Gebarsten huid: Oorzaken en symptomen van barstjes

Een gebarsten huid is vaak het resultaat van een droge huid. Diverse aandoeningen zoals een allergie of een huidziekte liggen mogelijk aan de basis van barsten in de huid. Barstjes in de huid zijn soms ook het resultaat van omgevingsfactoren, zoals droog weer en overmatig baden. Een huid die gebarsten is, gaat in de meeste gevallen vergezeld met andere huidtekenen, zoals droogheid, schilfering en jeuk. Afhankelijk van het onderliggend probleem, ontstaan mogelijk ook tekenen aan andere lichaamssystemen zoals overmatig zweten en gewrichtspijn. Een snelle behandeling is nodig om complicaties te voorkomen. Dit is vaak mogelijk met zelfzorgmaatregelen, maar in sommige gevallen is het nodig om een arts op te zoeken die dan het onderliggend probleem van de gebarsten huid behandelt.

• Oorzaken en risicofactoren van huid met barsten
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Geassocieerde symptomen van gebarsten huid
• Huid
• Andere tekenen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van gebarsten huid
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Complicaties van barstjes in huid

Oorzaken en risicofactoren van huid met barsten

Om zacht en buigzaam te blijven, heeft de huid veel water nodig. Als de huid droog is, verliest deze haar flexibiliteit. Bij een ernstig uitgedroogde huid ontstaan barsten in de huid. Ook krassen en andere trauma’s, infecties, allergieën en andere ziekten leiden mogelijk tot een droge, gebarsten huid.

Aandoeningen

• allergische reacties
• anhidrose (verlies van zweten)
• diabetische neuropathie (zenuwbeschadiging veroorzaakt door hoge bloedsuikerspiegels geassocieerd met suikerziekte)
• een hormonale onbalans
• het Sjögren-syndroom (een auto-immuunziekte die de klieren aantast die zweet, tranen en speeksel produceren met een droge keel, droge mond en droge ogen)
• huidproblemen zoals:
• aandoeningen die huidbeschadiging veroorzaken
• atopie (allergische huidreactie)
• dermatitis (huidontsteking)
• eczeem (chronische huidziekte met droge, jeukende, schilferige huid)
• ichthyosis (aangeboren ziekte met een droge, schilferige huid)
• onvoldoende vochtgehalte voor de huid
• psoriasis (chronische huidziekte die jeukende of pijnlijke plekken met een dikke, rode huid met zilverachtige schubben veroorzaakt)
• schimmelinfecties
• hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)
• ondervoeding

Omgevingsfactoren

Een huid met barstjes is mogelijk ook het resultaat van omgevingsfactoren zoals:

• blootsvoets lopen
• de blootstelling aan giftige chemicaliën zoals alcohol
• droog of koud weer
• een abrupte verandering in temperatuur (warm naar koud, koud naar warm)
• harde kledingstoffen zoals wol
• het (overmatig) gebruik van een (irriterende) huidproducten
• het gebruik van bepaalde medicijnen
• langdurig staan (veroorzaakt druk op de huid van de hielen)
• overmatig baden
• overmatig lichaamsgewicht (extra druk op de hielen leidt mogelijk tot barstjes in de huid)
• overmatige blootstelling aan heet water, schoonmaakmiddelen of agressieve chemicaliën
• sandalen, slingback-schoenen of schoenen met een open rug (waardoor de hiel aan de zijkanten uitzet hetgeen mogelijk leidt tot een gebarsten huid)
• warmte met geforceerde lucht

Geassocieerde symptomen van gebarsten huid

De handen, voeten en lippen zijn het vaakst aangetast door een huid met barsten, maar de barstjes verschijnen soms ook op de knieën en ellebogen Bij een huid die gebarsten is, treden vaak nog andere symptomen op.

