Chlamydia: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose

Chlamydia symptomen bij man en vrouw zijn een branderig gevoel bij plassen en afscheiding uit penis of vagina. Chlamydia is de meest voorkomende bacteriële seksueel overdraagbare aandoening (soa) in Nederland. Chlamydia wordt veroorzaakt door de bacterie chlamydia trachomatis. Chlamydia geeft vaak geen symptomen, vooral bij vrouwen. Als er wel klachten zijn, dan gaat het bij vrouwen meestal om toegenomen vaginale afscheiding of een branderig gevoel bij het plassen. Soms is er pijn in de onderbuik, vaginaal bloedverlies tussen menstruaties door of bloederige afscheiding na het vrijen. Als de infectie in de anus is gelokaliseerd, dan kan dat klachten geven van jeuk, pijn of slijmerige afscheiding uit de anus. Klachten die zich bij mannen kunnen voordoen, zijn pijn bij het plassen of wat afscheiding uit de penis. Onbehandelde chlamydia kan bij vrouwen leiden tot vruchtbaarheidsproblemen.

• Wat is chlamydia?
• Oorzaken
• Hoe vaak komt het voor?
• Bij wie komt chlamydia het meest voor?
• Overdracht van de bacterie
• Twee manieren
• Zeer besmettelijk
• Incubatietijd
• Chlamydia symptomen: man en vrouw
• Complicaties chlamydia
• Pelvic inflammatory disease
• Andere seksueel overdraagbare aandoeningen
• Bijbalontsteking
• Prostaatontsteking
• Infecties bij pasgeborenen
• Onvruchtbaarheid
• Reactieve artritis
• Onderzoek en diagnose
• Een uitstrijkje
• Een urinetest
• Differentiële diagnose
• Behandeling van chlamydia
• Prognose
• Preventie
• Negatieve uitslag chlamydia-test moedigt bij jongeren seksueel risicogedrag aan

Wat is chlamydia?

Chlamydia is een bacteriële infectieziekte die wordt overgedragen via onveilig seksueel contact: vaginaal, oraal en/of anaal. Het gaat om de bacterie 'chlamydia trachomatis'. Deze bacterie veroorzaakt ontstekingen in de slijmvliezen van de geslachtsdelen en/of de anus.

Oorzaken

Chlamydia is een infectie met de bacterie Chlamydia trachomatis. Als er een infectie aanwezig is, kunnen de bacteriën aanwezig zijn in de baarmoederhals, urethra of urinebuis, vagina en rectum van een geïnfecteerde persoon. De boosdoener kan ook in de keel voorkomen. Elk type seksueel contact (vaginaal, anaal of oraal) met een geïnfecteerde persoon kan de infectie verspreiden.

Hoe vaak komt het voor?

Het is de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoening (soa) in Nederland. Naar schatting lopen jaarlijks ongeveer 60.000 mensen deze aandoening op. Desondanks weten maar weinig mensen wat chlamydia precies is, wat de symptomen zijn en wat de eventuele gevolgen ervan kunnen zijn.

Bij wie komt chlamydia het meest voor?

Besmetting met chlamydia wordt het meest aangetroffen onder de volgende groepen:

• personen tussen 15 en 30 jaar en vooral bij vrouwen tussen 15-19 jaar;
• mensen die in stedelijke gebieden wonen;
• Surinaams-creoolse en Antilliaanse personen;
• mensen met een lagere sociaal-economische status.

Overdracht van de bacterie

Twee manieren

Chlamydia is een infectie die wordt veroorzaakt door de bacterie chlamydia trachomatis. De infectie kan op twee manieren worden overgedragen:

• Van de ene naar de andere persoon door intiem persoonlijke contacten zoals door middel van geslachtsgemeenschap (niet door alledaags contact zoals een handdruk).
• Van moeder op kind tijdens de geboorte, via het geboortekanaal. Chlamydia kan leiden tot longontsteking of ernstige ooginfecties bij een pasgeborene, vooral onder kinderen van geïnfecteerde moeders in ontwikkelingslanden.

