Jeukende buik: Oorzaken en symptomen van jeuk aan buikgebied

Jeuk is een vervelend en soms ook een zorgwekkend symptoom. Een jeukende buik is vaak te wijten aan een huidgerelateerd probleem, zoals een infectie of psoriasis, maar ook een zwangerschapscomplicatie veroorzaakt jeuk aan het buikgebied. Verder zijn ook nog enkele andere oorzaken bekend van een jeuk aan het buikgebied. Afhankelijk van de oorzaak komen ook andere symptomen tot stand. Wanneer enkele alarmsymptomen verschijnen, zoals hoge koorts of slaapproblemen, is medisch advies nodig want soms is dan een medische behandeling vereist. Tot slot is een buik die jeukt af en toe wel te voorkomen.

• Huidaandoeningen en jeuk aan het buikgebied
• Contactdermatitis
• Dermatofibroom
• Eczeem
• Psoriasis
• Hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)
• Infecties en buik die jeukt
• Gordelroos
• Haakworminfectie
• Roseola
• Insectenbeten en jeukende buik
• Kanker en een buik die jeukt
• Medicatie
• Menopauze
• Zwangerschap
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Alarmsymptomen
• Preventie

Huidaandoeningen en jeuk aan het buikgebied

Contactdermatitis

Contactdermatitis verschijnt wanneer de huid in contact komt met een middel of stof waardoor huidirritatie ontstaat. Veel voorkomende irriterende stoffen zijn onder meer:

• latex
• metalen, zoals navelpiercings
• schoonheidsproducten
• schoonmaakproducten
• wasmiddelen en aanverwante producten

De blootgestelde gebieden zijn zeer droog en jeukend bij deze huidaandoening. Ook een jeukende navel ontstaat mogelijk door contactdermatitis. Het is belangrijk de irriterende stoffen te vermijden. De symptomen verlichten gebeurt met orale (via de mond ingenomen) antihistaminica of corticosteroïdencrème.

Dermatofibroom

Een dermatofibroom is een veel voorkomend huidgezwel dat meestal op de onderbenen verschijnt, maar overal op het lichaam kan optreden. Deze goedaardige gezwellen treffen meestal volwassenen en komen zelden bij kinderen tot stand. Symptomen zijn onder meer een harde, verhoogde roze, rode of bruine tumor. Ze zijn meestal pijnloos maar kunnen wel jeuk veroorzaken, ook op het buikgebied.

Eczeem

Eczeem tast mogelijk de buik aan, wat resulteert in een droge, schilferige huid die vaak erg jeukt. Soms ervaart een patiënt zwellende, verhoogde delen of donkere huidvlekken bij deze chronische huidziekte.

Psoriasis

Psoriasis is een ontstekingsaandoening waarbij een reactie van het immuunsysteem ontstaat. De meeste soorten psoriasis veroorzaken gebieden met een geschubde huid, roodheid en jeuk. De symptomen komen meestal rond de knieën, de ellebogen en de hoofdhuid tot stand, maar alle mogelijke lichaamsdelen zijn mogelijk aangetast dus ook de buik. Wrijven de huidgebieden tegen elkaar, dan zijn ze sneller vochtig en geïrriteerd. Bij psoriasis op de buik komen dan huidplooien met elkaar in contact.

Hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)

Wanneer de schildklier minder actief is, worden te weinig schildklierhormonen afgegeven. Deze hormonen zorgen normaal gesproken voor de stofwisseling van het lichaam en ook houden ze de huid gezond. Doordat er te weinig schildklierhormonen zijn, ontstaat een droge huid en jeukende huid, ook soms aan het buikgebied. Andere veel voorkomende symptomen van hypothyreoïdie zijn onder meer:

• broze nagels
• concentratieproblemen
• dun, droog haar
• een gewichtstoename
• een koud gevoel
• een trage hartslag
• vermoeidheid

Een synthetisch schildklierhormoon vermindert de symptomen van deze schildklieraandoening.

Infecties en buik die jeukt

Gordelroos

Gordelroos (herpes zoster) is een huiduitslag die voornamelijk op de borst en de buik verschijnt. Deze infectie komt tot stand bij patiënten die in het verleden waterpokken hebben gehad. Gordelroos wordt veroorzaakt door een reactivering van het varicella zoster-virus (hetzelfde virus dat waterpokken veroorzaakt). Roodheid van de buik, een pijnlijke huiduitslag met kleine met vloeistof gevulde blaasjes en jeuk komen hierbij tot stand. Antivirale geneesmiddelen en calamine-lotion zijn inzetbaar voor het verminderen van de symptomen.

Haakworminfectie

Een haakworminfectie is een parasitaire huidinfectie. Meestal komt deze huidaandoening tot stand in tropische klimaten. Een jeukende en rode voet, een jeukende en/of pijnlijke huiduitslag komen hierbij mogelijk tot uiting. Hierbij ontstaan soms ook symptomen op de buik.

Roseola

Een patiënt die eerst kampt met een plotselinge hoge koorts, gevolgd door een huiduitslag die meer voorkomt op de buik, borst en rug, dan wijst dit mogelijk op roseola. Dit is een milde, veel voorkomende ziekte bij kinderen.

