. Wanneer u merkt dat uw man opnieuw uitvalsverschijnselen krijgt, moet u direct contact opnemen met de huisartsenpraktijk of huisartsenpost. Ik raad u daarom aan z.s.m. contact op te nemen met uw huisarts (of weekendarts) en de situatie met hem/haar te bespreken.
Mona, 11-07-2011
Mijn man heeft bijna 4 maanden geleden een herseninfarct gehad. de klachten(dubbelzien) zijn voor 98 % genezen. Hij is nog steeds erg moe, slaapt elke middag een paar uur en gaat ook s'avonds vroeg (21.00 -21.30) naar bed en slaapt dan tot de volgende ochtend 09.00 uur.
Hoort dit bij een herseninfarct of zou er iets anders aan de hand zijn? Ik maak me echt zorgen.
Reactie infoteur, 12-07-2011
Aan een beroerte kan men chronische vermoeidheid, stoornissen op het gebied van denken, emotie, gedrag en taal overhouden. Vermoeidheid kan een direct gevolg zijn van de beschadiging in de hersenen. Indirect kan vermoeidheid ook veroorzaakt worden door andere klachten die voortvloeien uit de beroerte. Vermoeidheid heeft vaak meerdere aspecten en heeft een uitwerking op lichamelijk, emotioneel en mentaal gebied. De Nederlandse CVA-vereniging ’Samen Verder’ heeft daarover een folder geschreven: 'Leven met vermoeidheid - omgaan met de gevolgen van een beroerte'. De folder is hier te vinden: http://www.cva-samenverder.nl/PDF06/leven-met-vermoeidheid.pdf
Farrukh, 05-05-2011
Mijn moeder heeft in het buitenland een herseninfarct gekregen. Ze is wel naar een arts geweest die de diagnose van hartinfarct heeft vast gesteld maar verder is er geen revalidatie plaats gevonden. De ziekenhuizen daar hebben geen stroke-service of een speciale afdeling (stroke-unit) voor deze groep patiënten, in kort heb ik het gevoel dat de mensen helemaal niks weten van revalidatie na een herseninfarct en de gevolgen ervan.
Is het nog mogelijk op kans van herstel?
Ze heeft erg last van restverschijnselen, zoals blijvende problemen met het denk- en reactievermogen, verwarring en geheugenverlies, minder alert, persoonlijkheid en veranderde stemming, slikklachten en gebrek aan controle over de blaas en darmen.
Is het mogelijk om in Nederland naar een revalidatiearts te gaan en dat er in Nederland verder naar haar gezondheid gekeken kan worden?
Ik hoop snel een reactie van uw te krijgen.
Reactie infoteur, 05-05-2011
Revalidatie van mensen die een beroerte hebben gehad, is erop gericht hen zo zelfstandig mogelijk in hun eigen omgeving te laten functioneren. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de kwaliteiten van de persoon en de mogelijkheden van de omgeving. Het is van belang daar zo spoedig mogelijk mee te beginnen. Wilt u meer weten over revalideren en de mogelijkheden in de situatie van uw moeder? Dan kunt u terecht bij het revalidatiecentrum in uw buurt. U kunt ook contact opnemen met één van de patiëntenorganisaties. Kijk op http://www.revalidatie.nl/contact voor meer informatie.
Jan Beaufort, 23-03-2011
Mijn zoon heeft 22 nov. 2010 een herseninfarct gekregen. Na 3 operaties wekenlang hoge koortsaanvallen eindelijk koortsvrij 5 weken na infarct. Hij is halfzijdig verlamd. Been doet iets, arm niet. Wat kan er gedaan worden aan een arm die 4 maanden na een herseninfarct wel reageert op aanraking met koude hand ( doet pijn ), maar waar verder geen reactie van uit gaat. Ook het bewegen van de vingers die stijf zijn doet veel pijn. Mijn dank voor uw reactie!
Reactie infoteur, 25-03-2011
Na een beroerte volgt (klinische) revalidatie. Voor iedere patiënt wordt een individueel behandelplan opgesteld - een plan op maat. In overleg met de patiënt, zijn/haar partner en de familie worden de revalidatiedoelen omschreven. De fysiotherapeut en de ergotherapeut trainen onder meer houding en beweging. Ook leren zij de patiënt omgaan met hulpmiddelen. Er zijn ook andere deskundigen die ieder hun eigen specifieke bijdrage leveren. De revalidatiearts - die leiding aan het behandelteam - kan uw vraag het beste beantwoorden.
M. E. van Houtert, 04-07-2010
Ik heb in engeland een beroerte gehadt. heb veel medicijnen mee gekregen, maar weet niet wat ik verder moet doen.
Reactie infoteur, 05-07-2010
Hallo,
Ik raad u aan om u te melden bij uw huisarts.
Mvg, Martin
Laatste update: 11-02-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 29
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.