Brandende gevoelens: Oorzaken en locaties branderig gevoel

Een brandend gevoel tast mogelijk elk lichaamsdeel aan. Dit voelt aan als speldenprikjes, hitte of anders als een scherpe, stekende pijn. Een branderig gevoel is vaak een tijdelijk probleem dat vanzelf verdwijnt. Bij tekenen van een infectie zoals koorts of bij enkele alarmsymptomen moet een patiënt zo snel mogelijk een arts raadplegen, daar het onderliggend probleem anders mogelijk ernstige complicaties veroorzaakt. De locatie van het gevoel geeft de arts vaak al een goede indicatie van de oorzaak, maar het doorlopen van de medische geschiedenis, een grondig lichamelijk onderzoek en/of bijkomende onderzoeken zijn vaak nodig om het onderliggend probleem te achterhalen en te behandelen. De behandeling van een brandend gevoel hangt af van de oorzaak. Antibiotica bestrijden veel soa's en andere infecties. Een ondersteunende behandeling is nodig wanneer een genezing niet mogelijk is, zoals bijvoorbeeld bij fibromyalgie.

• Geslachtsdelen en brandend gevoel
• Handen en voeten en branderige sensaties
• Perifere neuropathie
• Raynaudfenomeen
• Andere oorzaken
• Huid en brandende sensaties
• Mond of keel en branderige gevoelens
• Aften
• Keelontsteking
• Zure reflux
• Andere oorzaken
• Plassen en brandende gevoelens
• Urineweginfectie
• Andere oorzaken
• Spieren en branderig gevoel
• Alarmsymptomen

Geslachtsdelen en brandend gevoel

Een branderig gevoel in of rond de geslachtsdelen wijst mogelijk op huidirritatie, bijvoorbeeld doordat zeep in de vagina terechtkomt. Scheerwondjes of wondjes door de geslachtsgemeenschap leiden ook tot een tijdelijk branderig gevoel. Bovendien leiden infecties tot een brandend gevoel in de geslachtsorganen. Candidiasis (schimmelinfectie door gist Candida) en bacteriële vaginose (stinkende afscheiding uit de vagina) resulteren in een branderig gevoel in de vagina, een jeukende vagina en een abnormale vaginale afscheiding. Bij bacteriële vaginose ontstaat tevens een visachtige vaginale geur. Soa’s veroorzaken tot slot een brandend gevoel in de genitaliën.

Handen en voeten en branderige sensaties

Perifere neuropathie

Een brandend gevoel in de handen en voeten is vaak het gevolg van zenuwschade. Tot de helft van de patiënten met suikerziekte ervaart perifere neuropathie in de vorm van diabetische neuropathie. Medisch advies is nodig wanneer één van de volgende symptomen in de handen of voeten optreden: brandende gevoelens, een doof gevoel, pijn, tintelingen en/of zwakte.

Enkele andere medische problemen die perifere neuropathie veroorzaken, zijn:

• alcoholmisbruik (alcoholische neuropathie)
• chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie
• een leverziekte
• een nierziekte
• het carpaal tunnel syndroom (tintelingen en/of zwakte in de hand)
• het Guillain-Barré-syndroom (zwakte en pijn door zenuwschade)
• het tarsaal tunnel syndroom (druk op scheenbeenzenuw met pijn)
• kanker
• multiple sclerose (chronische auto-immuunaandoening)
• verschillende infecties, zoals gordelroos en hiv
• verwondingen en ongevallen
• vitaminetekorten, zoals een tekort aan vitamine B12
• ziekte van Charcot-Marie-Tooth (aantasting van perifere zenuwen)

Raynaudfenomeen

Bij het Raynaudfenomeen ontstaat een brandend gevoel in de handen en voeten. De kleine slagaders in deze ledematen verkrampen en sluiten bij de blootstelling aan koude. Hierdoor krijgen de vingers en tenen minder bloed, waardoor ze een witte kleur krijgen en brandend, prikkelend of gevoelloos aanvoelen. Ook treft de aandoening mogelijk de neus, de lippen en de oren. Door zichzelf op te warmen, verdwijnen de klachten omdat de bloedstroom dan weer toeneemt.

Andere oorzaken

Ook andere oorzaken zijn bekend voor brandende ledematen.

• angst
• besmettelijke ziekten
• chemotherapie
• de blootstelling aan zware metalen
• een slechte bloedcirculatie
• een trauma
• erytromelalgie (brandende pijn en roodheid aan voeten)
• gewrichtsproblemen
• het brandende hand-syndroom
• het brandende voet-syndroom
• het complex regionaal pijnsyndroom (pijnaandoening aan ledematen)
• het Gitelman-syndroom (aandoening met afwijkingen aan spieren en gewrichten)
• hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)
• medicatiegebruik
• menopauze
• perifere vasculaire ziekte (pijn en kramp aan been)
• sarcoïdose (aandoening met symptomen aan huid, ogen, longen en zenuwstelsel)
• schoenallergieën
• slecht passende schoenen dragen
• spinale stenose (vernauwing van wervelkanaal)
• tekorten aan voedingsstoffen
• vasculitis (ontsteking van een bloedvat)
• voetschimmel
• zwangerschap

