Pemphigoid gestationis: Jeukende uitslag bij zwangere vrouw

Pemphigoid gestationis is een zwangerschapsaandoening die vooral vrouwen in het tweede trimester van de zwangerschap treft. De vrouw krijgt te maken met een jeukende huiduitslag met blaarvorming op de buik, die zich mogelijk wijd verspreidt. Ook de baby krijgt af en toe deze symptomen doordat de moeder de ziekte doorgeeft via de placenta. Krachtige medicijnen zijn nodig voor de behandeling van de ziekte, en ook na de bevalling is nog een medicamenteuze behandeling vereist omdat de ziekte vaak weer opflakkert. Pemphigoid gestationis brengt wel wat complicaties met zich mee, maar deze zijn eerder mild. De vrouw krijgt tot slot het advies om te stoppen met het nemen van de pil, omdat de pil de symptomen sneller doet terugkeren.

• Synoniem van pemphigoid gestationis
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen: Jeukende huiduitslag met blaren
• Zwangere vrouw
• Baby
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling met medicatie
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Praktische omgangstips bij pemphigoid gestationis
• Symptomen verlichten en huidverzorging
• Gezondheid en monitoring tijdens de zwangerschap
• Misvattingen rond pemphigoid gestationis
• Pemphigoid gestationis is gewoon een huidinfectie
• De aandoening komt altijd voor in de vroege zwangerschap
• Het is gevaarlijk voor de baby
• Pemphigoid gestationis is hetzelfde als andere zwangerschapsdermatosen
• Als je het een keer hebt gehad, komt het altijd weer terug bij een volgende zwangerschap
• De aandoening is moeilijk te behandelen
• Pemphigoid gestationis kan geen invloed hebben op de postpartumperiode

Synoniem van pemphigoid gestationis

Pemphigoid gestationis is ook gekend als ‘herpes gestationis’. De aandoening heeft echter niets te maken met herpes.

Epidemiologie

Pemphigoid gestationis is een zeldzame zwangerschapsaandoening. Het treft ongeveer 1 op de 50.000-60.000 zwangere vrouwen.

Oorzaken

Bij deze auto-immuunaandoening veroorzaken immuunveranderingen van de zwangerschap bulleuze pemfigoïden (parapemphigus). Het eigen immuunsysteem reageert hierbij op placentale antigenen die kruisreacties geven met de huid.

Risicofactoren

De ziekte is volgens Huidziekten.nl geassocieerd met afwijkingen zoals een choriocarcinoom (kanker in de baarmoeder tijdens de zwangerschap), een molazwangerschap of met HLA-DR3 en HLA-DR4.

Symptomen: Jeukende huiduitslag met blaren

Zwangere vrouw

In tegenstelling tot polymorfe zwangerschapseruptie (huiduitslag met jeuk op de buik), treedt pemphigoid gestationis vroeg op in het tweede of zelfs het eerste trimester van de zwangerschap. Soms verschijnt de ziekte in het derde trimester of soms zelfs pas na de bevalling. Ook na de bevalling keren de symptomen mogelijk terug. Nog een verschil ten opzichte van deze aandoening is dat de navel eveneens vaak betrokken is. De zwangere vrouw presenteert zich met een jeukende huiduitslag die doet denken aan netelroos in combinatie met blaarvorming. De uitslag start op de buik (en navel) maar is mogelijk wijdverspreid. De armen en benen zijn namelijk ook mogelijk getroffen. Soms zijn ook erg grote blaren aanwezig. Af en toe ontstaan zelfs letsels op de slijmvliezen.

Baby

Een voorbijgaande bulleuze uitbarsting komt voor bij 5% van de zuigelingen, waarschijnlijk als gevolg van de transplacentale (via de placenta) passage van het aanstootgevende antilichaam.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van deze ziekte wordt bevestigd door immunofluorescentie-onderzoeken.

Behandeling met medicatie

De behandeling van zwangere vrouwen met milde symptomen gebeurt met behulp van met krachtige topische corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die op de huid zijn aangebracht), maar in de meeste gevallen zijn orale (via de mond ingenomen) corticosteroïden vereist. De steroïdendosis moet de vrouw mogelijk na de bevalling verhogen, omdat een opflakkering van de ziekte heel vaak gebeurt na de bevalling. De arts tracht wel steeds een zo laag mogelijke dosis corticosteroïden in te zetten. Is de jeuk ondraaglijk, dan zet de arts andere medicijnen in, namelijk antihistaminica. Ook andere medicamenteuze behandelingen zijn mogelijk. Verder is soms een plasmaferese vereist (verwijdering en vervanging van plasma in het bloed).

Prognose

De ziekte brengt volgens het boek Clinical Medicine en Huidinfo.nl geen toename van foetale sterfte met zich mee, terwijl Huidziekten.nl stelt dat dit wel het geval is. Deze drie literatuurbronnen melden wel een verhoogde incidentie van prematuriteit (vroeggeboorte) en een laag geboortegewicht, wat waarschijnlijk te wijten is aan het auto-antilichaam dat placenta-insufficiëntie veroorzaakt. De aandoening neigt voorts terug te keren bij volgende zwangerschappen en dan in een eerder stadium, waarbij de symptomen soms ook ernstiger kunnen zijn.

Complicaties

De complicaties van pemphigoid gestationis zijn doorgaans mild, maar kunnen onder andere prematuriteit en een laag geboortegewicht omvatten als gevolg van placenta-insufficiëntie. Er is ook een risico op een terugkeer van de aandoening bij volgende zwangerschappen, vaak met ernstigere symptomen.

Preventie

De uitslag komt verder sneller terug door het nemen van de orale anticonceptiepil. Daarom krijgt een vrouw het advies om deze pillen te vermijden na de bevalling.

