Opgezette lymfeklieren achter oor: oorzaak opgezette klieren

Opgezette lymfeklieren achter het oor kunnen voor onrust zorgen, maar veelal is de oorzaak relatief onschuldig. Lymfeklieren in de hoof-halsregio kun je voelen in de hals en/of in de nek of achter een oor. Deze kunnen opzwellen bij een ontsteking van keel, neus, oor, kaak of huid. Vaak is een opgezette lymfeklier achter het oor het gevolg van een infectie van de oorschelp, ringworm op de hoofdhuid (waarbij er sprake is van een schimmelinfectie op het behaarde hoofd), vijfde ziekte (parvovirus B19), rubella of rodehond, etc. Slechts zelden is er sprake van kanker. Andere oorzaken van zwelling achter het oor zijn mastoïditis en een vetgezwel of lipoom. Bij aanhoudende klachten is het verstandig de huisarts te raadplegen, zodat onderzocht kan worden waarom de lymfeklieren achter het oor dik zijn.

• Wat zijn lymfeklieren?
• Oorzaken van opgezette lymfeklieren achter het oor
• Letsel
• Auto-immuunziekte
• Kanker
• Infectie
• Rodehond
• Tandabces
• Andere oorzaken
• Symptomen van gezwollen lymfeklieren achter het oor
• Huisarts raadplegen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van gezwollen lymfeklieren achter het oor
• Diagnose
• Behandeling
• Zelfzorgmaatregelen dikke lymfeklier
• Preventie

Wat zijn lymfeklieren?

Lymfeklieren zijn onderdeel van het afweersysteem van het lichaam. Lymfeklieren dragen bij aan het vermogen van je lichaam om infecties te bestrijden. Een lymfeklier of kortweg 'klier' is een orgaantje op het verloop van lymfevaten en ze bevatten witte bloedcellen die infecties helpen bestrijden. Lymfeklieren komen in het gehele lichaam voor; ze zitten bijvoorbeeld in de hals, oksels en liezen. Elke lymfeklier is verantwoordelijk voor een bepaald gebied in je lichaam. Zo zal de arts bij een vergrote klier zich bij zijn onderzoek richten op het gebied dat op de betreffende lymfeklier draineert. Hij zal dan zoeken naar een plaatselijk ontstekingsproces of wond. Vaak worden vergrote lymfeklieren solitair aangetroffen als reactie op een infectie of wond, maar als er geen oorzaak in het aangrenzende gebied wordt aangetroffen, zal er gezocht moeten worden naar een gegeneraliseerde lymfekliervergroting. Lymfeknopen in de hals, onder de oksels, lies, onder de kaak en de kin en de lymfeklieren achter het oor zijn meer vatbaar voor infecties.

Oorzaken van opgezette lymfeklieren achter het oor

Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van lymfeklierzwelling achter het oor.

Letsel

Als je je nek verwondt, is de kans groot dat de lymfeklieren achter het oor zullen zwellen doordat het lichaam probeert om de schade te herstellen. Als je je toevallig gesneden hebt of je bent gekrabd door een dier, dan kunnen de lymfeklieren opzwellen omdat het lichaam meer antilichamen produceert om ervoor te zorgen dat de wond niet geïnfecteerd raakt.

Auto-immuunziekte

Auto-immuunziekten als lupus (een auto-immuunziekte die je huid, gewrichten en interne organen kan aantasten) en de ziekte van Hashimoto (een auto-immuunziekte die leidt tot schade aan de schildklier) kunnen onder meer voor lymfeklierzwelling zorgen.

Kanker

Een kanker kan zich uitzaaien naar nabijgelegen lymfeklieren. De kanker groeit vervolgens in de lymfeklier en veroorzaakt zwelling. Gezwollen lymfeklieren kunnen ook het gevolg zijn van lymfomen.

Infectie

Wanneer je last hebt van een gelokaliseerde of systemische infectie, zal het lichaam deze bestrijden en als gevolg daarvan kunnen lymfeklieren groter worden. Dit komt door de verhoogde productie van antilichamen (antistoffen), zodat het lichaam de infectie beter aankan. Bij een bovenste luchtweginfectie (verkoudheid aan de neus of keel of bijholteontsteking), kunnen de lymfeklieren achter het oor zwellen. Bovendien kunnen gezwollen lymfeklieren achter het oor het gevolg zijn van hiv/aids of schimmelinfecties of parasitaire infecties.

Rodehond

Rodehond wordt veroorzaakt door het rubellavirus. Het veroorzaakt een rode of roze uitslag op je huid. De uitslag ontwikkelt zich eerst op je gezicht, dan verspreidt het naar de rest van je lichaam. Rodehond kan gepaard gaan met gezwollen lymfeklieren achter het oor, aan de basis van je schedel en de hals.

Tandabces

Een tandabces is een met pus gevulde zwelling die veroorzaakt wordt door bacteriën in of rond een tand. De geïnfecteerde tand wordt gevoelig voor hete dingen en kan ook zeer pijnlijk zijn. Deze infectie kan gepaard gaan met koorts en de lymfeknopen in de hals kunnen ook zwellen.

Andere oorzaken

Andere mogelijke oorzaken van een lymfeklierzwelling achter de oren, zijn:

• Een keelontsteking kan ervoor zorgen dat lymfeklieren achter het oor of de nek en aan de basis van de schedel zwellen, doordat de virussen of bacteriën die de keelontsteking veroorzaken in de lymfeklieren worden afgebroken;
• Een overgevoeligheidsreactie op medicijnen;
• Klierkoorts (ziekte van Pfeiffer);
• Tuberculose (tbc);
• Gingivitis (het eerste stadium van ontstoken tandvlees);
• Amandelontsteking;
• Seksueel overdraagbare aandoening (soa); en
• Zweertjes in de mond.

