Brandend gevoel in neus: Oorzaken van branderige gevoelens

Op een bepaald moment in het leven kampt bijna iedereen wel eens met een brandend gevoel in de neus. Vaak heeft de patiënt dan al andere neusproblemen, zoals een loopneus, niezen en een verstopte neus. Een branderig gevoel in de neus kent meestal geen ernstige oorzaak, maar is soms wel erg lastig voor de patiënt. Het is wel belangrijk om de oorzaak te identificeren, want als dit aangepakt of behandeld wordt, dan verdwijnt het brandende gevoel in de neus meestal ook. Wel moet de patiënt een arts opzoeken indien enkele alarmtekenen optreden, zoals ademhalingsproblemen of veranderingen in het gezichtsvermogen.

• Ingeademde (geïnhaleerde) allergenen
• Irriterende stoffen in de lucht
• Neusinfecties, irritatie en brandend gevoel in de neus
• Neussprays en geïnhaleerde stoffen
• Sterke geuren en branderige gevoelens in de neus
• Vreemde lichamen in de neus
• Weer en droge lucht
• Alarmsignalen

Ingeademde (geïnhaleerde) allergenen

Bij patiënten met een allergische reactie ontstaat een abnormale en verergerde immuunrespons op allergenen (uitlokkende, onschadelijke stoffen). Wanneer de neusholtes overgevoelig reageren op allergenen, is sprake van ‘allergische rhinitis’ (hooikoorts). Dit is seizoensgebonden of komt een heel jaar tot uiting. Enkele veel voorkomende allergenen zijn pollen, sporen, stof, huisstofmijt en schimmels. Het vermijden van het inademen van deze allergenen is aanbevolen, bijvoorbeeld door een masker te dragen bij het tuinieren of regelmatig de tapijten en stoffen bekledingen in huis te stofzuigen. Eventueel zet de arts antihistaminica neussprays, decongestiva (zwelling van neusslijmvliezen verminderen), of zoutoplossingen in.

Irriterende stoffen in de lucht

Rook, giftig gas en kleine deeltjes in de lucht zoals zand of kolenstof zijn de meest voorkomende irriterende stoffen in de omgeving die mogelijk leiden tot een branderige neus. Sommige irriterende stoffen in de lucht zijn goed te ruiken, zoals rook. Andere middelen die leiden tot irritatie en een brandend gevoel zijn geurloos en zelfs mogelijk niet te zien. De neusholtes reageren echter nog steeds door te niezen, een loopneus te veroorzaken en/of te zorgen voor een brandend gevoel in de neus.

Neusinfecties, irritatie en brandend gevoel in de neus

Een ontsteking van de neusslijmvliezen rond de neusgaten staat in medische termen bekend als rhinitis. De ontsteking is dan het gevolg van een infectie of een allergie of anders heeft deze geen andere oorsprong. Bij een verkoudheid ontstaat een infectie van het neusslijmvlies. Ook andere neusinfecties komen voor, veroorzaakt door virussen, bacteriën en zelfs schimmels. Verder heeft een patiënt soms niet-allergische niet-infectieuze rhinitis (NAINR). Dit is een vorm van rhinitis die noch allergisch noch infectueus van oorsprong is. Veel verschillende soorten irriterende stoffen in de omgeving veroorzaken mogelijk rhinitis, wat gepaard gaat met een branderig gevoel de neus, niezen en een loopneus. Enkele vreemde uitlokkende factoren voor rhinitis zijn bijvoorbeeld gekruid voedsel of hormonale veranderingen in het lichaam. Nasale decongestiva, antihistaminica en steroïde sprays zijn beschikbaar voor het verlichten van de klachten.

Neussprays en geïnhaleerde stoffen

Medicinale neussprays zijn inzetbaar om al van neusaandoeningen te behandelen. Dergelijke sprays bevatten stoffen zoals antihistaminica, decongestiva (medicijn om zwelling van het neusslijmvlies te verminderen), een zoutoplossing en steroïden. Het gebruik van een neusspray irriteert soms het neusslijmvlies of droogt dit uit. Het branderig gevoel ontstaat bijvoorbeeld kort na het gebruik van een neusspray, maar ook het stopzetten van een medicinale neusspray leidt mogelijk tot neusklachten (rhinitis medicamentosa) waarbij branderigheid optreedt. Ook het gebruik van aspirine, ibuprofen en sommige bloeddrukmedicijnen verandert soms de bloedstroom door de neusholtes, met een branderig gevoel als gevolg. Stimulerende middelen zoals tabak en cocaïne ademt een patiënt ook in. De patiënt vermijdt best irriterende middelen die leiden tot klachten en bespreekt met de arts welke andere behandelingsopties mogelijk zijn.

