Carpaal tunnel syndroom: Tintelingen en/of zwakte in de hand

Het carpaal tunnel syndroom is een aandoening waarbij de middelste zenuw (mediane zenuw) in de pols onder druk komt te staan. Deze zenuw is verantwoordelijk voor de gevoel- en bewegingsfunctie in delen van de hand. Het carpaal tunnel syndroom kan leiden tot symptomen zoals gevoelloosheid, tintelingen, zwakte en spierbeschadiging in de hand en vingers. Met een juiste behandeling, die zelfzorgmaatregelen, braces, medicijnen en soms chirurgie kan omvatten, kunnen de symptomen worden verlicht en kan de functie van de pols en hand worden hersteld. De vooruitzichten zijn doorgaans goed bij vroege behandeling, maar bij sommige patiënten kan blijvende zenuwschade optreden. Het carpaal tunnel syndroom kan door verschillende maatregelen worden voorkomen.

• Synoniemen van de ziekte
• Epidemiologie van het carpaal tunnel syndroom
• Mechanisme
• Compressie van de zenuw
• Ontsteking en zwelling
• Beperkte zenuwgeleiding
• Oorzaken: Overmatige druk op de middelste zenuw in de pols
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Vrouwen
• Mensen met een zittend beroep
• Mensen met overgewicht
• Mensen met een familiegeschiedenis van CTS
• Symptomen: Gevoelloosheid, tintelingen, pijn en/of zwakte in de hand
• Alarmsymptomen
• Pijn in de pols en hand
• Gevoelloosheid of tintelingen
• Spierzwakte
• Verergering van symptomen 's nachts
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Conservatieve behandelingen
• Chirurgische ingreep
• Langdurige effecten
• Complicaties
• Preventie van het carpaal tunnel syndroom
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met carpaal tunnel syndroom
• Pas je activiteiten aan om de druk op je hand te verminderen
• Zorg voor een goede nachtrust en polspositie
• Overweeg medische behandelingen als klachten aanhouden
• Misvattingen rond carpaal tunnel syndroom
• Carpaal tunnel syndroom is alleen een probleem voor mensen die veel typen
• Het carpaal tunnel syndroom veroorzaakt altijd hevige pijn
• Als de symptomen verdwijnen, is de aandoening genezen
• Een operatie is de enige oplossing voor carpaal tunnel syndroom
• Carpaal tunnel syndroom komt alleen voor bij volwassenen
• Carpaal tunnel syndroom komt alleen voor bij mensen met een vette levensstijl
• Symptomen van carpaal tunnel syndroom zijn altijd zichtbaar aan de hand

Synoniemen van de ziekte

Het carpaal tunnel syndroom staat ook bekend als:

• Carpaaltunnelsyndroom
• Carpale tunnel syndroom
• Carpaletunnelsyndroom

Epidemiologie van het carpaal tunnel syndroom

De incidentie van het carpaal tunnel syndroom bedraagt ongeveer 2,5 gevallen per 1000 patiënten per jaar. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en is het meest prevalent bij personen tussen de 30 en 60 jaar oud. Ongeveer 10% van de patiënten is jonger dan 31 jaar. Mensen van Europese afkomst hebben een hoger risico dan mensen van andere etnische groepen, zoals Zuid-Afrikaanse bevolkingsgroepen.

Mechanisme

Het carpaal tunnel syndroom ontstaat wanneer de mediane zenuw, die van de onderarm naar de hand loopt, bekneld raakt in de carpaal tunnel in de pols. De carpaal tunnel is een smalle doorgang in de pols, omgeven door botten en ligamenten, waardoor de zenuw samen met pezen die de vingers bewegen, loopt. Wanneer de tunnel vernauwt of ontsteking optreedt, kan dit druk uitoefenen op de zenuw, wat leidt tot pijn, gevoelloosheid en andere symptomen.

Compressie van de zenuw

De mediane zenuw kan worden samengedrukt door verschillende factoren, zoals zwelling van de pezen of door verzwakking van de structuren die de tunnel ondersteunen. De compressie belemmert de normale werking van de zenuw, wat resulteert in de karakteristieke symptomen van het carpaal tunnel syndroom.

