Opgezette klieren in oksel: symptomen, oorzaak & behandeling

Opgezette klieren in de oksel? Gezwollen oksels door lymfeklierzwelling? Deze klacht komt relatief vaak voor. Overal in het lichaam bevinden zich kleine lymfeklieren. Deze hebben het formaat van een erwt. Lymfeklieren in oksel, hals en lies liggen vlak onder de huid. Veel mensen vinden het verontrustend als de lymfeklieren in de oksel zwellen. Opgezette klieren in de oksel kunnen onder meer worden veroorzaakt door een huidinfectie van de arm, reacties op bepaalde medicijnen en virusinfecties zoals klierkoorts. Soms is er een ernstige oorzaak, zoals borstkanker die zich heeft uitgebreid naar de lymfeklieren in de oksel. Als er geen duidelijke reden is voor de zwelling, is het raadzaam je huisarts te raadplegen. Bijvoorbeeld als je geen huidinfectie hebt die de zwelling veroorzaakt. Maak ook een afspraak met de huisarts als gezwollen lymfeklieren als gevolg van een infectie niet binnen twee weken zijn geslonken.

• Oorzaak van opgezette klieren in de oksel
• Meerdere mogelijke oorzaken
• Andere oorzaken van een knobbel of bult onder de oksel
• Oorzaak is vaak onschadelijk
• Vergrote lymfeklieren door huidinfectie
• Kattenkrabziekte
• Letsel
• Gezwollen oksels door kanker
• Brucellose
• Siliconenimplantaten
• Allergische reactie
• Opgezette klieren door virussen
• Opgezette okselklieren bij vrouwen
• Borstkanker
• Menstruatie
• Wanneer huisarts raadplegen?
• Diagnose van vergrote lymfeklieren onder de oksel
• Anamnese en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling van vergrote okselklieren
• Zelfzorgmaatregelen
• Massage
• Toepassen van warmte
• Knoflook
• Appelazijn
• Honing

Oorzaak van opgezette klieren in de oksel

Meerdere mogelijke oorzaken

Lymfeklieren werken als filters die beschadigde cellen, kankercellen en lichaamsvreemde deeltje (ziekmakende micro-organismen) weg kunnen vangen. Hierbij kunnen lymfeklieren (tijdelijk) in omvang toenemen en kunnen ze gemakkelijk worden gevoeld als knobbeltjes in de oksel. Meerdere oorzaken kunnen ervoor zorgen dat lymfeklieren in de oksel vergroot zijn:

• Huidinfecties van de arm of borst;
• Kattenkrabziekte, waarbij via een kattenkrab je besmet wordt met de bacterie Bartonella henselae met als belangrijkste kenmerk lymfeklierzwelling;
• Borstontsteking;
• Virusinfecties zoals klierkoorts (ziekte van Pfeiffer), hiv of herpes;
• Menstruatie: klieren kunnen heel hard en pijnlijk aanvoelen tijdens de menstruatie;
• Reacties op bepaalde medicijnen: ontstoken lymfeklieren door medicijnen (bijvoorbeeld co-trimoxazol);
• Na vaccinatie (bijvoorbeeld griepvaccin of coronabooster) doordat de immuuncellen in de lymfeklieren worden geactiveerd;
• Kankers, zoals lymfomen (lymfeklierkanker) of borstkanker.

Virusinfecties zoals de ziekte van Pfeiffer zijn van invloed op het hele lichaam, waardoor je in verschillende delen van het lichaam gezwollen lymfeklieren kunt ontwikkelen. Bijvoorbeeld in de hals, oksel en liezen.

Andere oorzaken van een knobbel of bult onder de oksel

Er zijn ook andere oorzaken van (pijnlijke) knobbels in de oksel. Deze kunnen worden veroorzaakt door een ontstoken zweetklier, folliculitis (een ontsteking van een haarzakje), een abces onder de oksel, een steenpuist, een talgkliercyste, etc.

Oorzaak is vaak onschadelijk

De meeste knobbeltjes zijn onschadelijk en zijn gewoonlijk het resultaat van abnormale weefselgroei. Soms kan een zwelling onder de oksel echter ontstaan als gevolg van een ernstig onderliggende gezondheidsprobleem.

Vergrote lymfeklieren door huidinfectie

Bij opgezette lymfeklieren in je oksel is er vaak sprake van een (huid)infectie van je armen of handen. Vergrote lymfeklieren ontstaan als reactie op ontstekingen in hun drainagegebied en daardoor kunnen veel lymfocyten gevormd worden, wat leidt tot toename in
omvang van de klier.