Zeer besmettelijk

Een chlamydia-infectie verloop dikwijls symptoomloos en daardoor is er een grote groep mensen die niet weten dat zij chlamydia hebben. Zij kunnen op hun beurt weer anderen infecteren zonder dat zij zich daarvan bewust zijn. Chlamydia is zozeer besmettelijk, dat bij onveilig seksueel contact de kans op overdracht geschat wordt op maar liefst 50%. Chlamydia is overdraagbaar op de slijmvliezen van de geslachtsdelen, alsook via de slijmvliezen in de anus. Een condoom beschermt tegen overdracht van de bacterie.

Incubatietijd

De incubatietijd -dat is de periode tussen besmetting en de eerste symptomen- ligt ergens tussen de 12 en 45 dagen. Maar vaak treden er helemaal geen klachten op: bij vrouwen in driekwart van de gevallen. Maar ook bij een aanzienlijk deel van de mannen verloopt de het symptoomloos. Chlamydia staat wel bekend als de 'stille' ziekte, omdat het bij veel mensen geen symptomen geeft.

Chlamydia symptomen: man en vrouw

Zo'n 70-80% van de geïnfecteerde vrouwen vertoont geen symptomen. Uit een studie bleek dat 3% van een steekproef van jongvolwassenen tussen 18-35 jaar onbehandelde chlamydia had. Mannen kunnen net als vrouwen die geïnfecteerd zijn, geen duidelijke klachten hebben. Tussen de 25% tot 50% van de geïnfecteerde mannen hebben geen symptomen. Vaak ontstaan klachten één tot drie weken na de besmetting met de bacterie. Klachten bij vrouwen en mannen die op chlamydia kunnen wijzen zijn:


Soms kun je ook gezwollen lymfeklieren in de lies opmerken. Als je symptomen van chlamydia hebt of je bent bang dat je besmet bent met chlamydia, neem dan contact op met je huisarts.

Complicaties chlamydia

Chlamydia kan leiden tot diverse complicaties.

Pelvic inflammatory disease

Onbehandelde chlamydia kan leiden tot infecties in het bekkengebied. Wanneer vrouwen met chlamydia niet of niet tijdig een behandeling ondergaan, kan de infectie pelvic inflammatory disease (PID) veroorzaken. PID is een verzamelnaam voor infecties van het kleine bekken (baarmoederslijmvlies, eileiders en buikholte) en abcessen in de eierstokken of eileider. PID kan gepaard gaan met chronische pijn in de onderbuik, abnormale bloedingen, krampen en koorts, maar kan ook zonder klachten verlopen.

PID kan een nadelige invloed hebben op de bekleding van de baarmoeder, de eierstokken en/of de eileiders en kan verstrekkende gevolgen hebben. Zo verhoogt PID het risico op verminderde vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid en op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Andere seksueel overdraagbare aandoeningen

Mensen met chlamydia hebben lopen ook een hoger risico lopen om andere soa op te lopen, waaronder gonorroe en hiv, het virus dat aids veroorzaakt.

Bijbalontsteking

Een chlamydia-infectie kan bijbalontsteking veroorzaken. Dit kan leiden tot koorts, pijn en zwelling van het scrotum.

Prostaatontsteking

De ziekteverwekker kan zich bij een man verspreiden naar de prostaat en prostaatontsteking of prostatitis veroorzaken. Prostatitis kan leiden tot pijn tijdens of na de seks, koorts en koude rillingen, pijn bij het plassen en pijn in de onderrug.

Infecties bij pasgeborenen

De chlamydia-infectie kan tijdens de bevalling overgaan van het vaginale kanaal naar het kind, waardoor het kind een longontsteking of een ernstige ooginfectie oploopt.

