Hoofdpijn links of rechts: oorzaken van eenzijdige hoofdpijn

Als je alleen hoofdpijn aan één kant van je hoofd voelt, links of recht, dan wordt gesproken van 'eenzijdige hoofdpijn'. Eenzijdige hoofdpijn wordt meestal geassocieerd met migraine of beschouwd als een symptoom van clusterhoofdpijn. Het treft de linkerkant of rechterkant van het hoofd en het wordt meestal ervaren als een sterk kloppend of stekend gevoel. Eenzijdige hoofdpijn is meestal pijnlijk en stressvol, doch ongevaarlijk. Tenzij de hoofdpijn plotseling optreedt en/of gepaard gaat met andere symptomen. Dan zou er een andere ziekte achter kunnen schuilen. Raadpleeg in dat geval je huisarts voor een goede diagnose en behandelplan. Niet alleen migraine of clusterhoofdpijn kun je links of rechts in je hoofd voelen. Andere mogelijke oorzaken van eenzijdige hoofdpijn zijn trigeminusneuralgie, nekspanning of schouderspanning en cervicogene hoofdpijn. De meeste vormen van hoofdpijn zijn niet te genezen, maar je kunt de symptomen van de hoofdpijn vaak wel goed verlichten of voorkomen.

• Oorzaken hoofdpijn links of rechts
• Migraine
• Clusterhoofdpijn
• Trigeminusneuralgie
• Nekspanning
• Cervicogene hoofdpijn
• Bijholteontsteking
• Occipitale neuralgie
• Kaakgewrichtsklachten of temporomandibulaire dysfunctie (TMD)
• Hormoonschommelingen
• Hersenletsel of trauma
• Arteritis temporalis
• Glaucoom: wanneer druk in je oog uitmondt in eenzijdige hoofdpijn
• Medicatieovergebruikshoofdpijn
• Oogproblemen
• Slechte houding: wanneer je rug je hoofdpijn aan één kant geeft
• Ernstige oorzaak
• Eenzijdige hoofdpijn en nekpijn
• Eenzijdige hoofdpijn en oogpijn of achter het oog
• Eenzijdige hoofdpijn en pijn op het voorhoofd
• Eenzijdige hoofdpijn en pijn bij de slaap
• Migraine of clusterhoofdpijn
• Syndroom van Costen
• Ernstige eenzijdige hoofdpijn
• Lichte hoofdpijn links of rechts
• Constante hoofdpijn aan de rechter- of linkerkant
• Stekende eenzijdige hoofdpijn
• Hoge bloeddruk en unilaterale hoofdpijn
• Unilaterale hoofdpijn bij een hersentumor
• Hoofdpijn na tandheelkundige behandeling
• Hoofdpijn en misselijkheid
• Eenzijdige hoofdpijn tijdens de zwangerschap
• Onderzoek en diagnose van eenzijdige hoofdpijn: wat zit er achter die pijn?
• Het gesprek: waar, wanneer en hoe?
• Lichamelijk onderzoek: een stap verder kijken
• Bloedonderzoek en beeldvorming: een kijkje binnenin
• Dagboek en triggers: een stukje zelfonderzoek
• De diagnose: wat veroorzaakt de pijn aan één kant?
• Behandeling van eenzijdige hoofdpijn
• Behandeling van clusterhoofdpijn
• Behandeling van migraine
• Behandeling van cervicogene hoofdpijn
• Behandeling van trigeminusneuralgie: de zenuw de baas
• Behandeling van nekspanning en schouderspanning: ontspan die spieren
• Behandeling van hormonale hoofdpijn: als hormonen de boosdoener zijn
• Behandeling van inflammatoire hoofdpijn: de ontsteking aanpakken
• Behandeling van cervicogene hoofdpijn: naar de bron van de pijn

Oorzaken hoofdpijn links of rechts

Eenzijdige hoofdpijn aan de linkerkant of rechterkant van het hoofd kan verschijnen als een symptoom van:

• migraineaanval
• clusterhoofdpijn

Bij beide soorten hoofdpijn kan het echter ook voorkomen dat de pijnaanvallen afwisselend voorkomen, dat wil zeggen eerst links, dan rechts.

Migraine

Migraine is een veel voorkomende neurologische aandoening. Het manifesteert zich door aanvallen met hoofdpijn, die vaak eenzijdig en heftig bonzend of kloppend is. Er zijn ook klachten zoals misselijkheid en/of braken en overgevoeligheid voor licht, geluid of geuren. Sommige getroffenen hebben auraverschijnselen, vaak voordat de hoofdpijn begint. Auraverschijnselen bestaan vaak uit gezichtsvelduitval, tintelingen aan één kant van het lichaam, krachtverlies en zwakte, zien van lichtflitsen, vlekken of sterretjes en/of spraakstoornissen. Stress, veranderingen in het slaapritme, bepaalde voedingsmiddelen en andere factoren kunnen als triggers werken: bij sommige patiënten veroorzaken ze migraineaanvallen.

Migraine is een chronische ziekte met een anno 2024 onbekende oorzaak. Eenvoudige maatregelen of medicatie kunnen vaak worden gebruikt om pijn en andere klachten onder controle te houden. Zelfzorgmaatregelen en medicatie kunnen tevens de frequentie en ernst van aanvallen verminderen. Genezing is niet mogelijk, maar de klachten kunnen wel beheerst worden.

Clusterhoofdpijn

Clusterhoofdpijn kenmerkt zich door kortdurende, zeer hevige hoofdpijnaanvallen die plotseling ontstaan. Vaak voel je achter en rond het oog eenzijdig een stekende pijn. De aanvallen manifesteren zich meestal in perioden of clusters met een kenmerkend patroon, meestal dagelijks of vaker, één of meer weken achtereen. Er kunnen maanden of zelfs jaren tussen de clusters zitten. De oorzaak is anno 2024 nog niet bekend, maar mogelijk speelt een ontregeling van de bloedvoorziening van het hoofd een rol. Roken en drinken zijn risicofactoren. Erfelijkheid speelt geen rol van betekenis. Clusterhoofdpijn is niet te genezen en behandeling bestaat uit medicatie en het vermijden van uitlokkende factoren. Clusterhoofdpijn komt niet vaak voor en het is een zeldzame vorm van hoofdpijn. Er worden twee vormen onderscheiden: episodische en chronische clusterhoofdpijn. Clusterhoofdpijn is niet een soort van migraine, wat soms gedacht wordt.