Symptomen van gezwollen lymfeklieren achter het oor

Gezwollen lymfeklieren achter het oor kunnen gepaard gaan met andere symptomen, afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de zwelling. Hieronder staan enkele symptomen die je kunt ervaren als je last hebt van gezwollen lymfeklieren:

• Gevoeligheid en pijn wanneer je op de klieren drukt;
• Koorts als gevolg van een infectie;
• Moeilijkheden bij het slikken van voedsel als gevolg van gezwollen klieren;
• Warmte en roodheid waar de lymfeklieren zijn gezwollen;
• Als de zwelling het gevolg van van een infectie in de bovenste luchtwegen, kun je last krijgen van een loopneus en keelpijn.

Huisarts raadplegen

Als de lymfeklieren achter je oren gezwollen zijn, is er vaak sprake van een ontsteking van keel, neus, oor, kaak of huid. Vaak zal je lichaam zelf in staat zijn om de infectie te bestrijden. Raadpleeg echter de huisarts als de lymfeklier(en) achter je oor langer dik blijft dan twee weken, deze hard aanvoelt of als je op meerdere plekken vergrote lymfeklieren ontdekt. Neem ook contact op met je huisarts als je een of meer vergrote lymfeklieren achter je oren hebt, zonder dat je ziek bent of een ontsteking hebt. Doe dit ook als de zwelling gepaard gaat met klachten als onverklaarbaar gewichtsverlies, nachtzweten, aanhoudende koorts (dat wil zeggen langer dan 5 dagen), als je steeds zieker wordt en/of als je last hebt van extreme, aanhoudende vermoeidheid.

Onderzoek en diagnose

Bij onderzoek en diagnose van opgezette lymfeklieren achter het oor hanteert de arts meestal de volgende stappen:

• Anamnese: De arts stelt vragen over de duur van de zwelling, eventuele bijkomende klachten zoals koorts, pijn, huiduitslag of recente infecties, evenals persoonlijke en familiegeschiedenis van ziekten.
• Lichamelijk onderzoek: De arts voelt aan de lymfeklieren om te beoordelen of ze pijnlijk, beweeglijk of hard zijn. Ook onderzoekt hij of er andere gezwollen lymfeklieren in het lichaam zijn.
• Aanvullend onderzoek:
• Bloedonderzoek: Dit kan worden gedaan om infecties, ontstekingen of andere afwijkingen op te sporen, zoals virale infecties (bijv. Epstein-Barr, rubella).
• Beeldvorming: Bij vermoeden van ernstigere oorzaken kan een echografie, röntgenfoto of CT-scan van het hoofd en de hals worden aangevraagd om de grootte en aard van de zwelling beter in kaart te brengen.
• Biopsie: Als er verdenking is op een kwaadaardige oorzaak, kan een biopsie van de lymfeklier worden uitgevoerd om weefsel verder te onderzoeken.

Behandeling van gezwollen lymfeklieren achter het oor

Diagnose

De arts zal eerst vragen stellen over je klachten en een lichamelijk onderzoek verrichten, waarbij hij kijkt naar de gezwollen klieren en deze ook bevoelt. Hij zal de structuur en de grootte van de opgezwollen klieren onderzoeken. In sommige gevallen is een röntgenfoto nodig.

Behandeling

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak. In geval van een bacteriële infectie kán een antibioticum worden voorgeschreven. Een lymfeklierzwelling als gevolg van een virale infectie behoeft geen specifieke behandeling. Als de oorzaak van de zwelling een overgevoeligheidsreactie is, kan bekeken worden of een alternatief medicijn is.

Zelfzorgmaatregelen dikke lymfeklier

Een warm en vochtig kompres met washandje kan worden toegepast op het gezwollen gebied voor pijnbestrijding. Bij pijn kan zo nodig paracetamol worden geslikt. Zorg voor een goede weerstand door genoeg te slapen, (een teveel aan) stress te vermijden en gevarieerd en gezond te eten.

Preventie

Preventie van opgezette lymfeklieren achter het oor richt zich voornamelijk op het voorkomen van de onderliggende oorzaken, zoals infecties en ontstekingen. Hier zijn enkele preventieve maatregelen:

• Goede hygiëne: Regelmatig handen wassen en een goede persoonlijke hygiëne kunnen infecties van keel, neus, oren en huid voorkomen.
• Gezonde voeding: Een evenwichtige voeding versterkt het immuunsysteem, waardoor je beter beschermd bent tegen virussen en bacteriën.
• Vaccinaties: Zorg ervoor dat je up-to-date bent met vaccinaties, zoals tegen rubella (rodehond) en andere besmettelijke ziekten.
• Bescherming van de huid: Vermijd het delen van persoonlijke items zoals borstels om ringworm (schimmelinfecties) te voorkomen.
• Oor- en huidverzorging: Houd de oren en huid schoon en bescherm ze tegen irritaties of kleine wondjes, die tot infecties kunnen leiden.
• Vermijden van blootstelling aan zieke mensen: Beperk contact met mensen die een besmettelijke infectie hebben, zoals de vijfde ziekte of verkoudheid, om het risico op infecties te verminderen.

Lees verder

• Opgezette klieren in de hals: oorzaken gezwollen halsklieren
• Gezwollen lymfeklieren in lies: oorzaken opgezette klieren
• Opgezette klieren in oksel: symptomen, oorzaak & behandeling
• Opgezette lymfeklieren: oorzaak vergrote & pijnlijke klieren
• Gezwollen lymfeklieren: klieren in hals, nek, lies & oksel