Gonorroe: symptomen, oorzaak en behandeling van een druiper
Gonorroe symptomen zijn niet altijd aanwezig. Vrouwen met gonorroe (ofwel een druiper) ervaren vaak weinig of geen klachten, terwijl mannen met gonorroe meestal duidelijke klachten hebben. Gonorroe is een geslachtsziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie. De symptomen bij vrouwen zijn vaak: een pijnlijk of branderig gevoel bij het plassen; jeuk en branderig gevoel van de vagina, aandrang tot plassen; verhoogde vaginale afscheiding (vies ruikende dikke vaginale afscheiding, geel of groen van kleur); of vaginale bloeden tussen de periodes. De symptomen bij mannen zijn onder meer: pusachtige afscheiding uit de plasbuis, vaak wit, geel of groen van kleur; gezwollen teelballen. De bacterie die gonorroe veroorzaakt wordt steeds resistenter voor antibiotica. Gonorroe is daardoor mogelijk snel onbehandelbaar. Daarvoor waarschuwde de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) in juni 2012.
Oorzaak van gonorroe
Gonorroe is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA). Gonorroe wordt veroorzaakt door de bacterie
Neisseria gonorrhoeae. Deze bacterie groeit en vermenigvuldigt zich gemakkelijk in de warme en vochtige gebieden van het voortplantingskanaal, met inbegrip van de
baarmoederhals, de uterus (baarmoeder) en eileiders bij vrouwen, en in de urethra (urinekanaal) bij zowel vrouwen en mannen. De bacterie kan zich ook ophouden in de mond, keel, ogen en anus.
Overdracht van gonorroe
De infectie wordt overgebracht van de ene persoon naar de andere persoon door seksueel contact met de
penis,
vagina, mond of
anus. Ejaculatie hoeft niet plaats te vinden om gonorroe te verwerven. Gonorroe kan ook worden verspreid van moeder op kind tijdens vaginale bevalling. Mensen die eerder gonorroe hebben gehad en daarvoor effectief zijn behandeld, kunnen opnieuw besmet worden als ze seksueel contact met een besmet persoon hebben.
Kans op gonorroe-besmetting
Door het hebben van seksuele betrekkingen met een vrouw die is besmet met gonorroe, heeft een man een kans van 20% op het krijgen van de infectie. Vrouwen daarentegen hebben 50% kans op het krijgen van de infectie door het hebben van seksuele betrekkingen met een man die is besmet met gonorroe.
Overmatig alcoholgebruik vergroot risicovol gedrag (zoals onveilige seks) /
Bron: Marian Weyo/Shutterstock.comRisicofactoren op het krijgen van een druiper
Risicofactoren voor het krijgen gonorroe zijn:
- Het hebben van meerdere seksuele partners (meer dan één seksuele partner in het afgelopen jaar);
- Het hebben van een hoog-risico-partner (partner heeft andere sekspartners, onbeschermde seks, een man die seks heeft met andere mannen, of met gonorroe geïnfecteerde sekspartners);
- Het hebben van onbeschermd seksueel contact (geen condooms gebruiken);
- Alcohol- of drugsmisbruik;
- Prostitutie;
- Besmetteking met hiv; en
- Leeftijd onder de 25 jaar.
Gonorroe symptomen
Incubatietijd
Binnen 2-10 dagen na blootstelling aan een geïnfecteerde persoon, kunnen klachten ontstaan. Deze periode kan zelfs oplopen tot drie weken voor vrouwen.
Vrouwen
Ongeveer 30-40% van de vrouwen heeft geen directe klachten of symptomen. Bij vrouwen zijn de symptomen van gonorroe vaak mild. De symptomen worden nogal eens verward met een
blaasontsteking of een
vaginale infectie. De symptomen die bij vrouwen in veel gevallen optreden zijn:
- een pijnlijk of branderig gevoel bij het plassen,
- jeuk en branderig gevoel van de vagina, aandrang tot plassen,
- verhoogde vaginale afscheiding (onaangenaam ruikende dikke vaginale afscheiding, geel of groen van kleur), of
- vaginale bloeden tussen de periodes.
Vrouwen met gonorroe lopen het risico op het ontwikkelen van ernstige complicaties, ongeacht de aanwezigheid of de ernst van de symptomen.
Mannen
Sommige mannen met gonorroe hebben helemaal geen symptomen. De overgrote meerderheid van de mannen krijgt daarentegen last van symptomen die twee tot vijf dagen na de besmetting verschijnen. De symptomen bestaan vaak uit:
- pusachtige afscheiding uit de plasbuis, die vaak wit, geel of groen van kleur is,
- een branderig of geïrriteerd gevoel bij het urineren,
- regelmatig kleine beetjes plassen.