Clusterhoofdpijn is een zeldzame vorm van hoofdpijn. Men schat dat drie op de duizend mensen last kan krijgen van clusterhoofdpijn, van wie het overgrote deel bestaat uit mannen. De eerste hoofdpijnaanval manifesteert zich vaak tussen het 20e en 40e levensjaar, maar het kan op iedere leeftijd ontstaan.

Er worden twee verschillende vormen van clusterhoofdpijn onderscheiden:

• episodische clusterhoofdpijn; en
• chronische clusterhoofdpijn.

'Episodisch' wil zeggen dat de hoofdpijn gedurende een bepaalde periode voorkomt. Gedurende die periode -vaak zes tot acht weken, maar soms korter of langer- komt de hoofdpijn dagelijks opzetten en verdwijnt dan weer. Vaak komt het op dezelfde momenten in het jaar opzetten. Bijvoorbeeld in het begin van de lente en de herfst. Je kunt ook twee of drie periodes per jaar krijgen, of slechts één periode iedere twee of drie jaar.

Chronische clusterhoofdpijn komt slechts bij 10% van de mensen met clusterhoofdpijn voor. Deze variant treedt regelmatig op met weinig tussenperioden. Episodische clusterhoofdpijn kan veranderen in chronische clusterhoofdpijn en vice versa.

De symptomen zijn vaak heel herkenbaar. Het treedt plotseling op, vaak tijdens de slaap of vroeg in de ochtend (maar soms ook 's avonds), waarbij je last hebt van een zeer pijnlijke snijdende of bonzende hoofdpijn, meestal aan één zijde van het gezicht. Per periode kan de pijn zich verplaatsen tussen de zijden van het hoofd. De pijn is voelbaar in het voorhoofd (aan de zijkant, bij de slaap), of achter of rond het oog en wordt omschreven als martelende stekende of bonzende pijn. De pijn kan uitstralen naar de slaap of kaak. De pijn verergert in zeer rap tempo en bereikt tussen de vijf en tien minuten een hoogtepunt en zonder zonder behandeling kan het wel tot vijftien minuten tot drie uur aanhouden. Vaak houdt de pijn een half uur tot een uur aan. Gemiddeld heb je één tot acht aanvallen pr dag, maar de verschillend zijn zeer groot. Je kan één aanval per twee dagen hebben of acht aanvallen per dag.

Getroffenen reageren heftig op een aanval. Een aanval veroorzaakt onrust. Veel mensen met deze aandoening kunnen vaak niet stil blijven zitten en daarom bewegen ze zich snel rond of schudden met geweld naar voren en achteren. Ze hebben een sterke bewegingsdrang, zoals dat heet.

Bijkomende klachten zijn aan de kant van de pijn een rood en waterig oog en een hangend ooglid. Ook kun je last krijgen van een verstopte neus of juist een loopneus.

Trigeminusneuralgie

Als je last hebt van pijn van het aangezicht, voornamelijk aan één zijde, die zich kenmerkt zich door kortdurende aanvallen van felle schietende pijn, dan kan er sprake zijn van een trigeminusneuralgie. Trigeminusneuralgie wordt veroorzaakt door de trigeminuszenuw, een hersenzenuw die is verdeeld in drie hoofdtakken. Bij trigeminusneuralgie wordt slechts de helft van het gezicht aangetast door de pijn. Een verandering van pijnaanval aan de linkerkant naar de rechterkant of andersom komt hierbij niet voor.

Nekspanning

Eenzijdige pijn links aan de achterkant van het hoofd kan uitstralingspijn zijn als gevolg van bestaande nekspanning. Bij hoofdpijn aan de linkerkant zijn de linker nekspieren vooral gespannen. Dit betreft een vorm van (spier)spanningshoofdpijn.

Cervicogene hoofdpijn

Cervicogene hoofdpijn is een vorm van eenzijdige hoofdpijn. Dit type hoofdpijn vindt zijn oorsprong in de benige structuren of in het zachte weefsel van de cervicale wervelkolom. In de regel wordt altijd dezelfde kant van het hoofd getroffen. De pijn begint in de nek (nekpijn) en gaat over het hoofd naar het voorhoofd, waar het meestal het meest intens wordt ervaren. De pijn kan ook in de schouder en arm uitstralen. Cervicogene hoofdpijn komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Tot 4% van alle mensen wordt er door getroffen.

De klachten zijn vaak te wijten aan verminderde mobiliteit in de nek of bovenrug. Dit kan worden veroorzaakt door ziekten, verwondingen of degeneratieve achteruitgang in het gebied. Een eerder hoofd- of nekletsel kan de oorzaak zijn van de klachten. Eenzijdige belastingen, bijvoorbeeld op het werk (computerwerk), maar ook interne spanning, zoals angst, depressie of (chronische) stress, kan bijdragen aan de ontwikkeling van de ziekte.

Storingen of schade aan de gewrichten tussen de tweede en derde halswervel lijken de meest voorkomende oorzaak van cervicogene hoofdpijn, ze vormen ongeveer 70% van alle gevallen. Het gewricht tussen de eerste en tweede halswervel is waarschijnlijk de op één na meest voorkomende oorzaak van pijn.

Bijholteontsteking

Je sinussen, die holtes rondom je neus en ogen, zijn misschien klein, maar zodra ze ontstoken raken, voel je dat meteen – vaak aan één kant van je hoofd. Sinusitis, oftewel bijholteontsteking, kan leiden tot een drukkende pijn die zich concentreert rond je voorhoofd, ogen of wangen. Alsof iemand een vinger tegen je schedel drukt. Het is een zeurende, doffe hoofdpijn die vaak verergerd wordt als je voorover buigt of plotseling beweegt. Je kunt ook last hebben van een verstopte neus, vermoeidheid en druk op je ogen. Niet bepaald een fijn gevoel!

