Lieszwelling: oorzaken en behandeling zwelling in de lies

Een lieszwelling verwijst naar een zwelling, bult of knobbeltje dat verschijnt in de liesstreek, de huidplooi die die de overgang vormt tussen de onderbuik en de bovenbeen. De zwelling in de lies kan variëren in vorm en grootte, en het kan al dan niet gepaard gaan met pijn of jeuk. De zwelling kun je mogelijk verplaatsen. Een lieszwelling kan huidkleurig blijven of het kan rood of paars worden. Som kan een zwelling gepaard met zweervorming, of openbreken en zweren vormen. De vorm en het uiterlijk van een zwelling in de lies hangt af van de oorzaak. Ga zo snel mogelijk naar je huisarts als je een zwelling in de lies hebt.

• De liezen
• Meest voorkomende oorzaken van lieszwelling
• Huidinfecties
• Opgezette lymfeklieren
• Liesbreuk
• Andere oorzaken van zwelling in de lies
• Andere huidaandoeningen
• Lipomen (vetbulten)
• Vergrote bloedvaten
• Niet-ingedaalde teelbal
• Wanneer huisarts inschakelen?
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Echografie
• Bloedonderzoek
• Biopsie (weefselonderzoek)
• Behandeling van zwelling in de lies
• Medische behandeling
• Behandeling van een liesbreuk
• Preventie van een lieszwelling

De liezen

De liezen zijn de twee huidplooien die de overgang vormen tussen de onderbuik en de bovenbenen. Je hebt een lies aan beide kanten, rond de plooi, waar je been de rest van je lichaam verbindt. De lies ligt over het heupgewricht en bevat verschillende spieren van het been. Er is een groep lymfeklieren in het liesgebied, die normaal niet voelbaar zijn. Het bevat ook het lieskanaal of de canalis inguinalis en bij mannen loopt daar de zaadleider en bij vrouwen de ronde baarmoederband doorheen. Onder de liesband (ligamentum inguinale) door lopen spieren, bloedvaten, lymfevaten en zenuwen voor het been.

Meest voorkomende oorzaken van lieszwelling

De meest voorkomende oorzaken van lieszwelling zijn de volgende.

Huidinfecties

Huidinfectie zoals steenpuisten of abcessen kunnen in het liesgebied optreden. Ontstoken haarzakjes ontstaan vooral in lichaamsplooien, vooral als er sprake is van trauma door scheren of harsen of door wrijven van ondergoed. Deze knobbels kunnen rood of roze en pijnlijk zijn. Het kan pijnlijk zijn om ze aan te raken. Ze kunnen variëren van licht pijnlijke puistjes tot zeer grote abcessen.

Opgezette lymfeklieren

Lymfeklieren zijn verzamelplaatsen voor witte bloedcellen en maken deel uit van je immuunsysteem en helpen infecties te bestrijden. Normaal gesproken kun je je lymfeklieren niet voelen, maar als ze opgezwollen raken, kun je ze voelen als een knobbel of knobbels. Ook in de lies kun je last krijgen van gezwollen lymfeklieren. De meest voorkomende oorzaak van gezwollen lymfeklieren is infectie; de gezwollen lymfeklieren doen gewoon hun werk en bestrijden de infectie. Opgezwollen lymfeklieren in de lies worden vaak veroorzaakt door seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's), luieruitslag, infectie op de voeten of benen en kattenkrabziekte. Lymfeklieren kunnen ook opzwellen als reactie op infecties die je hele systeem beïnvloeden, zoals de ziekte van Pfeiffer, waterpokken of griep. Wanneer de lymfeklieren opzwellen als gevolg van een infectie, nemen ze gewoonlijk hun normale grootte aan zodra de infectie is verdwenen.

Minder vaak zwellen lymfeklieren op als gevolg van een vorm van kanker. Kankers van het bloedsysteem, zoals lymfomen (lymfeklierkanker) of leukemie, kunnen gezwollen lymfeklieren veroorzaken. Kankers van andere delen van het lichaam kunnen zich ook naar de lymfeklieren verspreiden, waardoor ze groter worden. Lymfeklieren die gezwollen zijn door een bepaalde kanker, zal vaak niet wegtrekken, zoals wel het geval is bij een infectie. Ze groeien meestal langzaam, terwijl klieren die opzwellen als gevolg van een infectie vaak plotseling verschijnen.

Er zijn enkele sporadisch voorkomende oorzaken van gezwollen lymfeklieren, zoals sarcoïdose, systemische lupus erythematosus (SLE), hiv/aids.

Liesbreuk

Een liesbreuk is een zwakke plek in de buikwand, waardoor buikvlies en buikvet of darm naar buiten kan puilen. Er worden drie soorten liesbreuk onderscheiden:

• inguinale liesbreuk, een 'normale' liesbreuk, komt vaker voor bij mannen
• femorale liesbreuk (dijbeenbreuk): zal verschijnen als een uitstulping nabij de lies of dij en komt vaker voor bij vrouwen.
• een incisionale liesbreuk: in het gebied van een litteken of verwonding van een vorige operatie

Een liesbreuk voelt meestal erg zacht aan en gaat meestal weg als je gaat liggen. Als het weefsel in de liesbreuk vast komt te zitten, kan het pijnlijk zijn. Als dit gebeurt, moet je dringend een arts raadplegen.

Andere oorzaken van zwelling in de lies

Andere huidaandoeningen

Behalve infectie kunnen er ook andere huidaandoeningen zijn die een knobbel in de lies kunnen veroorzaken, zoals:

• cysten in de lies
• genitale wratten
• goedaardige tumoren (zoals papillomen) of kwaadaardige tumoren (kanker).