Huid en brandende sensaties

Ook aan de huid treden brandende gevoelens op wat dan afkomstig is van één van volgende oorzaken:

• allergische reacties op lotions, parfums, detergenten of andere stoffen die in contact komen met de huid
• angst of stress
• cellulitis: Cellulitis is een bacteriële infectie van de diepste huidlagen die zich snel verspreidt. De aandoening gaat vergezeld met gezwollen en pijnlijke klieren, koorts en zwelling, hitte of roodheid van de huid. Een antibioticabehandeling is nodig bij deze huidinfectie.
• dermatitis (huidontsteking)
• eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid)
• een zeer droge huid, vooral tijdens de wintermaanden
• insectenbeten en -steken, zoals een wespensteek, een bijensteek en een spinnenbeet
• koortsblaasjes (virale infectie door herpesvirus)
• planten die steken of een huiduitslag veroorzaken, zoals brandnetels of gifsumak
• rosacea (huidaandoening met roodheid en zwelling in het gezicht)
• zonnebrand

Mond of keel en branderige gevoelens

Aften

Aften veroorzaken soms ook dit brandend gevoel. Dit zijn kleine, rode of witte zweren die vaak op de lippen of tong verschijnen. Ze zijn soms erg pijnlijk maar verdwijnen meestal na enkele dagen vanzelf.

Keelontsteking

Een brandend gevoel in de keel is vaak het gevolg van een keelontsteking veroorzaakt door streptokokkenbacteriën. Problemen met praten, een rauwe, krassende en branderige keel, keelpijn, koorts, koude rillingen en andere symptomen van een verkoudheid of griep komen voor. Deze infectie komt vaak voor bij kinderen; volwassenen zijn minder vaak getroffen.

Zure reflux

Zure reflux veroorzaakt een brandend gevoel in de keel, maar ook in de borst. Oprispingen en maagklachten komen ook voor.

Andere oorzaken

Brandende gevoelens in de mond en op het tandvlees zijn vaak het gevolg van irritatie veroorzaakt door een tandvleesaandoening, krachtig de tanden poetsen of zuur voedsel.

Plassen en brandende gevoelens

Urineweginfectie

Pijn of een brandend gevoel tijdens het plassen wijst vaak op een urineweginfectie. Vrouwen zijn veel vaker aangetast dan mannen door een infectie aan de urinewegen. Andere symptomen zijn koorts en een sterke en voortdurende drang om te urineren. Een behandeling is nodig omdat de infectie zich anders verspreidt naar andere lichaamsdelen zoals de nieren. Urineweginfecties behandelt de arts meestal met antibiotica.

Andere oorzaken

Ook volgende oorzaken zin bekend voor een branderig gevoel tijdens het plassen:

• een lichamelijk letsel aan de urethra of het omliggende weefsel wat vaak het gevolg is van scheren, de geslachtsgemeenschap of wrijving door kleding
• prostatitis (ontsteking van de prostaat)
• seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's)

Spieren en branderig gevoel

Bij het optillen van gewichten of andere intense lichaamsbeweging ontstaan mogelijk branderige gevoelens door de afgifte van melkzuur. De brandende gevoelens zijn eveneens voelbaar bij het proberen van een nieuwe oefening of wanneer een patiënt vaker gaat trainen. Soms komen de spierpijn en het branderig gevoel niet meteen tot stand. Deze symptomen zijn meestal mild en verdwijnen na een paar dagen. Een intens branderig gevoel duidt mogelijk op een spierletsel, zoals een verstuiking. Verbeteren de brandende sensaties niet of verspreiden ze zich naar verschillende spieren, dan lijdt de patiënt misschien aan de chronische aandoening fibromyalgie (chronische aandoening met pijn en vermoeidheid.

Andere oorzaken van een brandend gevoel in de spieren zijn:

• artritis (gewrichtsontsteking)
• het myofasciaal pijnsyndroom
• een hernia in de wervelkolom

Alarmsymptomen

De meeste oorzaken van brandende sensaties zijn niet ernstig en dan mag de patiënt aankijken of deze gevoelens verdwijnen. Houdt het brandend gevoel aan, keren de symptomen terug, verergeren de symptomen als reactie op medicatie of zijn deze geassocieerd met leverfalen of diabetes mellitus (suikerziekte), dan bezoekt de patiënt best een arts. Bij één of meer van volgende alarmtekenen is ringende medische hulp nodig:

• bloederige diarree
• braken
• een branderig gevoel na een lichamelijk letsel
• een intens brandend gevoel tijdens het plassen
• een snelgroeiende huiduitslag
• koorts

Lees verder

• Brandend (branderig) gevoel in vagina: Oorzaken en symptomen
• Brandende handen: Oorzaken van branderig gevoel aan handen
• Brandend gevoel in neus: Oorzaken van branderige gevoelens
• Brandende voeten: Oorzaken van branderige, hete voeten
• Brandende ogen: Oorzaken en symptomen van branderige ogen