Sinusitis kan ontstaan door verkoudheid, allergieën of een infectie, en de pijn kan hardnekkig aanvoelen, vooral als de ontsteking aan één kant zit. Gelukkig is het meestal goed te behandelen met de juiste medicijnen, zoals ontstekingsremmers of neussprays. En met wat rust, warme stoom en een flinke dosis zelfzorg, ben je vaak snel weer de oude. Sinusitis mag dan vervelend zijn, maar met de juiste aanpak hoef je niet lang last te hebben van die vervelende eenzijdige hoofdpijn!

Occipitale neuralgie

Occipitale neuralgie[ of ARTIKEL=164001]nervus occipitalis neuralgie[/ARTIKEL] is niet zomaar een hoofdpijn; het voelt alsof een plotselinge, scherpe pijnscheut van je nek naar één kant van je hoofd schiet. Het kan lijken alsof iemand een elektrische schok door je achterhoofd jaagt, en die pijn kan uitstralen naar je slaap of zelfs je ogen. Dit alles wordt veroorzaakt door irritatie of ontsteking van de occipitale zenuwen, die vanuit je nek naar de achterkant van je hoofd lopen. En als ze boos zijn, laten ze je dat voelen!

De pijn kan op elk moment toeslaan, en vaak is het een brandend, stekend of schietend gevoel dat aan één kant van je hoofd blijft hangen. Een verkeerde houding, nekletsel, of zelfs overbelasting door stress kan deze zenuwen irriteren, en voor je het weet zit je met die vervelende, scherpe pijn. Het lijkt misschien op migraine, maar occipitale neuralgie is heel anders, en vooral die plotselinge pijnscheuten maken het herkenbaar.

Er zijn nochtans manieren om verlichting te vinden. Warmtecompressen, massage, of in sommige gevallen een injectie om de zenuw te kalmeren, kunnen helpen om de pijn te verminderen. En als je weet wat de boosdoeners zijn – slechte houding of nekspanning – kun je met wat aanpassingen en ontspanningsoefeningen die eenzijdige hoofdpijn onder controle krijgen. Het is misschien een venijnige pijn, maar je kunt het de baas worden!

Kaakgewrichtsklachten of temporomandibulaire dysfunctie (TMD)

Stel je voor: je hebt pijn aan één kant van je hoofd, rond je kaak, oor of slaap, en niets lijkt te helpen. De kans is groot dat je te maken hebt met temporomandibulaire dysfunctie (TMD), een aandoening waarbij het kaakgewricht – dat kleine maar krachtige gewricht net voor je oor – niet goed functioneert. Dit kan zorgen voor een zeurende hoofdpijn aan één kant van je hoofd, die vaak begint bij de kaak en zich uitbreidt naar je slapen of voorhoofd.

De pijn kan verergeren door iets simpels als kauwen, praten of zelfs gapen. En dat niet alleen: soms hoor je klikken in je kaak of voelt het alsof die vastzit. Het voelt alsof je hoofd en kaak niet meer op dezelfde golflengte zitten, en dat kan flink frustrerend zijn! Stress, kaakklemmen of tandenknarsen spelen vaak een rol bij TMD, en die spanning kan zich opbouwen tot een serieuze hoofdpijn.

Gelukkig zijn er manieren om de pijn te verlichten. Ontspanningsoefeningen, warmtekompressen en soms een bezoek aan de tandarts of fysiotherapeut kunnen helpen om die overbelaste kaak te kalmeren. Het goede nieuws? Met de juiste zorg is het vaak goed onder controle te krijgen, zodat je weer pijnvrij kunt praten, eten en gapen – zonder die knagende eenzijdige hoofdpijn!

Hormoonschommelingen

Je voelt het al aankomen – een bonzende hoofdpijn aan één kant van je hoofd, net voordat je menstruatie begint of midden in je cyclus. Hormonale schommelingen kunnen als stille boosdoeners voor eenzijdige hoofdpijn zorgen, vooral bij vrouwen. Het voelt alsof je lichaam in opstand komt tegen de grillen van je hormonen, en dat resulteert vaak in een kloppende, eenzijdige hoofdpijn die je dag flink kan verstoren.

De daling van oestrogeen vlak voor je menstruatie, of de hormonale pieken tijdens ovulatie, kunnen migraine-achtige hoofdpijn veroorzaken, vaak gepaard met misselijkheid, overgevoeligheid voor licht of geluid, en vermoeidheid. Het is alsof je hoofd en hormonen op gespannen voet met elkaar staan, en jij zit er middenin. Deze hormonale hoofdpijn komt vaak als een terugkerende gast langs, maar gelukkig is het meestal tijdelijk.

Wat kun je doen? Veel vrouwen vinden verlichting in pijnstillers, maar ook met zelfzorg zoals ontspanning, voldoende slaap en regelmatige beweging kun je de pijn helpen verzachten. Soms kunnen hormonale behandelingen, zoals anticonceptie, helpen om de schommelingen onder controle te krijgen. Hoewel je deze hormonale golven niet kunt vermijden, kun je je hoofd wel voorbereiden op die pieken, zodat de pijn minder hevig wordt en je toch de baas blijft over je dag!

Hersenletsel of trauma

Eén moment van impact, en ineens heb je te maken met een kloppende, aanhoudende hoofdpijn aan één kant van je hoofd. Hersenletsel of trauma, zelfs een lichte hersenschudding, kan leiden tot eenzijdige hoofdpijn die je niet snel vergeet. Of je nu gevallen bent, je hoofd gestoten hebt, of een ongeluk hebt gehad, je hoofd lijkt na zo'n klap niet meer op dezelfde manier te functioneren. De pijn kan subtiel beginnen, maar zich ontwikkelen tot een zeurende, bonzende of zelfs scherpe pijn die soms dagen of weken aanhoudt.

Dit type hoofdpijn is vaak veel meer dan alleen een fysiek ongemak. Je kunt je duizelig voelen, misselijk worden, en je concentratie kan verdwijnen als sneeuw voor de zon. Elk geluid of fel licht voelt als een aanval op je zintuigen, en rust lijkt de enige uitweg. Bij ernstig trauma kunnen er zelfs nog zorgwekkender symptomen zijn, zoals verwarring of problemen met spreken.

