Bult achter oor, in hals of knobbeltje in nek, lies of oksel

Ik heb een bult achter mijn oor, in mijn hals of ik heb een (al dan niet pijnlijk) knobbeltje in mijn nek, lies of oksel. Wat kan dat zijn? Grote kans dat je last hebt van een talgkliercyste of atheroomcyste. Dit is een onschuldige aandoening. Het gaat hierbij om een onderhuids knobbeltje. Deze ontstaat als een haarzakje verstopt raakt. Eigenlijk is het een holte, waarin zich dode huidcellen, talg en zweet ophopen. Voorkeurslocaties zijn het hoofd, nek, oksels of op de rug en schouders. Maar je kan hem dus ook achter je oor krijgen. Je kunt het beste een talgkliercyste niet (zelf) uitknijpen. Dit om te voorkomen dat er een litteken achterblijft of dat er complicaties ontstaan. Een talgkliercyste kan desgewenst operatief verwijderd worden. Dit kan vaak gedaan worden door een huisarts.

• Bult achter oor, in hals of knobbeltje in nek, lies of oksel door talgkliercyste
• Waardoor ontstaat een talgkliercyste?
• Hoe ziet een talgkliercyste eruit?
• Kunnen er complicaties optreden?
• Is een talgkliercyste besmettelijk?
• Hoe kun je een talgkliercyste herkennen?
• Wat kun je zelf doen om een talgkliercyste te behandelen?
• Wanneer moet je naar de huisarts?
• Hoe kun je een talgkliercyste laten weghalen?

Bult achter oor, in hals of knobbeltje in nek, lies of oksel door talgkliercyste

Het begon als een onschuldig bobbeltje achter het oor, zo klein dat je het bijna over het hoofd zou zien. "Ach, waarschijnlijk gewoon een puistje," dacht Daan terwijl hij eraan friemelde tijdens een Zoom-meeting. Maar de dagen verstreken, en het bobbeltje groeide stiekem mee, alsof het een eigen agenda had. Toen zijn vriendin voorzichtig opmerkte dat hij misschien een derde oor aan het ontwikkelen was, kon hij er nog om lachen. Pas toen het begon te kloppen alsof er een mini-drumstel in zat, wist hij: dit was geen grap meer. De diagnose? Een talgkliercyste. Niet levensbedreigend, maar wel een prima reden voor Daan om voortaan wat minder te frunniken tijdens werkcalls.

Een talgkliercyste is een klein onderhuids bultje of onderhuids knobbeltje die zich manifesteert op je hoofd, in je gezicht, nek, romp en soms in je genitale gebied. Maar ze kunnen ook op andere plekken voorkomen, zoals achter je oor of nabij het onderste ooglid. Het is een langzaam groeiend en vaak pijnloos bobbeltje. Een talgkliercyste is een onschuldige zwelling van een verstopte talgklier, welke bij aanhoudende talgproductie groter kan worden.

Waardoor ontstaat een talgkliercyste?

In je huid zijn talloze kliertjes aanwezig die talg produceren. Soms raakt een talgkliertje verstopt, waardoor deze opzwelt tot een bolletje vol talg. Dit onschuldige fenomeen wordt dan een 'talgkliercyste' of 'atheroomcyste' genoemd.

Hoe ziet een talgkliercyste eruit?

Een talgkliercyste is een huidkleurige, gladde, mobiele, vast-elastische knobbeltje; het voelt aan als een onderhuids knikkertje of erwtje. De grootte varieert veelal van 0,5 tot 2 cm. Soms is er een centrale opening zichtbaar. De talgkliercyste bevat witgelige, vettige inhoud, welke onaangenaam ruikt. De knobbel is mobiel ten opzichte van de onderlaag. Het doet normaal gesproken geen pijn.

Kunnen er complicaties optreden?

Een talgkliercyste veroorzaakt zelden problemen of complicaties. Soms treedt infectie, massale pusvorming en doorbraak naar buiten op. Bij een talgkliercyste op je hoofd kan het voorkomen dat er ter plaatse geen haar meer groeit. Dit als gevolg van destructie van de haarfollikels (haarzakjes) door chronische druk. Wanneer een verstopte talgklier ontstoken raakt, kun je dat herkennen doordat de zwelling groter en rood wordt. Ook wordt de zwelling warm en doet het pijn. De cyste kan vanzelf openbreken. Wanneer dat niet het geval is, moet je een afspraak maken met de huisarts. Deze zal er dan een sneetje in maken. Zodra de ontsteking is genezen, kan de cyste door de huisarts worden verwijderd.

Is een talgkliercyste besmettelijk?

Een talgkliercyste is niet besmettelijk. Het ontstaat door een verstopte talgklier en is niet het gevolg van een bacterie of virus die zich kan verspreiden. Daarom hoef je je geen zorgen te maken dat je anderen kunt besmetten met een talgkliercyste.

Hoe kun je een talgkliercyste herkennen?

Een talgkliercyste herken je vaak aan de aanwezigheid van een klein, rond, onderhuids knobbeltje dat meestal pijnloos is. De cyste groeit langzaam en voelt vast maar elastisch aan. Soms is er een klein gaatje zichtbaar in het midden van de cyste, waaruit talg kan komen. Als de cyste ontstoken raakt, wordt deze rood, warm en pijnlijk.

Wat kun je zelf doen om een talgkliercyste te behandelen?

In de meeste gevallen hoef je niets te doen aan een talgkliercyste, omdat deze onschuldig is en geen klachten veroorzaakt. Het is belangrijk om niet zelf aan de cyste te knijpen of deze open te maken, omdat dit kan leiden tot een infectie. Als de cyste ontstoken raakt, kun je de plek voorzichtig schoonmaken en eventueel een warm kompres aanbrengen om de zwelling te verminderen. Raadpleeg altijd een huisarts als je twijfelt of last krijgt van de cyste.

Wanneer moet je naar de huisarts?

Ofschoon een talgkliercyste meestal onschuldig is, zijn er situaties waarin je het beste contact kunt opnemen met je huisarts. Bijvoorbeeld wanneer de cyste snel groeit, ontstoken raakt of pijnlijk wordt. Ook als de cyste op een vervelende plek zit of je cosmetisch stoort, kan de huisarts je helpen met het verwijderen ervan.

Hoe kun je een talgkliercyste laten weghalen?

Een talgkliercyste is onschuldig en kan geen kwaad. Als je er toch last van hebt, in mechanische en/of cosmetische zin, dan kun je de cyste laten verwijderen door je huisarts. De huisarts zal je eerst een prik geven om de huid rondom de cyste te verdoven. Daarna wordt de cyste voorzichtig met medeneming van de cystewand weggesneden. De wond wordt daarna gehecht en de hechtingen moeten 5 tot 12 dagen blijven zitten, afhankelijk van de plek op je lichaam. Als je nadien last hebt van de pijn, kun je desgewenst één of twee tabletjes paracetamol slikken (500 mg). Met de huisarts maak je een afspraak wanneer je terug moet komen om de hechtingen te laten verwijderen.

Lees verder

• Talgkliercyste: knobbel/knobbeltje oksel, rug, schouder, nek
• Knobbeltje of bult achter het oor: oorzaak en behandeling
• Knobbel of bult in nek, hals, rug, schouder of borst
• Talgbult of atheroomcyste: symptomen, oorzaak en behandeling
• Steenpuist: symptomen, oorzaak en behandeling van furunkel