Insectenbeten en jeukende buik

Wanneer de patiënten gebeten wordt door muggen, spinnen, bedwantsen of vlooien, ontstaan kleine, jeukende rode bultjes op de buik en andere lichaamsdelen. De beten mag de patiënt wassen met water en zeep. De patiënt brengt vervolgens calaminelotion of een andere topisch (op de huid aangebracht) antihistaminicum aan. In ernstige gevallen zijn via de mond ingenomen antihistaminica vereist.

Kanker en een buik die jeukt

Bij kanker ontwikkelen zich abnormale cellen in het lichaam die zich ongecontroleerd delen. Af en toe tasten bepaalde kankervormen de huid aan waardoor deze uitdroogt en gaat jeuken. Sommige kankerbehandelingen veroorzaken ook jeuk aan de buik. Een combinatie van chemotherapie, radiotherapie en/of chirurgie zijn vaak nodig.

Medicatie

Jeuk aan de buik en een rode uitslag wijst mogelijk op bijwerkingen door het nemen van een nieuw medicijn. De huiduitslag verschijnt vaak eerst op de buik en rug wat dan mogelijk vergezeld gaat met jeuk. Bij vermoedelijke medicatiebijwerkingen moet een patiënt steeds zijn arts contacteren.

Menopauze

Wanneer een vrouw stopt met menstrueren stopt de oestrogeenproductie. Door de afbraak van oestrogeen ontstaat een uitgedroogde huid, ook op het huidgebied van de buik. Dit veroorzaakt mogelijk jeuk. Hormonale therapie vermindert de ernst van de symptomen van de menopauze.

Zwangerschap

Een jeukende buik is een komt veel voor tijdens de zwangerschap. Dit kent veel oorzaken:

• intrahepatische zwangerschapscholestase
• jeuk doordat de buik zich uitzet voor de steeds groeiende baby
• pruritische urticariële papels en zwangerschapsplaques
• verhoogde niveaus van bepaalde chemicaliën in het bloed, waaronder hormonen

Intrahepatische zwangerschapscholestase
Dit is een ernstige leveraandoening waarbij gal zich opstapelt in het lichaam. De symptomen van deze zwangerschapscomplicatie ontstaan meestal na dertig zwangerschapsweken maar soms komen deze al (veel) eerder tot uiting. Andere symptomen van zwangerschapscholestase zijn onder andere donkere urine, een bleke stoelgang, geelzucht, jeukende handen en jeukende voeten, misselijkheid, een verlies van eetlust en zeer ernstige jeuk waaronder in het buikgebied. De arts leidt de zwangerschap in vanaf 37 weken zwangerschap of eerder omdat anders sneller complicaties bij de baby en de moeder ontstaan.

Diagnose en onderzoeken

Nadat de arts de medische geschiedenis en de aanwezige symptomen doorlopen heeft, volgt een lichamelijk onderzoek. De arts kijkt naar huidveranderingen boven het buikgebied. Vervolgens zijn mogelijk bijkomende testen nodig, zoals een allergietest, een biopsie en een bloedonderzoek.

Behandeling

Krabben aan de jeukende buik verergert vaak de jeuk en is niet aanbevolen.

Volgende behandelingen verlichten de jeuk aan het buikgebied:

• corticosteroïdencrèmes toepassen of orale (via de mond ingenomen) corticosteroïden innemen (dit vermindert de jeuk)
• een bad nemen in havermout: Dit is vooral aanbevolen voor jeuk veroorzaakt door een huiduitslag, blaren en zonnebrand.
• een geurvrij vochtinbrengend middel na een bad gebruiken of wanneer de huid erg droog aanvoelt; het vochtinbrengende middel eerst in de vriezer werkt mogelijk nog beter
• een koele, vochtige doek op de buik aanbrengen bij jeuk en deze vijf à tien minuten op de huid toepassen
• losse kleding dragen zodat de stof niet tegen de huid wrijft
• natuurlijke stoffen zoals katoen dragen om lucht op de buik te laten circuleren.
• orale antihistaminica innemen (dit vermindert de jeuk)

Alarmsymptomen

Als vrij verkrijgbare behandelingen niet werken, of als de oorzaak niet bekend is, bezoekt een patiënt best een arts. Andere alarmtekenen zijn:

• buikpijn
• de jeuk interfereert met het dagelijks leven
• de jeuk leidt tot slaapproblemen
• jeuk die zich over de buik verspreidt
• een jeukende buik in combinatie met andere symptomen, zoals gewichtsverlies, urine-incontinentie of stoelgangsincontinentie, hoge
• koorts
• meer dan 28 weken zwanger en de jeuk verdwijnt niet
• roodheid of een pusafscheiding
• zweren

Preventie

Enkele stappen die iemand kan nemen om buikpijn te voorkomen, zijn onder andere:

• geparfumeerde of harde zepen vermijden daar deze zorgen voor een uitgedroogde huid
• losse, ademende kleding dragen die niet te strak tegen de huid zit
• niet langer dan tien minuten douchen of baden met lauw water; dit veroorzaakt anders snel een jeukende huid
• veel water drinken
• vochtinbrengende middelen toepassen op de huid wanneer jeuk optreedt

Afhankelijk van de oorzaak van de jeuk zijn soms nog andere preventieve maatregelen mogelijk.

Lees verder

• Jeukende huid (pruritus): Oorzaken van jeukend huidgebied