- pijnlijke of gezwollen testikels (teelballen of zaadbalen) bij sommige mannen.
Mannen en vrouwen
Symptomen van rectale infecties kunnen bij zowel mannen als vrouwen
anale jeuk, anale pijn en soms slijmerige afscheiding
of pijn tijdens het poepen veroorzaken. Rectale besmetting hoeft niet per se klachten te geven.
Infecties in de keel kunnen een
zere keel tot gevolg hebben, maar veroorzaken meestal geen symptomen.
Complicaties
Onbehandelde gonorroe kan leiden tot ernstige en blijvende gezondheidsproblemen bij zowel vrouwen als mannen.
Pelvic Inflammatory Disease als complicatie van gonorroe /
Bron: Alila Medical Media/ShutterstockOntsteking in het bekkengebied
Gonorroe kan bij vrouwen PID (
Pelvic Inflammatory Disease: ontsteking in het bekkengebied) veroorzaken. PID is een algemene term die verwijst naar infectie van de uterus (baarmoeder), de eileiders en de andere voortplantingsorganen. Het is een veelvoorkomende en ernstige complicatie van een aantal seksueel overdraagbare aandoeningen, met name gonorroe en chlamydia. PID kan schade veroorzaken aan de eileiders en weefsels in en nabij de baarmoeder en
eierstokken. PID kan ernstige gevolgen hebben, zoals onvruchtbaarheid, buitenbaarmoederlijke zwangerschap, abcesvorming en chronische pijn in het bekken (
bekkenpijn). Vrouwen met een PID kunnen klagen over:
- pijn in de onderbuik,
- abnormale vaginale afscheiding,
- doffe pijn in de onderbuik (aan een zijde of beide zijden) die kunnen verergeren bij wandelen of bewegen,
- pijn tijdens of na de seks,
- bloeden tussen periodes of na de seks,
- pijn in de onderrug (hetzij dof of scherp),
- een gevoel van druk of zwelling in de onderbuik,
Doffe pijn in onderbuik door gonorroe /
Bron: Istock.com/Wavebreakmedia
- koorts (vaak met koude rillingen),
- moe of algehele malaise,
- misselijkheid, braken en duizeligheid,
- pijn in het been,
- over langere periode pijn,
- meer pijn bij ovulatie,
- branderig gevoel of pijn tijdens het urineren vaker plassen dan normaal, of het gevoel dat de blaas niet geheel geleegd kan worden,
- onregelmatige menstruaties.
Perihepatitis
Een ernstige complicatie van gonorroe is perihepatitis: ontsteking van het buikvlies rondom de
lever (leverkapsel). Dit gaat gepaard met koorts, pijn in de rechter bovenbuik en verhoogde leverenzymen in het bloed.
Bijbalontsteking
Bij mannen kan gonorroe epididymitis (
bijbalontsteking) veroorzaken. Ander complicaties bij de man zijn ontstekingen van urinebuis en (bij anale besmetting na anale gemeenschap met een besmet persoon) endeldarm, respectievelijk
urethritis en
proctitis genoemd. Ontsteking van de bijbal geeft heftige pijn in de balzak (scrotum). Deze pijn straalt soms uit naar de lies. In de balzak is een
zwelling voelbaar; de zaadstreng kan pijnlijk en gezwollen zijn. Soms kan een bijbalontsteking een ontsteking van de teelbal veroorzaken. Dit geeft zwelling en (hevige) pijn.
Gemakkelijker hiv oplopen
Mensen met gonorroe kunnen gemakkelijker het hiv-virus oplopen. Hiv-geïnfecteerde personen met gonorroe kunnen gemakkelijker hiv aan iemand anders overdragen, dan wanneer zij niet besmet zijn met gonorroe.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek
Om de diagnose gonorroe te kunnen stellen, is een anamnese (vraaggesprek van arts met patiënt dat aan het onderzoek vooraf gaat) en waarbij je medische voorgeschiedenis in ogenschouw houdt, van belang. De (huis)arts kan je de volgende vragen stellen:
- Denk je dat je bent blootgesteld aan een seksueel overdraagbare aandoening (soa)? Hoe weet je dat? Heeft je partner je dat verteld?
- Wat zijn je symptomen en klachten?Sinds wanneer heb je er last van?
- Heb je last van afscheiding? Als je afscheiding uit je vagina of penis hebt, zal de arts vragen naar geur en kleur.
- Heb je zweren in je genitale gebied of ergens anders op je lichaam?