Praktische omgangstips bij pemphigoid gestationis

Symptomen verlichten en huidverzorging

Pemphigoid gestationis is een aandoening die zich uit in jeukende uitslag, vooral op de buik en rond de navel, tijdens de zwangerschap. Het is essentieel om de jeuk te verlichten en de huid goed te verzorgen. Patiënten kunnen baat hebben bij het gebruik van milde, ongeparfumeerde huidverzorgingsproducten om verdere irritatie te voorkomen. Het dragen van losse, ademende kleding kan de huid beschermen tegen wrijving en irritatie.

In sommige gevallen kan de arts corticosteroïden of andere medicijnen voorschrijven om de ontsteking te verminderen en de jeuk te verlichten. Het is belangrijk dat patiënten de voorgeschreven behandeling nauwkeurig opvolgen en niet zelf medicatie aanpassen zonder overleg met de arts.

Gezondheid en monitoring tijdens de zwangerschap

Hoewel pemphigoid gestationis vaak na de bevalling verdwijnt, is het belangrijk om de gezondheid van zowel de moeder als de baby tijdens de zwangerschap nauwlettend te volgen. Regelmatige controles bij de arts kunnen helpen om complicaties te voorkomen. Bij ernstigere gevallen kunnen de symptomen invloed hebben op de algehele gezondheid, dus het is van belang om eventuele veranderingen in de huid of symptomen snel te melden aan de zorgverlener.

Een gezonde levensstijl, met voldoende rust en een evenwichtig voedingspatroon, kan helpen om het welzijn te ondersteunen. Het vermijden van stress kan ook nuttig zijn, omdat stress de symptomen van huidproblemen kan verergeren.

Misvattingen rond pemphigoid gestationis

Pemphigoid gestationis is een zeldzame huidziekte die tijdens de zwangerschap kan optreden. Er zijn verschillende misvattingen over deze aandoening, die vaak leiden tot verwarring en verkeerde interpretaties van de symptomen en behandelingen.

Pemphigoid gestationis is gewoon een huidinfectie

Veel mensen denken dat pemphigoid gestationis een huidinfectie is, maar dit is niet het geval. Het is eigenlijk een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de huid aanvalt, wat leidt tot blaren en ontstekingen. Het heeft geen verband met bacteriële of virale infecties, maar eerder met een ongewenste immuunrespons.

De aandoening komt altijd voor in de vroege zwangerschap

Hoewel pemphigoid gestationis meestal optreedt in de tweede of derde trimester van de zwangerschap, komt het niet altijd voor in de vroege stadia. De aandoening kan zich ontwikkelen zodra de zwangerschap vordert, meestal na de 20ste week. Dit is een van de redenen waarom het moeilijk is om het in een vroeg stadium te voorspellen.

Het is gevaarlijk voor de baby

Veel vrouwen zijn bang dat pemphigoid gestationis schadelijk kan zijn voor hun baby. Hoewel de aandoening ongemak en pijn kan veroorzaken voor de moeder, is het meestal niet direct gevaarlijk voor de baby. Het belangrijkste risico is dat de aandoening kan leiden tot vroegtijdige bevalling of groeivertraging, maar het risico is relatief laag. De behandeling kan helpen om deze complicaties te minimaliseren.

Pemphigoid gestationis is hetzelfde als andere zwangerschapsdermatosen

Er zijn verschillende zwangerschapsgerelateerde huidaandoeningen, zoals huidziekten en huidaandoeningen, en sommige mensen verwarren pemphigoid gestationis met andere aandoeningen zoals zwangerschapsjeuk of hoofdhuidsproblemen. Hoewel ze allemaal met de huid te maken hebben, zijn de oorzaken en behandelingen heel verschillend. Pemphigoid gestationis is een specifieke auto-immuunreactie, terwijl andere aandoeningen vaak te maken hebben met hormonale veranderingen.

Als je het een keer hebt gehad, komt het altijd weer terug bij een volgende zwangerschap

Er is een misverstand dat vrouwen die pemphigoid gestationis tijdens een zwangerschap hebben gehad, het in elke volgende zwangerschap zullen ontwikkelen. Hoewel de aandoening in sommige gevallen herhaaldelijk kan optreden, is dit niet altijd het geval. Het risico op herhaling is ongeveer 30%, maar het is niet gegarandeerd dat het zich zal ontwikkelen bij toekomstige zwangerschappen.

De aandoening is moeilijk te behandelen

Veel mensen geloven dat pemphigoid gestationis een moeilijke aandoening is om te behandelen, maar dat is niet altijd het geval. In veel gevallen kunnen de symptomen effectief worden beheerd met lokale behandelingen zoals steroïdzalven. In ernstigere gevallen kan orale medicatie nodig zijn. De aandoening verdwijnt meestal na de bevalling, en de meeste vrouwen herstellen volledig.

Pemphigoid gestationis kan geen invloed hebben op de postpartumperiode

Hoewel de meeste vrouwen na de bevalling herstellen, denken sommige mensen ten onrechte dat de aandoening geen invloed kan hebben op de postpartumperiode. Het is mogelijk dat de symptomen tijdelijk verergeren na de bevalling, en de behandeling kan dan worden voortgezet. Desondanks verdwijnt de aandoening meestal binnen enkele weken na de geboorte van de baby.

Lees verder

• Jeukende huid (pruritus): Oorzaken van jeukend huidgebied
• Zwangerschapsjeuk: Jeukende bultjes op huid bij zwangerschap
• Pruritische zwangerschapsfolliculitis: Huiduitslag op romp
• Zwangerschapscholestase: Jeuk & geelzucht bij zwangerschap
• Polymorfe zwangerschapseruptie: Huiduitslag met jeuk op buik