Talgkliercyste: knobbel/knobbeltje oksel, rug, schouder, nek

Talgkliercyste: knobbel/knobbeltje oksel, rug, schouder, nek Een talgkliercyste of atheroomcyste is een onschuldige aandoening. Een talkliercyste is een onderhuids knobbeltje dat ontstaat wanneer een haarzakje verstopt raakt. Het is in feite een holte waarin zich dode huidcellen, talg en zweet ophopen. Gewoonlijk verschijnt een talgkliercyste op behaarde delen van het lichaam, zoals hoofd, nek, oksels of op de rug en schouders. Het uitknijpen van talgkliercysten is onverstandig. Een talgkliercyste kan eventueel operatief eenvoudig verwijderd worden.
Talgkliercyste achter het oor / Bron: Klaus D. Peter, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Talgkliercyste achter het oor / Bron: Klaus D. Peter, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)

Wat is een talgkliercyste?

Wat is het?

Een talgkliercyste, ook wel atheroomcyste of epidermoidcyste genoemd, is een onderhuids knobbeltje dat ontstaat wanneer een haarzakje verstopt raakt. Het is in feite een holte (cyste) waarin zich dode huidcellen, talg en zweet ophoopt. Talg is een vettige afscheiding van de talgkliertjes, die in de haarzakjes uitstroomt. Cysten kunnen in het centrum een donkere porie hebben. Ze kunnen met enkele tegelijk voorkomen.

Hard knobbeltje

Een talgkliercyste is een hard aanvoelend knobbeltje; het voelt aan als een knikkertje of erwtje. De grootte varieert vaak van 0,5 tot 2 cm.

Oorzaak van een talgkliercyste

De oorzaak van een talgkliercyste is een verstopping van de talgklier. Dit komt meestal doordat oude huidcellen zich ophopen in de afvoer van de talgklier. Om het talgkliertje wordt door je lichaam een wand gemaakt: er is een cyste ontstaan.

Ontstoken talgkliercyste

De cyste kan ontstoken raken, waarbij er pus ontstaat en de knobbel pijnlijk en rood van kleur wordt. De cyste en de huid eromheen gaan dan gloeien. De zwelling wordt bij een ontsteking groter en doet pijn, vanwege de spanning die er ontstaat. Bij een ontstoken cyste die openbreekt, stroomt er pus en talg uit. Een ontstoken cyste kan spontaan openbreken, maar er kan door de huisarts ook een sneetje in het abces worden gemaakt. De cyste kan pas worden weggehaald, als de ontsteking is genezen.

Voorkeursplekken: oksel, rug, schouder en nek

Talgklieren komen op het gehele lichaam voor, uitgezonderd op de handpalmen en de voetzolen. Gewoonlijk verschijnt een talgkliercyste op behaarde delen van het lichaam, zoals hoofd, nek, oksels of op de rug en schouders. Bij mannen manifesteren ze zich ook vaak op de borst en op het scrotum, en soms kunnen ze ook op hun geslachtsdeel voorkomen. Bij vrouwen kunnen ze verschijnen op de labia en dan schijnen de knobbeltjes wit door; ze lijken dan op witte bolletjes. Maar ze kunnen ook op andere lichaamsdelen ontstaan, zoals de lies.

Klachten en symptomen talgkliercyste

De patiënt kan een zwelling opmerken, bijvoorbeeld op zijn hoofdhuid of achter zijn oor. Het voelt aan als een glad, onderhuids knobbeltje - als een erwt of een knikkertje. De talgkliercyste groeit langzaam. Als er hard op de zwelling gedrukt wordt - wat af te raden is (zie onder) - kan er wat talg uitkomen, hetgeen kan stinken. Het is ook mogelijk dat de klier vanzelf openbreekt en er talg uitstroomt.

Het uitknijpen van een talgkliercyste

Het uitknijpen van talgkliercysten is onverstandig, aangezien door de opgebouwde druk de cystewand kan barsten waardoor talg in het onderhuids bindweefsel terecht kan komen en bijgevolg een flinke ontsteking kan ontstaan. Ook kan door het uitknijpen van de cyste een gedeeltelijke verlittekening optreden. Hierdoor is het moeilijker om deze later operatief te verwijderen.