Rust is het toverwoord bij hoofdpijn na hersenletsel. Vermijd overprikkeling, geef je hersenen de tijd om te herstellen en wees geduldig. Soms kan pijnstilling helpen, maar in veel gevallen is het vooral rust en tijd die de genezing brengen. Als de hoofdpijn aanhoudt of verergert, moet je zeker medische hulp inschakelen, want je hoofd verdient alle aandacht na zo’n klap. Het kan een tijd duren, maar met de juiste zorg kom je er weer bovenop!

Arteritis temporalis

Stel je voor: een scherpe, kloppende pijn aan de zijkant van je hoofd, precies bij je slaap. Het voelt alsof er iets niet pluis is onder je huid. Dit zou kunnen wijzen op arteritis temporalis, een ontsteking van de slagader in je slaap. Deze vorm van hoofdpijn treft vooral mensen boven de 50 en kan bijzonder intens zijn. De pijn is vaak eenzijdig en gaat gepaard met een gevoel van zwakte, vermoeidheid en soms zelfs kaakpijn of moeite met kauwen. Het lijkt alsof je lichaam je waarschuwt dat er iets dieper gaande is.

De pijn kan variëren van zeurend tot stekend, en het gebied kan gevoelig aanvoelen. Het probleem zit hem in de ontsteking van de slagader die zorgt voor de bloedtoevoer naar je hoofd, en als je niet op tijd ingrijpt, kan dit zelfs gevaarlijk worden – denk aan verlies van gezichtsvermogen door schade aan het netvlies. Maar geen zorgen, als je de signalen van je lichaam serieus neemt en snel handelt, kan de aandoening goed behandeld worden.

De sleutel tot verlichting is meestal een corticosteroïdenkuur, die snel werkt om de ontsteking onder controle te krijgen. De pijn kan binnen een paar dagen afnemen, maar de behandeling kan maanden tot jaren duren, afhankelijk van de ernst van de ontsteking. Het is belangrijk om niet te wachten als je vermoedt dat arteritis temporalis de oorzaak is van je hoofdpijn – met de juiste zorg en tijdige behandeling kun je verdere complicaties voorkomen en weer opgelucht ademhalen.

Glaucoom: wanneer druk in je oog uitmondt in eenzijdige hoofdpijn

Een scherpe, intense pijn rond je oog die uitstraalt naar één kant van je hoofd – dat zou zomaar een teken van glaucoom kunnen zijn. Glaucoom is een oogziekte waarbij de druk in je oog gevaarlijk hoog oploopt, en het voelt alsof je hele hoofd gevangen zit in een strakke greep. De pijn begint vaak achter of rondom het oog en kan zo heftig zijn dat het je hoofdpijn veroorzaakt aan één kant van je hoofd, alsof de spanning zich vanuit je oog verspreidt.

Maar het is niet alleen de pijn die je treft. Je zicht kan wazig worden, je kunt halo’s of regenboogachtige cirkels rond lichten zien, en je ogen kunnen rood of gevoelig aanvoelen. Deze symptomen geven aan dat er snel actie nodig is, want glaucoom is niet alleen pijnlijk, het kan ook je gezichtsvermogen permanent beschadigen als het onbehandeld blijft.

Gelukkig is er hulp. Als glaucoom de boosdoener is, kan je arts oogdruppels voorschrijven om de druk in je oog te verlagen. In ernstigere gevallen kan een laserbehandeling of zelfs een operatie nodig zijn om de druk onder controle te krijgen. Het doel is om verdere schade te voorkomen en de pijn te verlichten. Met de juiste behandeling kan de druk in je hoofd verdwijnen, en krijg je niet alleen je comfort, maar ook je zicht weer terug. Laat glaucoom niet de controle overnemen – luister naar je ogen en pak het op tijd aan!

Medicatieovergebruikshoofdpijn

Je grijpt naar een pijnstiller, hoopvol dat het die vervelende hoofdpijn aan één kant van je hoofd zal verlichten. Maar wat als de medicijnen die bedoeld zijn om je te helpen, juist de oorzaak worden van nog meer pijn? Dat is het verraderlijke van medicamenteuze overgebruikshoofdpijn. Als je te vaak pijnstillers gebruikt – zelfs voor iets als migraine of spanningshoofdpijn – kan je lichaam eraan wennen, en paradoxaal genoeg, begint je hoofd te protesteren. Het resultaat? Een aanhoudende, eenzijdige hoofdpijn die maar niet lijkt te verdwijnen.

De pijn kan dof en aanhoudend zijn, of juist kloppend en intens, en het voelt alsof je vastzit in een eindeloze cyclus. Elke keer als je een pilletje neemt, lijkt het tijdelijk te werken, maar de hoofdpijn komt steeds terug, vaak erger dan voorheen. Het is alsof je hoofd schreeuwt om rust, maar je blijft het vullen met de medicijnen die eigenlijk de vijand zijn geworden.

De enige oplossing? Stoppen met de pijnstillers. Het klinkt eng, vooral als je gewend bent om snel verlichting te zoeken, maar je lichaam heeft tijd nodig om te ontgiften van de constante medicatie. Je arts kan je begeleiden door deze moeilijke periode heen, soms met ondersteunende medicatie of therapieën om de pijn te verlichten zonder terug te vallen in de oude gewoonten. Na een paar weken voel je je vaak al beter, en langzaam maar zeker keert je hoofd weer terug naar zijn natuurlijke balans, zonder die aanhoudende pijn. Soms moet je even door de storm om weer de rust te vinden!

Oogproblemen

Je hebt de hele dag naar een scherm gestaard, of misschien heb je je ogen te lang ingespannen zonder pauze – en plotseling voel je een kloppende, vermoeiende pijn aan één kant van je hoofd. Oogproblemen kunnen op subtiele wijze eenzijdige hoofdpijn veroorzaken. Of het nu door slecht zicht, een niet goed afgestelde bril of simpelweg vermoeide ogen komt, de hoofdpijn lijkt zich vanuit je ogen uit te breiden naar je slaap, voorhoofd of zelfs achter je oog, alsof je hoofd smeekt om rust.