Ontsteking en zwelling

Ontsteking van de pezen in de carpaal tunnel, vaak door herhaaldelijke bewegingen of overbelasting, kan de ruimte in de tunnel verminderen en de druk op de zenuw verhogen. Deze ontstekingsreactie speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van de aandoening.

Beperkte zenuwgeleiding

Wanneer de mediane zenuw onder druk staat, vermindert de zenuwgeleiding. Dit betekent dat de signalen van de hand naar de hersenen en omgekeerd verstoord kunnen worden, wat leidt tot verminderde gevoeligheid, pijn of zelfs spierzwakte in de hand en vingers.

Oorzaken: Overmatige druk op de middelste zenuw in de pols

De middelste zenuw verzorgt het gevoel en de beweging in de handpalm, duim, wijsvinger, middelvinger en de duimzijde van de ringvinger. De zenuw passeert door de carpale tunnel in de pols, een smalle doorgang omgeven door bot en ligamenten. Bij zwelling of irritatie van de weefsels in deze tunnel kan de zenuw worden samengedrukt, wat leidt tot de symptomen van het carpaal tunnel syndroom.

Risicofactoren

Enkele bekende risicofactoren voor het carpaal tunnel syndroom zijn:

Anatomische factoren
Sommige mensen zijn geboren met een kleinere carpale tunnel, waardoor ze een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van carpaal tunnel syndroom.

Herhalende bewegingen
Herhaalde hand- en polsbewegingen, zoals bij het gebruik van handgereedschappen of het typen op een computer, kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van de aandoening. Hoewel het gebruik van computermuizen en toetsenborden geen directe oorzaak is, kunnen deze activiteiten leiden tot ontstekingen zoals tendinitis en bursitis, die de carpale tunnel kunnen vernauwen.

Andere factoren
Andere risicofactoren zijn:

• Alcoholgebruik
• Botbreuken en artritis van de pols
• Cystes of tumoren in de pols
• Diabetes mellitus (diabetici hebben vaker handproblemen)
• Extra vochtopname tijdens zwangerschap of menopauze
• Hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier)
• Infecties
• Reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten)
• Zwaarlijvigheid

Risicogroepen

Bepaalde groepen mensen lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van het carpaal tunnel syndroom, afhankelijk van hun levensstijl, gezondheidstoestand en beroep.

Vrouwen

Vrouwen hebben een hogere kans om het carpaal tunnel syndroom te ontwikkelen dan mannen. Dit komt waarschijnlijk doordat de carpaal tunnel bij vrouwen meestal smaller is, wat hen gevoeliger maakt voor compressie van de mediane zenuw.

Mensen met een zittend beroep

Beroepen die langdurig zitten en repetitieve polsbewegingen vereisen, zoals werken met computers of administratief werk, verhogen het risico op het ontwikkelen van carpaal tunnel syndroom. Het langdurig in dezelfde positie zitten verhoogt de kans op zwelling en druk op de zenuw.

Mensen met overgewicht

Overgewicht kan extra druk uitoefenen op de polsen, wat de kans op het ontwikkelen van het carpaal tunnel syndroom vergroot. Vetweefsel kan de zenuwen in de pols samendrukken en bijdragen aan zwelling in de carpaal tunnel.

Mensen met een familiegeschiedenis van CTS

Als er in de familie gevallen van carpaal tunnel syndroom zijn, kan de kans groter zijn om zelf de aandoening te ontwikkelen. Genetische factoren kunnen de structuur van de carpaal tunnel beïnvloeden en bijdragen aan de ontwikkeling van compressie van de zenuw.

