Gezwollen lymfeklieren in oksel: symptomen en oorzaken

Last van gezwollen lymfeklieren in de oksel? Overal in het lichaam bevinden zich kleine lymfeklieren. De meeste lymfeklieren liggen vlak onder de huid. Zo ook de lymfeklieren onder je oksel. Lymfeklieren onder je oksel zijn gemakkelijker te voelen als ze opzwellen. Veel mensen worden zenuwachtig wanneer ze een zwelling onder de oksel waarnemen. De lymfeklieren onder de oksel kunnen opzwellen tot de grootte van knikkers en soms zelfs groter. Lymfeklierzwelling kan onder meer worden veroorzaakt door bacteriële of virale infecties, allergieën, en kanker. Ook lipomen, fibroadenomen en talgkliercysten kunnen een onderhuidse zwelling geven. Je huisarts zal een lichamelijk onderzoek uitvoeren en kan een biopsie (weefselonderzoek) doen om vast te stellen wat de oorzaak is.

• Gezwollen lymfeklieren
• Gezwollen lymfeklieren in oksel
• Oorzaak van lymfeklierzwelling oksel
• Meest voorkomende oorzaken
• Gegeneraliseerde lymfekliervergroting
• Okselzwelling
• Vergrote lymfeklieren in de oksel bij vrouwen
• Onderzoek en diagnose
• Anamnese en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling
• Bacteriële infecties
• Afwachtend beleid
• Rust en herstel
• Pijnstilling en ontstekingsremmers
• Behandeling van de onderliggende aandoening
• Warmtecompressen voor comfort
• Wanneer verder onderzoek nodig is
• Prognose
• Complicaties bij gezwollen lymfeklieren in de oksel: wat je moet weten!
• Als je lymfeklieren zelf geïnfecteerd raken
• Langdurige zwelling zonder reden? Tijd voor actie!
• Een infectie die zich verspreidt
• Lymfestelsel in de war: lymfoedeem
• Aanhoudende pijn en zorgen
• Wat moet je doen als je complicaties vermoedt?

Gezwollen lymfeklieren

Gezwollen lymfeklieren tonen aan dat het immuunsysteem actief is en vecht tegen ziekteverwekkers. De lymfeklieren zijn bijvoorbeeld vaak duidelijk voelbaar met pijn door verkoudheid of rodehond. Permanent vergrote lymfeklieren kunnen wijzen op kanker. In dit kader vallen nogal eens de termen 'lymfadenopathie' en 'lymfadenitis'. Men spreekt van 'lymfadenopathie' wanneer een klier of meerdere klieren abnormaal vergroot zijn en wanneer de lymfeklier zelf ontstoken raakt is sprake van een lymfadenitis (lymfeklierontsteking). Wanneer de zwelling niet vanzelf binnen maximaal drie weken verdwijnt, is het verstandig je huisarts te raadplegen. Raadpleeg ook de huisarts bij eenzijdige lymfeklierzwelling en als je last hebt van bijkomende symptomen, zoals onbedoeld gewichtsverlies, koorts, nachtzweten, vermoeidheid. Als de oorzaak van de zwelling van de lymfeklieren is vastgesteld, wordt de juiste behandeling gestart.

Gezwollen lymfeklieren in oksel

Lymfeklieren spelen een belangrijke rol in het immuunsysteem van je lichaam. Werkelijk overal in je lichaam tref je lymfeklieren aan, bijvoorbeeld in de zijkanten van de hals, de liezen, maar ook onder je oksel. Opgezette lymfeklieren onder de oksel kun je soms voelen; ze zijn dan zo groot als knikkers en soms zelfs groter. Gezwollen lymfeklieren in de oksel kunnen worden veroorzaakt door cysten, infectie of irritatie door scheren of gebruik van anti-transpirants en deodorants. Lymfeklierzwelling kan echter ook een ernstige onderliggende gezondheidstoestand aanduiden. Schakel medische hulp in als je klieren in de okselregio geleidelijk groter worden, niet pijnlijk zijn of niet vanzelf wegtrekken.

Oorzaak van lymfeklierzwelling oksel

Meest voorkomende oorzaken

De meeste lymfeklierzwellingen onder de oksel zijn relatief onschuldig en zijn meestal het resultaat van een infectie. Gezwollen lymfeklieren kunnen echter ook verband houden met een ernstiger onderliggend gezondheidsprobleem. De meest voorkomende oorzaken van een lymfeklierzwelling onder de oksel zijn:

• Reactie op een (huid)infectie of wond in het drainagegebied van de lymfeklier;
• Allergische reacties;
• Bijwerkingen van vaccinaties;
• Reacties op bepaalde medicijnen;
• Een reactie op borstkanker;
• Lymfoom (kanker van het lymfestelsel)
• Leukemie (kanker van de bloedcellen).

