Vochtinbrengende middelen: Functie, vormen, soorten en keuze

Alle vochtinbrengende middelen bieden een tijdelijke barrière die het stratum corneum (hoornlaag) of de bovenste huidlaag beschermt, waardoor de beschadigde huidcellen de kans krijgen om zich te herstellen. Het stratum corneum bestaat voor 30 procent uit water. Het is belangrijk om dat niveau in stand te houden voor een gezond uitziende huid. Op de markt zijn vochtinbrengende middelen met extra voordelen, voor de dag en nacht, voor een specifiek huidtype en voor specifieke lichaamsdelen beschikbaar. Vochtinbrengende middelen bestaan bovendien in diverse vormen: crèmes, gels, lotions, oliën en zalven. Diverse soorten zijn beschikbaar: bevochtigingsmiddelen, ceramiden, occlusieve middelen, middelen met extra ingrediënten en verzachtende middelen. Sommige ingrediënten in bepaalde soorten vochtinbrengende middelen passen beter bij de huid dan andere. Het is belangrijk om een weloverwogen keuze te maken op basis van de specifieke huidbehoeften.

• Functie van vochtinbrengend middel
• Vormen
• Soorten vochtinbrengende middelen
• Bevochtigingsmiddelen
• Ceramiden
• Middelen met extra ingrediënten
• Occlusieve middelen
• Verzachtende middelen
• Keuze: Een verschillende crème voor elk huidtype
• Aanvullende tips voor het gebruik van vochtinbrengende middelen
• Seizoensgebonden veranderingen
• Hydratatie van binnenuit
• Correct aanbrengen
• Specifieke huidproblemen aanpakken

Functie van vochtinbrengend middel

Een vochtinbrengend middel dat voor een persoon geschikt is, helpt om het water en de olie in de huid in balans te houden. Dit biedt de volgende voordelen:

• acne voorkomen
• de huid beschermen tegen beschadiging
• de huidtint verbeteren
• eventuele irritatie of roodheid verminderen
• littekens doen genezen
• oneffenheden en puistjes voorkomen
• overtollige olie verwijderen
• rimpels, fijne lijntjes of andere kenmerken van huidveroudering vertragen of verminderen

Vormen

Vochtinbrengende middelen zijn beschikbaar in diverse vormen:

• Crèmes zijn zwaarder dan lotions en zijn over het algemeen effectiever in het bevochtigen en beschermen van de huid. Ze bestaan uit een water- en olie-emulsie. Crèmes zijn plakkeriger en voelen vetter aan dan lotions.
• Gels verspreiden de ingrediënten van een vochtinbrengend middel. Ze voelen koel aan op de huid door een snelle verdamping van de basis (water, alcohol, vloeistof) kort na het aanbrengen. Ze zijn meestal de lichtste en minst vettig aanvoelende vochtinbrengende middelen.
• Lotions bestaan uit droge, poedervormige ingrediënten opgelost in water. Lotions zijn relatief lichte vochtinbrengende middelen die snel in de huid absorberen en meestal niet vettig aanvoelen.
• Zalven zijn dikke preparaten en hebben de hoogste olieconcentratie van alle vochtinbrengende middelen. Ze zijn ook de zwaarste en het meest plakkerig. Des te zwaarder een vochtinbrengend middel is, des te beter waterverlies voorkomen wordt. Zware vochtinbrengende crèmes verstoppen echter soms ook de poriën, waardoor vuil, olie en bacteriën vast blijven zitten, hetgeen leidt tot puistjes.

Soorten vochtinbrengende middelen

Bevochtigingsmiddelen

Functie
Bevochtigingsmiddelen halen water uit de lucht en brengen deze naar de huid. Ook halen ze vocht uit de dermis (een dikke huidlaag onder het huidoppervlak). Dit vocht wordt vervolgens afgezet op de bovenste huidlaag (epidermis, opperhuid) en op de taaie buitenste laag van de opperhuid, het stratum corneum. Deze crèmes zorgen er bijgevolg voor dat het water ook op de huid blijft. Ureum, glycerine en alfahydroxyzuren zijn voorbeelden van bevochtigingsmiddelen.

Toepassing
Veel bevochtigingsmiddelen bieden ook voedende voordelen voor een droge, beschadigde huid. Bevochtigingsmiddelen zijn geweldig voor de droge huid, maar ze werken ook goed op de vette huid, omdat ze de poriën niet verstoppen of tot potentiële puistjes leiden. Mensen combineren deze vaak met occlusieve middelen of verzachtende middelen om een onnodige droge huid te voorkomen. Hyaluronzuur (natuurlijke vochtvasthoudende stof) is bijvoorbeeld een in de natuur voorkomend bevochtigingsmiddel dat de zichtbare tekenen van veroudering helpt te verminderen. Aloë vera is een andere natuurlijke bevochtiger bekend om zijn vermogen om roodheid, gevoeligheid en irritatie te kalmeren.

