Pruritische zwangerschapsfolliculitis: Huiduitslag op romp

Pruritische zwangerschapsfolliculitis is een zwangerschapsaandoening met onbekende oorzaak. Vrouwen krijgen vooral in de late zwangerschap te maken met kleine jeukende puistjes en bultjes om de romp en soms ook andere delen van het lichaam. Medicatie en/of lichttherapie zijn de mogelijke behandelingsopties bij symptomatische patiënten. De ziekte verdwijnt na de behandeling en zowel voor de moeder als de baby(‘s) zijn er geen verdere risico’s verbonden aan de ziekte. De artsen Zoberman en Farmer beschreven voor het eerst deze goedaardige huidziekte in 1981.

• Epidemiologie bij zwangere vrouwen
• Oorzaken zwangerschapsaandoening
• Risicofactoren
• Symptomen: Goedaardige huiduitslag op romp
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van zwangere vrouw
• Prognose van pruritische zwangerschapsfolliculitis
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie bij zwangere vrouwen

Pruritische zwangerschapsfolliculitis komt voor bij zwangere vrouwen en wordt gekenmerkt door jeukende huiduitslag op de romp. Het is een relatief zeldzame aandoening maar kan ongemak veroorzaken tijdens de zwangerschap.

Oorzaken zwangerschapsaandoening

De zwangerschapsaandoening heeft geen bekende oorzaak. Er zijn slechts weinig onderzoeken over het onderwerp te vinden in de medische literatuur. Een mogelijke verklaring is dat de huiduitslag tot stand komt door hormonale veranderingen. Pruritische zwangerchapsfolliculitis is verder geen auto-immuunaandoening zoals pemphigoid gestationis (jeukende uitslag bij zwangere vrouw).

Risicofactoren

De huidproblemen verschijnen zowel bij vrouwen die nog nooit een kind gehad hebben als bij vrouwen die al meerdere kinderen gehad hebben. Ook vrouwen die zwanger zijn van één baby of vrouwen die zwanger zijn van meerdere kinderen, krijgen te maken met deze zwangerschapsaandoening.

Symptomen: Goedaardige huiduitslag op romp

Pruritische zwangerschapsfolliculitis komt voor in het tweede of derde trimester van de zwangerschap (vierde tot negende maand). De huiduitslag die hierbij tot stand komt, kenmerkt zich door folliculitis (ontsteking van de haarzakjes). De huidletsels bestaan uit kleine (3-5 mm) rode puistjes en bultjes. De huidklachten doen denken aan acne (huidaandoening met ontsteking van talgklieren) die veroorzaakt is door het nemen van corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers). Het belangrijkste verschil is echter dat er geen bacteriën in de bultjes aanwezig zijn. De puisten zijn met andere woorden steriel. De goedaardige huidklachten verschijnen eerst op de romp en verspreiden zich soms verder naar andere lichaamsdelen (schouders, bovenrug, armen, borst en buik). Verder komt vaak (extreem ernstige) jeuk voor, al hebben sommige vrouwen helemaal geen last van jeuk.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen kunnen ernstige jeuk, uitgebreide huiduitslag, en ontsteking van de haarzakjes omvatten. Deze symptomen kunnen aanzienlijke ongemakken veroorzaken en vereisen vaak medische aandacht.

Diagnose en onderzoeken

Een huidbiopsie (stukje weefsel wegnemen van de huid en microscopisch laten onderzoeken) is nodig. De histopathologie is echter niet-specifiek en toont tekenen van acute folliculitis. De arts moet evenwel deze biopsie uitvoeren om andere aandoeningen uit te sluiten met een gelijkaardig klinisch beeld zoals:

• bacteriële folliculitis
• door medicijnen of chemicaliën veroorzaken acne
• pityriasis folliculitis
• polymorfe zwangerschapseruptie (huiduitslag met jeuk op de buik)
• zwangerschapsjeuk (jeukende bultjes op de huid tijdens de zwangerschap)

Behandeling van zwangere vrouw

De behandeling van pruritische zwangerschapsfolliculitis gebeurt met topische (op de huid aangebrachte) benzoylperoxide en hydrocortison crème hetgeen de symptomen doet verlichten. De jeuk behandelen doet de arts met orale (via de mond ingenomen) antihistaminica. Daarnaast zet de arts mogelijk UVB-therapie (lichttherapie) in, of combineert hij deze behandelingen. Andere geneesmiddelen zijn getest, zoals topische schimmeldodende medicijnen (antimycotica) en topische of systemische antibiotica, maar ze vertonen slechts minimale resultaten. Als de letsels asymptomatisch zijn, adviseert de arts vaak een afwachtend beleid omdat de klachten toch verdwijnen na de bevalling.

Prognose van pruritische zwangerschapsfolliculitis

De ziekte is niet geassocieerd met een verhoogd risico op problemen voor de moeder of de foetus. De symptomen houden meestal twee tot drie weken aan. Ze verdwijnen voorts volledig na de bevalling binnen twee tot acht weken. Slechts zelden komen de huidklachten bij een volgende zwangerschap terug tot stand.

Complicaties

Complicaties kunnen onder meer ernstige huidirritatie en secundaire infecties omvatten als gevolg van krabben of wrijven van de jeukende huid.

Preventie

Preventie omvat het handhaven van een goede huidverzorging tijdens de zwangerschap, het vermijden van irriterende stoffen, en het dragen van ademende kleding om overmatig zweten te voorkomen.

Lees verder

• Zwangerschapscholestase: Jeuk & geelzucht bij zwangerschap
• Zwangerschapsjeuk: Jeukende bultjes op huid bij zwangerschap
• Pemphigoid gestationis: Jeukende uitslag bij zwangere vrouw
• Huid-, haar- en nagelproblemen tijdens zwangerschap