Gegeneraliseerde lymfekliervergroting

Soms is een vergrote lymfeklier een uiting van een gegeneraliseerde lymfekliervergroting. Voorbeelden van systeemziekten die een effect op de lymfeklieren hebben zijn:

• Lupus erythematodes (LE), een reumatische aandoening en auto-immuunziekte die je huid, gewrichten en interne organen kan aantasten.
• Fibromyalgie, een chronische aandoening met spierpijn en spierstijfheid in combinatie met vele andere symptomen.
• Reumatoïde artritis, een chronische progressieve gewrichtsaandoening.

Okselzwelling

Er kan ook sprake zijn van okselzwelling. Zwelling onder de oksel kan veroorzaakt worden door:

• Lipomen, een goedaardig gezwel van vetweefselcellen;
• Fibroadenomen of bindweefselknobbels;
• Talgkliercyste of atheroomcyste, een verstopte tallgklier die opzwelt tot een bolletje vol talg.

Vergrote lymfeklieren in de oksel bij vrouwen

Vergrote klieren onder de oksel kunnen optreden bij mannen en vrouwen van alle leeftijden. Een okselklierzwelling onder de arm kan echter borstkanker aangeven. Door regelmatig zelfonderzoek van de borsten kun je borstanker vroegtijdig opsporen. Mannen kunnen ook borstkanker krijgen, maar dit komt vele malen minder vaak voor dan borstkanker bij vrouwen.

Onderzoek en diagnose

Anamnese en lichamelijk onderzoek

Als je met gezwollen lymfeklieren in de oksel bij je huisarts aanklopt, zal hij eerst allerlei vragen stellen over je klachten: sinds wanneer heb je gezwollen klieren, heb je daarnaast last van andere klachten, etc.? Daarna zal een grondig lichamelijk onderzoek plaatsvinden. Je arts zal de lymfeklierzwelling bevoelen met zijn zijn vingers en zachtjes het gebied masseren om de consistentie en de textuur van de zwelling te bepalen.

Vervolgonderzoek

Op basis van wat uit het lichamelijk onderzoek naar voren komt, kan de huisarts het nodig vinden om vervolgonderzoek te doen om een infectie, allergische reactie of kanker uit te sluiten. De huisarts kan een combinatie van de volgende diagnostische onderzoeken laten uitvoeren:

• Compleet bloedbeeld, een bloedonderzoek om het aantal rode en witte bloedcellen te bepalen;
• Mammogram of mammografie, een afbeelding van de borstklier middels röntgenstraling;
• Biopsie, waarbij een klein stukje weefsel wordt verwijderd voor onderzoek onder de microscoop;
• Allergietesten om te onderzoeken of je overgevoelig bent voor bepaalde stoffen die een allergische reactie opwekken.

Behandeling

Bacteriële infecties

De behandeling die je arts aanbeveelt hangt af van de onderliggende oorzaak van de zwelling. Bacteriële infecties kunnen worden behandeld met orale antibiotica (pillen). Na enkele dagen moet de zwelling beginnen te verdwijnen als je lichaam de infectie bestrijdt. Als de zwelling niet reageert op orale antibiotica, moet je in de ziekenhuis opgenomen worden voor intraveneuze antibiotica.

Afwachtend beleid

Als de gezwollen lymfeklieren in de oksel gerelateerd is aan allergieën, zal de zwelling afnemen zodra je allergiemedicatie inneemt en je de allergie-triggers vermijdt. In de meeste gevallen heeft een lymfeklierzweeling geen behandeling nodig, maar wordt een afwachtend beleid voorgestaan. Als je arts bepaalt dat dit het geval is, kun je zelfzorgmaatregelen toepassen zoals warme kompressen en vrij verkrijgbare pijnstillers gebruiken om het ongemak te verlichten.

Rust en herstel

In veel gevallen zwellen lymfeklieren omdat je lichaam bezig is met het bestrijden van een infectie, zoals een verkoudheid of een griepje. Vaak is rust het beste medicijn. Geef je lichaam de tijd om te herstellen, drink voldoende water en eet gezond, zodat je immuunsysteem goed z’n werk kan doen.

Pijnstilling en ontstekingsremmers

Als je lymfeklieren gevoelig of pijnlijk zijn, kunnen pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen helpen om de pijn te verlichten en de zwelling te verminderen. Deze medicijnen werken ook ontstekingsremmend, waardoor de klieren sneller kunnen slinken.

Behandeling van de onderliggende aandoening

Soms kunnen gezwollen lymfeklieren een symptoom zijn van een onderliggende aandoening, zoals een auto-immuunziekte of een andere medische conditie. In dat geval zal de behandeling zich richten op de oorzaak. Je huisarts kan je doorverwijzen naar een specialist voor verder onderzoek en behandeling.

Warmtecompressen voor comfort

Een simpel maar effectief middel tegen ongemak is het aanbrengen van een warm kompres op de gezwollen lymfeklier. Dit kan helpen om de pijn te verlichten en de bloedcirculatie te bevorderen, wat het herstelproces kan versnellen.