Symptomen: Gevoelloosheid, tintelingen, pijn en/of zwakte in de hand

Bij een gevorderd stadium of chronische symptomen kan er spierafbraak onder de duim optreden. Veel voorkomende symptomen zijn:

• Gevoelloosheid of tintelingen in de duim, de twee of drie volgende vingers, en/of de handpalm van één of beide handen
• Gevoel van zwelling in de vingers, hoewel ze niet daadwerkelijk gezwollen zijn
• Onhandigheid bij het grijpen van objecten of problemen met fijne motoriek (coördinatieproblemen)
• Pijn en mogelijk een brandend gevoel in de pols en hand, soms uitstralend naar de elleboog (brandende handen)
• Zwakte in één of beide handen, wat het moeilijk maakt om bijvoorbeeld een tas te dragen of de hand te schudden
• Handkrampen kunnen ook optreden

Alarmsymptomen

Er zijn verschillende symptomen die wijzen op het carpaal tunnel syndroom en medische aandacht vereisen. Het herkennen van deze symptomen is belangrijk voor een tijdige diagnose en behandeling.

Pijn in de pols en hand

Een van de belangrijkste symptomen van het carpaal tunnel syndroom is pijn in de pols, handen of vingers. De pijn kan zich uiten als een doffe, zeurende pijn die kan verergeren bij gebruik van de hand of pols.

Gevoelloosheid of tintelingen

Patiënten ervaren vaak gevoelloosheid of tintelingen in de duim, wijsvinger, middelvinger en de helft van de ringvinger. Deze sensaties kunnen 's nachts verergeren en zijn vaak een indicatie van druk op de mediane zenuw.

Spierzwakte

Het carpaal tunnel syndroom kan leiden tot spierzwakte in de hand, vooral in de duim. Dit kan het moeilijk maken om objecten vast te houden of fijne motorische taken uit te voeren, zoals schrijven of knopen vastmaken.

Verergering van symptomen 's nachts

Veel patiënten merken dat de symptomen 's nachts verergeren. De pols kan in een verkeerde positie liggen tijdens het slapen, waardoor de druk op de mediane zenuw toeneemt, wat leidt tot verergering van de pijn en gevoelloosheid.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
Tijdens een lichamelijk onderzoek kan de arts gevoelloosheid en zwakte in de handpalm, duim, wijsvinger, middelvinger en de duimzijde van de ringvinger constateren. Het Tinel-teken, waarbij de arts op de middelste zenuw in de pols tikt, kan pijn veroorzaken die van de pols naar de hand uitstraalt. Het Phalen-teken, waarbij de patiënt de pols gedurende 60 seconden in een geflecteerde positie houdt, kan ook symptomen zoals tintelingen en zwakte veroorzaken.

Diagnostisch onderzoek
Om andere mogelijke oorzaken uit te sluiten, kan een röntgenfoto van de pols worden gemaakt. Electromyografie (EMG) kan worden uitgevoerd om de spier- en zenuwfunctie te evalueren. Een zenuwgeleidingstest kan ook worden gebruikt om de snelheid van elektrische signalen door de zenuw te meten.

Differentiële diagnose
Andere aandoeningen die symptomen vertonen die lijken op het carpaal tunnel syndroom zijn onder andere:

• Acute compartimentsyndroom (schade aan spieren en zenuwen met pijn, gevoelloosheid en zwakte)
• Brachiale plexopathie (zenuwpijn of zwakte in arm of hand)
• Cervicale myofasciale pijn
• Cervicale spondylose
• De ziekte van Lyme
• Diabetische neuropathie (zenuwschade door diabetes)
• Epicondylitis
• Het thoraxapertuursyndroom
• Ischemische monomelische neuropathie
• Lepra
• Mononeuritis multiplex
• Multiple sclerose
• Neoplastische brachiale plexopathie
• Overbelastingsblessure
• Posttraumatische syringomyelia
• Traumatische brachiale plexopathie
• Tussenwervelschijfaandoening van de nek

Behandeling

Zelfzorg
Vroegtijdige behandeling kan de symptomen verlichten en verdere zenuwschade voorkomen. Tijdens de behandeling kan het nuttig zijn om 's nachts een polsspalk te dragen. Als dit niet effectief is, kan het nodig zijn om de spalk ook overdag te dragen. Het is raadzaam om het slapen op de polsen te vermijden. Het toepassen van warme en koude kompressen op het getroffen gebied kan pijn verlichten. Ergonomische aanpassingen op de werkplek of thuis kunnen nuttig zijn, zoals het gebruik van speciale toetsenborden, computermuizen en muismatten. Het toetsenbord moet op een hoogte worden geplaatst die voorkomt dat de polsen omhoog worden gebogen tijdens het typen.