Behandeling talgkliercyste

Verwijderen van een talgkliercyste

Talgkliercysten kunnen alleen adequaat en definitief behandeld worden door ze operatief te verwijderen. Door verwijdering van de cyste, kan deze niet opnieuw ontstaan. De operatie vindt gewoonlijk in de behandelkamer van een (excisie)polikliniek plaats. Onder plaatselijke verdoving wordt de talgkliercyste verwijderd, waarna de huid met hechtingen wordt gesloten. De hechtingen zullen na zeven tot tien dagen worden verwijderd. De behandeling neemt ongeveer twintig minuten in beslag.

Paracetamol kan ingenomen worden bij napijn / Bron: Martin SulmanParacetamol kan ingenomen worden bij napijn / Bron: Martin Sulman

Na de behandeling

Na de behandeling mag de patiënt direct huiswaarts keren. Enige napijn kan optreden. Hierbij kan de patiënt één of twee tabletten paracetamol van 500 mg per keer gebruiken, tot maximaal zes tabletten per dag. Er is een kleine kans dat er een infectie optreedt. Ter voorkoming van een infectie is het belangrijk dat de patiënt de eerste dagen het wondje droog en schoon houdt.

Wanneer huisarts inschakelen?

Neem contact op met de huisartspraktijk indien de wond rood, gloeiend of pijnlijk wordt of als er pus uit komt. Ook in geval van koorts, moet de patiënt zijn huisarts bellen.

Lees verder

© 2010 - 2023 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Klein knobbeltje in hals/nek: links of rechts, zonder pijnKlein knobbeltje in hals/nek: links of rechts, zonder pijnHeb je een bultje of klein knobbeltje achter je oor, in je hals of je nek, links of rechts? Mogelijk heb je last hebt va…
Talgkliercyste: symptomen, diagnose, behandeling en prognoseTalgkliercyste: symptomen, diagnose, behandeling en prognoseEen talgkliercyste ligt onder de huid en voelt aan als een harde knikker. Het is een glad knobbeltje dat ontstaat als ee…
Knobbeltje of bult achter het oor: oorzaak en behandelingKnobbeltje of bult achter het oor: oorzaak en behandelingEen bobbel, knobbeltje of bult achter het oor is over het algemeen onschuldig. Verschillende omstandigheden kunnen leide…
Knobbeltje in de oksel: vragen bij okselbultje of verdikkingKnobbeltje in de oksel: vragen bij okselbultje of verdikkingHet voelen van een knobbeltje in de oksel of onder de arm is vaak even schrikken. Bij het zien van een huidknobbeltje de…
Een slechte adem of halitose: oorzaken en oplossingenEen slechte adem of halitose: oorzaken en oplossingenEen slechte adem na het eten van bijvoorbeeld knoflook is niet zo erg, maar als je altijd last hebt van een slechte adem…
Maagklachten: Oorzaken,verschijnselen, behandelingMaagklachten: Oorzaken,verschijnselen, behandelingIedereen heeft wel eens last van zijn maag. Je hebt wat teveel gegeten, of te vet, of je maakt je ergens zorgen over. Me…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Istock.com/AW
  • Biodermal. Talgklieren, de harde werkers van de huid. https://www.biodermal.nl/blog/talgklieren/ (ingezien op 1-6-2022)
  • Dr. Jannes J.E. van Everdingen (hoofdredactie): Het medisch handboek; Kosmos-Z&K Uitgevers, Utrecht/Antwerpen, vijfde volledig herziene druk 2006.
  • Gezondheidsplein. Talgkliercyste. https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/talgkliercyste/item38679 (ingezien op 1-6-2022)
  • NHG-Patiëntenbrief: Weghalen van een talgkliercyste; Versiedatum: april 2008.
  • http://www.huidconsult.nl
  • Afbeelding bron 1: Klaus D. Peter, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
  • Afbeelding bron 2: Martin Sulman
Reacties

Britney, 19-02-2016
Ik heb knobbeltjes in mijn schaamlippen en vraag me af wat het is. Ik ben nog niet naar de huisarts geweest. Reactie infoteur, 21-02-2016
Wat vaak voorkomt zijn witte of gelige doorschemerende puntjes aan de binnenzijde van de kleine schaamlippen. Deze worden 'plekjes van Fordyce' genoemd. Fordyce plekken zijn zichtbare talgklieren zonder haarfollikels. Ze zijn aanwezig bij ongeveer 80-95% van de volwassenen. Ze zijn waarschijnlijk aanwezig vanaf de geboorte, maar ze worden groter en meer zichtbaar vanaf de puberteit (http://goo.gl/7boIv1).
Er kan ook sprake zijn van een ontstoken kliertje in de schaamlip.

