Gezwollen lymfeklieren in lies: oorzaken opgezette klieren

Opgezette of gezwollen klieren in de lies? Een voelbare lymfeklier is in 75% van de gevallen een lokaal verschijnsel. Dat wil zeggen dat de zwelling zich op één plek manifesteert, bijvoorbeeld in hals, oksel of lies. Vaak zit de vergrote lymfeklier in de hals, minder vaak in de liezen en nog minder vaak in de oksel. Slechts een enkele keer is het supraclaviculair, gelegen boven het sleutelbeen. Veelal verdwijnt de opgezette lymfeklier vanzelf, zonder verdere behandeling. Vaak is de oorzaak van een opgezette lymfeklier in de lies relatief onschuldig. Soms is de oorzaak ernstiger, zoals een seksueel overdraagbare aandoening of kanker.

• Lymfeklieren
• Gezwollen lymfeklieren in de lies
• Lymfeklieren in de lies
• Oorzaken van opgezette klieren in de lies
• Meestal onschuldige oorzaak
• Veel voorkomende oorzaken
• Soa
• Kanker
• Geen oorzaak
• Wanneer huisarts inschakelen?
• Behandeling van dikke lymfeklieren

Lymfeklieren

Er zijn honderden lymfeklieren in het lichaam die onopgemerkt blijven zolang ze rustig hun werk doen en dat is het filteren van lymfevocht. Beschadigde cellen, kankercellen en lichaamsvreemde deeltjes (ziekmakende micro-organismen), worden door de lymfeklieren weggevangen. Het lymfestelsel maakt deel uit van het immuunsysteem, maar wanneer het wordt overbelast, kan dit leiden tot gezwollen lymfeknopen. De locatie van vergrote lymfeklieren is afhankelijk van de oorzaak.

Gezwollen lymfeklieren in de lies

Wanneer zich pijnlijke en opgezette lymfeklieren in de lies manifesteren, kan dit worden veroorzaakt door een eenvoudige (huid)infectie waartegen het lichaam strijdt of door iets ernstigers als kanker. Zwelling van de lymfeklieren in de lies wordt vaak veroorzaakt door infecties van het been of geslachtsdelen. Alleen een arts kan de oorzaak van pijnlijke en gezwollen lymfeklieren in de lies bepalen.

Lymfeklieren in de lies

De lymfeklieren in de lies filteren de lymfe van de genitaliën, voeten, benen en lies en halen er lichaamsvreemde stoffen uit. De knooppunten zijn gevuld met witte bloedcellen bekend als lymfocyten die infecties bestrijden. Bij een lichte infectie, kan er een lichte zwelling ontstaan, wat eventueel gepaard gaat met pijn. Zwelling en pijn trekken weg zodra de infectie is verdwenen. Wanneer de lymfeklieren gezwollen, vergroot en pijnlijk blijven of steeds groter worden, is het belangrijk om je huisarts te raadplegen.

Oorzaken van opgezette klieren in de lies

Meestal onschuldige oorzaak

Enkele oorzaken van pijnlijke lymfeklieren in de liesstreek zijn relatief onschuldig, zoals een allergische reactie of een lichte infectie van de onderste ledematen of liesstreek. Meer ernstige gezondheidsproblemen kunnen ook leiden tot pijnlijke en opgezette lymfeklieren. Vergrote lymfeklieren hebben meestal een onschuldige oorzaak. Slechts bij een klein deel van de mensen is er een ernstige ziekte in het spel.

Veel voorkomende oorzaken

Enkele veel voorkomende oorzaken zijn de volgende:

• Allergische reactie;
• Infectie op de voeten of benen;
  Kattenkrabziekte: besmetting vindt plaats via een krab van een kat / Bron: Mydegage/Shutterstock.com
• Kattenkrabziekte;
• Geneesmiddelenreactie;
• Na vaccinatie (bijvoorbeeld griepvaccin of coronavaccin) doordat de immuuncellen in de lymfeklieren worden geactiveerd;
• Teelbalontsteking; en
• Goedaardige cyste.