Onvruchtbaarheid

Een chlamydia-infecties, ook wanneer deze zonder symptomen verloopt, kan littekens en verstopping veroorzaken in de eileiders, waardoor vrouwen onvruchtbaar kunnen worden.

Reactieve artritis

Mensen die chlamydia hebben, lopen een hoger risico op het ontwikkelen van reactieve artritis, ook wel bekend als het syndroom van Reiter. Deze aandoening treft meestal de gewrichten, ogen en urinebuis.

Onderzoek en diagnose

Screening en diagnose van chlamydia is relatief eenvoudig. De volgende onderzoeken kunnen worden gebruikt.

Een uitstrijkje

Bij vrouwen is hiervoor afscheiding uit de vagina nodig. Dat gebeurt met een uitstrijkje. Vaak kun je dat zelf doen met een soort wattenstokje.

Een urinetest

Bij een chlamydiatest bij de huisarts of GGD lever je urine in of afscheiding uit de vagina (zie boven). Bij mannen is een urinetest vaak voldoende om chlamydia aan te tonen.

Differentiële diagnose

Bij het vaststellen van chlamydia moet de arts enkele aandoeningen uitsluiten, waaronder:

• buitenbaarmoederlijke zwangerschap (ectopische zwangerschap);
• candidiasis (schimmelinfectie);
• conjunctivitis (bindvliesontsteking);
• eileiderontsteking ten gevolge van chlamydia;
• endometriose (een chronische ziekte waarbij het baarmoederslijmvlies zich buiten de baarmoederholte bevindt);
• gonorroe (druiper);
• herpes simplex;
• orchitis (teelbalbalontsteking);
• reactieve artritis;
• trichomoniasis; en
• urineweginfectie.

Behandeling van chlamydia

Indien de infectie tijdig wordt opgemerkt, valt Chlamydia goed te behandelen met antibiotica. Als de infectie niet tijdig wordt opgemerkt, dan kan de bacterie schade aanrichten. Zo kan de infectie bij vrouwen zich vanuit de baarmoedermond uitbreiden naar de eileiders en de onderbuik en uiteindelijk leiden tot onvruchtbaarheid. Voor zover bekend heeft de infectie geen invloed op de vruchtbaarheid van mannen.

Prognose

Zoals hierboven reeds aangegeven, kan een onbehandelde chlamydia-infectie zich ontwikkelen tot pelvic inflammatory disease (PID), een subacuut verlopende ontsteking in het kleine bekken, wat ernstige gevolgen kan hebben. Complicaties zijn onder meer permanente schade aan de voortplantingsorganen, waaronder onvruchtbaarheid en een verhoogd risico op buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Chlamydia-infectie tijdens de zwangerschap kan leiden tot een laag geboortegewicht en vroegtijdige bevalling, evenals longontsteking en oogletsel bij de pasgeborene.

Het hebben van een onbehandelde chlamydia-infectie kan ook het risico van een persoon op het oplopen van een hiv-infectie vergroten. Het kan ook het risico vergroten dat een persoon met een hiv-infectie de infectie tijdens geslachtsgemeenschap op anderen overdraagt.

Preventie

De zekerste manier om overdracht van soa's te voorkomen is zich te onthouden van geslachtsgemeenschap of door het aangaan van een duurzame en wederzijds monogame relatie met een partner die is getest en van wie bekend is dat deze niet-geïnfecteerd is.

Latex condooms, mits consequent en correct gebruikt, kunnen het risico van overdracht van chlamydia verminderen. Vermijd risicovol seksueel gedrag, zoals anale seks.

Lees verder

• Lymphogranuloma venereum (LGV): symptomen en behandeling
• Chlamydia: symptomen, incubatietijd, oorzaak en behandeling
• Orale gonorroe: symptomen, oorzaak, behandeling en preventie
• Eileiderontsteking: symptomen, oorzaak en behandeling
• Plasbuisontsteking (urethritis): symptomen en behandeling