Hiermee niet gezegd dat één van beide op u van toepassing is. Alleen een arts kan een diagnose stellen.

Deze informatie is van informatieve aard en géén vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.

Yasmin, 28-08-2015
Ik heb nu een week een cyste in mijn oksel. Hij is rood en voelt pijnlijk (ontstoken) nu heb ik antibiotica gekregen van de huisarts maar vind dat een beetje overdreven. Ik wil wel van die cyste af want het doet gigantisch zeer. Reactie infoteur, 03-09-2015
Hier kunt u meer lezen over de behandeling en verzorging van een abces onder de oksel: http://goo.gl/4dVGE8

André V. Krieken, 10-09-2012
Ik had een cyste aan mijn rechter schouder en wel voor een aantal jaren. De grote
van de cyste was plus/min 2a3cm, nu twee dagen geleden werd ik 's ochtends
wakker met heel veel pijn in mijn rechter arm en de knobbel is volgens mij weg. Nu nog heb ik veel pijn in mijn arm, kan het zijn dat de cyste naar binnen is open gegaan? Moet ik me zorgen maken, of actie ondernemen? Reactie infoteur, 10-09-2012
Als de pijn aanhoudt en/of als u zich zorgen maakt, is het verstandig om de huisarts er naar te laten kijken.

Dhr Gary, 12-11-2011
Hallo, jaarlijks heb ik zo'n cyste, die bij de huisarts of specialist verwijderd moet worden, daarover de volgende vragen: Hoe kan ik die cystes voorkomen bv voeding, wasmiddel of… Waarom heb ik er zo vaak last van, ik ben wel diabetespatient 2, is dat de reden?
Wanneer moet je ermee naar de huisarts, eerst voelt het aan als een puist en die gaan toch vanzelf wel weer een keer weg, maar een cyste kennelijk niet. Reactie infoteur, 19-11-2011
Een talgkliercyste kan geen kwaad. Wanneer iemand er last van heeft, kan het operatief worden verwijderd met medeneming van de cystewand. Dit ter voorkoming dat de cyste terugkeert. Bij onvolledige verwijdering treedt snel een recidief op.

In de door mij geraadpleegde literatuur (*) wordt geen verband gelegd tussen suikerziekte en het ontstaan van talgkliercysten. Daarmee niet gezegd dat dit verband er niet is. Vraag uw huisarts ernaar.

Er zijn mij geen maatregelen bekend om talgkliercysten te voorkomen.

(*) Dr. R.I.F. van der Waal, prof. dr. H.A.M. Neumann (red.): Praktische dermatologie - Klinische atlas met 470 afbeeldingen in kleur, Prelum uitgevers, Houten, 2009.
Dr. W.A. van Vloten e.a. (red.): Dermatologie en venereologie, Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen, derde herziene druk, 2009.

Femke Lanser, 22-06-2011
Hallo ik ben femke moeder van de drie jarige Bas. Kortgeleden keek ik in zijn nek en iets onder de kaak voelde ik een plat schijfje. Soms zie je het wel en soms ook niet. Hij heeft geen pijn en het wordt ook niet groter. Ik woom in amerika en ga sowieso wel even naar de dokter, maar toch vind ik het fijn om een nederlandse reactie te krijgen. Mijn kinderen zijn alles voor mij. Weet u misschien wat het is?
Met vriendelijke groet,
Femke lanser Reactie infoteur, 25-06-2011
Uw huisarts kan dit onderzoeken en een diagnose stellen.

Tartuffel (2.973 artikelen)
Laatste update: 29-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.