Deze hoofdpijn voelt vaak dof of kloppend, en wordt erger naarmate je ogen meer worden belast. Het kan zelfs zo zijn dat je zonder het te beseffen je ogen dichtknijpt of fronst, waardoor de spanning in je hoofd alleen maar toeneemt. Slecht licht, fel zonlicht of te veel tijd achter een computer kunnen allemaal bijdragen aan deze vervelende eenzijdige hoofdpijn.

Gelukkig is de oplossing vaak simpel. Door je ogen regelmatig rust te gunnen – denk aan de 20-20-20-regel (elke 20 minuten, 20 seconden naar iets kijken dat 20 voet – ongveeer 6 meter – verder weg is) – en je werkplek goed in te stellen, kun je die spanning verlichten. Soms is een bezoek aan de opticien om je bril of lenzen aan te passen precies wat je nodig hebt. En vergeet niet voldoende te knipperen en af en toe een frisse neus te halen! Je ogen zijn de vensters naar de wereld, en als je goed voor ze zorgt, belonen ze je met helder zicht én een heldere geest zonder die vervelende hoofdpijn.

Slechte houding: wanneer je rug je hoofdpijn aan één kant geeft

Je zit de hele dag achter je bureau, misschien iets te lang in een verkeerde houding. Voel je die knagende pijn aan één kant van je hoofd? Dat kan zomaar het gevolg zijn van slechte houding. Het begint vaak ongemerkt – je zakt een beetje in, je nek buigt naar voren en voor je het weet, bouwt de spanning in je rug, nek en schouders zich op. En dan volgt die vervelende hoofdpijn, een zeurende, kloppende pijn die vanuit je nek naar één kant van je hoofd schiet.

Deze hoofdpijn kan variëren van licht irritant tot intens, en voelt vaak alsof de spieren in je nek en schouders strak gespannen zijn, bijna alsof ze niet meer willen meewerken. Het zit allemaal vast, en elke beweging van je hoofd kan de pijn verergeren. Vooral als je lange dagen zittend doorbrengt of veel naar beneden kijkt, bijvoorbeeld naar je telefoon, kunnen die spieren overbelast raken en protesteren met een bonzende eenzijdige hoofdpijn.

De oplossing? Beweging en goede houding zijn je beste vrienden. Sta regelmatig op, stretch je rug en nek, en zorg ervoor dat je werkplek goed is afgesteld, zodat je niet steeds in een ongemakkelijke positie hoeft te zitten. Oefeningen voor nek en schouders kunnen helpen om de spanning los te laten, en zelfs een simpele wandeling kan wonderen doen. Je lichaam is gemaakt om te bewegen, en als je je houding verbetert, zeg je niet alleen die hoofdpijn vaarwel, maar voel je je ook meteen een stuk energieker!

Ernstige oorzaak

Als de eenzijdige hoofdpijn aan de linkerkant echter extreem ernstig is of gedurende een langere periode terugkeert en er zijn zelfs andere neurologische symptomen, ga dan onmiddellijk naar een arts. In dit geval bestaat de mogelijkheid dat een hersentumor of een andere ernstige ziekte de pijnklachten veroorzaakt.

Bijzondere voorzichtigheid is geboden als eenzijdige hoofdpijn optreedt aan de rechterkant of linkerkant aan de achterkant van het hoofd en bijzonder intens of langdurig is. Dit kan ook een begeleidend symptoom zijn van een andere ziekte. Raadpleeg in dat geval een arts.

Eenzijdige hoofdpijn en nekpijn

Eenzijdige hoofdpijn met nekpijn kan verschillende oorzaken hebben. Eenzijdige hoofdpijn die optreedt in verband met nekpijn is meestal te wijten aan spierspanning in de nek en is meestal onschadelijk. Als er echter andere symptomen optreden, zoals een stijve nek, is het raadzaam om onmiddellijk een arts te raadplegen. In dit geval kan meningitis of hersenvliesontsteking achter de eenzijdige hoofdpijn en nekpijn schuilgaan.

Eenzijdige hoofdpijn en oogpijn of achter het oog

Hoofdpijn links of rechts in combinatie met oogpijn of pijn achter het oog zijn meestal indicatief voor clusterhoofdpijn. Het pijncentrum bij dit type hoofdpijn zit in het gebied rond het oog, maar kan zich ook manifesteren als hoofdpijn achter of boven een oog.

Eenzijdige hoofdpijn en pijn op het voorhoofd

Eenzijdige hoofdpijn met voorhoofdspijn duidt op migraine of clusterhoofdpijn. Eenzijdige hoofdpijn, die verschijnt als hoofdpijn op het voorhoofd, is een typisch symptoom van clusterhoofdpijn, zoals eerder vermeld. De eenzijdige hoofdpijn in het gebied van het voorhoofd is ook niet atypisch voor migraine. Het verschil tussen deze twee soorten hoofdpijn is dat clusterhoofdpijnpatiënten een verhoogde bewegingsdrang ervaren in tegenstelling tot migrainehoofdpijnpatiënten.

Unilaterale hoofdpijn en voorhoofdspijn kunnen ook worden toegeschreven aan andere pijntriggers, zoals:

• Trigeminusneuralgie: een irritatie van de trigeminuszenuw die door het voorhoofd en het gezicht naar de kin loopt.
• Spanning in de voorhoofdspieren: bijvoorbeeld door veelvuldig fronsen van de kleine voorhoofdsspier kan dit leiden tot hoofdpijn in het voorhoofdsgebied.

Eenzijdige hoofdpijn en pijn bij de slaap

Migraine of clusterhoofdpijn

Unilaterale hoofdpijn ter hoogte van de rechter of linker slaap is ook kenmerkend voor migraine en clusterhoofdpijn.

• Migraine: hier voelt eenzijdige hoofdpijn aan de rechter- of linkerkant ter hoogte van de slaap op een krachtige kloppende pijn of pulserende pijnaanvallen die gemiddeld 15 minuten aanhouden.
• Clusterhoofdpijn: het pijncentrum bevindt zich achter één oog. De pijn kan echter ook uitstralen en zich doen voelen als hoofdpijn op de rechter of linker slaap.