Ceramiden

Ceramiden zijn één van de belangrijkste lipiden die het lichaam van nature produceert en die op het huidoppervlak aanwezig zijn. Een tekort aan ceramiden is sterk geassocieerd met een droge, geïrriteerde huid en een verminderde barrièrefunctie van de huid. Vochtinbrengende crèmes met ceramiden zorgen voor een versteviging van de huidbarrière. Hoe sterker de huidbarrière, hoe beter de huid vocht kan vasthouden. Een sterke huidbescherming betekent ook minder potentiële verontreinigende stoffen en ziekteverwekkers die de huid binnendringen en roodheid en irritatie veroorzaken. Een goed gehydrateerde huid vermindert tevens rimpels op de huid. Net als verzachtende middelen zijn ceramiden ideaal voor een gevoelige huid die snel droog is en vatbaar is voor irritatie. Ceramiden zijn natuurlijke vochtinbrengende middelen en daarom werken ze voor alle huidtypes.

Middelen met extra ingrediënten

Vochtinbrengende crèmes bevatten soms extra ingrediënten die meer potentiële voordelen bieden, zoals vitaminen, mineralen en plantenextracten. Voor overdag gebruik is het verstandig om een vochtinbrengende crème te kiezen die zonnebrandcrème bevat.

Occlusieve middelen

Occlusieve middelen bezitten meestal de zwaarste en dikste textuur van alle andere soorten. Enkele van de meest voorkomende occlusieve middelen zijn vaseline, cacaoboter, jojoba-olie en lanoline. Deze stevige ingrediënten vormen een film bovenop de huid. Door dit occlusief proces wordt het water fysiek vastgehouden in de huid en kan het niet in de lucht ontsnappen. Occlusieve middelen houden vocht vast, maar ze zijn wel vrij zwaar. Deze middelen zijn daarom zeer goed voor een erg droge huid of een huid waarop een medische procedure heeft plaatsgevonden. Voor mensen met acne (aandoening met ontsteking van de talgklieren) die een vette huid hebben, zijn occlusieve middelen een beetje te zwaar. Deze mensen opteren best voor een combinatie van occlusieve middelen met lichtere ingrediënten zoals glycerine. Op deze manier komen uitbarstingen van acne minder snel tot uiting.

Verzachtende middelen

Verzachtende stoffen zakken weg in de ruimtes tussen huidcellen. Ze helpen daar bij het vervangen van lipiden (vetten), waardoor de huid een gezonder uiterlijk krijgt (gezonde huid). Verzachtende middelen zijn oliën van planten, mineralen of dieren. Sheaboter, cacaoboter, vaseline, cholesterol en siliconen zijn allemaal verzachtende middelen. Op water gebaseerde vochtinbrengende crèmes (die kleinere hoeveelheden olie bevatten opgelost in water) zijn lichter en niet-vettig, maar gaan niet zo lang mee als op olie gebaseerde vochtinbrengende crèmes.

Keuze: Een verschillende crème voor elk huidtype

Sommige ingrediënten in bepaalde soorten vochtinbrengende crèmes passen beter bij de huid dan anderen. Het huidtype en de mate van droogheid bepalen welk type vochtinbrengend middel het meest nuttig is. Vochtinbrengende crèmes voor de vette huid zijn het beste olievrij. Voor een droge huid gebruikt men het best op olie gebaseerde ingrediënten zoals vaseline. Producten voor de gevoelige huid zijn vrij van bewaarmiddelen, kleurstoffen, geuren of lanoline. Deze ingrediënten veroorzaken namelijk huidirritatie bij personen die hiervoor gevoelig zijn. Nachtcrèmes zijn zwaarder dan dagcrèmes zodat de persoon acht uur bescherming heeft.

Aanvullende tips voor het gebruik van vochtinbrengende middelen

Seizoensgebonden veranderingen

De behoeften van de huid kunnen variëren met de seizoenen. In de winter, wanneer de lucht droger is, kan een zwaardere vochtinbrengende crème nodig zijn om uitdroging te voorkomen. In de zomer kan een lichtere formule voldoende zijn, vooral als de huid meer zweet en olie produceert.

Hydratatie van binnenuit

Naast het gebruik van vochtinbrengende middelen, is het ook belangrijk om de huid van binnenuit te hydrateren. Drink voldoende water om het vochtgehalte van de huid op peil te houden. Een evenwichtig voedingspatroon rijk aan omega-3 vetzuren, gevonden in vis, noten en zaden, kan ook bijdragen aan een gehydrateerde huid.

Correct aanbrengen

Breng vochtinbrengende middelen aan op een licht vochtige huid om de hydratatie beter te behouden. Dit kan direct na het douchen of baden. Masseer de crème zachtjes in de huid met cirkelvormige bewegingen om de opname te verbeteren.

Specifieke huidproblemen aanpakken

Voor mensen met specifieke huidproblemen zoals eczeem of psoriasis, kan het nuttig zijn om een vochtinbrengend middel te kiezen dat speciaal is ontwikkeld voor deze aandoeningen. Raadpleeg een dermatoloog voor aanbevelingen en behandelingsopties die het beste bij uw huidtype en -conditie passen.

Lees verder

• Huidgezondheid: Tips voor gezonde en goed uitziende huid
• Droge huid: Oorzaken en behandeling van uitgedroogde huid
• Droge huid op ellebogen: Oorzaken schilferige huidgebieden
• Droge huid op gezicht: Behandeling van droogheid
• Droge huid op voeten: Oorzaken, symptomen en behandelingen