Professionele medische zorg
Medicatie
Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), zoals ibuprofen of naproxen, kunnen helpen de pijn te verlichten. Injecties met corticosteroïden kunnen tijdelijk verlichting geven van de pijn door ontsteking in de carpale tunnel.

Chirurgie
In ernstige gevallen kan een chirurgische ingreep nodig zijn waarbij de arts het ligament doorsnijdt dat druk uitoefent op de zenuw. Deze ingreep wordt meestal alleen uitgevoerd als andere behandelingen niet effectief zijn.

Prognose

De prognose van het carpaal tunnel syndroom hangt af van de ernst van de aandoening, de tijdigheid van de diagnose en de behandelingsopties die worden gekozen. Bij vroege diagnose en behandeling kunnen de meeste patiënten goed herstellen.

Conservatieve behandelingen

Bij veel patiënten is de prognose goed, vooral wanneer de aandoening in een vroeg stadium wordt gediagnosticeerd. Conservatieve behandelingen zoals rust, fysiotherapie, en het dragen van een polsbrace kunnen vaak de symptomen verlichten en herstel bevorderen.

Chirurgische ingreep

In gevallen waarin conservatieve behandelingen niet effectief zijn, kan een operatie nodig zijn om de carpaal tunnel te openen en de druk op de mediane zenuw te verlichten. De prognose na een operatie is meestal goed, met veel patiënten die volledig herstellen van hun symptomen.

Langdurige effecten

In zeldzame gevallen, vooral bij langdurige onbehandelde carpaal tunnel syndroom, kan de zenuw blijvende schade oplopen, wat kan leiden tot chronische gevoelloosheid, zwakte en verlies van functie in de hand. Bij tijdige behandeling is de kans op langdurige complicaties echter klein.

Complicaties

Complicaties komen meestal niet voor wanneer de aandoening adequaat wordt behandeld. Onbehandeld kan het carpaal tunnel syndroom echter leiden tot blijvende zenuwschade, met als gevolg blijvende zwakte, gevoelloosheid en tintelingen.

Preventie van het carpaal tunnel syndroom

Het is belangrijk om gereedschappen en apparatuur te gebruiken die ergonomisch zijn ontworpen om de kans op polsletsels te verminderen. Ergonomische hulpmiddelen zoals aangepaste toetsenborden en polsbraces kunnen helpen bij het verbeteren van de polshouding. Regelmatige pauzes tijdens het typen en stoppen bij het ervaren van tintelingen of pijn zijn ook cruciaal. Andere preventieve maatregelen omvatten het handhaven van een gezond gewicht, regelmatig bewegen en het vermijden van overbelasting van de polsen.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met carpaal tunnel syndroom

Het carpaal tunnel syndroom ontstaat wanneer de middelste zenuw in je hand onder druk komt te staan. Dit kan leiden tot tintelingen, pijn, zwakte en gevoelloosheid in je hand en vingers. Hier zijn enkele praktische tips om de klachten te verminderen en beter met deze aandoening om te gaan.

Pas je activiteiten aan om de druk op je hand te verminderen

Probeer activiteiten die de klachten verergeren, zoals langdurig typen of het herhaaldelijk maken van dezelfde bewegingen met je hand, te vermijden. Neem regelmatig pauzes om je spieren en gewrichten rust te geven. Overweeg ergonomische aanpassingen, zoals een polssteun of een speciaal toetsenbord, om de druk op je pols te verminderen.

Zorg voor een goede nachtrust en polspositie

's Nachts kan het helpen om een polsspalk te dragen om je pols in een neutrale positie te houden en verdere irritatie van de zenuw te voorkomen. Dit kan vooral nuttig zijn als je merkt dat de klachten 's nachts of bij het ontwaken erger zijn. Probeer ook ontspanningstechnieken toe te passen om de spanning in je lichaam te verminderen, wat kan bijdragen aan verlichting van de symptomen.