Sterke geuren en branderige gevoelens in de neus

Geuren zijn chemicaliën. Een geur is het gevolg van verdampte chemicaliën in de lucht. Bepaalde geuren, zelfs aangename geurtjes, veroorzaken net zoals irriterende stoffen in de lucht neusgerelateerde symptomen. Gevoelige patiënten reageren sneller en agressiever reageren dan andere personen. Parfums, deodoranten, luchtverfrissers, detergenten en industriële chemicaliën veroorzaken bij gevoelige patiënten bijvoorbeeld brandwonden in de neus. Hoe sterker de geur is, hoe intenser het brandend gevoel in de neus is. Maar ook geurloze stoffen in de lucht zorgen voor irritatie en een branderig gevoel in de neus.

Vreemde lichamen in de neus

Een vreemd voorwerp in de neus is een veel voorkomend probleem bij baby's en kleine kinderen die tijdens het spelen een voorwerp in de neus plaatsen. Soms is het voorwerp zo klein dat het niet te zien is vanaf de buitenkant, maar toch veroorzaakt dit voorwerp dan voor irritatie en een branderig gevoel aan de neus. Meestal is het brandend gevoel het eerste symptoom van een vreemd voorwerp in de neus. Kleinere voorwerpen vallen soms door de achterkant van de neusholte waardoor mogelijk verstikking optreedt. Sommige voorwerpen, zoals een lekkende horlogebatterij die gemakkelijk in de neus past, veroorzaken uitgebreide schade in de neusholte. EHBO is soms nodig bij een vreemd voorwerp in de neus.

Weer en droge lucht

De gezondheid van de neusholtes hangt ook af van het vochtgehalte. Het neusslijmvlies moet relatief vochtig zijn. De slijmvliezen produceren slijm en scheiden dit af, maar soms is de productie niet groot genoeg. Vooral klimatologische omstandigheden spelen een rol bij uitgedroogde neusgaten. Droge neusgaten treden vooral op tijdens extreme hitte en koude. Maar ook de temperatuurregeling binnenshuis via airconditioning en verwarmingssystemen veroorzaakt soms een droge neus. Droge neusslijmvliezen leiden tot een groot aantal symptomen zoals een brandend gevoel in de neus, een ophoping van gedroogd en krokant slijm, een loopneus, niezen en/of een verstopte neus. Ook veranderingen in het weer en droge lucht wijzigen de bloedtoevoer naar het neusslijmvlies, wat een brandend gevoel in de neus veroorzaakt. Dit staat bekend als vasomotorische rhinitis. Een luchtbevochtiger in huis installeren is een goed idee. Vrij verkrijgbare hydraterende (bevochtigende) neussprays zijn eveneens inzetbaar zodat het neusslijmvlies niet uitdroogt.

Alarmsignalen

De meeste oorzaken van een de branderige gevoelens aan de neus zijn thuis goed te behandelen, maar als de symptomen één week of langer aanhouden, is medisch advies aanbevolen. Verder is een bezoek aan de arts nodig wanneer een branderig gevoel in de neus optreedt in combinatie met één of meer van volgende tekenen:

• ademhalingsproblemen
• duizeligheid
• een loopneus met bloed
• een snelle hartslag (tachycardie)
• een vernauwde keel
• ernstige neuspijn
• flauwvallen
• hoge koorts
• netelroos (huidziekte met jeukende bultjes)
• plotselinge gevoelloosheid
• plotselinge zwakte
• plotselinge, ernstige hoofdpijn
• veranderingen in het gezichtsvermogen
• veranderingen in het spraakvermogen

Lees verder

• Droge neus: Oorzaken & behandelingen voor droogheid van neus
• Jeukende neus: Oorzaken van jeuk aan de neus (kriebelneus)
• Verstopte neus (nasale obstructie) door diverse aandoeningen
• Loopneus: Afscheiding uit neus door zwelling en ontsteking
• Brandende gevoelens: Oorzaken en locaties branderig gevoel