Syndroom van Costen

Het syndroom van Costen of het temporomandibulair syndroom is een pijnpatroon dat gebaseerd is op een storing van het temporomandibulaire (of kaak-)gewricht, een scharniergewricht dat je kaak voor je oor met je schedel verbindt. Het wordt meestal veroorzaakt door tandenknarsen, een slecht passende prothese of een andere afwijking. In dat geval kan een bezoek aan de tandarts uitkomst bieden.

Ernstige eenzijdige hoofdpijn

Een plotseling opkomende hoofdpijn links of rechts, moet door een arts worden onderzocht. Ernstige eenzijdige hoofdpijn die plotseling optreedt of gedurende een langere periode aanhoudt, is ook een reden om alert te zijn. In dit geval is het altijd raadzaam om naar een arts te gaan, omdat deze hoofdpijn een teken kan zijn van een ernstige ziekte. Enkele voorbeelden:

• Hersenschudding of whiplash: heb je onlangs een ongeluk gehad of ben je op je hoofd gevallen en krijg je plotseling doffe, eenzijdige pijn die zelfs naar het hele voorhoofdsgebied kan uitstralen? Dit kan een teken zijn van een hersenschudding door het ongeval. Als de pijn in de achterkant van het hoofd het sterkst is, maar ook uitstraalt naar de slapen en het voorhoofd, kan dit mogelijk een whiplash zijn. Raadpleeg in beide gevallen onmiddellijk een arts.
• Arteriitis temporalis: een ernstige, eenzijdige hoofdpijn, voornamelijk in de buurt van de slapen, kan wijzen op een ontsteking van een bloedvat bij je slaap. Meestal is alleen het bloedvat aan één kant van het hoofd ontstoken.

Lichte hoofdpijn links of rechts

Een milde hoofdpijn aan de rechterkant of linkerkant is meestal niets om je zorgen over te maken. Deze hoofdpijn kan onder andere ontstaan ​​door gevoeligheid voor het weer of in verband staan met nek- of schouderspanning.

Constante hoofdpijn aan de rechter- of linkerkant

Als je dagenlang geplaagd wordt door steeds terugkeren aanvallen van eenzijdige hoofdpijn, dan is een bezoek aan je huisarts van belang. Achter deze vorm van hoofdpijn kan clusterhoofdpijn schuilgaan. Constante eenzijdige hoofdpijn kan een indicatie zijn van andere ziekten die zeker door een arts moeten worden onderzocht. Deze zijn:

• lokale ontsteking (bijvoorbeeld bijholteontsteking, tandbederf, ontstoken tandwortel)
• oogziekten (bijvoorbeeld glaucoom of ametropie)
• hersentumor
• otitis media (middenoorontsteking)
• hersenaneurysma (een verwijding in de wand van een slagader van de hersenen)
• reumatische aandoening van de cervicale wervelkolom
• hersenvliesontsteking (meningitis)

Als de onderliggende ziekte wordt gediagnosticeerd en behandeld, verdwijnt de hoofdpijn meestal.

Stekende eenzijdige hoofdpijn

Zogenaamde occipitalis neuralgie wordt vaak genoemd als de oorzaak of trigger voor eenzijdige stekende hoofdpijn. Deze vorm van hoofdpijn kenmerkt zich door stekende, of drukkende pijn vanuit je nek met uitstraling over je schedel. De klachten ontstaan door beschadiging of prikkeling van de nervus occipitalis major (en soms nervus occipitalis minor), een zenuw die hoog vanuit de nek door de spieren naar de achterkant van de schedel loopt. Deze prikkeling kan worden veroorzaakt door een bloedvatafwijking of door prikkeling van de zenuw zelf door spierspanning of de botten of nekgewrichten.

Hoge bloeddruk en unilaterale hoofdpijn

Hoofdpijn is een van de symptomen van (forse) hoge bloeddruk. Dit is echter meestal geen eenzijdige hoofdpijn. Hoofdpijn geassocieerd met hoge bloeddruk zit meestal achter in het hoofd en komt vaak 's ochtends na het ontwaken voor.

Unilaterale hoofdpijn bij een hersentumor

Eenzijdige hoofdpijn kan een aanwijzing zijn voor een hersentumor. Speciale aandacht moet worden besteed als de hoofdpijn als volgt optreedt:

• plotseling
• ongewoon sterk
• in een gewijzigde vorm (dus andere hoofdpijn dan je gewend bent)

Hoofdpijn na tandheelkundige behandeling

Eenzijdige hoofdpijn kan tijdelijk optreden na een tandheelkundige behandeling. Ze kunnen echter meestal heel goed worden behandeld met vrij verkrijgbare medicijnen zoals paracetamol.

Hoofdpijn en misselijkheid

Misselijkheid is geen secundair symptoom van eenzijdige hoofdpijn. Beide symptomen komen echter soms samen voor bij migraine. Als misselijkheid en hoofdpijn echter bijzonder ernstig blijken te zijn of langdurig aanhouden, moet je onmiddellijk een arts raadplegen. In dit geval kan dit een aanwijzing zijn voor een andere ernstige ziekte.

Eenzijdige hoofdpijn tijdens de zwangerschap

Hoofdpijn aan de linker- of rechterkant tijdens de zwangerschap wordt vaak veroorzaakt door hormonen. Hoofdpijn links of rechts of aan beide zijden van het hoofd kan tijdens de zwangerschap optreden door hormonale factoren. Dit komt vooral voor tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap. Dit komt mede doordat hormonale veranderingen optreden in het lichaam van de vrouw door zwangerschap. Veel zwangere vrouwen stoppen ook met het gebruik van cafeïne en dat kan leiden tot cafeïne-onttrekkingshoofdpijn. Dit alles kan leiden tot stemmingswisselingen, vermoeidheid, misselijkheid en hoofdpijn. In de regel verdwijnen deze symptomen echter na de eerste drie maanden van de zwangerschap zodra het lichaam aan de nieuwe situatie is gewend.