Buikpijn /
Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com
- Heb je last van plasklachten, waaronder vaak moeten plassen, brandend of stekend gevoel bij het plassen of urineren in kleine hoeveelheden?
- Heb je last van ongewone buikpijn of pijn in het bekken?
- Welke methode van anticonceptie gebruik je? Heb je iedere keer dat je seks had een condoom gebruikt om je te beschermen tegen soa's?
- Heb jij of je partner zich bezighouden met bepaald seksuele gedrag dat risico's met zich meebrengt, zoals het hebben van meerdere seksuele partners of het hebben van seks zonder condoom?
- Heb je een soa in het verleden gehad? Hoe is het behandeld?
- De zal ook vragen stellen over je medische voorgeschiedenis.
Lichamelijk onderzoek
Een vrouw kan een bekkenonderzoek krijgen. Dit is een inwendig onderzoek waarbij de functies van de bekkenbodem onderzocht kunnen worden. Een man kan onderworpen worden aan een genitaal onderzoek, waarbij gekeken wordt naar tekenen van urethritis (plasbuisontsteking) en epididymitis (bijbalontsteking) hebben.
Urineonderzoek en eventuele andere soa's
Verder kun je een
urinetest voor gonorroe krijgen. Daarnaast zal de arts onderzoeken of er sprake is van andere seksueel overdraagbare aandoeningen, zoals
chlamydia,
syfilis,
hepatitis B en humaan-immunodeficiëntievirus (hiv).
Gonorroe behandeling
Verschillende antibiotica kunnen met succes gonorroe bij adolescenten en volwassenen genezen. Het aantal resistente stammen van gonorroe neemt de laatste tijd in veel gebieden van de wereld toe en dit bemoeilijkt steeds vaker een succesvolle behandeling van gonorroe.
Een eerdere infectie resulteert niet in bescherming tegen herinfectie.
Preventie: voorkomen van gonorroe
De meest effectieve manier om overdracht van soa's te voorkomen, is zich te onthouden van geslachtsgemeenschap of door het aangaan van een duurzame en wederzijds monogame relatie met een partner die is getest en van wie bekend is dat hij of zij niet-geïnfecteerd is.
Latex condooms, mits consequent en correct gebruikt, kan het risico van overdracht van gonorroe verminderen.
Nieuwe ontwikkelingen
Steeds meer mensen krijgen gonorroe, vooral meer vrouwen raken besmet
Het aantal gevallen van gonorroe blijft stijgen, met een toename van ongeveer 15% in de eerste zes maanden van dit jaar in vergelijking met de laatste helft van 2022. Deze stijging is het meest uitgesproken bij vrouwen, namelijk 38%. In totaal zijn er 6.687 gevallen van gonorroe vastgesteld volgens gegevens van het RIVM over seksuele gezondheid. Als reactie op deze toename heeft het RIVM extra aandacht gevraagd voor de ziekte, met specifieke voorlichting tijdens introductieweken op universiteiten in de zomer. Gonorroe is een seksueel overdraagbare infectie veroorzaakt door een bacterie, en symptomen kunnen onder andere een branderig gevoel bij het plassen of pussige afscheiding zijn. Niet alle geïnfecteerde personen vertonen symptomen, maar bij gebrek aan snelle behandeling kunnen ernstigere klachten ontstaan. De cijfers laten ook zien dat het aantal soa-consulten in de eerste helft van 2023 met 12% is toegenomen. (Bron: Nu.nl, 21 november 2023)
Gonorroe steeds lastiger te behandelen met antibiotica
Wereldwijd lopen miljoenen mensen met gonorroe het risico om niet geholpen te kunnen worden met de huidige behandelingsmogelijkheden, tenzij dringend maatregelen worden genomen, aldus de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO). In verscheidene landen, waaronder Australië, Frankrijk, Japan, Noorwegen, Zweden en het Verenigd Koninkrijk zijn gevallen bekend waarbij de bacterie resistent is tegen antibiotica. In het nieuwe door de WHO uitgebrachte advies staat dat er grote waakzaamheid betracht moet worden op het gebruik van juiste antibiotica en dat er meer onderzoek naar alternatieve behandeling gedaan moet worden naar gonorroe infecties. (Bron: WHO, 6 juni 2012)
Lees verder
Reacties
F., 13-02-2016
Hallo heb een vraag,
Ik heb de soa opgelopen door mijn ex partner, heb nou een nieuwe relatie, ben in behandeling nog voor de soa heb maandag de prik gehad. En vandaag vrijdag heb ik onveilig seks gehad heel dom. Maar, heb ik het nu weer? En heb ik nou de behandeling verstoord? Moet ik nu opnieuw een prik? En is hij nu ook besmet? En hij weet niet van de soa kan hem dat niet vertellen? Zou graag advies willen.