In geval van een bacteriële infectie die voor vergrote lymfeklieren zorgen, is er vaak een duidelijke porte d’entrée in het drainagegebied van de klier.

Soa

Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) kunnen ervoor zorgen dat de lymfeklieren in de lies opzwellen en pijnlijk worden. Veel voorkomende soa's zijn chlamydia en gonorroe.

Chlamydia is anno 2024 de meest voorkomende soa onder jongeren. Het komt vooral bij (jonge) vrouwen voor. De boosdoener, een bacterie, nestelt zich in de slijmvliezen van de geslachtsdelen. Dit kan een infectie van de urinebuis, van de anus en (bij vrouwen) ook van de baarmoedermond tot gevolg hebben.

Gonorroe wordt ook veroorzaakt door een bacterie. De bacterie veroorzaakt bij mannen infecties van urinebuis, endeldarm, keel en bijballen. Bij vrouwen veroorzaakt het infecties van urinebuis, baarmoederhals, eileiders, keel en endeldarm.

Kanker

Kanker kan ook zwelling van de klieren in de lies veroorzaken. Bijvoorbeeld:

• Teelbalkanker;
• Lymfeklierkanker of lymfoom; en
• Kanker in het bekkengebied of de onderste ledematen.

Bij kanker zijn er ook alarmsymptomen zoals onverklaarbaar gewichtsverlies, vermoeidheid, algehele malaise en nachtzweten.

Geen oorzaak

In grofweg 40% van de gevallen verdwijnt de vergrote lymfeklier spontaan en wordt de oorzaak niet gevonden.

Wanneer huisarts inschakelen?

In de meeste gevallen slinken gezwollen klieren weer en krijgen ze hun normale grootte nadat de ziekte of infectie voorbij is. Maar hier zijn enkele symptomen waar je op moet letten:

• klieren die heel plotseling opzwellen
• klieren die veel groter zijn dan ze zouden moeten zijn, niet alleen licht gezwollen
• klieren die hard aanvoelen of niet bewegen als je erop drukt
• klieren die langer dan 5 dagen gezwollen blijven bij kinderen of 2 tot 4 weken bij volwassenen
• het gebied rond de klieren wordt rood of paars
• zwelling in je arm of lies ((lieszwelling)
• plotseling gewichtsverlies
  Huisarts / Bron: Michaeljung/Shutterstock.com
• koorts die niet weggaat
• nachtzweten

Als je een van deze symptomen opmerkt, raadpleeg dan je huisarts. Als je een infectie hebt, is het belangrijk om het in een vroeg stadium te behandelen, zodat het geen abces of een infectie in de bloedbaan veroorzaakt.

Behandeling van dikke lymfeklieren

De behandeling van opgezette lymfeklieren in de lies, is afhankelijk van de oorzaak. Lang niet altijd is behandeling nodig. In grofweg 40% van de gevallen verdwijnt de vergrote lymfeklier spontaan en blijft de oorzaak onbekend. En bij lymfeklierzwelling als gevolg van kattenkrabziekte wordt geen specifieke behandeling geadviseerd. Deze ziekte is normaal gesproken self-limiting. Pijnstillers en warmte zijn maatregelen die verlichting van de klachten kunnen geven. Gezwollen lymfeklieren veroorzaakt door een kanker of lymfoom vraagt uitgebreide, specialistische behandeling. Bij een soa moet ook de partner meebehandeld worden om herbesmetting te voorkomen. Wanneer de onderliggende oorzaak effectief wordt behandeld en succesvol is, zullen de lymfeklieren vanzelf terugkeren naar hun normale omvang en niet langer pijnlijk zijn.

Lees verder

• Opgezette klieren in de hals: oorzaken gezwollen halsklieren
• Opgezette klieren in oksel: symptomen, oorzaak & behandeling
• Opgezette lymfeklieren achter oor: oorzaak opgezette klieren
• Opgezette lymfeklieren: oorzaak vergrote & pijnlijke klieren
• Gezwollen lymfeklieren: klieren in hals, nek, lies & oksel