Gezwollen lymfeklieren in oksel: symptomen en oorzaken

Last van gezwollen lymfeklieren in de oksel? Overal in het lichaam bevinden zich kleine lymfeklieren. De meeste lymfeklieren liggen vlak onder de huid. Zo ook de lymfeklieren onder je oksel. Lymfeklieren onder je oksel zijn gemakkelijker te voelen als ze opzwellen. Veel mensen worden zenuwachtig wanneer ze een zwelling onder de oksel waarnemen. De lymfeklieren onder de oksel kunnen opzwellen tot de grootte van knikkers en soms zelfs groter. Lymfeklierzwelling kan onder meer worden veroorzaakt door bacteriële of virale infecties, allergieën, en kanker. Ook lipomen, fibroadenomen en talgkliercysten kunnen een onderhuidse zwelling geven. Je huisarts zal een lichamelijk onderzoek uitvoeren en kan een biopsie (weefselonderzoek) doen om vast te stellen wat de oorzaak is.

• Gezwollen lymfeklieren
• Gezwollen lymfeklieren in oksel
• Oorzaak van lymfeklierzwelling oksel
• Meest voorkomende oorzaken
• Gegeneraliseerde lymfekliervergroting
• Okselzwelling
• Vergrote lymfeklieren in de oksel bij vrouwen
• Onderzoek en diagnose
• Anamnese en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling
• Bacteriële infecties
• Afwachtend beleid
• Prognose

Gezwollen lymfeklieren

Gezwollen lymfeklieren tonen aan dat het immuunsysteem actief is en vecht tegen ziekteverwekkers. De lymfeklieren zijn bijvoorbeeld vaak duidelijk voelbaar met pijn door verkoudheid of rodehond. Permanent vergrote lymfeklieren kunnen wijzen op kanker. In dit kader vallen nogal eens de termen 'lymfadenopathie' en 'lymfadenitis'. Men spreekt van 'lymfadenopathie' wanneer een klier of meerdere klieren abnormaal vergroot zijn en wanneer de lymfeklier zelf ontstoken raakt is sprake van een lymfadenitis (lymfeklierontsteking). Wanneer de zwelling niet vanzelf binnen maximaal drie weken verdwijnt, is het verstandig je huisarts te raadplegen. Raadpleeg ook de huisarts bij eenzijdige lymfeklierzwelling en als je last hebt van bijkomende symptomen, zoals onbedoeld gewichtsverlies, koorts, nachtzweten, vermoeidheid. Als de oorzaak van de zwelling van de lymfeklieren is vastgesteld, wordt de juiste behandeling gestart.

Gezwollen lymfeklieren in oksel

Lymfeklieren spelen een belangrijke rol in het immuunsysteem van je lichaam. Werkelijk overal in je lichaam tref je lymfeklieren aan, bijvoorbeeld in de zijkanten van de hals, de liezen, maar ook onder je oksel. Opgezette lymfeklieren onder de oksel kun je soms voelen; ze zijn dan zo groot als knikkers en soms zelfs groter. Gezwollen lymfeklieren in de oksel kunnen worden veroorzaakt door cysten, infectie of irritatie door scheren of gebruik van anti-transpirants en deodorants. Lymfeklierzwelling kan echter ook een ernstige onderliggende gezondheidstoestand aanduiden. Schakel medische hulp in als je klieren in de okselregio geleidelijk groter worden, niet pijnlijk zijn of niet vanzelf wegtrekken.

Oorzaak van lymfeklierzwelling oksel

Meest voorkomende oorzaken

De meeste lymfeklierzwellingen onder de oksel zijn relatief onschuldig en zijn meestal het resultaat van een infectie. Gezwollen lymfeklieren kunnen echter ook verband houden met een ernstiger onderliggend gezondheidsprobleem. De meest voorkomende oorzaken van een lymfeklierzwelling onder de oksel zijn:

• Reactie op een (huid)infectie of wond in het drainagegebied van de lymfeklier;
• Allergische reacties;
• Bijwerkingen van vaccinaties;
• Reacties op bepaalde medicijnen;
• Een reactie op borstkanker;
• Lymfoom (kanker van het lymfestelsel)
• Leukemie (kanker van de bloedcellen).

Gegeneraliseerde lymfekliervergroting

Soms is een vergrote lymfeklier een uiting van een gegeneraliseerde lymfekliervergroting. Voorbeelden van systeemziekten die een effect op de lymfeklieren hebben zijn:

• Lupus erythematodes (LE), een reumatische aandoening en auto-immuunziekte die je huid, gewrichten en interne organen kan aantasten.
• Fibromyalgie, een chronische aandoening met spierpijn en spierstijfheid in combinatie met vele andere symptomen.
• Reumatoïde artritis, een chronische progressieve gewrichtsaandoening.