Reactie infoteur, 23-02-2016
Het is verstandig als je uw nieuwe partner zich (ook) laat testen op de aanwezigheid soa's. U weet immers niet of hij een soa heeft.
Omdat gonorroe door seksueel contact wordt overgedragen, moet u aan uw (vroegere) sekspartner(s) laten weten dat u deze infectie hebt. Doe dat aan de partners van het afgelopen halfjaar. Dit is van belang om:
- alle seksuele partners met gonorroe en ook hun partners zo (snel) mogelijk te behandelen;
verdere uitbreiding van de ziekte te voorkomen;
- te zorgen dat u zelf niet voor een tweede keer besmet wordt.
Ano, 20-12-2015
Ik ben en jongen van 17 en nog maagd, en ik heb deze klachten hoe kan dit?
Reactie infoteur, 03-01-2016
Het is belangrijk uw klachten voor te leggen aan uw huisarts, zodat hij of zij kan beoordelen wat er aan de hand is. De huisarts kan ook bekijken of er wellicht sprake is van een teelbalontsteking, wat bijvoorbeeld veroorzaakt kan worden door bacteriën als Escherichia coli, Staphylococcus, en Streptococcus (dus geen soa).
Johan, 05-10-2013
Hoi,
Ik ben positief getest op gonoerroe. Behandeld en ik heb geen symtonen meer na 3 weken betekent dit dat de bacterie verdwenen is of zou het nog steeds kunnen dat ik de bacterie bij me draag?
Zowel het branderig gevoel bij plassen en daarna zijn verdwenen en ook de afschijding uit mijn eikel.
Bedankt alvast
Reactie infoteur, 13-10-2013
Na behandeling is de gonorroe-infectie meestal verdwenen, maar dit moet wel eerst aangetoond worden. Wanneer je geen vaste partner hebt, blijf dan veilig vrijen met condoom. Heb je wel een vaste partner, blijf dan veilig vrijen totdat jij en je partner(s) helemaal zijn behandeld en tests geen andere soa’s hebben aangetoond.
Azitromycine, Zithromax, Azacleus of Nuzaca is een van de belangrijkste medicijnen voor de behandeling van gonorroe. Ook na behandeling is het belangrijk te testen of de infectie is verdwenen! Spreek (van tevoren) af wanneer je weer voor controle moet komen.
Lala, 10-09-2012
Heb gonoroe van mijn ex opgelopen maar heb het meegedragen naar mijn volgende relatie. mijn partner is niet besmet (zegtie) ik ben pas behandeld. klopt het wat hij zegt als wij eigenlijk sinds januari onveilig seks hebben en ik hdt dus sinds daarvoor heb. Ik ben nu namelijk in verwachting en durf geen gemeenschap te hebben ookal zegt de dokter dat de test negatief was. Als ik weer wordt besmet kan dit ernstige complicaties veroorzaken bij de geboorte. Dus ik vertrouw de arts zn resultaat niet.
Reactie infoteur, 19-09-2012
De incubatietijd van gonorroe is 2-5 dagen, maximaal 2 weken. Het beeld van een infectie bestaat bij de vrouw vaak uit geelgroene, vaak onaangenaam ruikende afscheiding, en bij de man geelgroene afscheiding uit de plasbuis (druiper). Een asymptomatisch beloop komt echter ook voor, d.w.z. dat je geen ziekteverschijnselen hebt. Ook als de infectie geen klachten geeft, kan de ziekte wel op anderen worden overgedragen.
Omdat gonorroe door seksueel contact wordt overgedragen, moet u aan uw (vroegere) sekspartner(s) tot in ieder geval een halfjaar terug, laten weten dat u deze infectie heeft. Dit is van belang om alle seksuele partners met gonorroe en ook hun partners zo (snel) mogelijk te behandelen, om verdere uitbreiding van de ziekte te voorkomen en ervoor te zorgen dat u zelf niet voor een tweede keer besmet wordt.
Het is van belang dat niet alleen u maar ook uw huidige partner zich laat testen op gonorroe (en andere soa laten). Uw huidige partner kan alleen maar na een test met zekerheid zeggen dat hij net besmet is.
Jan, 02-11-2011
Hallo, ik ben een jongen van 18, heb nog nooit sex gehad, maar als ik mij ruk, is mijn sperma 'klonterig'. Ik heb nog met geen enkel meisje sexueel kontact gehad, moet ik mij zorge maken?