Kattenkrabziekte

Kattenkrabziekte is een zoönose die via een krab van een besmette kat op mensen wordt overgebracht. De boosdoeners zijn bacteriën (Bartonella henselae). Het kan koorts, vermoeidheid, verlies van eetlust, hoofdpijn en zwelling van de lymfeklieren veroorzaken.

Letsel

Trauma aan gebieden zoals de oksel, de hand of de arm kan leiden tot gezwollen lymfeklieren.

Gezwollen oksels door kanker

Er zijn meerdere vormen van kanker die gezwollen lymfeklieren kunnen veroorzaken. Borstkanker, melanoom en lymfekanker kunnen ertoe leiden dat de lymfeklieren gezwollen raken.

Brucellose

Brucellose (bij mensen Maltakoorts) is een bacteriële infectie die meestal bij dieren voorkomt, maar door middel van contact of contact met geïnfecteerde dierlijke producten (melk, vlees, enz.) wordt doorgegeven aan mensen. Brucellose kan leiden tot lichte tot ernstige nierinsufficiëntie en verder kun je last hebben van koorts, hoofdpijn of algehele malaise. Een enkele keer treden ook verschijnselen van algehele brucellose op, zoals opgezette lymfeklieren, een vergrote lever en rugpijn.

Siliconenimplantaten

Siliconenimplantaten kunnen om een ​​paar verschillende redenen zwollen lymfeklieren veroorzaken. Het lichaam kan een reactie hebben op het vreemde lichaam (corpus alienum) dat zwelling veroorzaakt, en een implantaat dat lekt kan een soortgelijk effect veroorzaken.

Allergische reactie

Gezwollen lymfeklieren kunnen worden veroorzaakt door een allergische reactie. De meest waarschijnlijke allergenen zijn meestal deodoranten, antitransparanten en cosmetica.

Opgezette klieren door virussen

Er zijn verschillende virussen die gezwollen lymfeklieren kunnen veroorzaken in de oksels, zoals mazelen, waterpokken, rodehond, gordelroos, cytomegalovirus (CMV), Pfeiffer en hiv/aids.

Opgezette okselklieren bij vrouwen

Borstkanker

Mannen en vrouwen van alle leeftijden kunnen last krijgen van opgezette lymfeklieren in de oksel. Bij vrouwen kan het echter wijzen op borstkanker. Borstkanker kan zich namelijk uitbreiden naar de lymfeklieren in de oksel. Vrouwen moeten maandelijks hun borsten onderzoeken op de aanwezigheid van knobbeltjes.

Menstruatie

Voorts ervaren veel vrouwen dat hun klieren heel hard en (soms) pijnlijk aanvoelen tijdens de menstruatie. Dit is een volkomen onschuldig verschijnsel en gaat vanzelf weer over, zodra de menstruatieperiode achter de rug is. Blijf je na die tijd evenwel last houden van harde klieren, dan is het verstandig een afspraak te maken met de huisarts.

Wanneer huisarts raadplegen?

In de meeste gevallen keren de gezwollen klieren terug naar hun normale grootte nadat de ziekte of infectie is geweken. Er zijn enkele tekenen om in de gaten te houden:

• Klieren die heel plotseling opzwellen;
• Klieren die veel groter zijn dan normaal en niet slechts licht gezwollen;
• Lymfeklieren die hard aanvoelen of niet bewegen wanneer je ze aanraakt;
• Lymfeklieren die gedurende meer dan 5 dagen bij kinderen of 2 tot 4 weken bij volwassenen gezwollen blijven;
• Het gebied rond de klieren wordt rood of paars;
• Zwelling in je arm;
• Plotseling gewichtsverlies;
• Koorts die niet weggaat;
• Nachtzweten.

Als je een van deze symptomen opmerkt, raadpleeg dan je huisarts.

Diagnose van vergrote lymfeklieren onder de oksel

Anamnese en lichamelijk onderzoek

Een grondig lichamelijk onderzoek is de eerste stap in de diagnose van een vergrote lymfeklier. De huisarts zal je allerlei vragen stellen over je de klachten die je ondervindt. Hoe lang bestaan de klachten, wanneer had je er voor het eerst last van, is er sprake van pijn, etc.? De arts zal het gebied onder de oksel met zijn hand bevoelen om de consistentie en de textuur van de verdikking vast te stellen.

Uit het onderzoek kan bijvoorbeeld blijken of er sprake is van opgezette lymfeklieren of wat anders, bijvoorbeeld een goedaardige knobbel, zoals een vetbult. Daarna kan bekeken worden of behandeling nodig is. Dit is niet altijd het geval.

