Jeuk tijdens de zwangerschap: buik, benen, billen en dijen

Dat je meer last hebt van jeuk tijdens de zwangerschap is heel normaal. Bijna een kwart van alle zwangere vrouwen ervaart meer jeuk tijdens de zwangerschap. De jeuk manifesteert zich dan vaak op de plekken waar de huid zich uitrekt; dat zijn de buik, billen en dijen. De huid kan ook jeuken onder invloed van hormonen en er kan tevens sprake zijn van jeuk door huidaandoeningen, waaronder eczeem. Bij zwangerschap komen meerdere jeukende dermatosen voor, zoals intrahepatische cholestase (zwangerschapscholestase). Deze dermatosen kunnen ook jeuk en andere klachten veroorzaken.

Jeuk tijdens de zwangerschap

• Jeuk tijdens zwangerschap door eczeem
• Jeuk tijdens de zwangerschap door zwangerschapscholestase
• Pruritic urticarial papules and plaques of pregnancy
• Jeukende blaarvormdende huiduitslag door herpes gestationis
• Jeukende pukkeltje op armen, buik en schouders door vroege zwangerschapsjeuk

Jeuk tijdens zwangerschap door eczeem

Eczeem kan een beetje onvoorspelbaar zijn als je zwanger bent. Misschien krijg je er tijdens de zwangerschap voor de eerste keer last van. Bestaand eczeem kan tijdens de zwangerschap zowel verbeteren als verslechteren. Het is kenmerkend voor eczeem dat het jeuk veroorzaakt in de plooien van de huid, zoals de binnenkant van de knieën of ellebogen. Atopisch eczeem tijdens de zwangerschap ziet eruit als 'gewoon' eczeem, met schilferende plekken en roodheid. Ook kan het zich uiten in vooral jeuk en jeukbulten.

Behandeling

De basisbehandeling voor eczeem bestaat uit het insmeren van de plekken met een vette crème of zalf. Je kunt dit meerdere keren per dag smeren. Zorg dat de huid niet uitdroogt. Dus niet te vaak douchen en niet te veel zeep gebruiken. Milde hormoonzalven (corticosteroïden) kunnen ook worden voorgeschreven.

Jeuk tijdens de zwangerschap door zwangerschapscholestase

Zwangerschapscholestase is een aandoening die voornamelijk begint in het laatste trimester van de zwangerschap. Deze aandoening wordt gekenmerkt door jeuk over het hele lichaam, soms later gevolgd door geelzucht. De precieze oorzaak is niet duidelijk, maar men vermoedt dat een (genetisch) defect in het hormoonmetabolisme, dat zich openbaart tijdens de zwangerschap onder invloed van de veranderde hormoonbalans (oestrogeen of progesteron), de oorzaak is. Bij deze aandoening is de kans op te vroeg geboren kinderen of kleinere kinderen, toegenomen.

Behandeling

Bij ernstige jeuk kan het middel ursodeoxycholzuur verlichting van de klachten geven. Het geneesmiddel vermindert de galstuwing doordat het de doorstroming van gal naar de galblaas verbetert, en het risico voor het ongeboren kind wordt hiermee gereduceerd. Daarnaast kan lokale behandeling van jeuk met indifferente middelen (waar geen geneesmiddel in aanwezig is), helpen. Tijdens de zwangerschap zijn dit veilige middelen:

• koelzalf FNA;
• lotio alba FNA;
• levomentholcrème 1% FNA of gel 1% FNA;
• lidocaïne-levomentholgel 1/1% FNA.

Een aantal antihistaminica (deze onderdrukken allergische reacties) kunnen veilig in de zwangerschap worden voorgeschreven.

Pruritic urticarial papules and plaques of pregnancy

Pruritic urticarial papules and plaques of pregnancy (PUPPP) komt uitsluitend tijdens de zwangerschap voor, meestal begint het in het derde trimester. Het wordt gekenmerkt door hevige jeuk, die in bijna alle gevallen gepaard gaat met urticaria, in de volksmond vaak 'galbulten' genoemd. De jeukende huiduitslag ontstaat vaak eerst op de buik en kan later uitwaaieren over de gehele huid. Mogelijk wordt het uitgelokt door de snelle rek van de buikwand en een daarop volgende ontstekings- en overgevoeligheidsreactie.

Behandeling

Bij heftige jeuk kunnen lokale middelen tegen de jeuk voorgeschreven worden door de arts, zoals (milde) hormooncrèmes of sommige soorten orale antihistaminica. PUPPP verdwijnt vanzelf na de bevalling.

Jeukende blaarvormdende huiduitslag door herpes gestationis

Herpes gestationis is een zeldzame aandoening, die ondanks de naam niets met 'herpes' te maken heeft. Vaak ontstaan de klachten in het begin van het derde trimester van de zwangerschap, meestal eerst op de buik waarna het zich uitbreidt. Te zien zijn rode jeukende bultjes, eerst op de buik en later ook op andere plekken zoals de benen, dijen of billen. Er ontstaan later blaren die met helder vocht gevuld zijn. De laesies jeuken vaak in ernstige mate.

Behandeling
Jeuk wordt tegengegaan met indifferente verkoelende lotions en lokale steroidcrèmes. Antihistaminica als promethazine of chloorfenamine, kunnen soms ook helpen bij de bestrijding van de intense jeuk. Wanneer lokale middelen onvoldoende soelaas bieden, kan behandeling met prednison (tabletten) overwogen worden.

Jeukende pukkeltje op armen, buik en schouders door vroege zwangerschapsjeuk

Prurigo gestationis (prurigo gestationes van Besnier) is een zeldzame huidaandoening waarbij groepjes kleine rode pukkeltjes, korstjes en wondjes ontstaan. Voorkeursplekken zijn armen, buik en schouders. De oorzaak is onbekend. Vaak steekt het rond de 25e week van de zwangerschap de kop op. Het trekt weg na de bevalling, maar kan terugkomen bij volgende zwangerschappen. Het is niet van invloed op het ongeboren kind.

Behandeling

De behandeling richt zich op de symptomen door een zwak lokaal corticosteroïd en antihistaminica.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Jeuk aan de tepel: oorzaken en symptomen van jeukende tepels
• Jeukende huid of jeuk: oorzaken van jeuk en soorten jeuk