Reactie infoteur, 03-11-2011
Sperma kan er van persoon tot persoon verschillend uitzien. Ook kan iemands ejaculaat er per keer anders uitzien. Dit is afhankelijk van veel factoren. Als je veel vocht inneemt, ziet je sperma er vaak wat waterig, doorzichtig uit. Het tegenovergestelde kan ook gebeuren: bij weinig vochtinname kan sperma er klonterig uit zien.
Brenda, 12-09-2011
Hallo, Ik heb hier juist aandachtig het artikel wat betreft gonorro of druiper gelezen. Nu mijn vriend liet me weten dat hij last had aan zijn plasbuis en dat er zo geel groene afscheiding eruit komt, hij toonde het mij en ik had gezegd dat hij naar de dokter moest, nu ik deze pagina gelezen heb zou dat ook van de vrouw kunnen komen, maar ik kan enkel zeggen dat ikzelf geen last heb van jeuk of vaginale ontsteking dat zou gepaard gaan met geur. Het enige wat ik heb ins dan gewoon wat wit verlies, maar dat heb ik altijd al gehad van jongsaf en dan altijd juist voor mijn menstruatie. We kennen elkaar al iets meer dan twee jaar, dan vraag ik me af, of dit wel van mij komt terwijl ik die kenmerken toch allemaal niet heb.
Reactie infoteur, 14-09-2011
Binnen 2-10 dagen na blootstelling aan een geïnfecteerde persoon, kunnen klachten ontstaan. Deze periode kan zelfs oplopen tot drie weken voor vrouwen.
Niet alle vrouwen hebben klachten. Ongeveer 30-40% van de vrouwen heeft geen directe klachten of symptomen. Als uw partner een SOA heeft, dan is het belangrijk dat u daar ook op getest wordt.
Bij mannen krijgt 90 procent klachten na het oplopen van een Gonorroe infectie (ook wel ‘druiper’ genoemd). De verschijnselen komen twee dagen tot twee weken na de besmetting. Omdat gonorroe door seksueel contact wordt overgedragen, moet hij aan zijn (vroegere) sekspartner(s) tot in ieder geval een halfjaar terug, laten weten dat hij deze infectie heeft. Dit is van belang om:
- alle seksuele partners met gonorroe en ook hun partners zo (snel) mogelijk te behandelen;
- verdere uitbreiding van de ziekte te voorkomen; en
- te zorgen dat hij zelf niet voor een tweede keer besmet wordt.
(Bron: NHG-Patiëntenbrief)
Daarom is het dus ook belangrijk dat u getest wordt.
Lissie, 09-03-2011
Mijn vriend heeft voorheen ook sex met mannen gehad en nu regelmatig nog, als ik hem pijp zonder condoom, of als hij mij beft, kan ik dan ook gonorroe oplopen, neuken doen we altijd met condoom.
Reactie infoteur, 11-03-2011
De infectie wordt overgebracht van de ene persoon naar de andere persoon door sekueel contact met de penis, vagina, mond of anus. Daar valt dus ook beffen en pijpen onder. De NHG-patientenbrief vermeld het volgende:
"Veilig vrijen is de beste manier om soa te voorkomen. Het gaat erom contact tussen de slijmvliezen van de penis, vagina, anus en mond te vermijden. Tongzoenen en elkaar met de vingers bevredigen is over het algemeen veilig, maar zorg dat er geen (menstruatie)bloed, sperma (of vocht dat voor het klaarkomen uit de penis komt) of vaginaal vocht op het slijmvlies van de ander komt, want dat verhoogt de kans op overdracht van soa. Gebruik bij vaginale en anale seks (contact tussen penis en anus) of bij het uitwisselen van een dildo altijd een nieuw condoom. Bij orale seks (contact tussen mond en geslachtsdelen: pijpen of beffen) geeft een condoom of een beflapje bescherming."
Florian Norah, 10-11-2010
Ik vind het artikel leerrijk maar er is och wat verwaaring over het oplopen van druiper. Veel mannen zijn de mening toegedaan dat als je een voetbal tegen je geslachtsdeel krijgt je druiper kunt oplopen. Ik weet dat alleen bij onveilig vrijen je een druiper kunt oplopen. Ben ik juist?
Reactie infoteur, 11-11-2010
De besmettingsweg is via seksueel contact, waarbij slijmvliezen met elkaar in aanraking komen. De belangrijkste verspreidingsweg is genitaal contact tussen penis-vagina en penis-anus. Ook is besmetting van moeder op kind mogelijk. Tijdens de vaginale baring kan het kind worden geïnfecteerd. Meestal gaat het dan om een conjunctivitis gonorrhoïca.