Huid

Een gebarsten huid gaat vaak gepaard met andere symptomen van een droge huid, waarbij het éne symptoom vaak tot het andere leidt. Zo leidt droogheid tot schilfering. Een schilferende huid veroorzaakt mogelijk een jeukende huid. Jeuk leidt dan weer tot krassen/krabben, wat resulteert in een huidontsteking. De kleine scheurtjes ontwikkelen zich tot kloven, die op hun beurt weer resulteren in verdere roodheid van de huid en huidirritatie. Het snel en ijverig behandelen van een droge, gewonde of gebarsten huid helpt deze cyclus doorbreken.

Andere geassocieerde tekenen van een huid die gebarsten is, zijn afhankelijk van een onderliggende ziekte en bestaan mogelijk uit:

• afbrokkelende nagels
• blaren
• bloedingen
• een brandend gevoel
• een dikke huid
• een huiduitslag
• een kloppend gevoel
• ettering
• huidzweren
• jeuk
• pijn of gevoeligheid
• roodheid
• schilfering
• warmte
• zilveren of witte plaquettes
• zwelling

Andere tekenen

Een gebarsten huid gaat af en toe vergezeld met symptomen die verband houden met andere lichaamssystemen, waaronder:

• een verlies van gevoel in de voeten en andere symptomen van diabetes mellitus (suikerziekte)
• gewrichtspijn
• koorts
• overmatig zweten (hyperhidrose) of een verlies van zweten (anhidrose)
• tekenen van sepsis (bloedvergiftiging) zoals een verandering in het bewustzijnsniveau of alertheid, zoals flauwvallen, niet reageren of bewustzijnsverlies, rillingen met schudden, verwardheid, hoge koorts, ernstige pijn

Diagnose en onderzoeken

Om de oorzaak van een gebarsten huid te achterhalen, is een grondige medische geschiedenis en een goed vraaggesprek nodig. De arts noteert alle symptomen en mogelijke risicofactoren en inspecteert daarna de huid. Indien hij vermoedt dat een onderliggende aandoening aan de basis ligt van de barsten in de huid, zet hij bijkomende onderzoeken in zoals een bloedonderzoek.

Behandeling van gebarsten huid

Zelfzorg

Het is belangrijk om tijd en aandacht te besteden aan een gebarsten huid, omdat scheurtjes open wonden zijn die onbehandeld geïnfecteerd kunnen raken. De huid moet voldoende bevochtigd worden met een zachte, ongeparfumeerde lotion of vochtinbrengende crème. Voldoende vocht innemen is belangrijk om uitdroging te voorkomen, ook van de huid. In de winter is het gebruik van een lippenbalsem aanbevolen om droge, gebarsten lippen te voorkomen en behandelen. Ook moet een patiënt alle mogelijke boosdoeners en risicofactoren beperken of vermijden indien mogelijk. Het gebruik van een luchtbevochtiger is vaak een waardevolle optie bij patiënten met een droge, gebarsten huid. Het is verder essentieel om niet te krabben of krassen aan de huid om verdere complicaties te voorkomen. Katoen of zijde zijn verder goede kledingstoffen die minder snel leiden tot huidirritatie en barsten in de huid. De huid moet tot slot beschermd worden door bijvoorbeeld handschoenen te dragen bij het tuinieren.

Professionele medische zorg

Bij terugkerende barstjes, ernstige barsten, bloedingen of andere ernstige tekenen, is advies van een arts nodig. De arts behandelt de onderliggende oorzaak van een huid met barsten. Meestal bestaat de behandeling uit (andere) medicatie of fototherapie (behandeling via licht).

Complicaties van barstjes in huid

Bij diepe kloven leidt een huid met barsten sneller tot huidinfecties. In zeldzame gevallen leiden deze huidinfecties indien onbehandeld tot sepsis, een levensbedreigende bacteriële bloedinfectie. Littekens en misvormingen aan de huid zijn andere tekenen. Tot slot ontstaat mogelijk blijvende schade aan de huid.

Lees verder

• Droge huid op ellebogen: Oorzaken schilferige huidgebieden
• Droge huid op voeten: Oorzaken, symptomen en behandelingen
• Droge huid: Oorzaken en behandeling van uitgedroogde huid
• Droge lippen: Oorzaken van schrale, gebarsten lippen
• Vochtinbrengende middelen: Functie, vormen, soorten en keuze