Pemphigoid gestationis: Jeukende uitslag bij zwangere vrouw

Pemphigoid gestationis is een zwangerschapsaandoening die vooral vrouwen in het tweede trimester van de zwangerschap treft. De vrouw krijgt te maken met een jeukende huiduitslag met blaarvorming op de buik, die zich mogelijk wijd verspreidt. Ook de baby krijgt af en toe deze symptomen doordat de moeder de ziekte doorgeeft via de placenta. Krachtige medicijnen zijn nodig voor de behandeling van de ziekte, en ook na de bevalling is nog een medicamenteuze behandeling vereist omdat de ziekte vaak weer opflakkert. Pemphigoid gestationis brengt wel wat complicaties met zich mee, maar deze zijn eerder mild. De vrouw krijgt tot slot het advies om te stoppen met het nemen van de pil, omdat de pil de symptomen sneller doet terugkeren.

• Synoniem van pemphigoid gestationis
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen: Jeukende huiduitslag met blaren
• Zwangere vrouw
• Baby
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling met medicatie
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Synoniem van pemphigoid gestationis

Pemphigoid gestationis is ook gekend als ‘herpes gestationis’. De aandoening heeft echter niets te maken met herpes.

Epidemiologie

Pemphigoid gestationis is een zeldzame zwangerschapsaandoening. Het treft ongeveer 1 op de 50.000-60.000 zwangere vrouwen.

Oorzaken

Bij deze auto-immuunaandoening veroorzaken immuunveranderingen van de zwangerschap bulleuze pemfigoïden (parapemphigus). Het eigen immuunsysteem reageert hierbij op placentale antigenen die kruisreacties geven met de huid.

Risicofactoren

De ziekte is volgens Huidziekten.nl geassocieerd met afwijkingen zoals een choriocarcinoom (kanker in de baarmoeder tijdens de zwangerschap), een molazwangerschap of met HLA-DR3 en HLA-DR4.

Symptomen: Jeukende huiduitslag met blaren

Zwangere vrouw

In tegenstelling tot polymorfe zwangerschapseruptie (huiduitslag met jeuk op de buik), treedt pemphigoid gestationis vroeg op in het tweede of zelfs het eerste trimester van de zwangerschap. Soms verschijnt de ziekte in het derde trimester of soms zelfs pas na de bevalling. Ook na de bevalling keren de symptomen mogelijk terug. Nog een verschil ten opzichte van deze aandoening is dat de navel eveneens vaak betrokken is. De zwangere vrouw presenteert zich met een jeukende huiduitslag die doet denken aan netelroos in combinatie met blaarvorming. De uitslag start op de buik (en navel) maar is mogelijk wijdverspreid. De armen en benen zijn namelijk ook mogelijk getroffen. Soms zijn ook erg grote blaren aanwezig. Af en toe ontstaan zelfs letsels op de slijmvliezen.

Baby

Een voorbijgaande bulleuze uitbarsting komt voor bij 5% van de zuigelingen, waarschijnlijk als gevolg van de transplacentale (via de placenta) passage van het aanstootgevende antilichaam.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van deze ziekte wordt bevestigd door immunofluorescentie-onderzoeken.

Behandeling met medicatie

De behandeling van zwangere vrouwen met milde symptomen gebeurt met behulp van met krachtige topische corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die op de huid zijn aangebracht), maar in de meeste gevallen zijn orale (via de mond ingenomen) corticosteroïden vereist. De steroïdendosis moet de vrouw mogelijk na de bevalling verhogen, omdat een opflakkering van de ziekte heel vaak gebeurt na de bevalling. De arts tracht wel steeds een zo laag mogelijke dosis corticosteroïden in te zetten. Is de jeuk ondraaglijk, dan zet de arts andere medicijnen in, namelijk antihistaminica. Ook andere medicamenteuze behandelingen zijn mogelijk. Verder is soms een plasmaferese vereist (verwijdering en vervanging van plasma in het bloed).

Prognose

De ziekte brengt volgens het boek Clinical Medicine en Huidinfo.nl geen toename van foetale sterfte met zich mee, terwijl Huidziekten.nl stelt dat dit wel het geval is. Deze drie literatuurbronnen melden wel een verhoogde incidentie van prematuriteit (vroeggeboorte) en een laag geboortegewicht, wat waarschijnlijk te wijten is aan het auto-antilichaam dat placenta-insufficiëntie veroorzaakt. De aandoening neigt voorts terug te keren bij volgende zwangerschappen en dan in een eerder stadium, waarbij de symptomen soms ook ernstiger kunnen zijn.

Complicaties

De complicaties van pemphigoid gestationis zijn doorgaans mild, maar kunnen onder andere prematuriteit en een laag geboortegewicht omvatten als gevolg van placenta-insufficiëntie. Er is ook een risico op een terugkeer van de aandoening bij volgende zwangerschappen, vaak met ernstigere symptomen.

Preventie

De uitslag komt verder sneller terug door het nemen van de orale anticonceptiepil. Daarom krijgt een vrouw het advies om deze pillen te vermijden na de bevalling.

Lees verder

• Jeukende huid (pruritus): Oorzaken van jeukend huidgebied
• Zwangerschapsjeuk: Jeukende bultjes op huid bij zwangerschap
• Pruritische zwangerschapsfolliculitis: Huiduitslag op romp
• Zwangerschapscholestase: Jeuk & geelzucht bij zwangerschap
• Polymorfe zwangerschapseruptie: Huiduitslag met jeuk op buik