Wanneer verder onderzoek nodig is

Als de zwelling langer dan een paar weken aanhoudt, niet afneemt, of als de lymfeklier erg hard of pijnlijk aanvoelt, kan je huisarts verder onderzoek laten doen. Dit kan inhouden dat je een bloedtest, een echo of in sommige gevallen zelfs een biopsie krijgt om te controleren of er geen andere oorzaken zijn, zoals een ernstige infectie of een andere aandoening.

Prognose

De vooruitzichten voor gezwollen lymfeklieren in de oksel hangt af van de oorzaak ervan. Een zwelling die voortkomt uit bijvoorbeeld een virale infectie zal uiteindelijk vanzelf wegtrekken. Een lipoom gaat niet vanzelf weg en zal chirurgisch verwijderd moeten worden. De vooruitzichten voor een okselklierzwelling veroorzaakt door kanker hangen af van verschillende factoren, waaronder het stadium van kanker en of de tumor zich heeft verspreid naar andere delen van het lichaam. De kans op herstel is groter als je vroegtijdig naar een arts gaat voor diagnose en behandeling.

Complicaties bij gezwollen lymfeklieren in de oksel: wat je moet weten!

Gezwollen lymfeklieren onder je oksel kunnen in eerste instantie wat schrik aanjagen, maar in de meeste gevallen is er geen reden tot paniek. Toch is het goed om te weten dat er soms complicaties kunnen optreden, vooral als de zwelling niet vanzelf weggaat. Hier is alles wat je moet weten – en wanneer je een stapje verder moet gaan.

Als je lymfeklieren zelf geïnfecteerd raken

Wat begon als een gewone zwelling kan soms uitmonden in een lymfadenitis – een infectie van de lymfeklier zelf. Dit zorgt voor extra pijn, roodheid en warmte rondom de zwelling. En let op: als er een abces ontstaat (een zakje vol pus), kan de infectie zich verder verspreiden. Niemand wil met zo’n ontsteking blijven rondlopen, dus als je merkt dat het pijnlijker wordt, trek meteen aan de bel.

Langdurige zwelling zonder reden? Tijd voor actie!

Gezwollen lymfeklieren horen binnen een paar weken weer af te nemen. Maar als dat niet gebeurt en je voelt nog steeds die verdikking onder je oksel, dan kan er meer aan de hand zijn. Van chronische infecties tot auto-immuunziekten, en ja, in zeldzame gevallen kan het zelfs iets ernstigers zijn. Dus als je je zorgen maakt: beter een keer te veel naar de huisarts dan te weinig!

Een infectie die zich verspreidt

Als een zwelling wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie en deze onbehandeld blijft, kan het zich verspreiden. En als dat gebeurt, kan het uitmonden in sepsis (bloedvergiftiging) – een medische noodsituatie waar je absoluut niet op zit te wachten. Het klinkt misschien eng, maar gelukkig kun je dit vaak voorkomen door op tijd naar de dokter te gaan.

Lymfestelsel in de war: lymfoedeem

Lymfeklieren die te lang gezwollen blijven of beschadigd raken, kunnen zorgen voor een verstoring van het lymfestelsel. Dit kan leiden tot lymfoedeem, waarbij je vochtophopingen in je arm krijgt omdat het lymfevocht niet goed wordt afgevoerd. Het resultaat? Een gezwollen, zwaar gevoel in je arm dat erg vervelend kan zijn. Als je dit opmerkt, moet je snel medische hulp zoeken – er zijn gelukkig behandelingen die je kunnen helpen.

Aanhoudende pijn en zorgen

Als de zwelling onder je oksel pijn blijft doen of je begint je er steeds meer zorgen over te maken, is het logisch dat je ongerust wordt. Hoewel pijn niet altijd een signaal is van iets ernstigs, kan het je dagelijkse leven flink verstoren. Laat je zorgen dus niet opstapelen, en laat je huisarts even kijken. Vaak is het een opluchting om te horen dat alles in orde is.

Wat moet je doen als je complicaties vermoedt?

Merk je dat je lymfeklieren langer dan een paar weken gezwollen blijven, pijnlijk worden of als je koorts krijgt of je ineens moe en futloos voelt? Dan is het tijd om naar de huisarts te gaan. Meestal is het niets ernstigs, maar het is altijd beter om op safe te spelen en er even naar te laten kijken.

Lees verder

• Opgezette klieren in oksel: symptomen, oorzaak & behandeling
• Opgezette klieren in de hals: oorzaken gezwollen halsklieren
• Ontstoken lymfeklieren: symptomen, oorzaak en behandeling
• Pijn onder oksel: oorzaken pijn in oksel (schouder of borst)
• Bultje onder oksel: oorzaken bult of zwelling onder oksel