Overweeg medische behandelingen als klachten aanhouden

Als je klachten aanhouden of verergeren ondanks aanpassingen in je dagelijkse activiteiten, raadpleeg dan een arts. Behandelingen kunnen variëren van injecties tot een operatie waarbij de druk op de zenuw wordt verminderd. Hierbij kan soms anesthesie nodig zijn, afhankelijk van de ernst van de klachten en de gekozen ingreep.

Met de juiste aanpassingen en medische ondersteuning kun je de klachten van het carpaal tunnel syndroom beheersen en je kwaliteit van leven verbeteren.

Misvattingen rond carpaal tunnel syndroom

Het carpaal tunnel syndroom wordt vaak verkeerd begrepen, wat leidt tot verwarring bij zowel patiënten als zorgprofessionals. Het is belangrijk om de verschillende misvattingen rondom deze aandoening te verduidelijken, zodat mensen beter geïnformeerd zijn over de oorzaken, symptomen en behandelingsmogelijkheden. Het carpaal tunnel syndroom ontstaat wanneer de medianuszenuw in de pols bekneld raakt, wat kan leiden tot pijn, gevoelloosheid en zwakte in de hand en vingers. Toch zijn er veel onjuiste aannames over wat het precies veroorzaakt en hoe het het beste behandeld kan worden.

Carpaal tunnel syndroom is alleen een probleem voor mensen die veel typen

Veel mensen denken dat het carpaal tunnel syndroom uitsluitend voorkomt bij mensen die langdurig typen of veel met hun handen werken. Hoewel dit inderdaad een risicofactor kan zijn, zijn er tal van andere oorzaken die kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van deze aandoening. Het is belangrijk om te begrijpen dat factoren zoals genetica, diabetes, obesitas, zwangerschap, en bepaalde medische aandoeningen zoals reumatoïde artritis het risico aanzienlijk kunnen verhogen. Het gaat dus niet enkel om de hoeveelheid handbewegingen, maar om een combinatie van factoren die de medianuszenuw kunnen comprimeren. Mensen met diabetes mellitus kunnen bijvoorbeeld extra gevoelig zijn voor het ontwikkelen van zenuwproblemen, zoals het carpaal tunnel syndroom.

Het carpaal tunnel syndroom veroorzaakt altijd hevige pijn

Een andere misvatting is dat het carpaal tunnel syndroom altijd gepaard gaat met hevige pijn. In werkelijkheid kunnen de symptomen variëren van mild tot ernstig en bij sommige mensen zijn de symptomen helemaal niet pijnlijk. De meest voorkomende symptomen zijn gevoelloosheid, tintelingen en zwakte in de vingers, vooral 's nachts. Pijn kan soms aanwezig zijn, maar het is niet altijd de meest opvallende klacht. Dit betekent dat sommige mensen zich misschien niet bewust zijn van hun aandoening totdat de symptomen verergeren of de functie van de hand afneemt. Symptomen kunnen bijvoorbeeld ook mild zijn en niet direct leiden tot het zoeken van medische hulp, wat kan vertragen in het proces van diagnostiek. Zelfs zonder pijn is het belangrijk om symptomen goed te monitoren, omdat onbehandeld carpaal tunnel syndroom kan leiden tot blijvende schade aan de zenuw.

Als de symptomen verdwijnen, is de aandoening genezen

Veel patiënten denken dat de symptomen van het carpaal tunnel syndroom vanzelf verdwijnen, vooral wanneer ze tijdelijk verbeteren. Dit is echter niet altijd het geval. Het ontbreken van symptomen kan bedrieglijk zijn, en de aandoening kan zich in de loop van de tijd opnieuw aandienen of zelfs verergeren. Zonder de juiste behandeling of veranderingen in levensstijl kan de zenuwbeschadiging progressief zijn, wat kan leiden tot blijvende zwakte en andere complicaties. Het is belangrijk om te begrijpen dat herstel van het carpaal tunnel syndroom vaak een langdurig proces is en dat blijvende verbetering alleen mogelijk is met de juiste therapie en eventueel chirurgie in sommige gevallen. Als de druk op de medianuszenuw blijft bestaan, kunnen de symptomen terugkeren, zelfs als ze tijdelijk afnemen. Dit kan bijvoorbeeld door voortdurende overbelasting van de hand en pols.