De lies is een ongebruikelijke plaats om huidkanker te krijgen, omdat het niet zo vaak aan de zon wordt blootgesteld als andere delen van het lichaam.

Lipomen (vetbulten)

Knobbels die afkomstig zijn van de vetlaag onder de huid worden lipomen of vetbulten genoemd. Ze komen vrij veel voor en kunnen overal in het lichaam voorkomen waar zich een laag vetweefsel bevindt. Ze voelen vrij zacht aan en zijn meestal onschadelijk.

Vergrote bloedvaten

Soms kan een ader of slagader opgezwollen raken, waardoor er een knobbel ontstaat. Een opgezwollen slagader in de lies wordt een femoraal aneurysma genoemd. Gezwollen aders worden spataderen genoemd en in de lies wordt dit een saphena varix genoemd.

Niet-ingedaalde teelbal

Pas rond het einde van de zwangerschap dalen de teelballen van een babyjongen in. Sommige jongens worden echter geboren met nog niet ingedaalde teelballen, maar na de geboorte zal hierop gecontroleerd worden. Als de testikels op de leeftijd van 6 maanden nog niet zijn ingedaald, is er mogelijk een operatie nodig om de testikels te verplaatsen naar waar ze zouden moeten zijn.

Wanneer huisarts inschakelen?

Raadpleeg altijd je huisarts als je een onverklaarbare zwelling in de lies bemerkt, die niet vanzelf weggaat. Ga zo snel mogelijk naar een arts als de lieszwelling groter lijkt te worden.

Alarmsymptomen
Raadpleeg in de volgende gevallen direct een arts:

• de knobbel of zwelling in de lies is erg pijnlijk
• je hebt pijn in je buikstreek, samen met ziek zijn (braken) en/of niet kunnen poepen
• je hebt een hoge temperatuur (koorts) en je voelt je niet lekker

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De arts zal wat vragen stellen over je klachten en vervolgens de zwelling in je lies onderzoeken. In sommige omstandigheden zal de diagnose in dit stadium duidelijk zijn en zijn er geen verdere tests nodig. Als er bijvoorbeeld een abces aanwezig is, is er vaak geen verder onderzoek meer nodig.

Echografie

In veel gevallen zal een echoscopie nuttig zijn. Dit kan meer informatie verschaffen over het soort knobbeltje dat je hebt. Als de arts bijvoorbeeld vermoedt dat de zwelling in de lies een liesbreuk is is, kan een scan dit bevestigen en bepalen welk type liesbreuk het is en of er een behandeling nodig is. Als de scan bijvoorbeeld vetweefsel vertoont, wijst het op een lipoom. Als je een aneurysma hebt, vertoont de scan een gezwollen slagader. Niet-ingedaalde testikels zijn te zien op een echografie. Een holte gevuld met vloeistof suggereert een cyste, enzovoort.

Bloedonderzoek

Bloedonderzoek kan ook nuttig zijn. Deze kunnen helpen bepalen of gezwollen lymfeklieren te wijten zijn aan een infectie en in sommige gevallen kunnen bloedonderzoeken helpen de oorzaak van de infectie te achterhalen. Bij mensen die last hebben van terugkerende steenpuisten of steeds abcessen krijgen, kan een bloedtest nodig zijn om te controleren op een onderliggende reden zoals diabetes.

Biopsie (weefselonderzoek)

Soms kan het nodig zijn om een ​​monster van de zwelling te nemen voor verdere analyse. Dit wordt een biopsie genoemd. Een monster van het weefsel in de zwelling kan met een dunne naald worden genomen of de hel bult kan worden verwijderd. Het weefselmonster wordt vervolgens onder de microscoop onderzocht om de oorzaak te achterhalen.

Behandeling van zwelling in de lies

Medische behandeling

De behandeling van zwelling in de lies, is afhankelijk van de oorzaak van de lieszwelling. De arts kan een operatie aanbevelen om een ​​cyste te verwijderen als deze groot of pijnlijk is. Een liesbreuk kan een operatie vereisen om het weefsel terug op zijn plaats te brengen en de breuk te sluiten. Opgezette klieren zullen meestal in de loop van de tijd weer slinken, maar de arts kan een antibioticum voorschrijven om een ​​onderliggende infectie te behandelen.

Preventie van een lieszwelling

De meeste lieszwellingen komen van nature voor en zijn niet te voorkomen. Je kunt echter een soa helpen voorkomen door altijd een condoom te gebruiken of door alleen seksuele gemeenschap te hebben in het kader van een duurzame, monogame relatie met een partner van wie je zeker weet dat hij/zij geen soa heeft. Als je risico loopt op het ontwikkelen van een liesbreuk, kun je de kans hierop verkleinen door zwaar tillen te voorkomen, niet te persen tijdens de stoelgang en een gezond gewicht te behouden. Je loopt meer risico op een liesbreuk als je:

• een familiegeschiedenis hebt van liesbreuken
• overgewicht hebt
• zwanger bent
• een chronische hoest hebt

Lees verder

• Gezwollen lymfeklieren in lies: oorzaken opgezette klieren
• Bult in lies of liesgezwel: oorzaken en symptomen knobbels
• Pijn in lies of liespijn: oorzaken van een pijnlijke lies
• Abces in huid of lichaam: met pus gevulde zwelling in holte
• Jeuk in de lies of liesplooi: symptomen, oorzaak en behandel