Onderzoek en diagnose van eenzijdige hoofdpijn: wat zit er achter die pijn?

Eenzijdige hoofdpijn kan behoorlijk intens zijn, vooral omdat het meestal aan één kant van je hoofd zit – links of rechts – en zich manifesteert als een kloppend, stekend gevoel. Maar wat veroorzaakt die pijn precies? Je lichaam probeert je iets te vertellen, en je arts zal dat mysterie graag voor je ontrafelen. Laten we kijken hoe het onderzoek en de diagnose van eenzijdige hoofdpijn verlopen!

Het gesprek: waar, wanneer en hoe?

Het begint allemaal met een goed gesprek met je arts. Je arts zal je vragen stellen over de hoofdpijn: Waar voel je het precies? Wanneer begon het? Is het een bonzende, stekende pijn of voelt het als een zware druk? Komt het in aanvallen, zoals bij migraine, of is het meer constant aanwezig? Ook wordt gevraagd of er andere symptomen zijn, zoals misselijkheid, gevoeligheid voor licht, of zelfs oogproblemen. Dit gesprek helpt om een beeld te krijgen van het type hoofdpijn waarmee je te maken hebt en of er aanwijzingen zijn van iets ernstigers.

Lichamelijk onderzoek: een stap verder kijken

Na het gesprek volgt een lichamelijk onderzoek. De arts zal je hoofd, nek en schouders onderzoeken om te controleren of de hoofdpijn misschien verband houdt met spanning in je spieren, bijvoorbeeld door nek- of schouderspanning. Soms kan een blokkade of probleem in de nek de hoofdpijn aan één kant veroorzaken, zoals bij cervicogene hoofdpijn. De arts kan ook controleren op gevoeligheid langs de trigeminuszenuw als er een vermoeden is van trigeminusneuralgie, een aandoening die scherpe pijn aan één kant van het gezicht en hoofd veroorzaakt.

Bloedonderzoek en beeldvorming: een kijkje binnenin

Als de hoofdpijn ernstig is of gepaard gaat met zorgwekkende symptomen zoals plotselinge, hevige pijn of neurologische klachten (zoals moeite met praten of zien), kan je arts verder gaan met aanvullend onderzoek. Een bloedonderzoek kan helpen om ontstekingsmarkers te controleren, of om te zien of er andere gezondheidsproblemen spelen. Voor sommige gevallen kan beeldvormend onderzoek zoals een MRI of CT-scan nodig zijn om te kijken of er problemen zijn met de bloedvaten in je hoofd of nek, of om ernstigere aandoeningen zoals een hersentumor of aneurysma uit te sluiten.

Dagboek en triggers: een stukje zelfonderzoek

Hoofdpijn kan vaak worden getriggerd door dagelijkse factoren zoals stress, voeding, slaapgebrek of hormonale schommelingen. Je arts kan je aanraden om een hoofdpijndagboek bij te houden. Hierin noteer je wanneer de hoofdpijn optreedt, hoe lang het duurt en welke omstandigheden eraan voorafgingen. Dit helpt om mogelijke triggers zoals alcohol, fel licht of stress te identificeren en zo toekomstige aanvallen te voorkomen.

De diagnose: wat veroorzaakt de pijn aan één kant?

Na het gesprek, lichamelijk onderzoek en eventueel aanvullend onderzoek, kan je arts de oorzaak van je eenzijdige hoofdpijn vaststellen. Heb je last van migraine, clusterhoofdpijn of een zenuwprobleem zoals trigeminusneuralgie? Of komt de hoofdpijn door spierspanning of cervicogene hoofdpijn door een blokkade in je nek? Zodra de diagnose is gesteld, kun je samen met je arts een behandelplan opstellen om de pijn te verlichten en aanvallen in de toekomst te voorkomen.

Behandeling van eenzijdige hoofdpijn

Eenzijdige hoofdpijn kan verschillende oorzaken hebben, en de behandeling hangt af van wat de pijn veroorzaakt. Of het nu migraine, clusterhoofdpijn of een ander type hoofdpijn is, het doel blijft hetzelfde: de pijn verlichten en toekomstige aanvallen zoveel mogelijk voorkomen. Laten we eens kijken naar de behandelingen voor de mogelijke oorzaken van eenzijdige hoofdpijn.

Behandeling van clusterhoofdpijn

Allereerst is het van belang om uitlokkende factoren te vermijden, zoals roken of alcohol drinken. Roken en alcohol vergroten de kans op een aanval van dit type hoofdpijn. Clusterhoofdpijn is niet te genezen, maar de klachten kunnen wel worden bestreden door medicatie. Er kan zowel medicatie worden ingezet die aanvallen voorkómen – preventieve behandeling – als medicatie die aanvallen bestrijden, de aanvalsbehandeling.

Er moet aan het begin van een clusterpriode zo snel mogelijk met een preventieve behandeling worden aangevangen, met het doel aanvallen te voorkómen. Je kunt deze medicijnen op dagelijkse basis tijdens een periode van clusterhoofdpijn innemen teneinde de aanvallen niet te laten terugkeren. De medicatie is effectief, maar moet altijd worden gebruikt onder strikte begeleiding van de behandelend neuroloog.

Om de pijn tijdens een aanval te verlichten, kan een behandeling met 100 procent zuurstof uitkomst bieden. Het injecteren van een medicijn zoals sumatriptan, kan ook helpen. De behandelingen vinden altijd plaats op voorschrift van de behandeld neuroloog.

Behandeling van migraine

Bij de behandeling van migraine wordt onderscheid gemaakt tussen de therapie ter verlichting van een acute hoofdpijnaanval (acute therapie) en de preventieve behandeling, die tot doel heeft de frequentie van aanvallen te verminderen en de ernst van de hoofdpijn te verlichten. Voor acute therapie zijn vooral pijnstillers geschikt. Ze kunnen worden gecombineerd met medicijnen tegen misselijkheid. Er zijn migrainespecifieke pijnstillers. Voor preventieve behandeling zijn er medicijnen die ook kunnen worden gecombineerd met niet-medicamenteuze therapieën om migraineaanvallen te verminderen.

