Gevoelige huid (huidgevoeligheid): Oorzaken en behandeling

Een gevoelige huid is een veel voorkomend probleem. Patiënten met een gevoelige huid reageren sterk op chemicaliën, kleurstoffen en geurstoffen die aanwezig zijn in producten die in contact komen met de huid. Ook ontstaat sneller een huiduitslag of irritatie door kleding of wrijving. Door de uitlokkende factor te vermijden, verminderen de symptomen. Enkele thuisbehandelingen verlichten de tekenen of reacties die patiënten ervaren op deze producten. Bij aanhoudende of verergerende symptomen, is contact met een arts nodig. Soms wijst een huid die gevoelig is namelijk op een onderliggende ziekte. De arts zet dan mogelijk andere behandelingen in. Dankzij de huisremedies en/of medische behandelingen is het mogelijk om de klachten van huidgevoeligheid te verminderen.

• Oorzaken van huidgevoeligheid
• Dermatitis (huidontsteking)
• Droge huid
• Eczeem
• Fotodermatosen
• Natuurlijke aanleg
• Rosacea
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via huisremedies
• Havermout
• Vochtinbrengende crèmes
• Andere tips
• Medische behandelingen
• Antihistaminica
• Beschermende zonnebrandcrème
• Pijnstillende crèmes
• Steroïde crèmes
• Prognose van gevoelige huid

Oorzaken van huidgevoeligheid

Meestal is een huid die gevoelig reageert geen ernstig probleem. De gevoelige huid is dan te wijten aan een probleem in de huid zelf of een milde huidziekte.

Dermatitis (huidontsteking)

Contactdermatitis
Contactdermatitis verwijst naar huidreacties die optreden nadat een patiënt iets heeft aangeraakt. De huid wordt hierbij rood, gezwollen en gaat jeuken. Soms wordt de gevoelige huid erg droog en gaat deze barsten. Soms is zelfs blaarvorming mogelijk.

Allergische reactie
Allergische contactdermatitis, een vorm van contactdermatitis, verschijnt wanneer de huid een allergische reactie heeft op een stof die ermee in aanraking komt. Veel voorkomende oorzaken van reacties zijn onder meer:

• antibiotica
• chemicaliën in haar-, huid- of schoonheidsproducten
• geuren
• goud, nikkel en andere metalen
• kleurstoffen en kleuren
• latex in handschoenen of andere producten
• reacties op bepaalde planten, zoals gifsumak of brandnetel
• rubber

Bekende symptomen van allergische contactdermatitis zijn:

• blaren of een gebarsten huid en druipende huid
• donkere, leerachtige plekken op de huid
• een droge, schilferige huid
• een huiduitslag of netelroos
• roodheid met of zonder zwelling

De symptomen verdwijnen vanzelf als de patiënt het irriterende product elimineert.

Anafylaxie
Zelden krijgen patiënten te maken met een ernstige allergische reactie op huidverzorgingsproducten (anafylaxie). Patiënten met een anafylactische shock moeten dringend medische hulp inroepen. Ze krijgen dan te maken met:
ademhalingsproblemen, een piepende ademhaling of naar adem snakken
duizeligheid of flauwvallen
een zwelling in het gezicht, de tong of de keel

Droge huid

Een patiënt met een droge huid ervaart soms ook een huid die gevoelig is. Wanneer het beschermende vocht en vet verloren gaat, leidt dit tot een uitgedroogde huid. Vooral de handen, het gezicht en de armen zijn vatbaar voor droogheid. Het dagelijks gebruik van vochtinbrengende lotions en gezichtscrèmes voorkomt de symptomen omdat deze middelen er voor zorgen dat de huid vocht kan vasthouden.

Eczeem

Eczeem (atopische dermatitis) is een aandoening waarbij droge, jeukende plekken op de huid ontstaan, hoewel de symptomen variabel zijn. De huid is hierbij vaak ook gevoelig. De behandeling van eczeem bestaat uit via de mond ingenomen medicatie, steroïde crèmes en fototherapie (behandeling via licht).

Fotodermatosen

Fotodermatosen duidt op een abnormale reactie op zonlicht in de huid zelf. De UV-stralen in zonlicht activeren het gevoelige immuunsysteem en veroorzaken vervolgens een reactie in de huid. Een reactie op zonlicht bij een patiënt met fotodermatosen leidt tot een huiduitslag, blaren of schilferende plekken op de blootgestelde huid. De reactie verergert naarmate het zonlicht de huid langer raakt. Een huid die bedekt is door kleding, een hoed of haarbedekking vertoont meestal geen symptomen. Een subtype van deze aandoening is fytofotodermatitis (huidziekte door contact met een plant).

Natuurlijke aanleg

Huidgevoeligheid treedt mogelijk op zonder onderliggend probleem, omdat een patiënt hiervoor een natuurlijke aanleg heeft. Velen ervaren irritatie na blootstelling aan zeer warme of zeer koude (water)temperaturen, frequente temperatuurschommelingen, zonlicht en/of windstoten. Ook zijn patiënten dan vatbaarder zijn voor reacties op huidverzorgingsproducten, make-up of bepaalde soorten kleding. Andere mogelijke uitlokkende factoren zijn hormonen, een slaapgebrek, stress, en luchtvervuiling.