Vervolgonderzoek

Op basis van de resultaten van het lichamelijk onderzoek, kan je arts verdere onderzoeken (laten) uitvoeren om bijvoorbeeld kwaadaardige veranderingen uit te sluiten. De arts kan een combinatie van de volgende diagnostische onderzoeken laten uitvoeren:

• Compleet bloedbeeld: een bloedtest die kan worden aangevraagd om afwijkingen in het bloed op te sporen.
• Een mammogram: een afbeelding van de borstklier door middel van röntgenstraling.
• Biopsie: het verwijderen van een klein stukje weefsel (biopt) van het lymfeweefsel voor microscopisch onderzoek.

Behandeling van vergrote okselklieren

Bij een lokale lymfeklierzwelling als gevolg van een (huid)infectie, zal de arts beoordelen of behandeling nodig is. Bacteriële infecties kunnen zo nodig worden behandeld met orale antibiotica. Kattenkrabziekte is veelal self-limiting en behandeling is daarom vaak niet nodig. Pijnstillers en warmte kan eventueel verlichting van de klachten geven. Soms is het nodig om de opgezwollen lymfeklier door een naald te draineren. Als er sprake is van kanker, zal behandeling volgen met bijvoorbeeld chemotherapie en/of radiotherapie. Een okselkliertoilet is bij kanker ook mogelijk. Dit is een operatie waarbij alle lymfeklieren uit de oksel worden verwijderd.

Zelfzorgmaatregelen

Er zijn een aantal zelfzorgmaatregelen die kunnen helpen bij gezwollen lymfeklieren. Terwijl veel van de oorzaken van gezwollen lymfeklieren met een adequate medische behandeling moeten worden aangepakt, kunnen veel klachten die gepaard gaan met gezwollen lymfeklieren waarbij geen kanker in het spel is, worden verlicht door middel van een aantal zelfzorgmaatregelen. In combinatie met een medische behandeling kunnen een aantal huisremedies het proces versnellen.

Massage

Een eenvoudige massage met de hand kan helpen om de gezwollen lymfeklieren te stimuleren om goed te functioneren. Als dit succesvol is, kan de zwelling afnemen.

Toepassen van warmte

Een warm kompres kan helpen om de bloedsomloop te verhogen, wat op zijn beurt kan bijdragen tot het verminderen van de zwelling van de lymfeklieren. Drenk een doek in warm water. Wring het overtollige water eruit en plaats de warme doek gedurende 5 tot 10 minuten op het gezwollen gebied. Herhaal dit proces een paar keer per dag gedurende een paar dagen.

Knoflook

Een van de eenvoudigste methoden die je kunt proberen om de zwelling van de lymfeklieren te verminderen, is knoflook. Knoflook heeft een aantal anti-inflammatoire eigenschappen die kunnen helpen bij het verminderen van de zwelling. Eet dagelijks twee tot drie teentjes rauwe knoflook (of een knoflooksupplement). Of pas dagelijks knoflookolie toe op het gebied, twee tot drie keer per dag, en daarbij ook masseren.

Appelazijn

Appelazijn kan ook helpen om de zwelling van de lymfeklieren te verminderen. Neem gelijke delen appelazijn en water en week een doek in het mengsel. Wrijf met de doek over het gezwollen gebied en laat het gedurende vijf of zes minuten zitten voordat je de substantie verwijdert. Je kunt ook een eetlepel appelazijn drinken (met het met een beetje honing en water) om de zwelling te verminderen.

Honing

Natuurlijke honing heeft veel anti-bacteriële en anti-inflammatoire eigenschappen die kunnen helpen bij het verminderen van de zwelling van de lymfeklieren. De gemakkelijkste methode voor het doen krimpen van gezwollen lymfeklieren is om de honing op het gezwollen gebied aan te brengen. Laat de honing 10 tot 15 minuten zitten voordat je het met een warme doek verwijdert. Het alternatief is om een ​​of twee eetlepels honing te nemen, dit te mengen met wat vers citroensap en het dan op te drinken.

Lees verder

• Opgezette klieren in de hals: oorzaken gezwollen halsklieren
• Pijn onder oksel: oorzaken pijn in oksel (schouder of borst)
• Opgezette lymfeklieren: oorzaak vergrote & pijnlijke klieren
• Jeuk en/of pijn onder oksel: met uitslag, plekjes en vlekken
• Lymfeklierontsteking: symptomen, oorzaak en behandeling