Behandeling van cervicogene hoofdpijn

Het behandeldoel is om de symptomen te verlichten en mogelijke toekomstige klachten te voorkomen. Ontspanningsoefeningen en instructies voor een goede (werk)houding van je rug en nek zijn belangrijke maatregelen gebleken. Fysieke activiteit en beweging zijn ook belangrijk. Probeer sedentaire activiteiten en passiviteit te vermijden. Lokale warmte kan rustgevend zijn.

Pijnstillers en ontstekingsremmende medicijnen (NSAID's) kunnen soelaas bieden in perioden van hevige pijn. In sommige gevallen kan een zenuwblokkade worden geprobeerd. Een plaatselijke verdoving wordt in de nek geïnjecteerd om de pijnsignalen te blokkeren.

Fysiotherapie kan nuttig zijn als het voorzichtig wordt toegepast. Chirurgie is slechts zeer zelden aangewezen en alleen als structurele veranderingen middels beeldvormingsonderzoek kunnen worden aangetoond en deze klachten gerelateerd kunnen worden aan de pijn.

Behandeling van trigeminusneuralgie: de zenuw de baas

Trigeminusneuralgie veroorzaakt vaak een scherpe, stekende pijn aan één kant van het gezicht en hoofd, en komt meestal door een overprikkelde zenuw. De behandeling richt zich op het onderdrukken van die pijnsignalen. Medicatie zoals carbamazepine (een anti-epilepticum) wordt vaak voorgeschreven om de zenuwactiviteit te reguleren en de scherpe pijn te verminderen. Soms kan een chirurgische ingreep worden overwogen om de druk op de zenuw te verlichten als medicijnen niet voldoende werken.

Naast medicatie kunnen ontspanningstechnieken en warmte- of koudetherapie helpen om de spieren rondom de zenuw te kalmeren en de pijn te verlichten. Het is belangrijk om stress en triggers te vermijden, omdat deze de aanvallen kunnen uitlokken. In zeldzame gevallen kan een zenuwblokkade of radiofrequente ablatie (waarbij de zenuw tijdelijk wordt uitgeschakeld) overwogen worden als de pijn ondraaglijk blijft.

Behandeling van nekspanning en schouderspanning: ontspan die spieren

Hoofdpijn veroorzaakt door nek- of schouderspanning vraagt om een aanpak die zich richt op ontspanning van de spieren en het corrigeren van slechte houdingen. Het belangrijkste is om ontspannings- en rekoefeningen te doen die helpen om de spieren in je nek en schouders te ontlasten. Een goede (werk)houding is cruciaal om verdere spanning te voorkomen. Regelmatig pauzeren en bewegen tijdens lange werk- of studeersessies kan de spanning verlichten.

Een combinatie van fysiotherapie, massage en het gebruik van warmte op de gespannen spieren kan helpen om de pijn in je nek en hoofd te verminderen. Ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen of NSAID’s kunnen verlichting bieden bij acute pijnklachten. Voorkomen is beter dan genezen, dus zorg dat je altijd je houding in de gaten houdt en tijdig ontspanningsoefeningen doet.

Behandeling van hormonale hoofdpijn: als hormonen de boosdoener zijn

Als je eenzijdige hoofdpijn wordt veroorzaakt door hormonale schommelingen, zoals tijdens de menstruatie, zwangerschap of menopauze, kun je baat hebben bij hormonale behandelingen. Bij menstruatie-gerelateerde migraine kan het gebruik van anticonceptiepillen of hormoontherapie helpen om de hormonen in balans te brengen en zo de frequentie van de hoofdpijn te verminderen. Daarnaast kunnen reguliere pijnstillers en migraine-specifieke medicijnen verlichting bieden tijdens een aanval.

Niet-medicamenteuze opties zoals ontspanningstechnieken en het vermijden van triggers zoals stress of bepaalde voedingsmiddelen, kunnen ook helpen om hormonale hoofdpijn onder controle te houden. Een gezonde levensstijl met voldoende slaap, regelmatige beweging en een evenwichtig dieet kan de ernst van de hoofdpijn aanzienlijk verminderen.

Behandeling van inflammatoire hoofdpijn: de ontsteking aanpakken

Als je eenzijdige hoofdpijn wordt veroorzaakt door een ontstekingsziekte, zoals arteritis temporalis (een ontsteking van de slagader bij je slaap), is snelle behandeling belangrijk om complicaties te voorkomen. Corticosteroïden zoals prednison worden vaak voorgeschreven om de ontsteking snel te remmen en verdere schade te voorkomen. Deze medicijnen werken snel om de symptomen onder controle te krijgen en kunnen gedurende enkele maanden worden voorgeschreven, afhankelijk van de ernst van de ontsteking.

Behandeling van cervicogene hoofdpijn: naar de bron van de pijn

Hoofdpijn die afkomstig is van problemen in je nek, zoals cervicogene hoofdpijn, kan effectief worden behandeld met een combinatie van fysiotherapie en lokale behandelingen. Fysiotherapie richt zich op het versterken van de nekspieren en het verbeteren van de bewegingsvrijheid, terwijl manuele therapie en het gebruik van warmte of koude kunnen helpen om de pijn te verminderen.

Bij ernstige gevallen kan een zenuwblokkade worden overwogen. Dit is een injectie met een verdovingsmiddel en ontstekingsremmer om de pijnsignalen vanuit de nek naar het hoofd tijdelijk te blokkeren.

Of je nu last hebt van migraine, trigeminusneuralgie, spierspanning of hormonale hoofdpijn – de juiste behandeling kan een wereld van verschil maken. Het is vooral belangrijk om te luisteren naar je lichaam en samen met je arts een behandelplan op te stellen dat de pijn vermindert en toekomstige aanvallen voorkomt.

Lees verder

• Hoesthoofdpijn: hoofdpijn na hoesten, lachen en niezen
• Hoofdpijn achter ogen: oorzaken van pijn achter de ogen
• Hoofdpijn behandelen met geneeskrachtige planten en kruiden
• Hoofdpijn en bloedneus: oorzaak van hoofdpijn & neusbloeding
• Hoofdpijn: soorten, symptomen, oorzaak en behandeling