Rosacea

Patiënten met rosacea hebben mogelijk een rode huid en zichtbare bloedvaten, meestal in het gezicht. Bij sommige patiënten ontstaat een huiduitslag bestaande uit kleine, met pus gevulde bultjes.

Symptomen

Huidgevoeligheid kenmerkt zich door één of meer van volgende symptomen:

• een droge huid
• een huiduitslag of netelroos
• een jeukende huid
• een ongelijkmatige huidtextuur
• een pijnlijke huid / gevoelig voor aanraking
• een schilferige huid
• een strak aanvoelende huid
• een zeer droge huid die de zenuwuiteinden in de huid niet goed beschermt
• huidbultjes
• huiderosie
• puisten
• roodheid van de huid
• stekende of branderige gevoelens, met of zonder merkbare veranderingen in de huid
• zonnebrand

Diagnose en onderzoeken

De meeste patiënten met een gevoelige huid zoeken geen medische hulp bij lichte irritatie door huidverzorgingsproducten. Ze proberen dan verschillende producten totdat ze er een vinden die de huid niet irriteert. Een patiënt met aanhoudende of verergerende klachten, zoekt best een arts op. De arts test de patiënt op huidaandoeningen zoals eczeem, rosacea of contact met een huidirriterende stof. Hiervoor zijn patchtesten (huidpleistertesten) nodig. De arts brengt dan verschillende stoffen aan waarvoor een patiënt mogelijk allergisch is. Andere testen zijn moeilijk omdat heel veel factoren geassocieerd zijn met een huid die gevoelig reageert.

Behandeling via huisremedies

Havermout

Het aanbrengen van colloïdaal havermout op de huid vermindert symptomen zoals een huiduitslag, een droge huid en eczeem. Dit verbetert de huidbarrière in plaats van alleen de symptomen te behandelen. Het aanbrengen van een colloïdale havermoutpasta op een gevoelige huid vermindert de symptomen.

Vochtinbrengende crèmes

Hypoallergene vochtinbrengende middelen en lotions verminderen de uitdroging zonder de gevoelige huid te irriteren. Sommige ingrediënten werken mogelijk beter, afhankelijk van het type gevoeligheid. Patiënten met een zeer droge huid reageren mogelijk goed op bepaalde ingrediënten, zoals glycerine, hyaluronzuur, ureum of melkzuur. Sommige eenvoudige oliën, zoals sheaboter of kokosolie, werken mogelijk goed voor anderen.

Het is altijd belangrijk om het product op een klein huidgebied te testen alvorens dit aan te brengen op de rest van de aangetaste huid.

Andere tips

Patiënten met een gevoelige huid zijn ook gebaat met volgende adviezen:

• agressieve chemische reinigingsmiddelen vermijden
• agressieve geuren, detergenten of andere chemicaliën vermijden
• de huid niet te vaak wassen
• douches en baden van minder dan tien minuten nemen
• een goede huidgezondheid nastreven: stoppen met roken, een goede slaaphygiëne hanteren, een gezonde en gevarieerde voeding eten, stress verlichten, ...
• geurvrije, hypoallergene producten gebruiken, zoals zeep, deodorant en wasmiddel
• gladde, zachte, natuurlijke stoffen dragen, zoals fijn katoen en zijde
• het gebruik van zeer warm water vermijden om te baden en de handen te wassen
• het lichaam zachtjes droog kloppen in plaats van het lichaam droog te wrijven
• huidverzorgingsproducten met sulfaten, exfolianten zoals glycolzuur, salicylzuur, retinoïden en alfa-hydroxyzuren en crèmes met meerdere ingrediënten vermijden; isopropylalcohol en chemische zonnefilters zijn ook veel voorkomende irriterende stoffen.
• nieuwe producten testen op een klein huidgebied alvorens dit op grotere gebieden aan te brengen
• stoppen met het gebruik van producten of middelen die mogelijk leiden tot irritatie

Medische behandelingen

Afhankelijk van de oorzaak van de gevoelige huid en de bijbehorende symptomen, zet de arts één of meer medicijnen in.

Antihistaminica

Een oraal (via de mond ingenomen) antihistaminicum, zoals difenhydramine (Benadryl) verlicht de symptomen van sommige allergische reacties.

Beschermende zonnebrandcrème

Breedspectrum zonnebrandcrème met een zonbeschermingsfactor (SPF) van 30 of hoger beschermt de gevoelige huid tegen ultraviolette (UV) stralen.

Pijnstillende crèmes

Verdovende crèmes verminderen de jeuk, waardoor de patiënt minder snel krabt of het gebied irriteert.

Steroïde crèmes

Steroïde crèmes, zoals hydrocortison, verlichten ontstekingen en jeuk. Patiënten mogen ze niet op het gezicht gebruiken.

Prognose van gevoelige huid

Hoewel enkele van de oorzaken van huidgevoeligheid zeker te elimineren zijn, kan een gevoelige huid nooit volledig worden genezen. Met de juiste huidverzorging is het wel mogelijk om de huid te beschermen waardoor irritatie te voorkomen. Hierdoor blijft de huid vochtig, glad en glanzend.

Lees verder

• Huidgezondheid: Tips voor gezonde en goed uitziende huid
• Huidproblemen door gebruik van cosmeticaproducten
• Huidproblemen door stress: Effecten op huid door stress
• Huidschade door blootstelling aan UV-straling van de zon
• Droge huid: Oorzaken en behandeling van uitgedroogde huid