Okselzwelling

Er kan ook sprake zijn van okselzwelling. Zwelling onder de oksel kan veroorzaakt worden door:

• Lipomen, een goedaardig gezwel van vetweefselcellen;
• Fibroadenomen of bindweefselknobbels;
• Talgkliercyste of atheroomcyste, een verstopte tallgklier die opzwelt tot een bolletje vol talg.

Vergrote lymfeklieren in de oksel bij vrouwen

Vergrote klieren onder de oksel kunnen optreden bij mannen en vrouwen van alle leeftijden. Een okselklierzwelling onder de arm kan echter borstkanker aangeven. Door regelmatig zelfonderzoek van de borsten kun je borstanker vroegtijdig opsporen. Mannen kunnen ook borstkanker krijgen, maar dit komt vele malen minder vaak voor dan borstkanker bij vrouwen.

Onderzoek en diagnose

Anamnese en lichamelijk onderzoek

Als je met gezwollen lymfeklieren in de oksel bij je huisarts aanklopt, zal hij eerst allerlei vragen stellen over je klachten: sinds wanneer heb je gezwollen klieren, heb je daarnaast last van andere klachten, etc.? Daarna zal een grondig lichamelijk onderzoek plaatsvinden. Je arts zal de lymfeklierzwelling bevoelen met zijn zijn vingers en zachtjes het gebied masseren om de consistentie en de textuur van de zwelling te bepalen.

Vervolgonderzoek

Op basis van wat uit het lichamelijk onderzoek naar voren komt, kan de huisarts het nodig vinden om vervolgonderzoek te doen om een infectie, allergische reactie of kanker uit te sluiten. De huisarts kan een combinatie van de volgende diagnostische onderzoeken laten uitvoeren:

• Compleet bloedbeeld, een bloedonderzoek om het aantal rode en witte bloedcellen te bepalen;
• Mammogram of mammografie, een afbeelding van de borstklier middels röntgenstraling;
• Biopsie, waarbij een klein stukje weefsel wordt verwijderd voor onderzoek onder de microscoop;
• Allergietesten om te onderzoeken of je overgevoelig bent voor bepaalde stoffen die een allergische reactie opwekken.

Behandeling

Bacteriële infecties

De behandeling die je arts aanbeveelt hangt af van de onderliggende oorzaak van de zwelling. Bacteriële infecties kunnen worden behandeld met orale antibiotica (pillen). Na enkele dagen moet de zwelling beginnen te verdwijnen als je lichaam de infectie bestrijdt. Als de zwelling niet reageert op orale antibiotica, moet je in de ziekenhuis opgenomen worden voor intraveneuze antibiotica.

Afwachtend beleid

Als de gezwollen lymfeklieren in de oksel gerelateerd is aan allergieën, zal de zwelling afnemen zodra je allergiemedicatie inneemt en je de allergie-triggers vermijdt. In de meeste gevallen heeft een lymfeklierzweeling geen behandeling nodig, maar wordt een afwachtend beleid voorgestaan. Als je arts bepaalt dat dit het geval is, kun je zelfzorgmaatregelen toepassen zoals warme kompressen en vrij verkrijgbare pijnstillers gebruiken om het ongemak te verlichten.

Prognose

De vooruitzichten voor gezwollen lymfeklieren in de oksel hangt af van de oorzaak ervan. Een zwelling die voortkomt uit bijvoorbeeld een virale infectie zal uiteindelijk vanzelf wegtrekken. Een lipoom gaat niet vanzelf weg en zal chirurgisch verwijderd moeten worden. De vooruitzichten voor een okselklierzwelling veroorzaakt door kanker hangen af van verschillende factoren, waaronder het stadium van kanker en of de tumor zich heeft verspreid naar andere delen van het lichaam. De kans op herstel is groter als je vroegtijdig naar een arts gaat voor diagnose en behandeling.

Lees verder

• Opgezette klieren in oksel: symptomen, oorzaak & behandeling
• Opgezette klieren in de hals: oorzaken gezwollen halsklieren
• Ontstoken lymfeklieren: symptomen, oorzaak en behandeling
• Pijn onder oksel: oorzaken pijn in oksel (schouder of borst)
• Bultje onder oksel: oorzaken bult of zwelling onder oksel