Een operatie is de enige oplossing voor carpaal tunnel syndroom

Veel mensen denken dat chirurgie de enige optie is om van het carpaal tunnel syndroom af te komen, maar dit is niet waar. Er zijn verschillende niet-chirurgische behandelingen beschikbaar, zoals fysiotherapie, handtherapie, het dragen van een polsbrace, en het aanpassen van werkgewoonten om de druk op de medianuszenuw te verlichten. Sterker nog, veel mensen ervaren significante verlichting van de symptomen zonder dat een operatie nodig is. Het is belangrijk om een arts te raadplegen om te bepalen welke behandelingsopties het beste voor jou zijn, afhankelijk van de ernst van de symptomen. In sommige gevallen kunnen medicijnen en ontstekingsremmende therapieën de symptomen helpen beheersen zonder dat er een operatie nodig is.

Carpaal tunnel syndroom komt alleen voor bij volwassenen

Hoewel carpaal tunnel syndroom vaak wordt geassocieerd met volwassenen, kunnen ook kinderen en tieners het ontwikkelen, zij het minder vaak. In deze gevallen kan het verband houden met aangeboren afwijkingen of overbelasting door repetitieve activiteiten, zoals gamen of het uitvoeren van bepaalde sportactiviteiten. Het is essentieel om in gedachten te houden dat de aandoening niet exclusief is voor volwassenen en dat vroege detectie bij kinderen ook belangrijk is om langdurige complicaties te voorkomen. Als kinderen veel tijd doorbrengen met bepaalde handbewegingen of als er een familiale geschiedenis van zenuwproblemen is, is het belangrijk om alert te zijn op mogelijke symptomen.

Carpaal tunnel syndroom komt alleen voor bij mensen met een vette levensstijl

Een andere misvatting is dat alleen mensen met overgewicht of een ongezonde levensstijl het carpaal tunnel syndroom kunnen krijgen. Hoewel overgewicht inderdaad een risicofactor kan zijn, kunnen mensen van alle lichaamsvormen en levensstijlen last krijgen van deze aandoening. Andere factoren zoals genetische aanleg, hormonale veranderingen (zoals tijdens de zwangerschap), en medische aandoeningen zoals suikerziekte kunnen evenzeer bijdragen aan het ontwikkelen van carpaal tunnel syndroom. Het is belangrijk om te realiseren dat de aandoening niet uitsluitend het gevolg is van een ongezonde levensstijl, hoewel een evenwichtig voedingspatroon kan helpen om het risico te verlagen.

Symptomen van carpaal tunnel syndroom zijn altijd zichtbaar aan de hand

Een misverstand is dat je altijd zichtbare tekenen van carpaal tunnel syndroom zult zien, zoals zwelling of verandering van de huidkleur in de hand. Dit is echter niet altijd het geval. De meeste symptomen, zoals gevoelloosheid, tintelingen of pijn, kunnen zich intern voordoen zonder dat er externe tekenen van de aandoening zichtbaar zijn. Dit betekent dat zelfs als je geen zichtbare zwelling of veranderingen aan je hand opmerkt, je toch het carpaal tunnel syndroom kunt hebben. Het is daarom essentieel om alert te zijn op de minder voor de hand liggende symptomen, vooral als ze 's nachts optreden of verergeren na activiteiten die de hand belasten. In veel gevallen kan de aandoening pas worden gediagnosticeerd via beeldvormende onderzoeken, waarbij röntgenfoto's of andere diagnostische technieken kunnen helpen om de diagnose te bevestigen.

Lees verder

• Mononeuropathie: Aandoening met zenuwschade aan één zenuw